ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่น

ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่น หรือ สนามบินขอนแก่น (IATA: KKC, ICAO: VTUK) ตั้งอยู่ในตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันตกประมาณ 8 กิโลเมตร ห่างจากทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 (ขอนแก่น – เลย) 2 กิโลเมตร มีพื้นที่ 1,113 ไร่ เป็นท่าอากาศยานในสังกัดกรมท่าอากาศยาน กระทรวงคมนาคม^[1] และได้ประกาศเป็นท่าอากาศยานศุลกากรเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2534^[2] โดยอาคารผู้โดยสารปัจจุบันรองรับได้ 2,500 คนต่อชั่วโมง หรือ 5 ล้านคนต่อปี^[3]

ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่น
อาคารผู้โดยสารหลังปัจจุบัน
IATA: KKC ICAO: VTUK
ข้อมูลสำคัญ
การใช้งาน	สาธารณะ (ศุลกากร)
ผู้ดำเนินงาน	กรมท่าอากาศยาน
พื้นที่บริการ	จังหวัดขอนแก่น, จังหวัดมหาสารคาม, จังหวัดกาฬสินธุ์
ที่ตั้ง	ตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น
เปิดใช้งาน	6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2506
ฐานการบิน	ไทยแอร์เอเชีย
เหนือระดับน้ำทะเล	670 ฟุต / 204 เมตร
พิกัด	16°27′59.86″N 102°47′01.18″E
เว็บไซต์	https://minisite.airports.go.th/khonkaen/
แผนที่
ทางวิ่ง
ทิศทาง ความยาว พื้นผิว ฟุต เมตร 03/21 10,007 3,050 ยางมะตอย
สถิติ (2566)
ผู้โดยสาร 1,619,275 เที่ยวบิน 11,241 น้ำหนักสินค้า (ตัน) 279.202
แหล่งข้อมูล: http://www.airports.go.th

ปัจจุบันสายการบินไทยแอร์เอเชียได้เลือกท่าอากาศยานขอนแก่นเป็นฮับการบินของภาคอีสาน^[4] และทางท่าอากาศยานขอนแก่นได้เร่งขยายท่าอากาศยาน ทั้งอาคารผู้โดยสาร รันเวย์ และส่วนต่าง ๆ เพื่อรองรับการเป็นท่าอากาศยานนานาชาติ^[5]

ประวัติ

ท่าอากาศยานขอนแก่น เดิมเป็นท่าอากาศยานเล็กๆ แห่งหนึ่งตั้งอยู่ใจกลางเมืองขอนแก่น มีขนาดทางวิ่งเป็นดินลูกรัง ขนาดกว้าง 30 เมตร และยาว 1,300 เมตร ไม่มีอุปกรณ์สื่อสารเครื่องช่วยการเดินอากาศ การให้สัญญาณเครื่องบินขึ้น – ลง โดยใช้เจ้าหน้าที่ผู้ดูแลท่าอากาศยาน และธงเขียวแดงให้สัญญาณ เมื่อเห็นว่าปลอดภัยนักบินก็จะนำเครื่องบินลง

รัฐบาลในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรีได้เห็นความสำคัญในการพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ให้มีความเจริญทัดเทียมกับภาคอื่น ๆ ของประเทศโดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้เลือกจังหวัดขอนแก่นเป็นศูนย์กลางของภาค และให้เป็นศูนย์กลางพัฒนาที่ตั้งอยู่ระหว่างกลางของภาค สามารถเดินทางไปจังหวัดต่าง ๆ ได้สะดวกโดยทางรถยนต์ และรถไฟในบางจังหวัด แต่ยังขาดการเดินทางโดยทางเครื่องบินซึ่งธุรกิจต่าง ๆ ต้องการความรวดเร็ว ความคล่องตัว การเดินทางโดยเครื่องบินจึงมีความจำเป็นและเห็นสมควรให้เปิดการบินพาณิชย์ขึ้น โดยการให้มีการพัฒนาท่าอากาศยานขอนแก่นที่เดิมแต่ไม่เหมาะสมที่จะขยายปรับปรุง อีกทั้งอยู่ในเขตชุมชนจะทำให้ขยายตัวเมืองไม่ได้ ประกอบกับส่วนราชการต่าง ๆ ของจังหวัดก็มีมากขึ้น ไม่มีที่ปลูกที่ทำการจึงได้ให้จังหวัดขอนแก่นจัดหาที่ดินแห่งใหม่เพื่อทำการก่อสร้างท่าอากาศยานใหม่ทดแทนท่าอากาศยานเดิม โดยมีข้อตกลงระหว่างกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงกลาโหม (โดยกองทัพอากาศ) ในที่สุดก็เลือกได้ที่ดินซึ่งเป็นที่สาธารณะ ตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันตกประมาณ 8 กิโลเมตร และเป็นที่เหมาะสมที่จะสร้างท่าอากาศยานได้

ในปี พ.ศ. 2505 สำนักงานการบินพลเรือน กรมการขนส่ง กระทรวงคมนาคม ได้เป็นส่วนราชการที่รับผิดชอบในการก่อสร้างท่าอากาศยานขอนแก่นขึ้นใหม่ โดยเริ่มปลูกสร้างคือ อาคารที่ทำการและที่พักผู้โดยสารชั่วคราว(ลักษณะเป็นเรือนไม้) โรงเก็บเครื่องยนต์กำเนิดไฟฟ้า โรงจอดรถยนต์ ทางวิ่งเครื่องบินมีขนาดกว้าง 30 เมตร และยาว 1,000 เมตร ลานจอดขนาดกว้าง 60 เมตร และยาว 90 เมตร พื้นที่ลาดยางแอสฟัลต์

เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2506 บริษัท เดินอากาศไทย จำกัด ได้นำเครื่องบิน ดักลาส ดีซี-3 บรรจุผู้โดยสาร 28 ที่นั่ง ทำการบินเส้นทางกรุงเทพฯ – ขอนแก่น – อุดรธานี – นครพนม – อุบลราชธานี – กรุงเทพฯ เพื่อดำเนินกิจการขนส่งผู้โดยสาร สินค้าและไปรษณียภัณฑ์ ซึ่งเป็นเส้นทางทำการบินมายังจังหวัดขอนแก่นเป็นครั้งแรก ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

ท่าอากาศยานขอนแก่นได้ประกาศเป็นท่าอากาศยานอนุญาตตามพระราชบัญญัติการเดินอากาศ เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2506 และต่อมาประกาศเป็นท่าอากาศยานศุลกากร เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2534^[6]

อาคารสถานที่

เคาน์เตอร์เช็คอิน ท่าอากาศยานขอนแก่น

อาคารผู้โดยสาร

อาคารผู้โดยสารของท่าอากาศยานหลังปัจจุบัน เป็นอาคารสูง 4 ชั้น มีพื้นที่ใช้สอยทั้งหมด 44,500 ตารางเมตร รับรองผู้โดยสารได้สูงสุด 2,500 คน/ชั่วโมง หรือประมาณ 5,000,000 คน/ปี^[3] มีรายละเอียดดังต่อไปนี้ ^[7]

• ชั้น G ศูนย์อาหารและบริการรถแท็กซี่มิเตอร์
• ชั้นที่ 1 อาคารผู้โดยสารขาเข้า ร้านค้า จุดบริการตำรวจท่องเที่ยวขอนแก่นและตำรวจบ้านเป็ด
• ชั้นที่ 2 อาคารผู้โดยสารขาออก ประชาสัมพันธ์ สำนักงานจำหน่ายบัตรโดยสาร เคาน์เตอร์เช็คอิน 24 จุด ร้านค้า รวมทั้งโถงผู้โดยสารขาออกหลังจากตรวจบัตรโดยสารแล้ว นอกจากนี้ยังมีที่ทำการของศุลกากร ตำรวจตรวจคนเข้าเมือง สำหรับฝั่งผู้โดยสารขาออกระหว่างประเทศ
• ขั้นที่ 3 เป็นที่ตั้งของสำนักงานสายการบิน และสำนักงานของกรมท่าอากาศยาน

ทางวิ่ง (รันเวย์) และทางขับ (แท็กซี่เวย์)

• ท่าอากาศยานขอนแก่นมีทางวิ่ง 1 เส้น ขนาดความกว้าง 45 เมตร และความยาว 3,050 เมตร
• ท่าอากาศยานขอนแก่นมีทางขับ 3 เส้นได้แก่ A,B และ C^[8]
• ลานจอดอากาศยานหมายเลข 1 (หน้าอาคารผู้โดยสาร) ขนาดกว้าง 144 เมตร และยาว 600 เมตร สามารถจอดเครื่องบินขนาด Airbus A320/Boeing 737 จำนวน 12 ลำ^[9]
• ลานจอดอากาศยานหมายเลข 2 (หน้าอาคารหลังเก่า) ขนาดกว้าง 80 เมตร และยาว 180 เมตร สามารถจอดเครื่องบิน โบอิง 737-400 จำนวน 2 ลำ

แผนการพัฒนาท่าอากาศยาน

เครื่องบินที่ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่น

เนื่องด้วยอาคารผู้โดยสารหลังเก่ามีพื้นที่เพียง 16,500 ตารางเมตร ในปี 2557-2561 มีอัตราการเพิ่มขึ้นของผู้โดยสารประมาณ 20% ต่อปี หรือรวมกว่า 5,000 คนต่อวัน ซึ่งเกินขีดความสามารถของตัวอาคารหลังเดิมซึ่งสร้างมาตั้งแต่ พ.ศ.2546 กรมท่าอากาศยาน กระทรวงคมนาคมจึงได้จัดทำแผนพัฒนาท่าอากาศยานขอนแก่น เพื่อให้เพียงพอต่อความต้องการของผู้ใช้บริการในปัจจุบัน จึงได้อนุมัติงบประมาณในการปรับปรุงท่าอากาศยานขอนแก่น วงเงิน 2,200 ล้านบาท ได้รับการอนุมัติเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2560 โดยแยกเป็น

• ก่อสร้างอาคารจอดรถหลังใหม่ 7 ชั้น และปรับปรุงอาคารจอดรถหลังเดิมให้สามารถรองรับรถยนต์ได้ 1,000 คัน
• ก่อสร้างอาคารผู้โดยสารหลังใหม่ และปรับปรุงอาคารหลังเก่า จากเดิมพื้นที่ใช้สอย 16,500 ตารางเมตร ขยายเป็น 45,500 ตารางเมตร

การก่อสร้าง

อาคารผู้โดยสารหลังเก่าและโครงการก่อสร้างอาคารหลังใหม่

เริ่มก่อสร้างในวันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2561^[10] โดยก่อสร้างอาคารผู้โดยสารในฝั่งต่อเติมทิศใต้ พร้อมกับก่อสร้างอาคารจอดรถหลังใหม่

วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2564 ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่นเปิดใช้อาคารผู้โดยสารส่วนที่ต่อเติมขึ้นใหม่เป็นครั้งแรก ^[11] ส่วนฝั่งอาคารหลังเก่าทำการรื้อถอนและก่อสร้างปรับปรุง

วันที่ 1 เมษายน พ.ศ.2566 เปิดใช้อาคารผุ้โดยสารฝั่งทิศเหนือ โดยใช้เป็นสำนักงาน และอาคารผู้โดยสารระหว่างประเทศ

พิธีเปิดอาคาร

วันที่ 18 ธันวาคม 2567 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดอาคารที่พักผู้โดยสารหลังใหม่ ท่าอากาศยานนานาชาติขอนแก่น เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ^[12]

ขีดความสามารถ

อาคารผู้โดยสารหลังใหม่หลังการก่อสร้างแล้วเสร็จ

เมื่อก่อสร้างเเล้วเสร็จ อาคารผู้โดยสารจะสามารถรองรับให้บริการผู้โดยสารได้มากกว่า 5 ล้านคนต่อปี ^[13] ซึ่งจะเพิ่มความสามารถในการให้บริการเที่ยวบินพาณิชย์ รองรับเครื่องบินขนาดใหญ่ Airbus A330 , Boeing 777 รวมไปถึงเครื่องบินขนาดกลาง อย่าง Airbus A320 และ Boeing 737 สำหรับการบินต่างประเทศ ซึ่งเมื่อแล้วเสร็จจะทำให้ท่าอากาศยานขอนแก่น มีสะพานเทียบเครื่องบินถึง 4 สะพาน กลายเป็นท่าอากาศยานขนาดใหญ่ และทันสมัยที่สุดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

โครงการงานขยายลานจอดเครื่องบิน

ลานจอดอากาศยานหลังปรับปรุงใหม่

นอกจากนี้ กรมท่าอากาศยานยังได้ขอรับงบประมาณปี 2564 ^[14] ในการขยายลานจอดอากาศยานและแท็กซี่เวย์ เพื่อให้สามารถรองรับอากาศยาน Code C เพิ่มขึ้นจาก 5 ลำ เป็น 12 ลำ ในเวลาเดียวกัน ซึ่งเริ่มก่อสร้างเมื่อต้นปี พ.ศ.2565 และเปิดให้บริการเต็มรูปแบบในวันที่ 28 พฤศจิกายน 2567 ^[15]

รายชื่อสายการบิน

รายชื่อสายการบินที่ให้บริการ

สายการบิน	จุดหมายปลายทาง	หมายเหตุ
การบินไทย	กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	เคาน์เตอร์ 9-11
ไทยเวียดเจ็ทแอร์	กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	เคาน์เตอร์ 12-15
ไทยแอร์เอเชีย	กรุงเทพฯ-ดอนเมือง	เคาน์เตอร์ 21-24
	กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	เคาน์เตอร์ 21-24
	เชียงใหม่	เคาน์เตอร์ 21-24
	ภูเก็ต	เคาน์เตอร์ 21-24
ไทยไลอ้อนแอร์	กรุงเทพ-ดอนเมือง	เคาน์เตอร์ 16-18

รายชื่อสายการบินที่เคยให้บริการ

สายการบิน	จุดหมายปลายทาง	หมายเหตุ
การบินไทย	กรุงเทพฯ-ดอนเมือง	ภายในประเทศ
วัน-ทู-โก	กรุงเทพฯ-ดอนเมือง	ภายในประเทศ
แองเจิลแอร์ไลน์	เชียงใหม่	ภายในประเทศ
โอเรียนท์ ไทย แอร์ไลน์	เชียงใหม่	ภายในประเทศ
นกมินิ	เชียงใหม่	ภายในประเทศ
กานต์แอร์	เชียงใหม่	ภายในประเทศ
ไทยรีเจียนัลแอร์ไลน์	กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	ภายในประเทศ
ลาวเซ็นทรัล แอร์ไลน์	หลวงพระบาง	ระหว่างประเทศ
นิวเจนแอร์เวย์	หาดใหญ่	ภายในประเทศ เช่าเหมาลำ[16]
ไทยแอร์เอเชีย	อู่ตะเภา	ภายในประเทศ
นกแอร์	กรุงเทพฯ-ดอนเมือง, เชียงใหม่	ภายในประเทศ
ไทยสมายล์	กรุงเทพฯ-ดอนเมือง,กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	ภายในประเทศ
บางกอกแอร์เวย์ส	กรุงเทพฯ-สุวรรณภูมิ	ภายในประเทศ

สถิติ

ข้อมูลสถิติการขนส่งทางอากาศ

ข้อมูลสถิติการขนส่งทางอากาศในแต่ละปีปฏิทิน^[17]

ปี (พ.ศ.)	ผู้โดยสาร	ความเปลี่ยนแปลง	จำนวนเที่ยวบิน	คาร์โก้ (ตัน)
2544	386,883		2,803	1,068.71
2545	374,556	3.19%	2,942	1,018.75
2546	387,062	3.34%	2,923	1,179.52
2547	507,641	31.15%	3,103	1,319.85
2548	460,067	9.37%	2,529	1,244.10
2549	386,439	16.09%	2,308	1,173.76
2550	389,800	0.87%	2,374	950.66
2551	387,358	0.63%	2,120	1,022.98
2552	397,645	2.66%	2,176	1,254.99
2553	391,421	1.57%	2,375	1,498.12
2554	456,115	16.53%	2,272	1,798.03
2555	523,340	14.74%	2,786	1,824.61
2556	592,252	13.17%	3,512	1,887.31
2557	957,446	61.66%	6,890	1,768.23
2558	1,280,942	33.16%	10,363	1,725.75
2559	1,509,234	17.82%	12,263	2,084.40
2560	1,703,356	12.86%	13,069	1,369.81
2561	1,864,127	9.44%	13,753	694.74
2562	1,881,446	0.93%	14,055	606.26
2563	1,123,966	40.26%	9,732	329.69
2564	545,911	51.43%	4,612	184.47
2565	1,408,282	157.97%	10,260	288.187
2566	1,619,275	14.98%	11,241	279.202

การเดินทางสู่ท่าอากาศยาน

ท่าอากาศยานขอนแก่นตั้งอยู่ห่างจากทางหลวงแผ่นดินสาย 12 (ขอนแก่น – เลย) 2 กิโลเมตร ซึ่งห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันตกประมาณ 8 กิโลเมตร มีอาคารจอดรถหลังที่ 1 ซึ่งสูง 5 ชั้น สามารถจอดรถยนต์ได้ 450 คัน และอาคารจอดรถหลังที่ 2 สูง 7 ชั้น สามารถจอดรถยนต์ได้ 550 คัน และมีจุดจอดรถจักรยานยนต์ ข้างอาคารผู้โดยสาร ^[18][19]

ที่ท่าอากาศยานมีบริการรถเช่าอยู่หน้าทางออกจากบริเวณสายพานรับกระเป๋า และบริการแท็กซี่ของท่าอากาศยานซึ่งอยู่บริเวณทางออกไปยังอาคารจอดรถหลังที่ 1^[20]