พอลินีเชีย (อังกฤษ: Polynesia)[a][b] คืออนุภูมิภาคของโอเชียเนีย ประกอบด้วยเกาะมากกว่า 1,000 เกาะ กระจายทั่วมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลางถึงตอนใต้ ชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในหมู่เกาะพอลินีเชียมีชื่อเรียกว่าชาวพอลินีเชีย ทั้งหมดมีความคล้ายกันหลายอย่าง เช่น ภาษา, วัฒนธรรม และความเชื่อพื้นเมือง[1] ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา พวกเขามีประเพณีการเดินเรือที่คล่องแคล่วและการใช้ดาวนำทางในเวลากลางคืน[2][3] ประเทศที่ใหญ่ที่สุดในพอลินีเชียคือนิวซีแลนด์
ศัพท์ Polynésie ใช้ครั้งแรกใน ค.ศ. 1756 โดยชาร์ล เดอ บรอส นักเขียนชาวฝรั่งเศส ที่เดิมใช้เรียกเกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกทั้งหมด ต่อมาใน ค.ศ. 1831 Jules Dumont d'Urville เสนอตำนิยามที่แคบกว่าเดิมในช่วงบรรยายที่ Geographical Society of Paris ตามธรรมเนียม เกาะที่ตั้งอยู่ในแปซิฟิกตอนใต้มักเรียกเป็น หมู่เกาะแปซิฟิกใต้[4] และผู้ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ถูกเรียกเป็นชาวเกาะทะเลใต้ (South Sea Islanders) หมู่เกาะฮาวายมักถูกจัดเป็นส่วนหนึ่งของหมู่เกาะแปซิฟิกใต้ เนื่องจากความใกล้ชิดกับหมู่เกาะแปซิฟิกตอนใต้ ถึงแม้ว่าที่จริงเกาะนี้ตั้งอยู่ในแปซิฟิกตอนเหนือก็ตาม ส่วนอีกคำหนึ่งคือ "สามเหลี่ยมพอลินีเชีย" (รูปทรงที่สร้างขึ้นตามแผนผังของหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก) มีไว้เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สอดคล้องกัน โดยรวมหมู่เกาะฮาวายที่ตั้งอยู่ทางเหนือของจุดยอดของ "สามเหลี่ยม" นั้น
ภูมิศาสตร์
ธรณีวิทยา
พอลินีเชียมีลักษณะเป็นพื้นที่เล็ก ๆ แผ่กระจายไปทั่วส่วนใหญ่ของมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลางถึงล่าง ประกอบด้วยส่วนพื้นดินประมาณ 300,000 ถึง 310,000 ตารางกิโลเมตร (117,000 ถึง 118,000 ตารางไมล์) ซึ่งในจำนวนนี้ มากกว่า 270,000 ตารางกิโลเมตร (103,000 ตารางไมล์) อยู่ในนิวซีแลนด์
เกาะและกลุ่มเกาะส่วนใหญ่ของพอลินีเชีย (รวมหมู่เกาะฮาวายและหมู่เกาะซามัว) เป็นเกาะภูเขาไฟที่เกิดจากจุดร้อน (ภูเขาไฟ) ส่วนพื้นดินส่วนอื่นในพอลินีเชีย (นิวซีแลนด์, เกาะนอร์ฟอล์ก และอูเวอา ซึ่งอยู่ใกล้นิวแคลิโดเนีย) เป็นส่วนที่โผล่จากทวีปซีแลนเดียที่จมน้ำเสียส่วนใหญ่[5]
เชื่อกันว่าพื้นที่ซีแลนเดียส่วนใหญ่จมลงใต้ระดับน้ำทะเลเมื่อ 23 ล้านปีก่อน และเพิ่งโผล่ขึ้นมาใหม่บางส่วนเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงในการเคลื่อนตัวของแผ่นแปซิฟิกกับแผ่นอินโด-ออสเตรเลีย[6] ในอดีต แผ่นแปซิฟิกเคลื่อนที่ลงไปใต้แผ่นออสเตรเลีย แต่หลังการเปลี่ยนแปลงนั้น จึงก่อให้เกิดพื้นทวีปที่ปัจจุบันคือนิวซีแลนด์
ไหล่ทวีปซีแลนเดียมีพื้นที่รวมประมาณ 3,600,000 ตารางกิโลเมตร (1,400,000 ตารางไมล์) หินที่เก่าแก่ที่สุดในพอลินีเชียเชื่อว่ามีอายุประมาณ 510 ล้านปีก่อน
กลุ่มเกาะ
รายการหมู่เกาะและกลุ่มเกาะข้างล่างนี้อาจเป็นรัฐเอกราชหรือดินแดนของอดีตเจ้าอาณานิคม ซึ่งมีวัฒนธรรมพอลินีเชีนพื้นเมืองหรือมีหลักฐานทางโบราณคดีว่ามีการตั้งถิ่นฐานของชาวพอลินีเชียในอดีต[7] หมู่เกาะบางส่วนที่มีต้นกำเนิดจากชาวพอลินีเชียอยู่นอกสามเหลี่ยมทั้วไปที่ถือเป็นจุดแบ่งภูมิภาค
พื้นที่ส่วนกลาง
| ประเทศหรือดินแดน | หมายเหตุ |
|---|---|
 อเมริกันซามัว |
ดินแดนไม่มีการจัดระเบียบของสหรัฐ; ปกครองตนเองภายใต้การดูแลของ Office of Insular Affairs |
 หมู่เกาะคุก |
รัฐที่เกี่ยวข้องกับนิวซีแลนด์ |
 เกาะอีสเตอร์ |
จังหวัดและดินแดนพิเศษของชิลี |
 เฟรนช์พอลินีเชีย |
ดินแดนโพ้นทะเลของฝรั่งเศส |
 รัฐฮาวาย |
รัฐของสหรัฐ |
 นิวซีแลนด์ |
รัฐเอกราช |
 นีวเว |
รัฐที่เกี่ยวข้องกับนิวซีแลนด์ |
 เกาะนอร์ฟอล์ก |
ดินแดนภายนอกของออสเตรเลีย |
 หมู่เกาะพิตแคร์น |
ดินแดนโพ้นทะเลของอังกฤษ |
 โรตูมา |
ดินแดนพึ่งพาของฟิจิ |
 ซามัว |
รัฐเอกราช |
 โตเกเลา |
ดินแดนที่ไม่ปกครองตนเองของนิวซีแลนด์ |
 ตองงา |
รัฐเอกราช |
 ตูวาลู |
รัฐเอกราช |
 วอลิสและฟูตูนา |
อาณานิคมโพ้นทะเลของฝรั่งเศส |
หมู่เกาะไลน์กับหมู่เกาะฟีนิกซ์ (ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ของคิริบาส) ไม่มีพลเมืองอาศํยถาวรก่อนการล่าอาณานิคมของชาวยุโรป แต่มักจัดเป็นส่วนหนึ่งของสามเหลี่ยมพอลินีเชีย
ชาวพอลินีเชียเคยอาศัยอยู่ในหมู่เกาะออคแลนด์, หมู่เกาะเคอร์แมเด็ก และเกาะนอร์ฟอล์ก แต่ตอนที่นักสำรวจชาวยุโรปมาถึง ก็ไม่มีใครอาศัยอยู่บนเกาะเหล่านี้แล้ว
ในกรณีที่น้อยมาก หมู่เกาะที่อยู่ไกลจากเกาะอีสเตอร์ เช่น เกาะกลีแปร์ตอน, หมู่เกาะกาลาปาโกส และหมู่เกาะฮวน เฟร์นันเดซ ถูกจัดให้อยู่ในพอลินีเชียด้วย[8][9][10] เกาะเหล่านี้บางส่วนยังไม่มีผู้อยู่อาศัยถาวร แต่เชื่อว่าไม่มีการติดต่อกับชาวพอลินีเชียหรือชนพื้นเมืองในทวีปอเมริกา
หมายเหตุ
อ้างอิง
อ่านเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
