ช่วงอายุชิบาเนียน (อังกฤษ: Chibanian) หรือที่ก่อนหน้านี้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในชื่อ ช่วงอายุไพลสโตซีนกลาง (อังกฤษ: Middle Pleistocene) เป็นช่วงอายุหนึ่งในมาตรธรณีกาลสากลหรือหินช่วงอายุหนึ่งในการลำดับชั้นหินตามอายุกาล โดยเป็นส่วนหนึ่งของสมัยไพลสโตซีนในยุคควอเทอร์นารีที่กำลังดำเนินอยู่[4] โดยชื่อชิบาเนียนได้รับการอนุมัติอย่างเป็นทางการในเดือนมกราคม พ.ศ. 2563 ปัจจุบันได้มีการประมาณการขยายช่วงเวลาเป็นระหว่าง 0.770 ล้านปีก่อน (770,000 ปีก่อน) ถึง 0.126 ล้านปีก่อน (126,000 ปีก่อน) หรือ 770–126 พันปีก่อน (ka) โดยช่วงอายุนี้ประกอบไปด้วยการเปลี่ยนผ่านทางบรรพมานุษยวิทยาจากยุคหินเก่าล่างไปสู่ยุคหินเก่ากลางเมื่อกว่า 3 แสนปีที่ผ่านมา
| ช่วงอายุชิบาเนียน | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0.774 – 0.129 ล้านปีก่อน | |||||||||
| วิทยาการลำดับเวลา | |||||||||
| |||||||||
| นิรุกติศาสตร์ | |||||||||
| ความเป็นทางการของชื่อ | ทางการ | ||||||||
| อนุมัติชื่อ | มกราคม 2563 | ||||||||
| ชื่อพ้อง | ช่วงอายุไพลสโตซีนกลาง ช่วงอายุไอโอเนียน | ||||||||
| ข้อมูลการใช้ | |||||||||
| เทห์วัตถุ | โลก | ||||||||
| การใช้ระดับภาค | ทั่วโลก (ICS) | ||||||||
| การใช้ช่วงเวลา | ธรณีกาลของ ICS | ||||||||
| การนิยาม | |||||||||
| หน่วยวิทยาการลำดับเวลา | ช่วงอายุ | ||||||||
| หน่วยลำดับชั้นหิน | หินช่วงอายุ | ||||||||
| ความเป็นทางการของช่วงกาล | ทางการ | ||||||||
| คำนิยามขอบล่าง | ที่ความลึก 1.1 เมตรใต้จุดกึ่งกลางของการสลับขั้วแม่เหล็กโลกบรุนส์–มาสึยามะ | ||||||||
| ขอบล่าง GSSP | จังหวัดชิบะ ประเทศญี่ปุ่น 35.2943°N 140.1465°E | ||||||||
| การอนุมัติ GSSP | มกราคม 2563[3] | ||||||||
| คำนิยามขอบบน | ไม่ได้นิยามอย่างเป็นทางการ | ||||||||
| แคนดิเดตคำนิยามขอบบน | กึ่งระยะไอโซโทปทะเล 5e | ||||||||
| แหล่งแคนดิเดตคำนิยามขอบบน GSSP | ไม่มี | ||||||||
ช่วงอายุชิบาเนียนเป็นช่วงที่อายุที่สืบต่อมาจากช่วงอายุคาลาเบรียน และถูกสืบต่อด้วยช่วงอายุทารันเทียนที่มีการเสนอไว้[1] จุดเริ่มต้นของช่วงอายุชิบาเนียน คือ การสลับขั้วบรุนส์–มาสึยามะ เมื่อสนามแม่เหล็กโลกเกิดการสลับขั้วครั้งล่าสุด[5] และสิ้นสุดลงด้วยการเริ่มต้นของช่วงคั่นช่วงอายุย่อยธารน้ำแข็งอีเมียน (ระยะไอโซโทปทะเล 5)[6]
คำว่า ช่วงอายุไพลสโตซีนกลาง นั้นถูกใช้เป็นชื่อเฉพาะกาล หรือ "กึ่งทางการ" โดยสหพันธ์ธรณีวิทยาสากล (IUGS) โดยในขณะที่ช่วงอายุล่างสุดลสามช่วงของสมัยไพลสโตซีน นั่นคือ ช่วงอายุเจลาเซียน ช่วงอายุคาลาเบรียน และ ช่วงอายุชิบาเนียน ถูกกำหนดอย่างเป็นทางการแล้ว แต่ช่วงอายุไพลสโตซีนตอนปลายยังไม่ได้ถูกกำหนดอย่างเป็นทางการ พร้อมกับการเสนอการแบ่งย่อยแอนโทรโปซีนของสมัยโฮโลซีน[7]
กระบวนการนิยม
สหภาพธรณีวิทยาสากล (IUGS) เสนอให้แทนชื่อช่วงอายุไพลสโตซีนกลางด้วยช่วงอายุไอโอเนียน (Ionian Age) โอยอ้างอิงตามชั้นหินที่พบในประเทศอิตาลี อย่างไรก็ตาม เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2560 ชื่อช่วงอายุไอโอเนียนถูกแทนที่ด้วยชื่อช่วงอายุชิบาเนียน (อ้างอิงกับชั้นหินที่แหล่งขุดค้นในจังหวัดชิบะ ประเทศญี่ปุ่น) ตามการเสนอ GSSP ของอนุกรรมการควอเทอร์นารี สำหรับช่วงอายุที่ควรนำมาใช้แทนที่กึ่งสมัยไพลสโตซีนตอนกลาง[8] ต่อมาในเดือนมกราคม พ.ศ. 2563 ชื่อ "ชิบาเนียน" ได้รับการรับรองโดย IUGS[4]
บรรพมานุษยวิทยา
ช่วงอายุชิบาเนียน ประกอบด้วย การเปลี่ยนแปลงในด้านบรรพมานุษยวิทยาจากยุคหินเก่าล่างเข้าสู่ยุคหินเก่ากลาง กล่าวคือ การถือกำเนิดขึ้นของโฮโม เซเปียนส์ เซเปียนส์ในระหว่าง 3 ถึง 4 แสนปีก่อน[9] ดีเอ็นเอของมนุษย์ที่เก่าแก่ที่สุดที่รู้จักมีอายุอยู่ในช่วงไพลสโตซีนกลาง เมื่อประมาณ 430,000 ปีก่อน ซึ่งเก่าแก่ที่สุดที่มีการค้นพบ ข้อมูลเมื่อ 2559[update][10]
ลำดับเวลา
| ช่วงอายุ | บรรพภูมิอากาศ | ยุคธารน้ำแข็ง | บรรพมานุษยวิทยา |
|---|---|---|---|
| 790–761 ka | MIS 19 | ช่วงอายุธารน้ำแข็งกุนซ์ | มนุษย์ปักกิ่ง (Homo erectus) |
| 761–712 ka | MIS 18 | ||
| 712–676 ka | MIS 17 | ||
| 676–621 ka | MIS 16 | ||
| 621–563 ka | MIS 15 | ช่วงคั่นอายุย่อยธารน้ำแข็งกุนซ์-แฮชแลค | มนุษย์ไฮเดิลแบร์ค (โฮโมไฮเดิลแบร์เจนซิส), กระดูกหุ้มสมองโบโด |
| 563–524 ka | MIS 14 | ||
| 524–474 ka | MIS 13 | จุดสิ้นสุดของช่วงคั่นอายุย่อยธารน้ำแข็งโครเมอเรียน (กุนซ์-มินเดล) | มนุษย์บ็อกซ์โกรฟ (โฮโมไฮเดิลแบร์เจนซิส) |
| 474–424 ka | MIS 12 | หินช่วงอายุแองเกลียนในบริเตน; ยุคธารน้ำแข็งแฮชแลค | มนุษย์ตูตาเวล (Homo erectus) |
| 424–374 ka | MIS 11 | ฮอกซ์เนียน (บริเตน), หินช่วงอายุยาร์มูเทียน (อเมริกาเหนือ) | มนุษย์สวอนคอมบ์ (โฮโมไฮเดิลแบร์เจนซิส) |
| 374–337 ka | MIS 10 | ยุคธารน้ำแข็งมินเดล, ยุคธารน้ำแข็งเอลสเตอร์, ยุคธารน้ำแข็งริสส์ | |
| 337–300 ka | MIS 9 | ช่วงคั่นอายุย่อยธารน้ำแข็งเพอร์ฟลีทในบริเตน | โมสเตอเรียน |
| 300–243 ka | MIS 8 | อีร์ฮูด 1 (โฮโมเซเปียนส์); ยุคหินเก่ากลาง; ฮาโพลกรุ๊ป เอ (วาย-ดีเอ็นเอ) | |
| 243–191 ka | MIS 7 | ช่วงคั่นอายุย่อยธารน้ำแข็งเอเวลีย์ในบริเตน | มนุษย์กาลิลี; Haua Fteah |
| 191–130 ka | MIS 6 | หินช่วงอายุอิลลิโนเอียน | มนุษย์เฮร์โต (โฮโมเซเปียนส์); Macro-haplogroup L (mtDNA); โมสเตอเรียน |
| 130–123 ka | MIS 5e | จุดสูงสุดของช่วงคั่นอายุย่อยธารน้ำแข็งอีเมียน, หรืออิปสวิเคียนในบริเตน | ถ้ำกลาซีส์ริเวอร์; ซันโกอัน |
อ้างอิง
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
