ภาษาอังกฤษเก่า

ภาษาอังกฤษเก่า (Englisċ, แม่แบบ:IPA-ang; อังกฤษ: Old English ย่อว่า OE) หรือ ภาษาแองโกล-แซกซัน (อังกฤษ: Anglo-Saxon)^[1] เป็นภาษาอังกฤษยุคแรกที่พูดกันในบริเวณที่ปัจจุบันคืออังกฤษและตอนใต้ของสกอตแลนด์ ในระหว่างกลางคริสต์ศตวรรษที่ 5 ถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 12 นับเป็นภาษาเจอร์แมนิกตะวันตก ด้วยเหตุนี้ จึงมีความคล้ายคลึงกับภาษาฟรีเชียเก่า (Old Frisian) และภาษาแซกซันเก่า (Old Saxon) แต่มีความแตกต่างจากภาษาอังกฤษและสกอตสมัยมาก และผู้พูดภาษาอังกฤษและสกอตสมัยใหม่ที่ไม่ได้ศึกษาภาษานี้ส่วนใหญ่จะไม่สามารถเข้าใจได้^[2]

ภาษาอังกฤษเก่า
Englisċ
รายละเอียดหน้าแรกของต้นฉบับเบวูล์ฟแสดงคำว่า "ofer hron rade" แปลว่า "ข้ามถนนปลาวาฬ (ทะเล)" เป็นตัวอย่างของรูปแบบโวหารภาษาอังกฤษแบบเคนนิง
ออกเสียง	แม่แบบ:IPA-ang
ภูมิภาค	ประเทศอังกฤษ (ยกเว้นบริเวณตะวันตกเฉียงใต้และตะวันตกเฉียงเหนือ), ประเทศสกอตแลนด์ตอนใต้และตะวันออก และชายแดนตะวันออกของประเทศเวลส์
ชาติพันธุ์	ชาวแองโกล-แซกซัน
ยุค	ส่วนใหญ่พัฒนาเป็นภาษาอังกฤษสมัยกลางและภาษาสกอตตอนต้นในคริสต์ศตวรรษที่ 13
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน เจอร์แมนิก เจอร์แมนิกตะวันตก ทะเลเหนือ แองโกล-ฟรีเชียน แองกลิก ภาษาอังกฤษเก่า
รูปแบบก่อนหน้า	ภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม ภาษาเจอร์แมนิกดั้งเดิม ภาษาอังกฤษเก่า
ภาษาถิ่น	เคนต์ เมอร์เซีย นอร์ทัมเบรีย แซกซันตะวันตก
ระบบการเขียน	รูน ภายหลังเป็นละติน (อักษรอังกฤษเก่า)
รหัสภาษา
ISO 639-2	ang
ISO 639-3	ang
ISO 639-6	ango
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ไวยกรณ์ของภาษาอังกฤษเก่ามีความใกล้เคียงกับไวยกรณ์ของภาษาเยอรมันสมัยใหม่ กล่าวคือ คำนาม คำวิเศษณ์ คำสรรพนาม และคำกริยา มีการผันเปลี่ยนรูปข้างท้ายของคำอยู่หลากหลายแบบ และการลำดับคำในประโยคก็มีอิสระมากกว่า^[3] ตัวอักษรของภาษาอังกฤษเก่าแค่เดิมเป็นระบบอักษรรูน (runic system) แต่ถูกแทนที่ด้วยอักษรละตินนับแต่ศตวรรษที่ 9 เป็นต้นมา

ภาษาอังกฤษเก่านั้นมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา และมีการใช้งานตลอดระยะเวลาประมาณ 700 ปี นับตั้งแต่ชนแองโกล-แซกซันอพยพเข้ามายังเกาะบริเตน สร้างอังกฤษขึ้น ในคริสต์ศตวรรษที่ 5 จนถึงระยะเวลาหลังพวกนอร์มันบุกรุกเข้าไปเมื่อ ค.ศ. 1066 หลังจากนั้นภาษาอังกฤษก็เคลื่อนเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่สำคัญ ในยุคแรก ๆ นี้ ภาษาอังกฤษเก่าได้ผสมกลมกลืนเข้ากับภาษาอื่นๆ ที่มีการติดต่อด้วย เช่น ภาษาเคลติก (Celtic) และภาษาถิ่นสองภาษาของภาษานอร์สเก่า (บรรพบุรุษของภาษาเดนมาร์กในปัจจุบัน) จากการบุกรุกของพวกไวกิงจากทางเดนมาร์ก ซึ่งเข้ามาครอบครองและปกครองอาณาเขตในอิงแลนด์ตอนเหนือและตะวันออก หลังจากชาวนอร์แมนยกทัพเข้าชิงอังกฤษจากกษัตริย์แซกซันมาปกครองได้ ในปี ค.ศ. 1066 ภาษาของชาวแองโกล-นอร์มัน ซึ่งเป็นภาษาฝรั่งเศสตระกูลหนึ่ง ก็เข้ามาแทนที่ภาษาอังกฤษโดยกลายเป็นภาษาที่ชนชั้นปกครองใช้พูดกัน ในระยะนี้ภาษาอังกฤษจึงได้รับอิทธิพลจากภาษาแองโกล-นอร์มันอย่างมหาศาล และเป็นจุดเริ่มไปสู่จุดสิ้นสุดของยุคของภาษาอังกฤษเก่า โดยอิทธิพลของชาวนอร์มันที่มีต่อภาษาอังกฤษเก่า ทำให้เกิดวิวัฒนาการของภาษาอังกฤษสมัยกลางขึ้น

ศัพทมูลวิทยา

Englisc ซึ่งภายหลังพัฒนาไปเป็น English มีความหมายว่า 'เกี่ยวกับชาวแองเกิล'^[4] ในภาษาอังกฤษเก่า คำนี้มีที่มาจาก Angles (หนึ่งในกลุ่มชนเจอร์แมนิกที่ครอบครองบริเตนใหญ่ในคริสต์ศตวรรษที่ 5)^[5] ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ชนเผ่าเจอร์แมนิกผู้รุกรานทั้งหมดถูกเรียกเป็น Englisc มีสันนิษฐานว่าชาวแองเกิลได้ชื่อนี้เพราะว่าดินแดนของพวกเขาที่ชายฝั่งคาบสมุทรจัตแลนด์ (ปัจจุบันคือประเทศเดนมาร์กและรัฐชเลสวิช-ฮ็อลชไตน์) มีรูปร่างเหมือนเบ็ดตกปลา และภาษาเจอร์แมนิกดั้งเดิม *anguz ก็มีความหมายว่า 'แคบ' ซึ่งสือถึงน้ำตื้นใกล้ชายฝั่ง คำนี้สามารถสืบต้นตอไปถึงภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิมว่า *h₂enǵʰ- ซึ่งมีความหมายเดียวกัน^[6]

อีกทฤษฎีหนึ่งระบุว่ารากศัพท์ของ 'narrow' น่าจะมีความเชื่อมโยงกับ angling (เช่น fishing) ซึ่งมีที่มาจากรากภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิมที่มีความหมายว่า โค้งงอ, มุม^[7] จุดเชื่อมโยงทางอรรถศาสตร์ (semantic link) คือเบ็ดตกปลา ซึ่งโค้งงอหรือโค้งที่มุม^[8] ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ชาวแองเกิลอาจถูดเรียกแบบนี้เพราะพวกเขาเป็นชาวประมงหรือสืบเชื้อสายมาจากคนกลุ่มนั้น ดังนั้น อังกฤษ (England) อาจมีความหมายเป็น 'ดินแดนของชาวประมง' และภาษาอังกฤษอาจมีความหมายเป็น 'ภาษาของชาวประมง'^[9]

ประวัติศาสตร์

ข้อมูลเพิ่มเติม: ประวัติศาสตร์ภาษาอังกฤษ

วรรณกรรมในภาษาอังกฤษเก่า

ข้อมูลเพิ่มเติม: วรรณกรรมอังกฤษ

อ้างอิง

1. ในคริสต์ศตวรรษที่ 16 คำว่า แองโกล-แซกซัน ใช้เรียกทุกสิ่งในอังกฤษสมัยต้น เช่นภาษา, วัฒนธรรม และผู้คน ภาษานี้เริ่มถูกเรียกเป็นภาษาอังกฤษเก่าในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ซึ่งเป็นผลของความเป็นชาตินิยมต่อต้านเยอรมันที่มากขึ้นในสังคมอังกฤษช่วงคริสต์ทศวรรษ 1890 ถึงต้นคริสต์ทศวรรษ 1900 อย่างไรก็ตาม นักเขียนหลายคนยังคงใช้คำว่าแองโกล-แซกซันเพื่อสื่อถึงภาษานี้ต่อไป
   Crystal, David (2003). The Cambridge Encyclopedia of the English Language. Cambridge University Press. ISBN 0-521-53033-4.
2. "Why is the English spelling system so weird and inconsistent? | Aeon Essays". Aeon (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2021-08-11.
3. Baugh, Albert (1951). A History of the English Language. London: Routledge & Kegan Paul. pp. 60–83, 110–130 (Scandinavian influence).
4. Fennell, Barbara 1998. A history of English. A sociolinguistic approach. Oxford: Blackwell.
5. Pyles, Thomas and John Algeo 1993. Origins and development of the English language. 4th edition. (New York: Harcourt, Brace, Jovanovich).
6. Barber, Charles, Joan C. Beal and Philip A. Shaw 2009. The English language. A historical introduction. Second edition of Barber (1993). Cambridge: University Press.
7. Mugglestone, Lynda (ed.) 2006. The Oxford History of English. Oxford: University Press.
8. Hogg, Richard M. and David Denison (ed.) 2006. A history of the English language. Cambridge: University Press.
9. Baugh, Albert C. and Thomas Cable 1993 A history of the English language. 4th edition. (Englewood Cliffs: Prentice Hall).

บรรณานุกรม

ข้อมูล

• Whitelock, Dorothy, บ.ก. (1955). English Historical Documents. Vol. I: c. 500–1042. London: Eyre & Spottiswoode.

ทั่วไป

• Baker, Peter S (2003). Introduction to Old English. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-23454-3.
• Baugh, Albert C; & Cable, Thomas. (1993). A History of the English Language (4th ed.). London: Routledge.
• Blake, Norman (1992). The Cambridge History of the English Language: Vol. 2. Cambridge: Cambridge University Press.
• Campbell, A. (1959). Old English Grammar. Oxford: Clarendon Press.
• Earle, John (2005). A Book for the Beginner in Anglo-Saxon. Bristol, PA: Evolution Publishing. ISBN 1-889758-69-8. (Reissue of one of 4 eds. 1877–1902)
• Euler, Wolfram (2013). Das Westgermanische : von der Herausbildung im 3. bis zur Aufgliederung im 7. Jahrhundert; Analyse und Rekonstruktion (West Germanic: from its Emergence in the 3rd up until its Dissolution in the 7th century CE: Analyses and Reconstruction). 244 p., in German with English summary, London/Berlin 2013, ISBN 978-3-9812110-7-8.
• Hogg, Richard M. (ed.). (1992). The Cambridge History of the English Language: (Vol 1): the Beginnings to 1066. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hogg, Richard; & Denison, David (eds.) (2006) A History of the English Language. Cambridge: Cambridge University Press.
• Jespersen, Otto (1909–1949) A Modern English Grammar on Historical Principles. 7 vols. Heidelberg: C. Winter & Copenhagen: Ejnar Munksgaard
• Lass, Roger (1987) The Shape of English: structure and history. London: J. M. Dent & Sons
• Lass, Roger (1994). Old English: A historical linguistic companion. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-43087-9.
• Magennis, Hugh (2011). The Cambridge Introduction to Anglo-Saxon Literature. Cambridge University Press.
• Millward, Celia (1996). A Biography of the English Language. Harcourt Brace. ISBN 0-15-501645-8.
• Mitchell, Bruce; Robinson, Fred C (2001). A Guide to Old English (6th ed.). Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-22636-2.
• Quirk, Randolph; & Wrenn, CL (1957). An Old English Grammar (2nd ed.) London: Methuen.
• Ringe, Donald R and Taylor, Ann (2014). The Development of Old English: A Linguistic History of English, vol. II, ISBN 978-0199207848. Oxford.
• Strang, Barbara M. H. (1970) A History of English. London: Methuen.

ประวัติศาสตร์เพิ่มเติม

• Robinson, Orrin W. (1992). Old English and Its Closest Relatives. Stanford University Press. ISBN 0-8047-2221-8.
• Bremmer Jr, Rolf H. (2009). An Introduction to Old Frisian. History, Grammar, Reader, Glossary. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
• Stenton, FM (1971). Anglo-Saxon England (3rd ed.). Oxford: Clarendon Press.

อักขรวิธี/บรรพชีวินวิทยา

• Bourcier, Georges. (1978). L'orthographie de l'anglais: Histoire et situation actuelle. Paris: Presses Universitaires de France.
• Elliott, Ralph WV (1959). Runes: An introduction. Manchester: Manchester University Press.
• Keller, Wolfgang. (1906). Angelsächsische Paleographie, I: Einleitung. Berlin: Mayer & Müller.
• Ker, NR (1957). A Catalogue of Manuscripts Containing Anglo-Saxon. Oxford: Clarendon Press.
• Ker, NR (1957: 1990). A Catalogue of Manuscripts Containing Anglo-Saxon; with supplement prepared by Neil Ker originally published in Anglo-Saxon England; 5, 1957. Oxford: Clarendon Press ISBN 0-19-811251-3
• Page, RI (1973). An Introduction to English Runes. London: Methuen.
• Scragg, Donald G (1974). A History of English Spelling. Manchester: Manchester University Press.
• Shaw, Philip A (2012). "Coins As Evidence". The Oxford Handbook of the History of English, Chapter 3, pp. 50–52. Edited by Terttu Nevalainen and Elizabeth Closs Traugott.
• Wełna, Jerzy (1986). "The Old English Digraph ⟨cg⟩ Again". Linguistics across Historical and Geographical Boundaries: Vol 1: Linguistic Theory and Historical Linguistics (pp. 753–762). Edited by Dieter Kastovsky and Aleksander Szwedek.

สัทวิทยา

• Anderson, John M; & Jones, Charles. (1977). Phonological structure and the history of English. North-Holland linguistics series (No. 33). Amsterdam: North-Holland.
• Brunner, Karl. (1965). Altenglische Grammatik (nach der angelsächsischen Grammatik von Eduard Sievers neubearbeitet) (3rd ed.). Tübingen: Max Niemeyer.
• Campbell, A. (1959). Old English Grammar. Oxford: Clarendon Press.
• Cercignani, Fausto (1983). "The Development of */k/ and */sk/ in Old English". Journal of English and Germanic Philology, 82 (3): 313–323.
• Girvan, Ritchie. (1931). Angelsaksisch Handboek; E. L. Deuschle (transl.). (Oudgermaansche Handboeken; No. 4). Haarlem: Tjeenk Willink.
• Halle, Morris; & Keyser, Samuel J. (1971). English Stress: its form, its growth, and its role in verse. New York: Harper & Row.
• Hockett, Charles F (1959). "The stressed syllabics of Old English". Language. 35 (4): 575–597. doi:10.2307/410597. JSTOR 410597.
• Hogg, Richard M. (1992). A Grammar of Old English, I: Phonology. Oxford: Blackwell.
• Kuhn, Sherman M (1961). "On the Syllabic Phonemes of Old English". Language. 37 (4): 522–538. doi:10.2307/411354. JSTOR 411354.
• Kuhn, Sherman M. (1970). "On the consonantal phonemes of Old English". In: J. L. Rosier (ed.) Philological Essays: studies in Old and Middle English language and literature in honour of Herbert Dean Merritt (pp. 16–49). The Hague: Mouton.
• Lass, Roger; & Anderson, John M. (1975). Old English Phonology. (Cambridge studies in linguistics; No. 14). Cambridge: Cambridge University Press.
• Luick, Karl. (1914–1940). Historische Grammatik der englischen Sprache. Stuttgart: Bernhard Tauchnitz.
• Maling, J (1971). "Sentence stress in Old English". Linguistic Inquiry. 2 (3): 379–400. JSTOR 4177642.
• McCully, CB; Hogg, Richard M (1990). "An account of Old English stress". Journal of Linguistics. 26 (2): 315–339. doi:10.1017/S0022226700014699.
• Minkova, Donka (2014). A Historical Phonology of English. Edinburgh University Press.
• Moulton, WG (1972). "The Proto-Germanic non-syllabics (consonants)". In: F van Coetsem & HL Kufner (Eds.), Toward a Grammar of Proto-Germanic (pp. 141–173). Tübingen: Max Niemeyer.
• Sievers, Eduard (1893). Altgermanische Metrik. Halle: Max Niemeyer.
• Wagner, Karl Heinz (1969). Generative Grammatical Studies in the Old English language. Heidelberg: Julius Groos.

วิทยาหน่วยคำ

• Brunner, Karl. (1965). Altenglische Grammatik (nach der angelsächsischen Grammatik von Eduard Sievers neubearbeitet) (3rd ed.). Tübingen: Max Niemeyer.
• Campbell, A. (1959). Old English grammar. Oxford: Clarendon Press.
• Wagner, Karl Heinz. (1969). Generative grammatical studies in the Old English language. Heidelberg: Julius Groos.

วากยสัมพันธ์

• Brunner, Karl. (1962). Die englische Sprache: ihre geschichtliche Entwicklung (Vol. II). Tübingen: Max Niemeyer.
• Kemenade, Ans van. (1982). Syntactic Case and Morphological Case in the History of English. Dordrecht: Foris.
• MacLaughlin, John C. (1983). Old English Syntax: a handbook. Tübingen: Max Niemeyer.
• Mitchell, Bruce. (1985). Old English Syntax (Vols. 1–2). Oxford: Clarendon Press (no more published)
  • Vol.1: Concord, the parts of speech and the sentence
  • Vol.2: Subordination, independent elements, and element order
• Mitchell, Bruce. (1990) A Critical Bibliography of Old English Syntax to the end of 1984, including addenda and corrigenda to "Old English Syntax" . Oxford: Blackwell
• Timofeeva, Olga. (2010) Non-finite Constructions in Old English, with Special Reference to Syntactic Borrowing from Latin, PhD dissertation, Mémoires de la Société Néophilologique de Helsinki, vol. LXXX, Helsinki: Société Néophilologique.
• Traugott, Elizabeth Closs. (1972). A History of English Syntax: a transformational approach to the history of English sentence structure. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Visser, F. Th. (1963–1973). An Historical Syntax of the English Language (Vols. 1–3). Leiden: E. J. Brill.

ศัพทานุกรม

• Bosworth, J; & Toller, T. Northcote. (1898). An Anglo-Saxon Dictionary. Oxford: Clarendon Press. (Based on Bosworth's 1838 dictionary, his papers & additions by Toller)
• Toller, T. Northcote. (1921). An Anglo-Saxon Dictionary: Supplement. Oxford: Clarendon Press.
• Campbell, A. (1972). An Anglo-Saxon Dictionary: Enlarged addenda and corrigenda. Oxford: Clarendon Press.
• Clark Hall, J. R.; & Merritt, H. D. (1969). A Concise Anglo-Saxon Dictionary (4th ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Cameron, Angus, et al. (ed.) (1983) Dictionary of Old English. Toronto: Published for the Dictionary of Old English Project, Centre for Medieval Studies, University of Toronto by the Pontifical Institute of Medieval Studies, 1983/1994. (Issued on microfiche and subsequently as a CD-ROM and on the World Wide Web.)

แหล่งข้อมูลอื่น

• Old English/Modern English Translator
• Old English (Anglo-Saxon) alphabet
• Old English Letters
• Downloadable Old English keyboard for Windows and Mac ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 23 มิถุนายน 2010)
• Another downloadable keyboard for Windows computers
• Guide to using Old English computer characters เก็บถาวร 2016-02-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Unicode, HTML entities, etc.)
• The Germanic Lexicon Project
• An overview of the grammar of Old English ที่ Library of Congress Web Archives (เก็บถาวร 16 พฤศจิกายน 2001)
• The Lord's Prayer in Old English from the 11th century (video link)
• Over 100 Old English poems are edited, annotated and linked to digital images of their manuscript pages, with modern translations, in the Old English Poetry in Facsimile Project: DM

พจนานุกรม

• Bosworth and Toller, An Anglo-Saxon dictionary
• Old English – Modern English dictionary ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 2 กรกฎาคม 2005)
• Old English Glossary ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 22 กุมภาพันธ์ 2012)
• Dictionary of Old English

บทเรียน

• Old English Online by Jonathan Slocum and Winfred P. Lehmann, free online lessons at the Linguistics Research Center at the University of Texas at Austin
• The Electronic Introduction to Old English ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 7 กันยายน 2015)
• Old English Made Easy ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 3 พฤษภาคม 2009)