อิตเทรียม

อิตเทรียม (อังกฤษ: Yttrium) คือธาตุเคมีที่มีหมายเลขอะตอม 39 และสัญลักษณ์คือ Y อิตเทรียมอยู่ในตารางธาตุหมู่ 3B อิตเทรียมเป็นโลหะประเภททรานซิชันมีสีขาวเงิน พบเล็กน้อยในแร่บนพื้นโลก และมักจะพบเป็นสารประกอบ ⁸⁹Y เป็นไอโซโทปเสถียรเพียงตัวเดียว

อิตเทรียม, ₀₀Y

อิตเทรียม
การอ่านออกเสียง	/ˈɪtriəm/ ​(IT-ree-əm)
รูปลักษณ์	โลหะสีเงินขาว
Standard atomic weight Ar°(Y)
	88.905838±0.000002 88.906±0.001 (abridged)[1]
อิตเทรียมในตารางธาตุ
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson Sc ↑ Y ↓ Lu สตรอนเชียม ← อิตเทรียม → เซอร์โคเนียม
หมู่	group 3
คาบ	คาบที่ 5
บล็อก	บล็อก-d
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Kr] 4d1 5s2
จำนวนอิเล็กตรอนต่อชั้น	2, 8, 18, 9, 2
สมบัติทางกายภาพ
วัฏภาค ณ STP	solid
จุดหลอมเหลว	1799 K ​(1526 °C, ​2779 °F)
จุดเดือด	3203 K ​(2930 °C, ​5306 °F)
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	4.472 g/cm3
เมื่อเป็นของเหลว (ณ m.p.)	4.24 g/cm3
ความร้อนแฝงของการหลอมเหลว	11.42 kJ/mol
ความร้อนแฝงของการกลายเป็นไอ	363 kJ/mol
ความจุความร้อนโมลาร์	26.53 J/(mol·K)
ความดันไอ P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1883 2075 (2320) (2627) (3036) (3607)
สมบัติเชิงอะตอม
เลขออกซิเดชัน	0,[2] +1, +2, +3 (ออกไซด์เป็นเบสอ่อน)
อิเล็กโตรเนกาทิวิตี	Pauling scale: 1.22
รัศมีอะตอม	empirical: 180 pm
รัศมีโคเวเลนต์	190±7 pm
Color lines in a spectral range เส้นสเปกตรัมของอิตเทรียม
สมบัติอื่น
การมีอยู่ในธรรมชาติ	primordial
โครงสร้างผลึก	​hexagonal close-packed (hcp)
การขยายตัวจากความร้อน	α, poly: 10.6 µm/(m⋅K) (at r.t.)
การนำความร้อน	17.2 W/(m⋅K)
สภาพต้านทานไฟฟ้า	α, poly: 596 nΩ⋅m (at r.t.)
ความเป็นแม่เหล็ก	พาราแมกเนติก[3]
Molar magnetic susceptibility	+2.15×10−6 cm3/mol (2928 K)[4]
มอดุลัสของยัง	63.5 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	25.6 GPa
Bulk modulus	41.2 GPa
Speed of sound thin rod	3300 m/s (ณ 20 °C)
อัตราส่วนปัวซง	0.243
Brinell hardness	200–589 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-65-5
ประวัติศาสตร์
การตั้งชื่อ	ตั้งชื่อตามหมู่บ้านอิตเทอร์บี (สวีเดน) และชื่อแร่ อิตเทอร์ไบต์ (กาโดลิไนต์)
การค้นพบ	โยฮันน์ กาโดลิน (1794)
การแยกให้บริสุทธิ์เป็นครั้งแรก	ไฟรดริช วอเลอร์ (1838)
ไอโซโทปของอิตเทรียม ด ก
ไม่มีหน้า แม่แบบ:กล่องข้อมูลไอโซโทปของอิตเทรียม
หมวดหมู่: อิตเทรียม ดู คุย แก้ | แหล่งอ้างอิง

การใช้งาน

สารประกอบอิตเทรียมถูกใช้ในสีแดงใน โทรทัศน์จอแก้ว

• สารประกอบ Y
  ₂O
  ₃ ใช้ทำสีแดงในโทรทัศน์จอแก้ว

• Y
  ₃Fe
  ₅O
  ₁₂ เป็นวัสดุในการทำแผ่นกรองรังสีไมโครเวฟ

YBCO สารตัวนำยวดยิ่ง ที่มีส่วนผสมของอิตเทรียม

• YBa
  ₂Cu
  ₃O
  ₇ นำไปทำเป็นสารตัวนำยวดยิ่ง

1. "Standard Atomic Weights: Yttrium". CIAAW. 2021.
2. Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (2003-12-15). "Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation". Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.
3. Lide, D. R., บ.ก. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-03-03. สืบค้นเมื่อ 2022-10-16.{{cite book}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
4. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.