นรธาเมงสอ

นรธาเมงสอ^[3] หรือ นรทามางจอ^[4] (พม่า: နော်ရထာ မင်းစော, ออกเสียง: [nɔ̀jətʰà mɪ́ɰ̃ sɔ́] นอยะทามี่นซอ) หรือ สาวัตถีนรถามังคะยอ^[5] (ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่) หรือ เมงซานรธามังคุย^[6] (พงศาวดารโยนก) พระนามเดิมว่ามังสาจัจ (မင်းသားစစ်)^{[ต้องการอ้างอิง]} เป็นพระเจ้าเชียงใหม่ผู้ปกครองแคว้นล้านนา ในช่วง พ.ศ. 2121–2150 (29 ปี) พระองค์เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าบุเรงนองกับพระนางราชเทวีแห่งหงสาวดี ที่ส่งมาปกครองล้านนา จนกระทั่ง พ.ศ. 2127 เมื่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยาทรงประกาศอิสรภาพจากพม่า จึงทรงพยายามรวบรวมแผ่นดินอีกครั้ง พระองค์ทรงตีแคว้นล้านนาได้ทั้งหมด นรธาเมงสอต่อสู้มิได้ จึงทรงยอมสวามิภักดิ์เป็นประเทศราชในปี พ.ศ. 2139 แต่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชก็ทรงให้นรธาเมงสอปกครองต่อไป อย่างไรก็ตาม พระองค์ได้ถวายพระธิดาเป็นพระมเหสีในสมเด็จพระนเรศวรมหาราชด้วย โดยปรากฏในโคลงบทที่ 21 ความว่า

นอเรศขอเจื่องเจ้า		สาวกระสัตร
เทียมแท่นเสวยสมบัติ		โกถเคล้า
แล้วเล่าลูกชายถัด		เป็นแขก เขรยเอย
หวังว่าจักบางเส้า		เล่าซ้ำแถมถม ฯ[7]

นรธาเมงสอ
พระเจ้าเชียงใหม่ ภายใต้การปกครองของพม่า
ครองราชย์	28 มกราคม พ.ศ. 2122 – 2150
ราชาภิเษก	2 กรกฎาคม พ.ศ. 2122
ก่อนหน้า	พระนางวิสุทธิเทวี
ถัดไป	พระช้อย
ประสูติ	พ.ศ. 2094/5 ตองอู
พิราลัย	พ.ศ. 2150 เวียงเชียงใหม่ แคว้นล้านนา
ฝังพระศพ	วัดกู่เต้า
มเหสี	พระนางสิ่นผยู่ฉิ่งแหม่ด่อ[1]
พระราชบุตร	โยธยามิบะยา[1] (มิงตยานมะด่อ) พระธิดา พระมเหสีในสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระทุลอง (มิงตาตุลอง) พระโอรส พระชัยทิพ (มิงแยทิปปะ) พระโอรส พระช้อย (สโดจอ) พระโอรส มิงแย นรธา พระโอรส เจ้าเมืองพินยา ขิ่งมแวมิ พระธิดา มิงอะ-ลัต พระธิดา มิงอะ-ทเว พระธิดา มิงอะ-เง พระธิดา ฉิ่งแม-ควา พระธิดา มเหสีพระหน่อแก้วกุมารแห่งล้านช้าง ฉิ่งซา พระโอรส
ราชวงศ์	ราชวงศ์ตองอู
พระราชบิดา	พระเจ้าบุเรงนอง
พระราชมารดา	พระนางราชเทวีแห่งหงสาวดี[2][3]
ศาสนา	พุทธเถรวาท

พงศาวลี

พงศาวลีของนรธาเมงสอ
4. เมงเยสีหตู                             2. พระเจ้าบุเรงนอง                                   5. ชีน-มโย่เมียะ                             1. นรธาเมงสอ                                         3. พระนางราชเทวีแห่งหงสาวดี

อ้างอิง

1. กิตติ วัฒนะมหาตม์. ตำนานนางกษัตริย์. กรุงเทพฯ:สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2553. หน้า 234 ISBN 978-974-341-666-8
2. สุเนตร ชุตินธรานนท์. "พระวิสุทธิเทวี กษัตรีย์แห่งล้านนา". ขัตติยานีศรีล้านนา. เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่ บรรณาธิการ (เชียงใหม่:วิทอินดีไซน์,2547) หน้า 64
3. สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 7, กรุงเทพฯ : อมรินทร์, 2553. 634 หน้า. หน้า 276-279. ISBN 978-974-8132-15-0
4. นายต่อ (แปล). มหาราชวงษ์ พงษาวดารพม่า. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์, 2562, หน้า 434
5. คณะอนุกรรมการตรวจสอบและชำระตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่. ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ 700 ปี. เชียงใหม่ : ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ สถาบันราชภัฏเชียงใหม่, 2538. 320 หน้า. หน้า 96-7. ISBN 974-8150-62-3
6. พระยาประชากิจกรจักร. พงศาวดารโยนก. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2557. 496 หน้า. หน้า 390-393. ISBN 978-616-7146-62-1
7. สิงฆะ วรรณสัย, ปริวรรต, โคลงเรื่อง มังทรารบเชียงใหม่, หน้า 14

ก่อนหน้า		นรธาเมงสอ		ถัดไป
พระนางวิสุทธิเทวี		พระเจ้าเชียงใหม่ (พ.ศ. 2121–2139 (ใต้การปกครองของพม่า) พ.ศ. 2139–2150 (ใต้การปกครองของอยุธยา))		พระช้อย (ครั้งที่ 1)