รัฐอู๋

รัฐอู๋ (จีนตัวย่อ: 吴; จีนตัวเต็ม: 吳; พินอิน: Wú) เป็นรัฐหนึ่งในช่วงราชวงศ์โจวตะวันตก (Western Zhou Dynasty) และยุควสันตสารท (ยุคชุนชิว) และเป็นที่รู้จักในอีกชื่อหนึ่งว่า โกวอู๋ (Gouwu; 勾吳) หรือ กงอู๋ (Gongwu; 工吳) ตามลักษณะการออกเสียงในสำเนียงภาษาท้องถิ่น

บทความนี้เกี่ยวกับthe Zhou Dynasty state สำหรับthe Three Kingdoms period state ดูที่ Eastern Wu สำหรับthe Five Dynasties and Ten Kingdoms Period state ดูที่ Wu (Ten Kingdoms)

รัฐอู๋ 吳國
ศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสตกาล–473 ปีก่อนคริสตกาล
สถานะ	อาณาจักร
เมืองหลวง	กูซู
การปกครอง	ราชาธิปไตย
King
• ศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสตกาล	อู๋ไท่ปั๋ว
• 495 - 473 ก่อนคริสตกาล	อู๋อ๋องฟูไช
อัครมหาเสนาบดี (ประเทศจีน)
• ปลายศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล - 484 ปีก่อนคริสตกาล	อู๋ จื่อสวี
ยุคประวัติศาสตร์	ราชวงศ์โจว
• สถาปนาโดยไท่โป๋	ศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสตกาล
• พ่ายแพ้แก่รัฐเย่	473 ปีก่อนคริสตกาล
สกุลเงิน	เหรียญแบบจีนโบราณ
ถัดไป Yue (state)

รัฐอู๋ตั้งอยู่บริเวณปากแม่น้ำแยงซี ทางตะวันออกของรัฐฉู่ (อังกฤษ: State of Chu; จีน: 楚; พินอิน: Chǔ; หรือ จีนตัวเต็ม:  楚國; จีนตัวย่อ: 楚国; พินอิน: Chǔguó) มีเมืองหลวงแห่งแรกชื่อ เหมยหลี่ (อังกฤิษ: Meili; จีน:梅里; พินอิน: Méilǐ) (เมืองอู๋ซีในปัจจุบัน) และภายหลังย้ายไปที่เมืองกูซู (อังกฤษ: Gusu; จีนตัวย่อ: 姑苏; จีนตัวเต็ม: 姑蘇; พินอิน: Gūsū) (ในบริเวณเมืองใหม่ซูโจว) และเมืองเหอหลู (อังกฤิษ: Helü; จีนตัวเต็ม: 闔閭; จีนตัวย่อ: 阖闾) (บริเวณเมืองเก่าซูโจวในปัจจุบัน)

ประวัติศาสตร์

right|400px ตามที่ระบุไว้ในฉื่อจี้หรือสารานุกรมด้านประวัติศาสจีน (Records of the Grand Historian) (Taishi gong shu 太史公書 หรือ the Shiji 史記 – "Historical Records") ผู้ปกครองรัฐอู๋มีนามสกุลว่า จี (Ji; 姬) เช่นเดียวกับราชวงศ์โจว เนื่องจากสืบเชื้อสายมาจาก อู๋ไท่ปั๋ว หรือเดิมคือองชายไท่ปั๋ว (อังกฤิษ: Taibo; จีน: 泰伯; พินอิน: Tàibó) ผู้เป็นพระปิตุลาของพระเจ้าโจวเหวิน (King Wen) พระองทรงทราบดีว่าพระอนุชาองสุดท้อง คือ องชายจี้ลี่ (อังกฤษ: Jili; จีนตัวย่อ: 季历; จีนตัวเต็ม: 季歷; พินอิน: Jìlì) เป็นผู้มีสติปัญญาเฉลียวฉลาดกว่าและมีความเหมาะสมในการขึ้นครองราชมากกว่าพระอง จึงทรงสละสิทในการขึ้นครองราชต่อจากพระบิดาและเสด็จออกมาก่อตั้งรัฐอู๋ ร่วมกับพระอนุชาอีกพระอง คือ เจ้าชายโจ้งโยง (อังกฤษ: Zhongyong; จีน: 仲雍; พินอิน: Zhòngyōng) และตั้งเมืองหลวงที่เมืองเหมยหลี่ ซึ่งคาดว่าปัจจุบันคือเมืองอู๋ซี

รัฐจิ้น (อังกฤษ: State of Jin; จีน: 晉; พินอิน: Jìn) มีส่วนช่วยรัฐอู๋ต่อต้านอำนาจของรัฐฉู่ โดยในปี 584 ก่อนคริสศักราช แค้วนยุเว่เริ่มแข็งข้อต่อรัฐฉู๋ด้วยการสนับสนุนและคำแนะนำจากอูเจิน (Wuchen) ผู้เคยรับราชการเป็นเสนาบดีของรัฐฉู่ จากนั้นมารัฐอู๋ได้เป็นภัยคุกคามต่อรัฐฉู่อย่างต่อเนื่อง ในปี 506 ก่อนคริสศักราช แค้วนอู๋เข้าโจมตีและสามารถยึดเมืองหลวงของแค้วนฉู่ได้สำเร็จ กลายเป็นรัฐที่มีอำนาจมากที่สุดในยุคนั้น โดยสามารถเอาชนะรัฐฉี (อังกฤษ: State of Qi; จีน: 齐; พินอิน: Qí) ได้ใน 484 ก่อนคริสศักราช

ในภายหลัง รัฐอู๋ถูกคุกคามโดยรัฐใหม่ทางตอนใต้ของตน คือ รัฐยุเว่  (อังกฤิษ:Yue; จีน: 越; พินอิน: Yuè) รัฐฉู่จึงเข้าช่วยรัฐเย่ในการต่อสู้กับรัฐอู๋และแม้ว่ารัฐอู๋จะสามารถเอาชนะรัฐเย่ได้ในปี 494 ก่อนคริสศักราช แต่ก็มิได้เป็นการปราบปรามอย่างสมบูน ส่วนหนึ่งเนื่องมาจากรัฐเย่มีการติดสินบนแก่เสนาบดีระดับสูงที่สำคัญของรัฐอู๋ ในเวลาต่อมารัฐเย่ว์ได้เข้าบุกและสามารถเอาชนะ โดยยึดครองเมืองหลวงของรัฐอู๋ไว้ได้ในปี 482 ก่อนคริสศักราช หลายทศวรรษหลังจากสงครามครั้งนั้น รัฐอู๋ก็มิสามารถกอบกู้รัฐของตนคืนกลับมาใหม่ได้ จนถูกรัฐยุเว่ยึดอำนาจรวมไว้ได้ในปี 473 ก่อนคริสต์ศักราช

ในช่วงศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสศักราช ทั้งรัฐอู๋ ยุเว่ และฉู่ ต่างมีผู้นำที่ประกาศตนเป็นกษัตหรือที่เรียกว่าอ๋องหรือ หวัง หรือ หวาง (อังกฤิษ: Wang; จีน: 王 หรือ 國王; พินอิน: wáng) เป็นตำแหน่งสูงสุดของจีนตั้งแต่สมัยราชวงเซี่ยจนถึงราชวงโจว แสดงถึงความอ่อนแอของราชวงโจวในยุควสันตสารท หรือยุคชุนชิว

รัฐอู๋และรัฐยุเว่มีความเชี่ยวชาญด้านการโลหะ โดยเฉพาะการผลิตดาบเป็นอย่างดี โดยมีเครื่องหมายกากบาท หรือ เครื่องหมายรูปทรงเรขาคณิต ฝังทอง (gold) หรือเงิน (silver) เป็นสัญลักโดยดาบที่ผลิตในรัฐอู๋และรัฐเย่มักใช้โลหะเป็นดีบุก (tin) หรือทองแดง (copper) ซึ่งต่างจากดาบที่ผลิตโดยรัฐอื่น ๆ จึงมีการส่งดาบจากรัฐอู๋เพื่อเป็นของกำนันแก่รัฐอื่นทางเหนืออยู่เสมอ เช่น รัฐฉี รัฐไช่ (อังกฤิษ: State of Cai; จีนตัวย่อ: 蔡国; จีนตัวเต็ม: 蔡國; พินอิน: Càiguó) เป็นต้น ตัวอย่างเช่น หัวหอก (spearhead) ของอู๋อ๋องฟูไช (อังกฤิษ: King Fuchai of Wu; จีนตัวย่อ: 吴王夫差; จีนตัวเต็ม: 吳王夫差; พินอิน: Wú Wáng Fūchāi) และดาบของอู๋อ๋องเหอหลู (อังกฤษ: King Helü of Wu หรือ Prince Guang; จีนตัวย่อ: 吴王阖闾; จีนตัวเต็ม: 吴王闔閭; พินอิน: Wú wáng hélǘ) อดีตกษัตผู้ครองราชในช่วง 514 –496 ปี ก่อนคริสศักราช

มรดก

ชื่อ "อู๋" ยังคงใช้เรียกบริเวณพื้นที่รอบเมืองซูโจวและเมืองเซี่ยงไฮ้ รวมถึงเรียกภาษาที่ใช้ในท้องถิ่นนี้ว่าภาษาอู๋ เคยถูกครอบครองโดยรัฐอื่นและปกครองโดยกษัตจากรัฐในบริเวณใกล้เคียง เช่น ง่อก๊กในยุคสามก๊ก รวมถึงกษัตจากรัฐอู๋ และรัฐอู๋เย่ (อังกฤษ: Wuyue; จีนตัวย่อ: 吴越; จีนตัวเต็ม: 吳越; พินอิน: Wúyuè) ในยุคห้าราชวงสิบอาณาจักร

ความเกี่ยวเนื่องกับประเทศญี่ปุ่นในยุคโบราณ

เมื่อคณะทูตได้เยือนประเทศญี่ปุ่นในช่วงปลายสมัยราชวงศ์วุยก๊ก และราชวงศ์จิ้น (Jin) มีบันทึกว่าชาววา ของประเทศญี่ปุ่น (Wō people) อ้างว่าพวกตนเป็นลูกหลานของอู๋ไท่ปั๋ว ผู้ที่เชื่อกันว่าเป็นผู้ก่อตั้งรัฐอู๋^[1]

อู๋ในทางดาราศาสตร์

อู๋และเย่ (Yue) มีตัวแทนคือ Zeta Aquilaeในกลุ่มดาวเรียงเด่น (asterism) "กำแพงด้านซ้าย (Left Wall; 天市左垣)" ของเทียนซื่อหยวน (อังกฤษ: Heavenly Market enclosure; จีน: 天市垣; พินอิน: Tiān shì yuán) (ดูเพิ่ม Chinese constellations).^[2]

ดูเพิ่ม

• อ๋องแห่งแคว้นอู๋
• อู๋ จื่อสวี
• รัฐเยว่
• ซุนวู

อ้างอิง

1. Encounters of the Eastern Barbarians, Wei Chronicles
2. AEEA (Activities of Exhibition and Education in Astronomy) 天文教育資訊網 2006 年 6 月 23 日 เก็บถาวร 2021-05-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (จีน)

ดูเพิ่ม

• Zhengzhang Shangfang [郑张尚芳]. 1990. "Some Kam-Tai Words in Place Names of the Ancient Wu and Yue States" [古吴越地名中的侗台语成份]. In Minzu Yuwen 6. (จีน)

แม่แบบ:Zhou Dynasty topics