อำเภอเขาสมิง

เขาสมิง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดตราด

อำเภอเขาสมิง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khao Saming
คำขวัญ:  เขาสมิงประตูสู่เมืองตราด ธรรมชาติสดใส ผลไม้รสโอชา ยางพาราชั้นเลิศ แหล่งกำเนิดอัญมณี
แผนที่จังหวัดตราด เน้นอำเภอเขาสมิง
พิกัด: 12°21′12″N 102°26′6″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ตราด
พื้นที่
• ทั้งหมด	679.2 ตร.กม. (262.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	44,504 คน
• ความหนาแน่น	65.52 คน/ตร.กม. (169.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	23130 (ไปรษณีย์เขาสมิง - เฉพาะตำบลเขาสมิง ตำบลทุ่งนนทรี และตำบลวังตะเคียน), 23150 (ไปรษณีย์แสนตุ้ง - เฉพาะตำบลท่าโสม ตำบลเทพนิมิต ตำบลประณีต ตำบลสะตอ และตำบลแสนตุ้ง)
รหัสภูมิศาสตร์	2303
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเขาสมิง เลขที่ 229 หมู่ที่ 1 ถนนสุขุมวิท ตำบลเขาสมิง อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด 23130
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอเขาสมิง ได้จัดตั้งเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ. 2441 เดิมชื่อ "อำเภอทุ่งใหญ่" อยู่ในความปกครองของเมืองขลุง มณฑลจันทบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2446 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประเทศไทยได้เสียดินแดนให้แก่ประเทศฝรั่งเศส เนื่องมาจากการตกลงทำสนธิสัญญากับฝรั่งเศสเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2446 (ร.ศ. 122) ซึ่งทำให้ไทยจำต้องยกดินแดนจังหวัดตราด และเกาะต่าง ๆ ตั้งแต่อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรีไปจนถึงเกาะกูด และจังหวัดปัจจันตคิรีเขตร หรือเกาะกง ให้แก่ฝรั่งเศสเพื่อแลกเปลี่ยน ให้ฝรั่งเศสถอนกองทหารไปจากจันทบุรี โดยสัญญาฉบับนี้ ได้ให้สัตยาบันต่อกันและมีผลทำให้กองทหารฝรั่งเศส ถอนออกไปจากเมืองจันทบุรีตามสัญญา เมื่อ 12 มกราคม พ.ศ. 2447

ในปี พ.ศ. 2448 ทางการได้ประกาศให้ยุบอำเภอศรีบัวทอง ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านท่าฉาง แขวงเมืองจันทบุรี มณฑลจันทบุรี (ปัจจุบันคือหมู่ 3 บ้านศรีบัวทอง ตำบลวังตะเคียน) มีภูมิประเทศที่ไม่เหมาะแก่การตั้งอำเภอ จึงให้ยุบรวมเข้ากับอำเภอทุ่งใหญ่^[1]

แต่เดิมที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ ตั้งอยู่ที่บ้านคลองใหญ่ (ฝั่งเหนือคลองร่างหวาย) ตำบลท่าสะท้อน แต่เนื่องจากที่ตั้งที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ การคมนาคมไป - มา ลำบาก ทำให้ประชาชนจากตำบลต่าง ๆ ไม่ค่อยเดินทางไปติดต่อราชการที่ อำเภอทุ่งใหญ่ ทางราชการจึงย้ายที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ ไปตั้งอยู่ที่ตำบลแสนตุ้ง ในปี พ.ศ. 2449^[2] แต่ยังใช้ชื่อว่าอำเภอทุ่งใหญ่อยู่ และเมื่อไทยได้จังหวัดตราดกลับคืนมา จึงโอนอำเภอทุ่งใหญ่ มาขึ้นกับเมืองตราดดังเดิม ในปี พ.ศ. 2450^[3] และได้ย้ายที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ มาตั้งที่ตำบลท่าสะท้อนอีกครั้ง ในปี พ.ศ. 2460 และเปลี่ยนชื่ออำเภอให้เป็น "อำเภอเขาสมิง"^[4] จนถึงปัจจุบัน

• วันที่ 16 เมษายน 2448 ยุบอำเภอศรีบัวทอง แขวงเมืองจันทบุรี รวมเข้ากับอำเภอทุ่งใหญ่^[1]
• วันที่ 9 กันยายน 2449 ย้ายที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ จากบ้านคลองใหญ่ ตำบลท่าสะท้อน ไปตั้งที่ตำบลแสนตุ้ง^[2]
• วันที่ 15 กันยายน 2450 โอนพื้นที่อำเภอทุ่งใหญ่ แขวงเมืองจันทบุรี มาขึ้นกับเมืองตราด^[3]
• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอทุ่งใหญ่ แขวงเมืองตราด เป็น อำเภอเขาสมิง^[4]
• วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2479 โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลเขาสมิง ไปขึ้นกับตำบลวังกระแจะ อำเภอเมืองตราด และโอนพื้นที่หมู่ 7,2 (ในขณะนั้น) ของตำบลด่านชุมพล ไปขึ้นกับตำบลห้วยแร้ง อำเภอเมืองตราด^[5]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลแสนตุ้ง แยกออกจากตำบลเขาสมิง ตำบลท่าโสม และตำบลประณีต ตั้งตำบลวังตะเคียน แยกออกจากตำบลเขาสมิง ตำบลด่านชุมพล และตำบลประณีต ตั้งตำบลช้างทูน แยกออกจากตำบลสะตอ^[6]
• วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลเขาสมิง ในท้องที่บางส่วนของตำบลเขาสมิง^[7]
• วันที่ 7 สิงหาคม 2513 แยกพื้นที่ตำบลบ่อพลอย ตำบลช้างทูน และตำบลด่านชุมพล อำเภอเขาสมิง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอบ่อไร่^[8] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเขาสมิง
• วันที่ 24 สิงหาคม 2519 ตั้งตำบลหนองบอน แยกออกจากตำบลช้างทูน^[9]
• วันที่ 13 กรกฎาคม 2524 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอบ่อไร่ อำเภอเขาสมิง เป็น อำเภอบ่อไร่^[10]
• วันที่ 6 เมษายน 2525 ตั้งตำบลเทพนิมิต แยกออกจากตำบลวังตะเคียน^[11]
• วันที่ 19 พฤศจิกายน 2528 จัดตั้งสุขาภิบาลแสนตุ้ง ในท้องที่บางส่วนของตำบลแสนตุ้ง^[12]
• วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลทุ่งนนทรี แยกออกจากตำบลเขาสมิง^[13]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเขาสมิง และสุขาภิบาลแสนตุ้ง เป็นเทศบาลตำบลเขาสมิง และเทศบาลตำบลแสนตุ้ง ตามลำดับ^[14] ด้วยผลของกฎหมาย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเขาสมิงมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอขลุง (จังหวัดจันทบุรี) และอำเภอบ่อไร่
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ่อไร่และอำเภอเมืองตราด
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองตราดและอำเภอแหลมงอบ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอขลุง (จังหวัดจันทบุรี)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเขาสมิงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 8 ตำบล 66 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[15]
1.	เขาสมิง	Khao Saming	9	5,892
2	แสนตุ้ง	Saen Tung	10	9,611
3.	วังตะเคียน	Wang Takhian	7	4,849
4.	ท่าโสม	Tha Som	5	4,381
5.	สะตอ	Sato	9	5,660
6.	ประณีต	Pranit	10	6,151
7.	เทพนิมิต	Thep Nimit	7	3,653
8.	ทุ่งนนทรี	Thung Nonsi	9	4,297

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเขาสมิงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเขาสมิง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเขาสมิงและบางส่วนของตำบลทุ่งนนทรี
• เทศบาลตำบลแสนตุ้ง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลแสนตุ้ง
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขาสมิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาสมิง (นอกเขตเทศบาลตำบลเขาสมิง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลแสนตุ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแสนตุ้ง (นอกเขตเทศบาลตำบลแสนตุ้ง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังตะเคียน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังตะเคียนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าโสม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าโสมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสะตอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสะตอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลประณีต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประณีตทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเทพนิมิต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเทพนิมิตทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งนนทรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งนนทรี (นอกเขตเทศบาลตำบลเขาสมิง)

สถานที่สำคัญ

• ท่าอากาศยานตราด

ท่าอากาศยานตราด

อ้างอิง

1. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ให้ยกเลิกที่ว่าการอำเภอศรีบัวทองรวมกันกับอำเภอทุ่งใหญ่ แขวงเมืองจันทบุรี]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (3): 49. April 16, 1905.
2. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [เรื่อง ย้ายที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่มาตั้งที่ตำบลแสนตุง มณฑลจันทบุรี]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 23 (24): 586. September 9, 1906.
3. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งอำเภอกบินทร์บุรีขึ้นเป็นเมืองกบินทร์บุรีขึ้นเมืองปราจีน ส่วนเมืองขลุงยกเลิกเสียตั้งเป็นอำเภอขึ้นเมืองจันทบุรีโอนอำเภอทุ่งใหญ่จากอำเภอขลุงขึ้นเมืองตราดตามเดิม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (24): 589–590. September 15, 1907.
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2021-04-01.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 53 (0 ง): 2858. February 14, 1936.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2021-04-01.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเขาสมิง อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (60 ง): (ฉบับพิเศษ) 24-25. August 3, 1956.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (73 ง): (ฉบับพิเศษ) 3. August 7, 1970.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอบ่อไร่ อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (104 ง): 2218–2220. August 24, 1976.
10. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเขาวง อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอนตาล อำเภอชาติตระการ อำเภอภูเรือ อำเภอเคียนซา อำเภอน้ำโสม อำเภอหนองวัวซอ และอำเภอน้ำยืน พ.ศ. ๒๕๑๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (54 ง): (ฉบับพิเศษ) 30-33. March 28, 1974. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-18. สืบค้นเมื่อ 2021-04-01.
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (49 ง): 1147–1150. April 6, 1982.
12. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลแสนตุ้ง อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (171 ง): 5679–5680. November 19, 1985.
13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (143 ง): (ฉบับพิเศษ) 108-111. August 31, 1988.
14. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-04-01.
15. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.