ปรง

ปรง (อังกฤษ: Cycad) เป็นพืชที่มีขนาดเล็กคล้ายกับใบของปาล์ม แต่การเรียงตัวของใบนั้นคล้ายกับเฟิร์นข้าหลวง คือมีการเรียงตัวอยู่รอบ ๆ ศูนย์กลางของลำตัว ปรงเป็นพืชที่เลี้ยงง่าย เจริญเติบโตช้ามาก คือ 1 ปีจะเกิดใบเพียงแค่ใบ เดียวเท่านั้น ปรงสามารถทนต่อการขาดน้ำได้เป็นอย่างดีและถ้าขาดน้ำนาน ๆ ใบของปรงจะแห้งเหี่ยวตายไป แต่พอได้รับน้ำอีกครั้งใบก็จะเกิดขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่ง

ปรง ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ยุคเพอร์เมียนตอนต้น–สมัยโฮโลซีน PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
โคนเพศผู้ทั้งเก่าและใหม่ของCycas rumphii
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช Plantae
เคลด:	พืชมีท่อลำเลียง Tracheophytes
เคลด:	Spermatophytes Spermatophytes
เคลด:	Gymnosperms Gymnosperms
หมวด:	Cycadophyta Cycadophyta Bessey 1907: 321.[1]
ชั้น:	Cycadopsida Cycadopsida Brongn.[2]
อันดับ:	Cycadales Cycadales Pers. ex Bercht. & J. Presl
กลุ่มเพิ่มเติม
Cycadaceae อันดับย่อย Zaminneae Stangeriaceae Zamiaceae

ประเภทของปรง

"ปรง" ในอันดับ (Order) Cycadales ทั่วโลกมีอยู่ด้วยกัน 3 วงศ์ คือ Cycadaceae, Stangeriaceae และ Zamiaceae มีสมาชิกรวมแล้วประมาณ 300 ชนิด (อาจมีการแยก ยุบรวม หรือพบชนิดใหม่เพิ่มเติมอยู่ตามความเห็นนักพฤกษศาสตร์แต่ละท่าน) โดยในวงศ์แรก Cycadaceae มีเพียง 1 สกุล คือ Cycas มีประมาณ 90 ชนิด กระจายพันธุ์กว้างขวางในเขตโลกเก่า ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกา มาจนถึงเอเชีย ออสเตรเลีย และตามหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ปรงที่พบในไทยทั้งสิบกว่าชนิดก็ล้วนอยู่ในสกุล Cycas นี้ วงศ์ Stangeriaceae แยกเป็น 2 วงศ์ย่อย คือ Stangerioideae และ Bowenioideae ซึ่งแต่ละวงศ์ย่อยก็มีเพียงหนึ่งสกุล วงศ์ย่อยแรก คือสกุล Stangeria มีเพียง 1 ชนิด พบในแอฟริกาใต้ ส่วนวงศ์ย่อยที่ 2 คือสกุล Bowenia มี 2 ชนิด พบทางฝั่งตะวันออกของออสเตรเลีย วงศ์ Zamiaceae เป็นวงศ์ใหญ่สุดของปรง แยกออกเป็น 2 วงศ์ย่อย อันได้แก่

วงศ์ย่อย Encephalartoideae

ประกอบด้วยสกุลต่างๆ 4 สกุลคือ

1. สกุล Dioon มีประมาณ 10 ชนิด พบในเม็กซิโกและอเมริกากลาง
2. สกุล Encephalartos มีประมาณ 60 ชนิด ส่วนใหญ่พบทางฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา
3. สกุล Macrozamia มีประมาณ 30 ชนิด พบในออสเตรเลีย
4. สกุล Lepidozamia มีเพียง 2 ชนิด พบทางฝั่งตะวันออกของออสเตรเลีย

วงศ์ย่อย Zamioideae

ประกอบด้วยสกุลต่างๆ 4 สกุล คือ

1. สกุล Ceratozamia พบ 16 ชนิด อยู่ทางตอนใต้ของเม็กซิโก และอเมริกากลาง
2. สกุล Microcycas มีเพียง 1 ชนิด พบในประเทศคิวบา
3. สกุล Chigua มี 2 ชนิด พบในประเทศโคลัมเบีย
4. สกุล Zamia มีประมาณ 60 ชนิด พบตั้งแต่ทางตอนใต้ของสหรัฐอเมริกา ลงไปจนถึงประเทศโบลิเวีย

ส่วนปรงที่นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับแพร่หลายกันอยู่ในบ้านเราคือ ปรงญี่ปุ่น (Cycas revoluta) มีประโยชน์ในการเป็นไม้ประดับ

ข้อมูลจำเพาะ

การดูแลรักษา

• แสง ชอบแสงแดดจัด
• น้ำ ปรงเป็นพืชที่ทนต่อการขาดน้ำและต้องการน้ำพอประมาณ
• ดิน ปลูกได้ในดินแทบทุกชนิดแต่จะเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนทราย
• ปุ๋ย ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักบริเวณโคนต้น ปีละ 2 ครั้ง

การขยายพันธ์

โดยการเพาะเมล็ดและการแยกหน่อ

โรคและแมลง

โรคนั้นไม่ค่อยมีรบกวนจะมีก็แต่แมลงจำพวกไรแดงและเพลี้ยหอย

การป้องกันกำจัด

การกำจัดควรใช้ยาประเภทดูดซึมเพราะปรงมีใบเล็กและลื่น โดยใช้ยาไซกอนในอัตรา 20 กรัม ผสมน้ำ 20 ลิตร ราดให้ทั่วบริเวณโคนต้น

อ้างอิง

1. Bessey, C.E. (1907). "A synopsis of plant phyla". Nebraska Univ. Stud. 7: 275–373.
2. Brongniart, A. (1843). Énumération des genres de plantes cultivées au Muséum d'histoire naturelle de Paris.

แหล่งข้อมูลอื่น