การเดินเรือ

การเดินเรือ ถือเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่ไม่เป็นที่แพร่หลาย จะมีเฉพาะในกลุ่มของชาวเรือและมีองค์กรหรือบุคคลที่สนใจจริง ๆ เท่านั้น และถ้าจะบอกว่าการเดินเรือเป็นการเรียนรู้ที่ไม่มีที่สิ้นสุด ก็คงจะไม่เกินเลยจากความเป็นจริง เพราะการเดินเรือถือเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ นักเดินเรือที่ดีจะต้องมีทั้ง 2 อย่างที่ว่านี้ ในประเทศไทยสถาบันซึ่งถือว่าเป็นสถาบันหลักในการผลิตนักเดินเรือทั้งผู้ที่เป็นผู้นำเรือรบทางทหารและผู้นำเรือสินค้า (พาณิชย์) อีกทั้งยังเป็นแหล่งรวบรวมความรู้เกี่ยวกับการเดินเรือและยังเป็นสถานที่สำหรับฝึกฝนอบรมเพิ่มความรู้และทักษะต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เข้ารับการศึกษามีลักษณะความเป็นชาวเรือ คือ - โรงเรียนนายเรือ (Royal Thai Naval Academy, RTNA) - ศูนย์ฝึกพาณิชย์นาวี (MERCHANT MARINE TRAINING CENTER) - คณะโลจิสติกส์ สาขาวิทยาการเดินเรือ มหาวิทยาลัยบูรพา (http://bmc.buu.ac.th/index.php เก็บถาวร 2009-07-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน) - วิทยาลัยพาณิชยนาวีนานาชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตศรีราชา (International Maritime College เก็บถาวร 2009-03-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน) - คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ความรู้พื้นฐาน

การที่จะเป็นนักเดินเรือที่ดีได้นั้น จะต้องรอบรู้ในศาสตร์การเดินเรือเป็นอย่างดีเริ่มจากพื้นฐานก่อน แล้วจึงค่อยๆเรียนรู้ในศาสตร์อื่นๆที่สูงขึ้นไป ดังนั้นพื้นฐานจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ ที่จะต้องศึกษาให้เข้าใจเป็นอย่างดีเสียก่อน

1. โลก

สัณฐานของโลก (Shape of the earth) เป็น รูปอิลลิปซอยด์ โดยเกิดจากการหมุนรูปอิลลิปซ์ โดยมี เส้นผ่าศูนย์กลางอิเควเตอร์ ยาว 12,756.7760 กิโลเมตร (6,888.10 ไมล์ทะเล)และเส้นผ่าศูนย์กลางขั้วโลกยาว 12,713.8238 กิโลเมตร (6,894.90 ไมล์ทะเล) ดังนั้นโลกจึงมีลักษณะคล้ายทรงกลม ในการคำนวณการเดินเรือจึงถือว่าโลกมีลักษณะเป็นทรงกลม โดยค่าที่ได้เกิดความเคลื่อนคลาดไม่มากนัก

• ศัพท์ที่ควรรู้เกี่ยวกับโลก
  • ขั้วโลก
    • ขั้วเหนือ คือส่วนที่อยู่บริเวณปลายเหนือของแกนโลก
    • ขั้วใต้ คือส่วนที่อยู่ตรงข้ามกับขั้วเหนือ
  • อิเควเตอร์ (Equator) คือ เส้นที่แบ่งโลกออกเป็นสองส่วนที่เท่า ๆกัน คือ กึ่งทรงกลมเหนือและกึ่งทรงกลมใต้ ดังนั้นอิเควเตอร์ก็คือวงใหญ่ของโลกนั้นเอง โดยทุกจุดบนเส้นอิเควเตอร์อยู่ห่างจากขั้วโลกแต่ละขั้ว 90 องศา
  • เมริเดียน (Meridians) เป็นวงใหญ่ของโลกที่ผ่านขั้วโลกทั้งสอง ดังนั้นพื้นเมริเดียนทุกพื้นจะมีแกนโลกรวมอยู่ด้วย ดังนั้นแกนโลกจึงแบ่งพื้นเมริเดียนออกเป็นสองส่วนที่เท่ากัน ทำให้เกิดเป็น เมริเดียนส่วนบน และ เมริเดียนล่วนล่าง และเมริเดียนจะตั้งฉากกับเส้นอิเควเตอร์
    • เมริเดียนแรก เป็นเมริเดียนแรกที่ให้เป็นหลักในการวัดลองจิจูด โดยอยู่ที่หอตรวจดาวเมือง กรีนิช ประเทศอังกฤษ
    • แอนตี้เมริเดียน เป็นครึ่งของเมริเดียนแรก ที่ทำให้เมริเดียนแรกเป็นวงใหญ่สมบูรณ์
  • ละติจูด LATITUDE เป็นระยะทางเชิงมุมของตำบลที่ใดตำบลที่หนึ่ง โดยนับไปทางเหนือหรือใต้ของอิเควเตอร์ ละติจูดนี้คือมุมที่ศูนย์กลางโลก ระหว่างเมริเดียนที่ผ่านตำบลที่นั้นกับเส้นอิเควเตอร์

อักขระต่าง ๆ

การเรียกขานอักขระต่าง ๆ ในการเดินเรือมีดังนี้

• ตัวอักษร
  • A = ALFA
  • B = BRAVO
  • C = CHARLIE
  • D = DELTA
  • E = ECHO
  • F = FOXTROT
  • G = GOLF
  • H = HOTEL
  • I = INDIA
  • J = JULIET
  • K = KILO
  • L = LIMA
  • M = MIKE
  • N = NOVEMBER
  • O = OSCAR
  • P = PAPA
  • Q = QUEBEC
  • R = ROMEO
  • S = SIERRA
  • T = TANGO
  • U = UNIFORM
  • V = VICTOR
  • W = WHISKEY
  • X = X-RAY
  • Y = YANKEE
  • Z = ZULU

• 
  A = ALFA
• 
  B = BRAVO
• 
  C = CHARLIE
• 
  D = DELTA
• 
  E = ECHO
• 
  F = FOXTROT
• 
  G = GOLF
• 
  H = HOTEL
• 
  I = INDIA
• 
  J = JULIET
• 
  K = KILO
• 
  L = LIMA
• 
  M = MIKE
• 
  N = NOVEMBER
• 
  O = OSCAR
• 
  P = PAPA
• 
  Q = QUEBEC
• 
  R = ROMEO
• 
  S = SIERRA
• 
  T = TANGO
• 
  U = UNIFORM
• 
  V = VICTOR
• 
  W = WHISKEY
• 
  X = X-RAY
• 
  Y = YANKEE
• 
  Z = ZULU

Passage Planning

ประสิทธิ์

ในการเดินเรือจากเมืองท่าใดเมืองท่าหนึ่งไปยังเมืองท่าปลายทาง จำเป็นจะต้องมีการวางแผนการเดินเรือ เพื่อศึกษาและกำหนดเส้นทางในการเดินเรือ ความปลอดภัยในการเดินเรือทั้งในชีวิตของลูกเรือ และสินค้าบนเรือเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ดังนั้นการทำ Passage Planning จึงต้องละเอียดรอบคอบ และมีความเข้าใจในการทำแผนการเดินเรือเป็นอย่างดี

• หลักในการทำแผนการเดินเรือ
  1. From berth to berth
  2. Completed before departure
  3. Separate passage planning
  4. Consider safety of
     • Life
     • Ship
     • Cargo
  5. Safety shortage route
• Planning Component
  1. Plan Appraisal เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ สำหรับการวางแผนการเดินเรือ มี 2 แบบ คือ
     • Internal Data เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลที่มีอยู่แล้วบนเรือ เช่น อุปกรณ์การเดินเรือ ( Navigation Aid ) ต่าง ๆ มีหรือไม่ ถ้ามีอยู่ในสภาพที่พร้อมใช้หรือไม่ เอกสารต่าง ๆ มีการปรับปรุงให้ใหม่อยู่เสมอหรือไม่ Draft ของเรือ ประสบการณ์ของลูกเรือ
     • External Data ส่วนใหญ่เป็นข้อมูลที่ได้จาก บรรณสารการเดินเรือ
       • Navigation Chart
       • Routing Charts
       • Ocean Passage For The World
       • Sailing Direction And Pilot Book
       • Admiralty List of Radio Signal
       • List Of Light
       • Tide table
       • Tidal Stream Atlases
       • Notice To Mariners
       • Load Line Chart
       • Distance Table
       • The Mariner's Handbook
       • Guide To Port Entry
       • Weather Report
       • Routing Information
       • Owen / charterer's Information
       • Radio And Local Warning
  2. ""Passage Planning"" เป็นการวางแผนการเดินเรือโดยการนำข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้นั้น นำมาประมวลผล วิเคราะห์ และใช้ประกอบในการขีดเส้นทางเดินเรือ โดยการทำ passage planning นั้นจะต้องวางแผนจากท่าเรือถึงท่าเรือ(Berth to Berth) โดยจะต้องมีการแบ่งออกเป็นช่วงต่าง ๆ เพราะการเดินเรือในบริเรณที่ต่างกัน เช่น ในทะเลเปิด บริเวณชายฝั่งหรือบริเวณท่าเรือนั้น มีปัจจัยต่าง ๆ ที่ต้องนำมาประกอบในการทำ passage planning ที่ต่างกัน