แม่น้ำพรหมบุตร

แม่น้ำพรหมบุตร (อักษรโรมัน: Brahmaputra; /ˌbrɑːməˈpʊtrə/) เป็นแม่น้ำข้ามพรมแดนไหลผ่านทิเบตในประเทศจีน, อินเดีย และบังกลาเทศ เป็นแม่น้ำที่ใหญ่ที่สุดอันดับเก้าของโลกในแง่ของปริมาณน้ำไหลออก และยาวที่สุดอันดับที่สิบห้า

พรหมบุตร
พรหมบุตรในคุวาหาฏี รัฐอัสสัม ประเทศอินเดีย
ทางน้ำไหลของแม่น้ำพรหมบุตร
ที่มาของชื่อ	บุตรของพระพรหม
ที่ตั้ง
ประเทฯ	จีน (ทิเบต) อินเดีย บังกลาเทศ
เขตปกครองตนเอง	ทิเบต
นคร	ทิบรูครห์ โจร์หัต เตซปูร์ คุวาหาฏี ธุบรี สิราชคันช์ มีเมนสิงหื
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	ธารน้ำแข็งอังซี มนสโรวาร
• ตำแหน่ง	หิมาลัย
• พิกัด	30°23′N 82°0′E
• ระดับความสูง	5,210 m (17,090 ft)
ปากน้ำ	แม่น้ำคงคา
• ตำแหน่ง	สามเหลี่ยมปากแม่น้ำคงคา
• พิกัด	25°13′24″N 89°41′41″E
• ระดับความสูง	0 m (0 ft)
ความยาว	3,969 km (2,466 mi)[1]
พื้นที่ลุ่มน้ำ	651,334 km2 (251,481 sq mi)
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	ปากแม่น้ำคงคา
• เฉลี่ย	19,824 m3/s (700,100 cu ft/s)[2]
• ต่ำสุด	3,105 m3/s (109,700 cu ft/s)
• สูงสุด	100,000 m3/s (3,500,000 cu ft/s)
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	สามเหลี่ยมปากแม่น้ำพรหมบุตร ขนาดพื้นที่ 712,035 km2 (274,918 sq mi)
• เฉลี่ย	25,000 m3/s (880,000 cu ft/s)
ลุ่มน้ำ
ลำน้ำสาขา
• ซ้าย	แม่น้ำลาซา, นยัง, ปาร์ลุงซังโบ, โลหิต, เนาดีฮีง, บูรีดีฮีง, ดีซัง, ดีโฆ, ฌันจี, ธันสิริ, โกโลง, โกปีลี, โภโรลู, กุลสี, กฤษไณ
• ขวา	เจียโภโรลี, มานาส, เบกี, ไรดาก, ชลธากา, ตีสตา, สุพันสิริ, เจียโธล, ซีเมน, ปากลาเดีย, โซนโคช, คทาธาร

แม่น้ำมีจุดเริ่มต้นที่ทะเลสาบมนสโรวาร ใกล้เขาไกรลาศ ทางตอนเหนือของหิมาลัย ในทิเบต ช่วงที่ไหลในบริเวณนั้นจะเรียกว่าแม่น้ำยาร์บุงซังโป^[1] จากนั้นไหลผ่านทิเบตใต้และแตกผ่านหิมาลัยเป็นธารน้ำใหญ่ ๆ เช่น ยาร์ลุงซังโป และไหลเข้าอรุณาจัลประเทศในประเทศอินเดีย^[3] จากนั้นไหลไปทางตะวันตกเฉียงใต้ผ่านรัฐอัสสัม และลงใต้เข้าประเทศบังกลาเทศ กลายเป็นแม่น้ำยมุนา (คนละสายกันกับแม่น้ำยมุนาในอินเดีย) จากนั้นจึงรวมเข้ากับแม่น้ำคงคาในแถบสามเหลี่ยมปากแม่น้ำคงคา กลายเป็นแม่น้ำปัทมา และกลายเป็นแม่น้ำเมฆนา ก่อนไหลออกอ่าวเบงกอล^[4]

แม่น้ำพรหมบุตรมีความยาวรวม 3,848 km (2,391 mi)^[1] และมีความสำคัญมากต่อการชลประทานและการคมนาคมในภูมิภาค ความลึกเฉลี่ยแม่น้ำอยู่ที่ 30 m (100 ft) และจุดลึกสุดมีความลึกที่ 135 m (440 ft) (คือที่ สทิยา)^[5] เมื่อหิมะในหิมาลัยละลาย แม่น้ำพรหมบุตรจะเสี่ยงต่อการเกิดอุทกภัยร้ายแรง ปริมาณน้ำไหลออกของแม่น้ำอยู่ที่ 19,800 m³/s (700,000 cu ft/s)^[3] และอาจสูงถึง 100,000 m³/s (3,500,000 cu ft/s) ในช่วงอุทกภัย^[6]