ขวัญของเรียม

ขวัญของเรียม หรือ ขวัญเรียม เป็นเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง แผลเก่า (พ.ศ. 2483) ประพันธ์คำร้องและทำนองโดยพรานบูรพ์ (จวงจันทร์ จันทร์คณา) ศิลปินคณะละครจันทโรภาส เสียงร้องที่ถูกบันทึกแผ่นเสียงแรกเป็นของส่งศรี จันทรประภา (หรือ ส่งศรี ยอห์นสัน) ซึ่งแสดงเป็น เรียม คู่กับสมพงษ์ จันทรประภา ที่รับบทเป็น ขวัญ^[1] เพลงมีความยาว 3.09 นาที บูรพา อารัมภีร ได้อธิบายไว้ ความว่า "...บรรเลงโดยวงดนตรีบิ๊กแบนด์ทั้งเครื่องสายและเครื่องเป่าผสมผสานกันอย่างยอดเยี่ยม...ส่วนเสียงของส่งศรีนั้น ร้องจับใจนัก"^[1] ส่วนเนื้อร้องเดิมนั้นต่างจากปัจจุบันเพียงเล็กน้อย คือนำท่อนสองมาเป็นท่อนแรก^[1]

แผลเก่า ผลงานประพันธ์ของไม้ เมืองเดิม ที่ต่อมาได้สร้างเป็นภาพยนตร์และละครหลายครั้ง

ต่อมา ขวัญของเรียม ได้นำไปขับร้องใหม่เพื่อประกอบภาพยนตร์และละคร โดยสมจิต ตัดจินดา (ภาพยนตร์แผลเก่า ในปี พ.ศ. 2493), นันทวัน เมฆใหญ่ (ละครขวัญเรียม พ.ศ. 2511), ผ่องศรี วรนุช (ภาพยนตร์แผลเก่า พ.ศ. 2520), วิชญาณี เปียกลิ่น (ภาพยนตร์แผลเก่า พ.ศ. 2557)

นอกจากมียังมีนักร้องนำเพลง ขวัญของเรียม มาร้อง เช่น เพ็ญศรี พุ่มชูศรี, สวลี ผกาพันธุ์ และภัครมัย โปตระนันทน์ บ้างร้องเป็นเพลงคู่ เช่น รณชัย ถมยาปริวัฒน์ คู่กับอัจฉพรรณี หาญณรงค์ และกิตติคุณ เชียรสงค์ คู่กับไพจิตร อักษรณรงค์

คำร้อง

ฉบับเดิม ฉบับ ส่งศรี (ยอห์นสัน) จันทรประภา

เรียมเหลือทนแล้วนั่น		ขวัญคงหงอย
หวนคิดคิดแล้วยิ่งเศร้า		เหงาใจคอย

อกเรียมพลอยนึกหน่าย		คิดถึงสายน้ำนอง
คลองที่เรียมเคยเที่ยวเคยท่อง		เมื่อสองเราต่างว่ายต่างว่องล่องไล่ไม่เว้น

เช้าสายบ่ายเย็นขวัญลงเล่นกับเรียม

เรียมเหลือลืมแล้วนั่น		ขวัญของเรียม
หวนคิดคิดแล้วขมขื่น		ฝืนใจเจียม

เคยโลมเรียมเลียบฝั่ง		มาแต่หลังยังจำ
คำที่ขวัญเคยพลอดเคยพร่ำ		ถ้วนทุกคำยังเรียกยังร่ำเร่าร้องก้องอยู่

แว่ว ๆ แจ้วหูว่าขวัญชู้เจ้ายังคอย

ฉบับปัจจุบัน

เรียมเหลือทนแล้วนั่น		ขวัญของเรียม
หวนคิดคิดแล้วขมขื่น		ฝืนใจเจียม

เคยโลมเรียมเลียบฝั่ง		มาแต่หลังยังจำ
คำที่ขวัญเคยพลอดเคยพร่ำ		ถ้วนทุกคำยังเรียกยังร่ำเร่าร้องก้องอยู่

แว่ว ๆ แจ้วหูว่าขวัญชู้เจ้ายังคอย

เรียมเหลือลืมแล้วนั่น		ขวัญคงหงอย
หวนคิดคิดแล้วยิ่งเศร้า		เหงาใจคอย

อกเรียมพลอยนึกหน่าย		คิดถึงสายน้ำนอง
คลองที่เรียมเคยเที่ยวเคยท่อง		เมื่อเราสองต่างว่ายต่างว่องล่องไล่ไม่เว้น

เช้าสายบ่ายเย็นขวัญลงเล่นกับเรียม

อ้างอิง

1. บูรพา อารัมภีร. (3 มกราคม 2556). "เพลงขวัญของเรียม". ศิลปวัฒนธรรม. 34:3, หน้า 61