Loading AI tools
อำเภอในจังหวัดแพร่ ประเทศไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ลอง (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดแพร่
อำเภอลอง | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Long |
อุทยานแห่งชาติดอยผากลอง ตำบลต้าผามอก เป็นความแปลกประหลาดที่เกิดจากการยุบตัว ของเปลือกโลก และการชะล้างพังทลายของหินที่ใช้เวลาหลายล้านปี ก่อเกิดภูมิทัศน์ลักษณะคล้ายปะการัง | |
คำขวัญ: งามพระธาตุล้ำค่า ส้มพุทรารสเลิศ แหล่งกำเนิดผ้าจก มรดกสวนหิน ถิ่นชาวเมืองลอง | |
แผนที่จังหวัดแพร่ เน้นอำเภอลอง | |
พิกัด: 18°4′30″N 99°49′54″E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | แพร่ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 1,447.30 ตร.กม. (558.81 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 53,190 คน |
• ความหนาแน่น | 36.75 คน/ตร.กม. (95.2 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 54150 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 5403 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอลอง เลขที่ 166 หมู่ที่ 6 ตำบลห้วยอ้อ อำเภอลอง จังหวัดแพร่ 54150 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
อำเภอลองมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
อำเภอลองเป็นเมืองเก่ามาแต่ก่อนพุทธกาล ไม่สามารถว่าชนชั้นใดปกครองจับเอาความได้ว่าเริ่มสมัยชนชาติละว้า (ลัวะ) เข้ามามีอำนาจในดินแดนสุวรรณภูมิ ตามตำนานพระธาตุแหลมลี่กล่าวว่า เมื่อสมัยพระพุทธเจ้ามีพระชนมายุ 65 พรรษาได้เสด็จมาเมื่องนี้พร้อมด้วยพระอรหันต์ และตรัสว่าเมืองนี้ตั้งแต่เดิมชื่อว่า "กุกุฎไก่เอิก" (เมืองไก่ขัน) ต่อมาในปี พ.ศ. 1078 พระนางจามเทวี พระราชธิดากษัตริย์ผู้ครองเมืองละโว้ซึ่งเป็นพระมเหสีของพระยารามัญผู้ครองเมืองอยุธยา (เมืองรามบุรี) ได้เสด็จมาครองเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) ได้นำพระบรมสารีริกธาตุเสด็จมาทางชลมารค (ทางน้ำ) แต่แทนที่จะตามลำน้ำปิงขึ้นไปกลับมาทางแยกขึ้นตามลำน้ำยมมาขึ้นบกที่บ้านปากลอง (หมู่ที่ 5 ต.ปากกาง) และเหตุที่หลงทางได้ถกเถียงกันในเรื่องเส้นทางไปเมืองหริภุญชัยจึงขนานนามเมืองนี้ว่า "เมืองเววาภาสิต" และ จากการที่พระนางจามเทวีทรงตรัสว่า "ลองขึ้นไปก่อนเถอะ" คำว่า "ลอง" ที่พระนางจามเทวีทรงตรัสขึ้นมานั้นถูกนำมาเรียกชื่อเมืองใหม่ว่า "เมืองลอง" อีกชื่อหนึ่งอำเภอลองในยุคแรกจึงตั้งอยู่ที่ตำบลปากกาง ในขณะเดียวกันนี้พระนางจามเทวีได้สร้างพระเจดีย์ขึ้นที่บริเวณห้วยอ้อ ซึ่งเป็นวัดศรีดอนคำ ในปัจจุบัน
ต่อมาในราวประมาณปี พ.ศ. 1824 พระเจ้ามังรายมหาราช ผู้ครองเมืองเชียงรายทำสงคราม รบชนะเมืองต่าง ๆ ในล้านนาจนถึงเมืองลองและได้เมืองลองป็นเมืองขึ้นทรงเปลี่ยนชื่อเมืองลองใหม่เป็น "เมืองเชียงชื่น"(สันนิษฐานว่าเนื่องจากมีแร่เหล็กและแร่ตะกั่ว ซึ่งชาวบ้านในท้องถิ่นเรียกว่า "จืน" มาก) และได้ตั้งพระยาเชิญเมือง เป็นผู้ครองนครขึ้นของเขลางค์นคร (ลำปาง) มีผู้ครองนครสืบต่อมาคือ พระยาหูหิ้น พระยายุธิฐิระมาหมื่นดังนคร พระยาหัวเมืองแก้ว ราวปี พ.ศ. 2020 สงครามสงบพระยาหัวเมืองแก้วได้พาผู้คนย้ายจากเมืองเชียงชื่นมาตั้งใหม่ที่บ้านนาบ้านก่อน (บริเวณโรงเรียนห้วยอ้อปัจจุบัน) ราวปี พ.ศ. 2030 ก็ได้ย้ายเมืองใหม่อีกครั้งหนึ่ง มาตั้งที่เหล่าเวียง (ปัจจุบันคือบริเวณลำห้วยแม่กางบ้านนาจอมขวัญ) ได้เปลี่ยนชื่อเมืองใหม่กลับมาใช้ชื่อ "เมืองลอง" เหมือนเดิมต่อนั้นมามีผู้ครองเมือง คือ พระยาช้างแก้ว พระยาฟ้าป้อม พระยาฟ้าใหม่ ราวจนปี พ.ศ. 2134 พม่าได้ยกทัพมาตีเมืองเชียงใหม่ ลำปาง และเลยมาถึงเมืองลอง พระยาฟ้าป้อมและพระยาฟ้าใหม่ตายในสนามรบ เมืองลองแตกและว่างผู้ครองเมืองอยู่ระยะหนึ่ง
ราวปี พ.ศ. 2140 เจ้าผู้ครองนครลำปางได้ตั้งบุรุษผู้หนึ่งซึ่งอาสาจับช้างลายเสือนำไปถวายเจ้าเมืองลำปาง และตั้งให้เป็นเจ้าเมืองลองให้ชื่อว่า พระยาช้างปาน ครองเมืองลอง ต่อมาราวปี พ.ศ. 2160 ได้มีเจ้าผู้ครองเมืองสืบต่อมาคือ พระยาครุธราช พระยาจอมหัวค่ำ พระยาขุนท่า พระยาชัย พระยาคำลิ่ม ราวปี พ.ศ. 2318 พระยาคำลิ่มถึงแก่อสัญกรรม ไม่มีผู้ปกครอง ลำปางจึงให้พระยาชื่นสมบัติมาครองเมืองโดยมีผู้ครองเมืองสืบต่อกันมาตลอด เพราะเป็นเมืองหน้าด่านของอาณาจักรล้านนาจนตกเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา จนถึงกรุงรัตนโกสินทร์ตลอดจนสืบมา จนกระทั่งปี พ.ศ. 2445 พญาขัณฑสีมาโลหะกิจ เจ้าเมืองลองคนสุดท้าย ถูกพวกเงี้ยวฟันจนถึงแก่พิราลัยถือเป็นอันสิ้นสุดการปกครองแบบเจ้าเมือง เดิมอำเภอเมืองลองขึ้นกับนครลำปาง จนกระทั่งวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2474 โอนอำเภอลองเข้ามาเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดแพร่[1][2] โดยแยกพื้นบางส่วนจัดตั้งเป็นอำเภอวังชิ้น[3][4] และย้ายบ้านบ่อแก้วไปขึ้นกับอำเภอเด่นชัย[5]จนถึงปัจจุบัน
อำเภอลองแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 9 ตำบล 93 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ | อักษรไทย | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนหลังคาเรือน | จำนวนประชากร[12] |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ห้วยอ้อ | Huai O | 14 | 4,283 | 12,398 | |
2. | บ้านปิน | Ban Pin | 13 | 2,599 | 7,833 | |
3. | ต้าผามอก | Ta Pha Mok | 8 | 1,456 | 4,698 | |
4. | เวียงต้า | Wiang Ta | 10 | 2,172 | 6,677 | |
5. | ปากกาง | Pak Kang | 9 | 1,372 | 4,258 | |
6. | หัวทุ่ง | Hua Thung | 9 | 1,760 | 5,925 | |
7. | ทุ่งแล้ง | Thung Laeng | 12 | 2,460 | 7,265 | |
8. | บ่อเหล็กลอง | Bo Lek Long | 9 | 1,378 | 4,204 | |
9. | แม่ปาน | Mae Pan | 7 | 1,039 | 3,082 |
ท้องที่อำเภอลองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.