อัสซีเรีย (อักษรรูปลิ่มอัสซีเรียใหม่: Thumb, อักษรโรมัน: māt Aššur; ซีรีแอกคลาสสิก: ܐܬܘܪ, อักษรโรมัน: ʾāthor) เป็นอารยธรรมหลักในเมโสโปเตเมียโบราณที่เริ่มต้นในฐานะนครรัฐในศตวรรษที่ 21 ก่อนคริสต์ศักราช ถึงศตวรรษที่ 14 ก่อนคริสต์ศักราช แล้วพัฒนาเป็นรัฐอาณาเขตและกลายเป็นจักรวรรดิในศตวรรษที่ 14 ก่อนคริสต์ศักราช ถึงศตวรรษที่ 7 ก่อนคริสต์ศักราช

ข้อมูลเบื้องต้น อัสซีเรีย, เมืองหลวง ...
อัสซีเรีย

ป. 2025 ปีก่อนคริสต์ศักราช[a]–609 ปีก่อนคริสต์ศักราช[b]
Thumb
สัญลักษณ์อัชชูร์ เทพประจำรัฐอัสซีเรียโบราณ
Thumb
แผนที่แสดงใจกลางอัสซีเรียโบราณ (แดง) และจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่ในช่วงสูงสุดเมื่อศตวรรษที่ 7 ก่อนคริสต์ศักราช (ส้ม)
เมืองหลวงอัสซูร์
(ป. 2025–1233 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
Kar-Tukulti-Ninurta
(ป. 1233–1207 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
อัสซูร์
(ป. 1207–879 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
นิมรุด
(879–706 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
Dur-Sharrukin
(706–705 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
นิเนเวห์
(705–612 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
ฮัรรอน
(612–609 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
ภาษาราชการ
ศาสนา
ศาสนาเมโสโปเตเมียโบราณ
การปกครองราชาธิปไตย
กษัตริย์องค์สำคัญ 
 ป. 2025 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Puzur-Ashur I (องค์แรก)
 ป. 1974–1935 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Erishum I
 ป. 1808–1776 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Shamshi-Adad I
 ป. 1700–1691 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Bel-bani
 ป. 1363–1328 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Ashur-uballit I
 ป. 1243–1207 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Tukulti-Ninurta I
 1114–1076 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Tiglath-Pileser I
 883–859 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Ashurnasirpal II
 745–727 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Tiglath-Pileser III
 705–681 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Sennacherib
 681–669 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Esarhaddon
 669–631 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Ashurbanipal
 612–609 ปีก่อนคริสต์ศักราช
Ashur-uballit II (องค์สุดท้าย)
ยุคประวัติศาสตร์ยุคสัมฤทธิ์ถึงยุคเหล็ก
 ก่อตั้งอัสซูร์
ป. 2600 ปีก่อนคริสต์ศักราช
 อัสซูร์กลายเป็นนครรัฐเอกราช
ป. 2025 ปีก่อนคริสต์ศักราช[c]
ป. 2025–1364 ปีก่อนคริสต์ศักราช
 สมัยอัสซีเรียกลาง
ป. 1363–912 ปีก่อนคริสต์ศักราช
 สมัยอัสซีเรียใหม่
911–609 ปีก่อนคริสต์ศักราช
 จักรวรรดิบาบิโลเนียใหม่และมีเดียพิชิตอัสซีเรีย
609 ปีก่อนคริสต์ศักราช[d]
 จักรวรรดิซาเซเนียนปล้มสดมและทำลายล้างอัสซูร์
ป. ค.ศ. 240
ก่อนหน้า
ถัดไป
ราชวงศ์อูร์ที่ 3
จักรวรรดิบาบิโลเนียใหม่
จักรวรรดิมีเดีย
ปิด
ข้อมูลเบื้องต้น อารยธรรมเมโสโปเตเมีย, เมือง / จักรวรรดิ ...
อารยธรรมเมโสโปเตเมีย
Thumb
แม่น้ำไทกริสแม่น้ำยูเฟรทีส
เมือง / จักรวรรดิ
ซูเมอร์
เอลาม
จักรวรรดิแอกแคด
แอเมอไรต์:
บาบิโลเนีย: บาบิโลนแคลเดีย
ฮิตไทต์
อัสซีเรีย
ข้อมูลอารยธรรมเมโสโปเตเมีย
ประวัติศาสตร์เมโสโปเตเมีย
ประวัติชาวซูเมอร์ • รายพระนามพระมหากษัตริย์ชาวซูเมอร์
รายพระนามพระมหากษัตริย์อัสซีเรีย
รายพระนามพระมหากษัตริย์บาบิโลเนีย
ภาษา
ซูเมอร์แอกแคดฮิตไทต์
ปิด

นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่แบ่งประวัติศาสตร์อัสซีเรียโบราณในยุคสัมฤทธิ์ตอนต้นถึงยุคเหล็กตอนปลายตามเหตุการณ์ทางการเมืองและการเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็นค่อยไปของภาษา[4][5] ซึ่งแบ่งออกเป็นสมัยอัสซีเรียตอนต้น (ป. 2600–2025 ปีก่อนคริสต์ศักราช) สมัยอัสซีเรียเก่า (ป. 2025–1364 ปีก่อนคริสต์ศักราช), สมัยอัสซีเรียกลาง (ป. 1363–912 ปีก่อนคริสต์ศักราช), สมัยอัสซีเรียใหม่ (911–609 ปีก่อนคริสต์ศักราช) และอัสซีเรียสมัยหลังจักรวรรดิ (609 ปีก่อนคริสต์ศักราช–ป. ค.ศ. 240) อัสซูร์ เมืองหลวงแรกของอัสซีเรีย ได้รับการจัดตั้งขึ้น ป. 2600 ปีก่อนคริสต์ศักราช แต่ไม่มีหลักฐานว่านครนี้กลายเป็นเอกราชจนกระทั่งราชวงศ์อูร์ที่ 3 ล่มสลายในศตวรรษที่ 21 ก่อนคริสต์ศักราช[3] ซึ่งเริ่มต้นในรัชสมัย Puzur-Ashur I อำนาจอัสซีเรียที่มีจุดศูนย์กลางในใจกลางอัสซีเรีย ในเมโสโปเตเมียตอนเหนือผันผวนตามกาลเวลา นครนี้ตกอยู่ภายใต้ดินแดนและการปกครองของต่างชาติมาหลายช่วงก่อนที่อัสซีเรียรุ่งเรื่องขึ้นในรัชสมัย Ashur-uballit I ในศตวรรษที่ 14 ก่อนคริสต์ศักราช ในสมัยอัสซีเรีนกลาง ในสมัยอัสซีเรียกลางและใหม่ อัสซีเรียถือเป็นหนึ่งในสองอาณาจักรหลักในเมโสโปเตเมีย ร่วมกับบาบิโลเนียในบริเวณตอนใต้ และในเวลานั้นถือเป็นมหาอำนาจในตะวันออกใกล้โบราณ อัสซีเรียอยู่ในช่วงสูงสุดในสมัยอัสซีเรียใหม่ โดยกองทัพอัสซีเรียเคยเป็นกองทัพที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก[6] และถือเป็นหนึ่งในจักรวรรดิที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์โลก[6][7][8] กินพื้นที่ในอิหร่านทางตะวันออกถึงอียิปต์ทางตะวันตกในปัจจุบัน

จักรวรรดิอัสซีเรียล่มสลายในปลายศตวรรษที่ 7 ก่อนคริสต์ศักราช โดยถูกพิชิตจากพันธมิตรของบาบิโลนและมีดส์ที่อยู่ภายใต้การปกครองของอัสซีเรียมากประมาณศตวรรษหนึ่ง ถึงแม้ว่าใจกลางอัสซีเรียเสียหายหนักมากจากการพิชิตมีเดีย-บาบิโลเนียของจักรวรรดิอัสซีเรีย และจักรวรรดิบาบิโลเนียใหม่ใช้ทรัพยากรในการฟื้นฟูเพียงเล็กน้อย วัฒนธรรมและธรรมเนียมอัสซีเรียโบราณยังคงดำรงอยู่หลายศตวรรษ อัสซีเรียได้รับการฟิ้นฟูในสมัยจักรวรรดิซิลูซิดและพาร์เธีย แม้ว่าในภายหลังเสื่อมสลายอีกครั้งในสมัยจักรวรรดิซาเซเนียนที่ปล้มสดมหลายเมือง รวมถึงอัสชูร์ด้วย ชาวอัสซีเรียที่เหลือในเมโสโปเตเมียตอนเหนือหันไปนับถือศาสนาคริสต์ในคริสต์ศตวรรษที่ 1 เป็นต้นมา ศาสนาเมโสโปเตเมียโบราณยังคงอยู่ที่อัสซูร์จนกระทั่งการปล้มสดมครั้งสุดท้ายในคริสต์ศตวรรษที่ 3 และในกลุ่มคนที่ยึดมั่นบางส่วนในหลายศตวรรษถัดมา[9]

ความสำเร็จของอัสซีเรียโบราณไม่ได้มาจากกษัตริย์-นักรบที่มีพลังอย่างเดียว แต่ยังมีความสามารถในการรวมและปกครองดินแดนที่ถูกยึดครองอย่างมีประสิทธิภาพผ่านระบบการบริหารที่ซับซ้อน นวัตกรรมในสงครามและการบริหารที่บุกเบิกในอัสซีเรียโบราณถูกนำมาใช้ในจักรวรรดิและรัฐในสหัสวรรษถัดมา[6] อัสซีเรียโบราณยังทิ้งมรดกที่มีความสำคัญทางวัฒนธรรมอันยิ่งใหญ่[10] โดยเฉพาะในจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่สร้างความประทับใจในอัสซีเรียยุคหลัง, กรีก-โรมัน และวรรณกรรมกับธรรมเนียมทางศาสนาในภาษาฮีบรู[11][12][e]

หมายเหตุ

  1. ปีนี้มาจากช่วงที่อัสซูร์กลายเป็นนครรัฐเอกราช (จุดเริ่มต้นของสมัยอัสซีเรียเก่า) ยุคนี้เกิดขึ้นหลังจากสมัยอัสซีเรียตอนต้น แต่อัสซูร์ในเวลานี้ยังไม่เป็นเอกราชและวัฒนธรรมกับพิธีกรรมทางศาสนาก็ยังไม่สมบูรณ์[1][2][3]
  2. ปีนี้มาจากช่วงสิ้นสุดของจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่ เมื่ออัสซีเรียล่มสลาย โดยครอบคลุมช่วงสมัยหลังจักรวรรดิตอนปลาย ซึ่งเป็นช่วงที่อาณาจักรอัสซีเรียไม่เป็นเอกราชอีกต่อไป
  3. ปีนี้มาจากช่วงที่อัสซูร์กลายเป็นนครรัฐเอกราช (จุดเริ่มต้นของสมัยอัสซีเรียเก่า) ยุคนี้เกิดขึ้นหลังจากสมัยอัสซีเรียตอนต้น แต่อัสซูร์ในเวลานี้ยังไม่เป็นเอกราชและวัฒนธรรมกับพิธีกรรมทางศาสนาก็ยังไม่สมบูรณ์[1][2][3]
  4. ปีนี้มาจากช่วงสิ้นสุดของจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่ เมื่ออัสซีเรียล่มสลาย โดยครอบคลุมช่วงสมัยหลังจักรวรรดิตอนปลาย ซึ่งเป็นช่วงที่อาณาจักรอัสซีเรียไม่เป็นเอกราชอีกต่อไป

อ้างอิง

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.