บทความนี้เกี่ยวกับความขัดแย้งทางทหารที่เกี่ยวข้องกับการล่มสลายของยูโกสลาเวีย สำหรับข้อมูลเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการทำลายล้างรัฐยูโกสลาฟ ดูที่
การล่มสลายของยูโกสลาเวียสงครามยูโกสลาเวีย (อังกฤษ: Yugoslav Wars) สื่อถึงชุดความขัดแย้งทางชาติพันธ์ สงครามประกาศเอกราช และการก่อกำเริบที่แตกต่างแต่มีความเกี่ยวข้องกัน[12][13][14]ที่เกิดขึ้นในสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวียใน ค.ศ. 1991 ถึง 2001[A 2] ความขัดแย้งนำไปสู่การล่มสลายของยูโกสลาเวีย ซึ่งเกิดขึ้นกลาง ค.ศ. 1991 ก่อให้เกิด 6 ประเทศเอกราชใหม่ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของยูโกสลาเวีย คือ: สโลวีเนีย, โครเอเชีย, บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา, มอนเตเนโกร, เซอร์เบีย และมาซิโดเนียเหนือ (อดีตมีชื่อว่า มาซิโดเนีย) สงครามยุติลงด้วยผลที่แตกต่างกัน แต่ส่วนใหญ่แล้วส่งผลให้นานาชาติรับรองรัฐอธิปไตยใหม่หลายรัฐอย่างสมบูรณ์ แต่ก็ด้วยการขัดขวางทางเศรษฐกิจขนานใหญ่ในประเทศเกิดใหม่เหล่านี้
ข้อมูลเบื้องต้น สงครามยูโกสลาเวีย, วันที่ ...
ปิด
ในช่วงแรกของการล่มสลายของยูโกสลาเวีย กองทัพประชาชนยูโกสลาเวีย (JNA) ต่อสู้เพื่อรักษาความเป็นเอกภาพของชาติยูโกสลาฟด้วยการทำลายรัฐบาลแบ่งแยกดินแดนอย่างไรก็ตาม กองทัพนี้เริ่มอยู่ภายใต้อิทธิพลของสลอบอดัน มีลอเชวิชที่ใช้แนวคิดชาตินิยมเซิร์บเป็นอุดมการณ์แทนที่ระบบคอมมิวนิสต์ที่กำลังอ่อนแอ ทำให้ JNA เริ่มสูญเสียชาวสโลวีน, ชาวโครแอต, ชาวแอลเบเนียเชื้อสายคอซอวอ, ชาวบอสนีแอก และชาวมาซิโดเนีย กลายเป็ยกองทัพที่สู้เพื่อชาวเซิร์บเท่านั้น[16] ตามรายงานของสหประชาชาติใน ค.ศ. 1994 ฝ่ายเซิร์บไม่ได้มุ่งหวังถึงการฟื้นฟูยูโกสลาเวีย แต่มุ่งหวังที่จะสร้าง "เกรตเตอร์เซอร์เบีย" จากส่วนของโครเอเชียและบอสเนีย[17] ขบวนการอื่น ๆ ก็มีส่วนเชื่อมโยงกับสงครามยูโกสลาเวียด้วย เช่น "เกรตเตอร์แอลเบเนีย" (จากคอซอวอ ยกเลิกด้วยการทูตระหว่างประเทศ)[18][19][20][21][22] และ"เกรตเตอร์โครเอเชีย" (จากบางส่วนของเฮอร์เซโกวีนา ยกเลิกใน ค.ศ. 1994 ด้วยข้อตกลงวอชิงตัน)[23][24][25][26][27]
สงครามครั้งนี้มักถูกเรียกว่าเป็นความขัดแย้งอันนองเลือดที่สุดในยุโรปนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองยุติ ความขัดแย้งดังกล่าวกลายเป็นสิ่งเลวทรามเนื่องจากมีอาชญากรรมสงครามเข้ามาเกี่ยวข้อง รวมทั้งการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์, อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ, การกวาดล้างชาติพันธุ์ และการข่มขืนหมู่ในช่วงสงคราม การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์บอสเนียเป็นเหตุการณ์ในช่วงสงครามของยุโรปครั้งแรกที่จัดเป็นการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อย่างเป็นทางการนับตั้งแต่การทัพของนาซีเยอรมัน และบุคคลสำคัญจำนวนมากของอดีตยูโกสลาฟที่เกี่ยวข้องถูกตั้งข้อหาอาชญากรรมสงครามในเวลาต่อมา[28] คณะตุลาการอาญาระหว่างประเทศสำหรับอดีตยูโกสลาเวีย (ICTY) ที่สหประชาชาติจัดตั้งขึ้นในเดอะเฮก เนเธอร์แลนด์ เพื่อดำเนินคดีกับทุกคนที่ก่ออาชญากรรมสงครามในช่วงความขัดแย้ง[29] ศูนย์ระหว่างประเทศเพื่อความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่านรายงานว่า สงครามยูโกสลาเวียคร่าชีวิตผู้คนไป 140,000 ศพ[9] ส่วนศูนย์กฎหมายมนุษยธรรมประมาณการว่ามีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 130,000 ศพ[10] ความขัดแย้งในช่วงทศวรรษกว่าก่อให้เกิดวิกฤตผู้อพยพและมนุษยธรรมครั้งใหญ่[30][31][32]
มีการเรียกชื่อสงครามยูโกสลาเวียหลายแบบ เช่น:
- "สงครามในคาบสมุทรบอลข่าน"
- "สงคราม/ความขัดแย้งในอดีตยูโกสลาเวีย"[9][33]
- "สงครามการแยกตัว/การสืบทอดยูโกสลาฟ"
- "สงครามบอลข่านครั้งที่สาม": มาจากหนังสือที่เขียนโดยมิชา เกลนนี นักข่าวชาวอังกฤษ ชื่อหนังสือนี้พาดพิงถึงสงครามบอลข่านสองครั้งก่อนหน้าที่เกิดขึ้นใน ค.ศ. 1912–1913[34] นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่บางส่วนใช้ชื่อนี้สื่อถึงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เนื่องจากเชื่อว่าสงครามนี้เป็นสงครามที่อยู่ถัดจากสงครามบอลข่านใน ค.ศ. 1912–1913[35]
- "สงครามกลางเมืองยูโกสลาเวีย"/"สงครามกลางเมืองยูโกสลาฟ"/"สงครามกลางเมืองในยูโกสลาเวีย"
ไม่มีการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการ การปะทะกันด้วยอาวุธครั้งแรกคือกรปะทะที่ Pakrac ในวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 1991[1] ตามมาด้วยวิกฤตการณ์ทะเลสาบ Plitvice ในวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1991 ซึ่งมีผู้เสียชีวิตครั้งแรก[2] ปฏิบัติการโจมตีครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายคือปฏิบัติการสตรอมในวันที่ 5–8 สิงหาคม ค.ศ. 1995[3] การทำสงครามสิ้นสุดลงหลังลงนามในข้อตกลงเอร์ดูตในวันที่ 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1995[4]
"About us". Humanitarian Law Center. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 May 2011. สืบค้นเมื่อ 17 November 2010. Armatta, Judith (2010), Twilight of Impunity: The War Crimes Trial of Slobodan Milosević, Duke University Press, p. 121
Bosnia Genocide, United Human Rights Council, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 April 2009, สืบค้นเมื่อ 13 April 2015
ข้อมูลทั่วไปและอ้างอิง
หนังสือ
- Allcock, John B. Explaining Yugoslavia (Columbia University Press, 2000)
- Allcock, John B. et al. eds., Conflict in the Former Yugoslavia: An Encyclopedia (1998)
- Allen, Beverly (1996). Rape Warfare: The Hidden Genocide in Bosnia-Herzegovina and Croatia. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-2818-6.
- Baker, Catherine (2015). The Yugoslav Wars of the 1990s. Macmillan International Higher Education. ISBN 978-1-137-39899-4.[ลิงก์เสีย]
- Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (2007). A history of Eastern Europe: crisis and change (2nd ed.). Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-36627-4. สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
- Bjelajac, Mile; Žunec, Ozren (2009). "The War in Croatia, 1991–1995". ใน Ingrao, Charles W.; Emmert, Thomas Allan (บ.ก.). Confronting the Yugoslav Controversies: a Scholars' Initiative. Purdue University Press. ISBN 978-1-55753-617-4. OCLC 867740664.
- Brown, Cynthia; Karim, Farhad (1995). Playing the "Communal Card": Communal Violence and Human Rights. New York, NY: Human Rights Watch. ISBN 978-1-56432-152-7.
- Brouwer, Anne-Marie de (2005). Supranational Criminal Prosecution of Sexual Violence. Intersentia. ISBN 978-90-5095-533-1.
- Campbell, Kenneth (2001). Genocide and the Global Village. Springer. ISBN 978-0-312-29928-6.
- Cohen, Leonard J.; Dragović-Soso, Jasna, บ.ก. (2008). State Collapse in South-Eastern Europe: New Perspectives on Yugoslavia's Disintegration. Purdue University Press. p. 323. ISBN 978-1-55753-460-6.
- Fink, George (2010). Stress of War, Conflict and Disaster. Academic Press. ISBN 978-0-12-381382-4.
- Finlan, Alastair (2004). The Collapse of Yugoslavia 1991–1999. Essential Histories. Oxford, England: Osprey. ISBN 978-1-84176-805-2.
- Friedman, Francine (2013). Bosnia and Herzegovina: A Polity on the Brink. Routledge. ISBN 978-1-134-52754-0.
- Gagnon, Valère Philip (2004). The Myth of Ethnic War: Serbia and Croatia in the 1990s. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-7291-6.
- Geldenhuys, Dean (2004). Deviant Conduct in World Politics. Springer. ISBN 978-0-230-00071-1.
- Glenny, Misha (1996). The fall of Yugoslavia: the third Balkan war. London: Penguin. ISBN 978-0-14-026101-1.
- Goldstein, Ivo (1999). Croatia: A History. C. Hurst & Co. ISBN 978-1-85065-525-1.
- Hall, Richard C. ed. War in the Balkans: An Encyclopedic History from the Fall of the Ottoman Empire to the Breakup of Yugoslavia (2014)
- Ingrao, Charles; Emmert, Thomas A., บ.ก. (2003). Confronting the Yugoslav Controversies: A Scholars' Initiative (2nd ed.). Purdue University Press. ISBN 978-1-55753-617-4.
- Jha, U. C. (2014). Armed Conflict and Environmental Damage. Vij Books India Pvt Ltd. ISBN 978-93-82652-81-6.
- Krieger, Heike (2001). Heike Krieger (บ.ก.). The Kosovo Conflict and International Law: An Analytical Documentation 1974-1999. Cambridge University Press. p. 90. ISBN 978-0-521-80071-6.
- Meštrović, Stjepan Gabriel (1996). Genocide After Emotion: The Postemotional Balkan War. Routledge. ISBN 978-0-415-12294-8.
- Meyers, Eytan (2004). International Immigration Policy: A Theoretical and Comparative Analysis. Springer. ISBN 978-1-4039-7837-0.
- Naimark, Norman; Case, Holly M. (2003). Yugoslavia and Its Historians: Understanding the Balkan Wars of the 1990s. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-4594-9. สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
- Off, Carol (2010). The Lion, the Fox and the Eagle. Random House of Canada. p. 218. ISBN 978-0-307-37077-8.
- Ramet, Sabrina P. (2010). Central and Southeast European Politics Since 1989. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-48750-4.
- Rogel, Carole (2004). The Breakup of Yugoslavia and Its Aftermath. Greenwood Publishing Group. p. 91. ISBN 978-0-313-32357-7. สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
- Shaw, Martin (2013). Genocide and International Relations: Changing Patterns in the Transitions of the Late Modern World. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-46910-5.
- Smajić, Aid (2013). "Bosnia and Herzegovina". ใน Nielsen, Jørgen; Akgönül, Samim; Alibašić, Ahmet; Racius, Egdunas (บ.ก.). Yearbook of Muslims in Europe. Vol. 5. BRILL. ISBN 978-90-04-25586-9.
- Tanner, Marcus (2001). Croatia : a nation forged in war (2nd ed.). New Haven, CT; London, England: Yale University Press. ISBN 978-0-300-09125-0.
- Toal, Gerard; Dahlman, Carl T. (2011). Bosnia Remade: Ethnic Cleansing and its Reversal. Oxford University Press. p. 136. ISBN 978-0-19-020790-8.
- Watkins, Clem S. (2003). The Balkans. Nova Publishers. p. 10. ISBN 978-1-59033-525-3.
- Aleksandar, Bosković; Dević, Ana; Gavrilović, Darko; Hašimbegović, Elma; Ljubojević, Ana; Perica, Vjekoslav; Velikonja, Mitja, บ.ก. (2011). Political Myths in the Former Yugoslavia and Successor States: A Shared Narrative. Institute for Historical Justice and Reconciliation. ISBN 978-90-8979-067-5.
- Central Intelligence Agency, Office of Russian and European Analysis (2002). Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990–1995. Washington, D.C.: Central Intelligence Agency. ISBN 978-0-16-066472-4.
- Council of Europe (1993). Documents (working Papers) 1993. p. 9. ISBN 978-92-871-2332-9.
- Ullman, Richard Henry (1996). The World and Yugoslavia's Wars. Council on Foreign Relations. ISBN 978-0-87609-191-3.
- Visoka, Gëzim (2020). "Kosovo: a hybrid negative peace". ใน Williams, Paul R.; Sterio, Milena (บ.ก.). Research Handbook on Post-Conflict State Building. Edward Elgar Publishing. ISBN 978-1-78897-164-5. OCLC 1149742525.
- World Bank (1996). Bosnia and Herzegovina: Toward Economic Recovery. World Bank Publications. p. 10. ISBN 978-0-8213-3673-1.
- Udovicki, Jasminka; Ridgeway, James (2000). Burn This House: The Making and Unmaking of Yugoslavia. Durham, North Carolina: Duke University Press. ISBN 978-1-136-76482-0.
- Powers, Roger S. (1997). Protest, Power, and Change: An Encyclopedia of Nonviolent Action from ACT-UP to Women's Suffrage. Routledge. ISBN 978-1-136-76482-0.
บทความวารสารวิชาการ
- Akhavan, Payam (2001). "Beyond Impunity: Can International Criminal Justice Prevent Future Atrocities?". American Journal of International Law. 95 (1): 7–31. doi:10.2307/2642034. JSTOR 2642034. S2CID 144769396.
- Bicanic, Ivo (2008). "Croatia". Southeast European and Black Sea Studies. 1 (1): 158–173. doi:10.1080/14683850108454628. S2CID 219697768.
- Brunborg, Helge; Lyngstad, Torkild Hovde; Urdal, Henrik (2003). "Accounting for Genocide: How Many Were Killed in Srebrenica?". European Journal of Population / Revue Européenne de Démographie. 19 (3): 229–248. doi:10.1023/A:1024949307841. JSTOR 20164231. S2CID 150727427.
- Campbell, David (2002). "Atrocity, memory, photography: Imaging the concentration camps of Bosnia--the case of ITN versus Living Marxism , Part 1". Journal of Human Rights. 1 (1): 1–33. doi:10.1080/14754830110111544. S2CID 56360692.
- Card, Claudia (1996). "Rape as a Weapon of War". Hypatia. 11 (4): 5–18. doi:10.1111/j.1527-2001.1996.tb01031.x. ISSN 0887-5367. JSTOR 3810388. S2CID 144640806.
- Guzina, Dejan (2003). "Socialist Serbia's Narratives: From Yugoslavia to a Greater Serbia". International Journal of Politics, Culture, and Society. 17 (1): 91–111. doi:10.1023/a:1025341010886. S2CID 140426711.
- Iacopino, Vincent; Frank, Martina; Bauer, Heidi M.; Keller, Allen S. (2001). "A Population-Based Assessment of Human Rights Abuses Committed Against Ethnic Albanian Refugees From Kosovo". Am J Public Health. 91 (12): 2013–2018. doi:10.2105/ajph.91.12.2013. PMC 1446925. PMID 11726386.
- Magliveras, Konstantinos D. (2002). "The Interplay Between the Transfer of Slobodan Milosevic to the ICTY and Yugoslav Constitutional Law". European Journal of International Law. 13 (3): 661–677. doi:10.1093/ejil/13.3.661.
- McGinn, Therese (2000). "Reproductive Health of War-Affected Populations: What Do We Know?". International Family Planning Perspectives. 26 (4): 174–180. doi:10.2307/2648255. ISSN 0190-3187. JSTOR 2648255. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-22. สืบค้นเมื่อ 2022-06-03.
- Pearson, Joseph (2010). "Dubrovnik's Artistic Patrimony, and its Role in War Reporting (1991)". European History Quarterly. 40 (2): 197–216. doi:10.1177/0265691410358937. S2CID 144872875.
- Salzman, Todd A. (1998). "Rape Camps as a Means of Ethnic Cleansing: Religious, Cultural, and Ethical Responses to Rape Victims in the Former Yugoslavia". Human Rights Quarterly. 20 (2): 348–378. doi:10.1353/hrq.1998.0019. S2CID 143807616.
- Weine, Stevan M.; Becker, Daniel F.; Vojvoda, Dolores; Hodzic, Emir (1998). "Individual change after genocide in Bosnian survivors of "ethnic cleansing": Assessing personality dysfunction". Journal of Traumatic Stress. 11 (1): 147–153. doi:10.1023/A:1024469418811. PMID 9479683. S2CID 31419500.
- Wood, William B. (2001). "Geographic Aspects of Genocide: A Comparison of Bosnia and Rwanda". Transactions of the Institute of British Geographers. 26 (1): 57–75. doi:10.1111/1475-5661.00006. JSTOR 623145.
- Zaknic, Ivan (1992). "The Pain of Ruins: Croatian Architecture under Siege". Journal of Architectural Education. 46 (2): 115–124. doi:10.1080/10464883.1992.10734547.
- Fridman, Orli (2010). "'It was like fighting a war with our own people': anti-war activism in Serbia during the 1990s". The Journal of Nationalism and Ethnicity. 39 (4): 507–522. doi:10.1080/00905992.2011.579953. S2CID 153467930.
- Perunovic, Sreca (2015). "Animosities in Yugoslavia before its demise: Revelations of an opinion poll survey". Ethnicities. 16 (6): 819–841. doi:10.1177/1468796815576059. S2CID 147068505.
ข้อมูลอื่น ๆ
- Bassiouni, M. Cherif (28 December 1994). "Final report of the United Nations Commission of Experts established pursuant to security council resolution 780 (1992), Annex III – The military structure, strategy and tactics of the warring factions". United Nations. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 28, 2012. สืบค้นเมื่อ 11 July 2012.
- Bassiouni, M. Cherif (28 December 1994). "Final report of the United Nations Commission of Experts established pursuant to security council resolution 780 (1992), Annex IV – The policy of ethnic cleansing". United Nations. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 4, 2012. สืบค้นเมื่อ 11 July 2012.
- Ferguson, Kate. An investigation into the irregular military dynamics in Yugoslavia, 1992–1995. Diss. University of East Anglia, 2015.
- Siblesz, H.H. (1998). "History of Sandzak" (PDF). Refworld. p. 10.
- "The Prosecutor vs Milan Milutinovic et al – Judgement" (PDF). International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 26 February 2009.
- Human Rights Watch (1994). "Human Rights Abuses of Non-Serbs In Kosovo, Sandñak and Vojvodina" (PDF).
- Human Rights Watch (October 29, 2001). "Milosevic: Important New Charges on Croatia".
- OHCHR (1993). "Fifth periodic report on the situation of human rights in the territory of the former Yugoslavia submitted by Mr. Tadeusz Mazowiecki". สืบค้นเมื่อ 19 August 2017.
- OSCE (1999). "KOSOVO / KOSOVA: As Seen, As Told". p. 13.
- UNHCR (1993). "The State of the World's Refugees 1993" (PDF).
- UNHCR (1997). "U.S. Committee for Refugees World Refugee Survey 1997 – Yugoslavia".
- "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Croatia" (PDF). UNHCR. 2002.
- 2002 UNHCR Statistical Yearbook: Macedonia. UNHCR. 2000. ISBN 978-0-19-924104-0.
- "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Slovenia" (PDF). UNHCR. 2002.
- "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Serbia" (PDF). UNHCR. 2002.
- UNHCR (2003). "Bosnian refugees in Australia: identity, community and labour market integration" (PDF).
- Di Lellio, Anna (2009). "The Missing Democratic Revolution and Serbia's Anti-European Choice 1989-2009". International Journal of Politics, Culture, and Society. 22 (3): 373–384. JSTOR 25621931.
- Bogoeva, Julija (2017). "The War in Yugoslavia in ICTY Judgements: The Goals of the Warring Parties and Nature of the Conflict". Brussels: Torkel Opsahl Academic EPublisher.
- Video on the Conflict in the Former Yugoslavia from the Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
- Information and links on the Third Balkan War (1991–2001)
- Nation, R. Craig. "War in the Balkans 1991–2002" เก็บถาวร 2009-03-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Radović, Bora, Jugoslovenski ratovi 1991–1999 i neke od njihovih društvenih posledica (PDF) (ภาษาเซอร์เบีย), RS: IAN, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04, สืบค้นเมื่อ 2016-02-08
- Bitter Land, a multilingual database of mass graves in the Yugoslav Wars by Balkan Investigative Reporting Network
ยูโกสลาเวีย
สโลวีเนีย
เซิร์บกรายินา
เรปูบลิกาเซิร์ปสกา (1992–95)
สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย (ตั้งแต่เมษายน ค.ศ. 1992).svg){kind=small}
จังหวัดปกครองตนเองบอสเนียตะวันตก (1993–95)
บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (1992–94)
โครเอเชีย
เฮิร์ตเซก-บอสเนีย (1992–95) 
เนโท (1995)
KLA (1995–1999)
UÇPMB
สาธารณรัฐมาซิโดเนีย
กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติ 
กองทัพแห่งชาติแอลเบเนีย 
แอลเบเนีย
