สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ (พ.ศ. 2304 — ไม่ทราบปี) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี กับพระอินทรรักษา (เสม) และเคยรับราชการฝ่ายในเป็นเจ้าจอมในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าชั้นตรี
ประสูติ	พ.ศ. 2304
สิ้นพระชนม์	ในรัชกาลที่ 1
พระสวามี	สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ราชวงศ์	ธนบุรี (เสกสมรส) จักรี (สถาปนา)
พระบิดา	พระอินทรรักษา (เสม)
พระมารดา	สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี

ธรรมเนียมพระยศของ เจ้าฟ้าทองคำ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระประวัติ

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ มีพระนามเดิมว่า ทองคำ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2304 เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดีกับพระอินทรรักษา (เสม)^[1] เมื่อเจริญพระชันษาขึ้น พระชนนีได้ถวายพระองค์เข้ารับราชการเป็นเจ้าจอมฝ่ายในในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี^[2]

เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเจ้าจอมทองคำ ซึ่งเป็นพระราชภาคิไนยขึ้นเป็นสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าฝ่ายในพระองค์หนึ่ง ประทับ ณ พระตำหนักเขียวเบื้องหลังหมู่พระมหามณเทียรร่วมกับพระมารดา พระองค์ไม่มีเจ้ากรมต่างหาก แต่เป็นสังกัดในกรมพระเทพสุดาวดี^[3] จนสิ้นพระชนม์ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชนั้นเอง แต่ไม่ปรากฏว่าเป็นปีใด^[1]

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ

4. พระยากลาโหมราชเสนา (สาย)                             2. พระอินทรรักษา (เสม)                                   1. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ                                         24. เจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง)               12. พระยาราชนิกูล (ทองคำ)                       6. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก                             3. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี                                   7. พระอัครชายา (หยก)

อ้างอิง

1. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
2. นิธิ เอียวศรีวงศ์. การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ : มติชน, 2548, หน้า 412
3. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปฐมวงศ์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์หนังสือพิมพ์ไทย, 2470. 57 หน้า. หน้า 11.