สนธิสัญญารานตะโบ

สนธิสัญญารานตะโบ (อังกฤษ: Treaty of Yandabo; พม่า: ရန္တပိုစာချုပ်) หรือชื่ออย่างเป็นทางการคือ สนธิสัญญาสันติภาพระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกอันทรงเกียรติแลพระเจ้ากรุงอังวะ (Treaty of Peace between the East India Company and His Majesty the King of Ava) เป็นสนธิสัญญาสันติภาพที่หยุดสงครามอังกฤษ–พม่าครั้งที่หนึ่ง ลงนามในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 ณ เมืองรานตะโบ ซึ่งกินระยะเวลาเกือบสองปีนับตั้งแต่วันประกาศสงครามอย่างเป็นทางการในวันที่ 5 มีนาคม ค.ศ. 1824 ฝ่ายพม่าต้องยอมรับเงื่อนไขของอังกฤษโดยไม่มีการหารือกัน^[1]

สนธิสัญญารานตะโบ

สนธิสัญญาสันติภาพระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกอันทรงเกียรติแลพระเจ้ากรุงอังวะ
วันลงนาม	24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826
ที่ลงนาม	รานตะโบ จักรวรรดิพม่า
ผู้ลงนาม	อาณาจักรอังวะ  บริษัทอินเดียตะวันออก
ภาษา	อังกฤษ, พม่า

ตามสนธิสัญญา พม่ายินยอมที่จะทำตามเงื่อนไขนี้:^[1][2]

• ยกรัฐอัสสัม, รัฐมณีปุระ, รัฐยะไข่ และชายฝั่งตะนาวศรีทางตอนใต้ของแม่น้ำสาละวินแก่อังกฤษ
• หยุดการแทรกแซงในCachar ของอัสสัมและอำเภอเนิน Jaintia
• จ่ายค่าปฏิกรรมสงคราม 1 ล้านปอนด์สเตอร์ลิงแบบผ่อนชำระ 4 ครั้ง
• อนุญาตให้แลกเปลี่ยนตัวแทนทางการทูตระหว่างอังวะกับโกลกาตา
• ลงนามในสนธิสัญญาทางการค้าในเวลาอันสมควร

สนธิสัญญานี้ทำให้สงครามที่ยาวนานและแพงที่สุดในประวัติศาสตร์บริติชราชสิ้นสุดลง โดยมีทหารชาวยุโรปและอินเดียเสียชีวิต 15,000 นาย พร้อมกับชาวพม่าอีกไม่ทราบจำนวน (แต่น่าจะสูงกว่า) การทัพนี้ทำให้อังกฤษ ใช้ค่าใช้จ่ายไป 5 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง (เกือบ 18.5 พันล้านในหน่วยดอลลาร์สหรัฐช่วง ค.ศ. 2006)^[3] ถึง 13 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง ค่าใช้จ่ายนี้นำไปสู่วิกฤตเศรษฐกิจอย่างรุนแรงในบริติชราชใน ค.ศ. 1833^[4]

สำหรับฝ่ายพม่า สนธิสัญญานี้คือจุดเริ่มต้นของการเสียเอกราช ทำให้จักรวรรดิพม่าที่สามที่เคยเป็นภัยต่อบริติชราช พังทลายจนไม่เป็นภัยต่อแนวตะวันออกของบริติชราชอีกต่อไป^[5]

อ้างอิง

1. Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1967). History of Burma (2 ed.). London: Sunil Gupta. p. 237.
2. Maung Htin Aung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. pp. 214–215.
3. Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps – Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. p. 113. ISBN 978-0-374-16342-6.
4. Anthony Webster (1998). Gentlemen Capitalists: British Imperialism in South East Asia, 1770–1890. I.B. Tauris. pp. 142–145. ISBN 978-1-86064-171-8.
5. Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps – Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. pp. 125–127. ISBN 978-0-374-16342-6.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Treaty of Yandabo