Nepenthes sanguinea

Nepenthes sanguinea ( จากภาษาละติน: sanguineus = สีแดงเลือด ) เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงขนาดใหญ่ ที่พบในคาบสมุทรมลายูขึ้นสูงจากระดับน้ำทะเล 900-1800 เมตร หม้อมีหลายขนาดสูงตั้งแต่ 10-30 เซนติเมตร มีสีเขียวและเหลืองถึงส้มและแดงผนังด้านในหม้อเป็นจุดผสมกันระหว่าง 2 สีหลัก

Nepenthes sanguinea
N. sanguinea สีส้มจากการปลูกเลี้ยง
สถานะการอนุรักษ์
Conservation Dependent  (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช (Plantae)
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Nepenthaceae
สกุล:	Nepenthes
สปีชีส์:	N.  sanguinea
ชื่อทวินาม
Nepenthes sanguinea Lindl. (1849)
ชื่อพ้อง
Nepenthes pumila Griff. (1854) nom.illeg. Nepenthes sanguinea auct. non Lindl.: Mast. (1882) [=N. veitchii] Nepenthes sanguinea sensu Jebb & Cheek (1997) [=N. benstonei/N. sanguinea]

ในประเทศไทยพบที่ทางภาคใต้ตอนล่างของไทยที่จังหวัดยะลา ขึ้นตามยอดเขาในป่าดิบเขาที่เปิดโล่ง ระดับความสูง 1200-1500 เมตร^[1]

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

Nepenthes sanguinea เป็นไม้เลื้อยไต่ ลำต้นเป็นเหลี่ยมมน มีต่อมสีแดงกระจายทั่วไปตามส่วนต่างๆ ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปใบพาย กว้างตอนปลาย ยาว 20 ซม. ใบตามลำต้นช่วงปลายมีขนาดเล็กกว่า ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบแคบ ใบโอบรอบต้น ปลายเส้นกลางใบยื่นยาวเป็นสายดิ่ง สีเขียวมีแต้มสีน้ำตาลแดงทั่วไป มีขนสีน้ำตาลแดง 4-6 แฉก กระจาย

หม้อล่างรูปรีกว้าง ยาว 13-25 ซม. มีปีก 2 ปีกชายครุยด้านหน้า กว้าง 0.2-0.4 ซม. ขอบชายครุย ยาว 0.4-0.6 ซม. หม้อบนรูปทรงกระบอกแคบยาว 13-27 ซม. ปีกเป็นชายครุยน้อยกว่า

ช่อดอกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแยกแขนงสั้นๆ ช่อดอกเพศผู้ยาว 35-65 ซม. ก้านช่อยาว 10-25 ซม. ช่อดอกเพศเมียสั้นกว่า และดอกมีขนาดเล็กกว่า แต่ละช่อแขนงมี 2-3 ดอก กลีบรวม 4 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม รูปรี ยาวประมาณ 0.3 ซม. เกสรเพศผู้ติดกันเป็นหลอด ยาว 0.2-0.3 ซม. รังไข่ 4 ช่อง ผลแบบแคปซูล แตกตามยาว ยาว 2-2.5 ซม. เมล็ดจำนวนมาก รูปเส้นด้าย ยาวประมาณ 1 ซม.^[1]

การปลูกเลี้ยง

หม้อข้าวหม้อแกงลิงที่สูงชนิดนี้สามารถปลูกเลี้ยงตรงบริเวณขอบหน้าต่างหรือบริเวณที่ร่มรำไรในบริเวณนอกอาคาร แต่ให้ดีควรปลูกเลี้ยงด้วยตู้เลี้ยง (Vivarium) แต่มีข้อแม้ว่าต้องมีขนาดให้ใหญ่พอที่จะใส่มัน

ลูกผสมทางธรรมชาติ

•  ? N. albomarginata × N. sanguinea^[2]
• N. macfarlanei × N. sanguinea^[3]
• N. ramispina × N. sanguinea^[3]

อ้างอิง

1. หม้อแกงลิงเขา^{[ลิงก์เสีย]} สารานุกรมพืช หอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
2. Shivas, R.G. 1985. Variation in Nepenthes albo-marginata.PDF (670 KiB) Carnivorous Plant Newsletter 14 (1) : 13–14.
3. Clarke, C.M. 2001. Nepenthes of Sumatra and Peninsular Malaysia. Natural History Publications (Borneo) , Kota Kinabalu.

• Clarke et al (2000). Nepenthes sanguinea. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. Retrieved on 11 May 2006.
• Shivas, R.G. 1983. Nepenthes of Gunung Ulu Kali.PDF (1.54 MiB) Carnivorous Plant Newsletter 12 (3) : 65–67.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Danser, B.H. 1928. 40. Nepenthes sanguinea LINDL. In: The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9 (3–4) : 249–438.