รูปขบวนขนาดใหญ่ของเรือรบในกองทัพเรือ จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ทัพเรือ[1] หรือ กองเรือ[2] หรือ กองเรือรบ[3] หรือ กองเรือนาวี (อังกฤษ: fleet หรือ naval fleet) คือรูปขบวนของเรือรบ ซึ่งเป็นรูปขบวนที่ใหญ่ที่สุดในกองทัพเรือ บังคับบัญชาโดยผู้นำเพียงคนเดียว[4] ทัพเรือในทะเลเทียบเท่ากับกองทัพสนามของกองทัพบกบนฝั่ง
ในประเทศไทยมีการใช้งานคำว่า fleet ในหลายรูปแบบ เช่น
เนื่องจากคำว่า กองเรือ ให้ความหมายได้ทั้ง Fleet และ Squadron บทความนี้จึงขอใช้คำว่า ทัพเรือ เป็นหลัก เพื่อป้องกันการสับสนกับการกำหนดของกองทัพเรือไทยที่ให้ความหมายกองเรือว่า Squadron[5]
ในความหมายสมัยใหม่ ทัพเรือมักจะเป็นรูปขบวนที่ตั้งขึ้นเพื่อใช้งานถาวร แต่ก็ไม่เสมอไป โดยทั่วไปจะถูกกำหนดสำหรับประจำการในมหาสมุทรหรือทะเล และตั้งชื่อตามมหาสมุทรหรือทะเลนั้น แต่ในการกำหนดของกองทัพเรือสหรัฐจะกำหนดทัพเรือเป็นตัวเลข
ปกติทัพเรือจะบัญชาการโดยจากจอมพลเรือหรือพลเรือเอก ซึ่งมักจะดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารด้วย แต่ในหลายทัพเรือก็มักจะมอบหมายให้บัญชาการโดยพลเรือโท หรือพลเรือตรี โดยทัพเรือส่วนใหญ่สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายกองเรือ (squadron) ซึ่งอยู่ภายใต้ทัพเรือของจอมพลเรือ ซึ่งกองเรือเหล่านั้นจะแบ่งออกเป็นอีกหลายหมู่เรือ (division) ในยุคสมัยของเรือใบ (Age of Sail) กองเรือจะแบ่งออกเป็น หมู่เรือหน้า หมู่เรือกลาง และหมู่เรือระวังหลัง ตั้งชื่อตามตำแหน่งของกองเรือในแนวเส้นประจัญบาน (line of battle) ในยุคปัจจุบัน กองเรือมักจะประกอบไปด้วยกลุ่มเรือรบในประเภทเดียวกันภายในชั้น เช่น เรือประจัญบาน หรือเรือลาดตระเวน
เนื่องจากกองทัพเรือขนาดเล็กจำนวนมากมีทัพเรือเพียงกองเดียว คำว่าทัพเรือ (fleet) จึงมีความหมายเดียวกันกับ กองทัพเรือ (navy)
ทัพเรือนานาชาติไม่ใช่เรื่องแปลกในประวัติศาสตร์นาวี เช่น หลายชาติประกอบกำลังเป็นทัพเรือสันนิบาตศักดิ์สิทธิ์ในยุทธการที่เลปันโต พ.ศ. 2114 และทัพเรือฝรั่งเศส-สเปน ที่เผชิญหน้ากับราชนาวีสหราชอาณาจักรที่ยุทธการทราฟัลการ์ พ.ศ. 2348 สำหรับในยุคปัจจุบัน เนโทได้จัดตั้งทัพเรือผสมและปฏิบัติการร่วมกันในระดับชาติหลายแห่ง เช่น ปฏิบัติการแอคทีฟเอนเดฟเวอร์ (Operation Active Endeavour)
ทัพเรือสมัยใหม่เป็นการผสมเรือผิวน้ำ เรือดำน้ำ เรือสนับสนุน และอากาศยานประจำเรือในการปฏิบัติการทางเรือในทะเล โดยรู้จักกันในชื่อบลูวอเตอร์ หรือโอเชียน (มหาสมุทร), กรีนวอเตอร์ หรือลิทเทอเริล (ชายฝั่ง), บราวน์วอเตอร์ หรือกองกำลังชายฝั่ง/แม่น้ำ ซึ่งทัพเรือขนาดใหญ่มักจะแบ่งออกเป็นหมู่เรือที่มีหมายเลขที่มีจำนวนน้อยกว่าหรือว่าใช้ชื่อทัพเรือตามพื้นที่ปฏิบัติการทางภูมิศาสตร์ หรือตามการจัดกลุ่มเรือประเภทเดียวกันเพื่อง่ายต่อการบริหารจัดการ
ทัพเรือสมัยใหม่มักจะเป็นหน่วยธุรการ และมีการจัดทัพเรือเฉพาะกิจสำหรับการปฏิบัติการเฉพาะด้าน
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.