กัมพูชาประชาธิปไตย

กัมพูชาประชาธิปไตย (เขมร: កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ กมฺพุชาบฺรชาธิบเตยฺย; อังกฤษ: Democratic Kampuchea) คือ ชื่อของประเทศกัมพูชาระหว่างปี พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2525 ซึ่งเกิดจากการโค่นล้มรัฐบาลสาธารณรัฐเขมรของนายพลลอลนอล และได้จัดปกครองในรูปแบบรัฐคอมมิวนิสต์โดยพรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชาหรือเป็นที่เรียกกันทั่วไปว่า เขมรแดง (ในสมัยนี้องค์กรของรัฐบาลมักเรียก "องค์การเหนือ" (เขมร: អង្គការលើ องฺคการเลี)^[5] ส่วนพรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชานั้น แกนนำของพรรคให้เรียกชื่อว่า "องค์การปฏิวัติ" (เขมร: អង្គការបដិវត្ត; องฺคการบฎิวตฺต)^[6] โดยผู้นำสูงสุดของประเทศที่ครองอำนาจยาวนานที่สุดคือนาย พล พต ซึ่งเป็นผู้นำสูงสุดของเขมรแดงในขณะนั้น และเป็นต้นตอของการฆ่าล้างเผ่าพันธ์ชาวเขมรกว่า 1.5-2 ล้านคนอีกด้วย

กัมพูชา កម្ពុជា (เขมร) (2518–2519) กัมพูชาประชาธิปไตย កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (เขมร) (2519–2525)
2518–2525[a]
ธง (2519–2522) ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: បទនគររាជ นครราช (2518–2519) ដប់ប្រាំពីរមេសាមហាជោគជ័យ สิบเจ็ดเมษามหาโชคชัย (2519–2522)
ที่ตั้งของกัมพูชาประชาธิปไตย
สถานะ	รัฐเอกราช (2518–2522) รัฐบาลพลัดถิ่น (2522–2525)
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	พนมเปญ
ภาษาทั่วไป	เขมร
ศาสนา	รัฐอเทวนิยม[1]
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐสังคมนิยมภายใต้ระบอบเผด็จการแบบรวบอำนาจเบ็ดเสร็จในพรรคการเมืองเดียว[2][3][4]
เลขาธิการพรรค
• 2518–2519	พล พต
ประมุขแห่งรัฐ
• 2518–2519	นโรดม สีหนุ
• 2519–2522	เขียว สัมพัน
นายกรัฐมนตรี
• 2518–2519	แปน นุต
• 2519	เขียว สัมพัน
• 2519–2522	พล พต
สภานิติบัญญัติ	สภาผู้แทนประชาชน
ยุคประวัติศาสตร์	สงครามเย็น
• เขมรแดงยึดครองพนมเปญ	17 เมษายน 2518
• จัดตั้งรัฐธรรมนูญ	5 มกราคม 2519
• เริ่มต้นการรุกรานจากเวียดนาม	21 ธันวาคม 2521
• เวียดนามยึดครองพนมเปญ	7 มกราคม 2522
• สถาปนารัฏฐาภิบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตย	22 มิถุนายน 2525
สกุลเงิน	เรียล ควบคู่กับ ดอลล่าสหรัฐ เนื่องจากเงินเรียลไม่มีเสถียรภาพ และยังมีการใช้เงินสกุล หยวน (จีน) บาท (ไทย) อีกด้วย
เขตเวลา	UTC+07:00 (เวลาอินโดจีน)
รูปแบบวันที่	วว/ดด/ปปปป
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัส ISO 3166	KH
ก่อนหน้า ถัดไป 2518: สาธารณรัฐเขมร 2519: ราชรัฏฐาภิบาลรวบรวมชาติกัมพูชา 2522: สาธารณรัฐประชามานิตกัมพูชา 2525: รัฏฐาภิบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตย
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	ประเทศกัมพูชา

ในปี พ.ศ. 2522 กองกำลังพรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชาภายใต้การนำของเฮง สัมริน และกองทัพเวียดนามได้รุกเข้ามาทางชายแดนตอนใต้ของกัมพูชาและสามารถโค่นล้มรัฐบาลกัมพูชาประชาธิปไตยได้สำเร็จ พร้อมทั้งได้จัดการปกครองประเทศใหม่ในชื่อ สาธารณรัฐประชามานิตกัมพูชา กองทัพเขมรแดงจึงได้ถอยร่นไปตั้งมั่นในทางภาคเหนือของประเทศและยังคงจัดรูปแบบการปกครองตามระบบของกัมพูชาประชาธิปไตยเดิมต่อไป

ประวัติศาสตร์

ด้วยการสนับสนุนของชาวกัมพูชาในชนบท เขมรแดงจึงสามารถเข้าสู่กรุงพนมเปญได้เมื่อ 17 เมษายน พ.ศ. 2518 พวกเขายังให้กษัตริย์นโรดม สีหนุเป็นผู้นำประเทศแต่ในนามจนถึงวันที่2 เมษายน พ.ศ. 2519 หลังจากนั้นพระนโรดม สีหนุ ถูกกักบริเวณในพนมเปญ จนกระทั่งเกิดสงครามกับเวียดนาม พระองค์จึงลี้ภัยไปที่ประเทศจีน

ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2519 พรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชาได้ประกาศรัฐธรรมนูญของกัมพูชาประชาธิปไตยโดยกำหนดให้มีสภาตัวแทนประชาชนกัมพูชา การเลือกตั้งและการแต่งตั้งประธานาธิบดี ดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี สภานี้มีการประชุมเพียงครั้งเดียวในเดือนเมษายน พ.ศ. 2519 สมาชิกของสภานี้ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง แต่มาจากการแต่งตั้งของคณะกรรมการกลางของพรรคคอมมิวนิสต์และเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐ อำนาจของรัฐที่แท้จริงแล้วยังเป็นของคณะกรรมการกลางของพรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชาซึ่งนำโดยเลขาธิการพรรคและนายกรัฐมนตรี คือ พล พต รองเลขาธิการพรรคคือนวน เจีย และคนอื่นๆอีก 7 คน สำนักงานตั้งอยู่ที่ สำนักงาน 870 ในกรุงพนมเปญ ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในขณะนั้นว่า ศูนย์กลาง, องค์กร, หรืออังการ์

เขมรแดงได้ทำลายระบบกฎหมายและระบบศาลของสาธารณรัฐเขมร ไม่มีศาล​ ผู้พิพากษา​หรือกฎหมายใดๆ ในกัมพูชาประชาธิปไตย ศาลประชาชนที่มีระบุในหมวดที่ 9 ของรัฐธรรมนูญไม่เคยถูกตั้งขึ้น เจ้าหน้าที่ในระบบศาลเดิมถูกส่งตัวเข้าค่ายสัมมนาและสอบสวน ส่วนเจ้าหน้าที่รัฐและผู้สนับสนุนรัฐบาลเดิมถูกกักขังและประหารชีวิต^[7]

ทันทีที่พนมเปญแตก เขมรแดงสั่งให้อพยพประชาชนจำนวนมากออกจากเมืองโดยกล่าวอ้างว่าสหรัฐอเมริกาจะมาทิ้งระเบิด การอพยพประชาชนครั้งใหญ่เช่นนี้เกิดขึ้นในเมืองอื่นด้วยเช่น พระตะบอง กำปงจาม เสียมราฐ กำปงธม เขมรแดงจัดให้ประชาชนเหล่านี้ออกมาอยู่ในนิคมในชนบท ให้อาหารแต่เพียงพอรับประทาน ไม่มีระบบการขนส่ง บังคับให้ประชาชนทำการเกษตรเพื่อผลิตอาหารให้เพียงพอ เขมรแดงต้องการเปลี่ยนประเทศไปสู่ความบริสุทธิ์ที่ไม่มีการฉ้อราษฎร์บังหลวงและปรสิตในสังคมเมืองอย่างที่พวกเขาเชื่อ นิคมที่สร้างขึ้นบังคับให้ทั้งชายหญิงและเด็กออกไปทำงานในทุ่งนา ทำลายชีวิตครอบครัวดั้งเดิมซึ่งเขมรแดงกล่าวอ้างว่าเพื่อปลดแอกผู้หญิง

หลังจากได้ชัยชนะในสงครามกลางเมืองไม่นาน เกิดการปะทะระหว่างทหารเวียดนามกับทหารเขมรแดงเมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2518 อีกไม่กี่เดือนต่อมา พล พตและเอียง ซารี เดินทางไปฮานอยทำให้ความขัดแย้งสงบลง ในขณะที่เขมรแดงครองอำนาจในกัมพูชา ผู้นำเวียดนามในยุคนั้นตัดสินใจสนับสนุนกลุ่มต่อต้านพล พตในกัมพูชาเมื่อต้นปี พ.ศ. 2521 ทำให้กัมพูชาตะวันออกเป็นเขตที่ได้รับการสนับสนุนจากเวียดนาม ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2521 เกิดการลุกฮือในกัมพูชาตะวันออกนำโดยโส พิม ทำให้มีการฆ่าชาวเวียดนามในกัมพูชาตะวันออกเป็นจำนวนมาก สถานีวิทยุพนมเปญประกาศว่าถ้าทหารกัมพูชา 1 คน ฆ่าทหารเวียดนามได้ 30 คน กำลังทหารเพียง 2 ล้านคนจะเพียงพอในการฆ่าชาวเวียดนาม 50 ล้านคน และยังแสดงความต้องการจะยึดดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงมาเป็นของกัมพูชา ในเดือนพฤศจิกายน วอน เว็ต พยายามก่อรัฐประหารแต่ล้มเหลว ทำให้มีชาวเวียดนามและชาวกัมพูชานับหมื่นคนอพยพเข้าสู่เวียดนาม ในวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2521 ทางสถานีวิทยุฮานอยของเวียดนามประกาศจัดตั้งแนวร่วมสามัคคีประชาชาติกู้ชาติกัมพูชา ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มของกลุ่มต่อต้านพล พตทั้งที่นิยมและไม่นิยมคอมมิวนิสต์ โดยมีกองทัพเวียดนามหนุนหลัง เวียดนามเริ่มรุกรานกัมพูชาเพื่อโค่นล้มเขมรแดงตั้งแต่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2521 และสามารถเข้าสู่กรุงพนมเปญ ขับไล่เขมรแดงออกไปได้เมื่อ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2522^[8] จัดตั้งสาธารณรัฐประชามานิตกัมพูชาขึ้นแทน

แนวร่วมเขมรสามฝ่าย

สหประชาชาติยังคงให้กัมพูชาประชาธิปไตยมีที่นั่งในสหประชาชาติโดยตัวแทนคือเทือน ประสิทธิ์ และเอียง ซารีโดยใช้ชื่อกัมพูชาประชาธิปไตยจนถึง พ.ศ. 2525 จากนั้นจึงเปลี่ยนมาใช้ชื่อรัฐบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตยจนถึง พ.ศ. 2536 จีนและสหรัฐอเมริการวมทั้งชาติตะวันตกอื่นๆ ต่อต้านการขยายตัวของเวียดนามและโซเวียตเข้าไปในกัมพูชาและการจัดตั้งสาธารณรัฐประชามานิตกัมพูชา โดยกล่าวอ้างว่าเป็นรัฐหุ่นเชิดของเวียดนาม จีนสนับสนุนเขมรแดงจนถึง พ.ศ. 2532 ส่วนสหรัฐสนับสนุนกลุ่มที่ไม่ใช่คอมมิวนิสต์ในการต่อต้านรัฐบาลที่มีเวียดนามหนุนหลัง โดยให้ความช่วยเหลือแก่กลุ่มของซอน ซานและสีหนุ ในทางปฏิบัติ ความเข้มแข็งของกองทหารของกลุ่มที่ไม่ใช่เขมรแดงมีน้อยแม้จะได้รับความช่วยเหลือและสนับสนุนมากกว่า ในที่สุด ทั้งสามกลุ่มจึงรวมเป็นแนวร่วมเขมรสามฝ่ายหรือรัฐบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตยใน พ.ศ. 2525

จากการพยายามเจรจาสันติภาพเพื่อลดปัญหาความขัดแย้งในกัมพูชา ฝ่ายสาธารณรัฐประชามานิตกัมพูชายินดีเข้าร่วมแต่เขมรแดงปฏิเสธทำให้ถูกตัดออกไป เขมรแดงจึงเป็นกลุ่มเดียวในเขมรสามฝ่ายที่ยังคงสู้รบอยู่ กลุ่มของซอน ซานและสีหนุเข้าร่วมในแผนการสันติภาพและการเลือกตั้งใน พ.ศ. 2536^[9] ต่อมาใน พ.ศ. 2540 พลพตสั่งฆ่าซอนเซน ซึ่งนายทหารคนสนิทในข้อหาพยายามเจรจาสันติภาพกับรัฐบาลกัมพูชา ใน พ.ศ. 2541 พลพตได้เสียชีวิต เขียว สัมพันและเอียง สารียอมมอบตัวกับทางรัฐบาล ตา มกยังคงหลบหนีจนถูกจับได้ใน พ.ศ. 2542 กลุ่มเขมรแดงจึงสิ้นสุดลง

แผนที่กัมพูชาจัดเรียงด้วยกะโหลกศีรษะของผู้เสียชีวิตจัดแสดงในต็วลแซลงซึ่งเคยเป็นคุก S-21 ในสมัยกัมพูชาประชาธิปไตย

องค์กร

ธงพรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชา ตราทางการเมืองของเขมรแดง^[10]

การแบ่งเขตบริหาร

เขตบริหารของกัมพูชาประชาธิปไตย

ใน พ.ศ. 2518 รัฐบาลเขมรแดงได้เปลี่ยนแปลงเขตการปกครองภายในประเทศโดยได้แบ่งตามเขตภูมิศาสตร์​แทนการแบ่งเป็นจังหวัด ซึ่งได้มาจากการแบ่งหน่วยของเขมรแดงในการต่อสู้กับสาธารณรัฐเขมร^[11] โดยแบ่งเป็น 7 เขต ได้แก่ เขตเหนือ ตะวันตกเฉียงเหนือ ตะวันออก ตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันตก ตะวันตกเฉียงใต้ และเขตกลาง และมีเขตพิเศษอีกสองเขตคือเขตพิเศษกระแจะหมายเลข 505 และเขตพิเศษเสียมราฐ​หมายเลข 106 (ก่อนกลางปี พ.ศ. 2520)^[12]

แต่ละเขตแบ่งย่อยลงไปอีกเป็นตำบล ซึ่งกำหนดเป็นตัวเลข ภายในหมู่บ้านแบ่งย่อยเป็นกลุ่มหรือกรม ประกอบด้วย 15 – 20 หลังคาเรือน โดยมีผู้นำเรียกแม่กรม รูปแบบการปกครองแบบนี้ ยังใช้อยู่หลังการรุกรานกัมพูชาของเวียดนามแต่ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว

กองทัพ

บทความหลัก: กองทัพกัมพูชาประชาธิปไตย

กองทัพกัมพูชาประชาธิปไตย พ.ศ. 2518 - 2522

ทหารประมาณ 68,000 คนของกองทัพปลดปล่อยแห่งชาติประชาชนกัมพูชาได้กลายมาเป็นกองทัพของกัมพูชาประชาธิปไตยในเดือนเมษายน พ.ศ. 2518^[13] และเปลี่ยนชื่อเป็นกองทัพปฏิวัติกัมพูชา รัฐมนตรีว่าการ​กระทรวงกลาโหมคือ ซอน เซน

การเมือง

หลังจากได้ชัยชนะในเดือนเมษายน พ.ศ. 2518 พล พตและผู้ใกล้ชิดได้ขึ้นสู่ตำแหน่งที่สำคัญของประเทศ เขียว ธีริทได้เป็นผู้ควบคุมกองกำลังเยาวชนของพรรค อย่างไรก็ตาม การเป็นผู้นำยังไม่สมบูรณ์เพราะยังมีส่วนย่อยของพรรคในภาคตะวันออก กลุ่มผู้นิยมเวียดนามและกลุ่มอดีตผู้นำเขมรอิสระยังเป็นเอกเทศภายในพรรค ตลอดที่ครองอำนาจ ได้เกิดความขัดแย้งภายในพรรคจนเกิดการกวาดล้างครั้งใหญ่ใน พ.ศ. 2520 และ 2521 ทำให้มีประชาชนและผู้นำพรรคถูกสังหารเป็นจำนวนมาก

การแต่งกายยุคเขมรแดง (ชุดดำและผ้าขาวม้า) เพื่อแสดงถึงการไม่แบ่งชนชั้นและทุกคนเท่าเทียมกัน

สังคม

การศึกษาและสุขภาพ

ครูจำนวนมากที่สอนในกัมพูชาก่อน พ.ศ. 2518 ถูกจับและประหารชีวิต ไม่มีการสอนทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์และการอ่านออกเขียนได้ แต่จะสอนเกี่ยวกับทฤษฎีปฏิวัติให้กับเยาวชน ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างคนวัยหนุ่มสาวกับวัยผู้ใหญ่ มีการจัดตั้งพันธมิตรเยาวชนคอมมิวนิสต์กัมพูชา ซึ่งพล พตเชื่อมั่นว่าเป็นกลุ่มที่จงรักภักดีต่อเขา เขียว ธีริต รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกิจกรรมสังคมเป็นผู้ควบคุมขบวนการเยาวชน

การดูแลสุขภาพของประชาชนในช่วง พ.ศ. 2518 – 2521 อยู่ในสภาพแย่ แพทย์ส่วนใหญ่ถูกประหารชีวิตมิเช่นนั้นก็ไม่แสดงตน เฉพาะคนในพรรคและทหารที่ได้รับการรักษาแบบตะวันตก ประชาชนส่วนใหญ่ต้องใช้หมอพื้นบ้านและสมุนไพร

ศาสนา

แม้ว่าในมาตรา 20 ของรัฐธรรมนูญกัมพูชาประชาธิปไตยรับรองเสรีภาพในการนับถือศาสนา แต่ก็มีการประกาศห้ามการนับถือศาสนาทุกศาสนา ประชากรประมาณร้อยละ 85 นับถือพุทธศาสนานิกายเถรวาท มีพระภิกษุ 40,000 - 60,000 รูป พระภิกษุถูกกล่าวหาว่าเป็นปรสิตของสังคมถูกบังคับให้สึกและออกไปใช้แรงงาน^[14]

พระภิกษุที่ไม่ยอมสึกถูกประหารชีวิต วัดและเจดีย์ถูกทำลาย^[15]หรือเปลี่ยนเป็นยุ้งฉาง พระพุทธรูปถูกทำลายและนำไปทิ้งน้ำและทะเลสาบ ประชาชนที่สวดมนต์หรือปฏิบัติศาสนกิจมักถูกฆ่า

ผู้นับถือศาสนาคริสต์และศาสนาอิสลามถูกกล่าวหาว่าเป็นพวกนิยมตะวันตก โดยถูกข่มเหงรังแกอย่างรุนแรงเพราะกีดกันวัฒนธรรมและสังคมกัมพูชา โบสถ์นิกายโรมันคาทอลิกในพนมเปญถูกรื้อทำลายไม่เหลือซาก^[15] เขมรแดงบังคับให้มุสลิมรับประทานหมูที่เป็นฮะรอม) ผู้ไม่ทำตามถูกฆ่า บาทหลวงและอิหม่ามถูกนำไปตัวไปประหารชีวิต มัสยิดของชาวจาม 130 แห่งถูกทำลาย^[15]

แม้ว่าจะมีการทำลายล้างทางศาสนา แต่อนุสรณ์สถานทางประวัติศาสตร์หลายแห่งไม่ได้รับความเสียหายจากเขมรแดง^[16] เช่นเดียวกันกับรัฐบาลก่อนหน้า รัฐบาลพล พตมองว่าเมืองพระนคร รัฐในอดีต ถือเป็นจุดอ้างอิงที่สำคัญ^[17]

ชนกลุ่มน้อย

เขมรแดงต้องการลดจำนวนชาวจีน ชาวเวียดนามและชาวจามในกัมพูชา รวมทั้งชนกลุ่มน้อย ๆ อื่น ๆ อีกกว่าสิบเผ่าซึ่งคิดเป็นประชากรร้อยละ 15 ของกัมพูชา^[18] ชาวเวียดนามส่วนใหญ่ถูกฆ่า ที่เหลือรอดมาได้คือผู้ที่อพยพเข้าสู่เวียดนาม ชาวจามซึ่งเป็นมุสลิมที่เหลือรอดหลังการล่มสลายของอาณาจักรจามปาถูกบังคับให้พูดภาษาเขมร ให้แต่งกายตามแบบของชาวเขมร หมู่บ้านของพวกเขาที่อยู่ต่างหากจากชาวเขมรถูกทำลาย เฉพาะชาวจามในจังหวัดกำปงจามถูกฆ่าไปราวสี่หมื่นคน ชนกลุ่มน้อยที่อาศัยตามแนวชายแดนไทยได้อพยพเข้าสู่ประเทศไทย​

สถานะของชาวจีนในกัมพูชาได้รับการอธิบายเป็น "ภัยพิบัติครั้งเลวร้ายที่สุดที่เคยเกิดขึ้นกับชุมชนชาวจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้"^[18] กัมพูชาเชื้อสายจีนถูกเขมรแดงสังหารหมู่โดยอ้างว่าพวกเขา "เคยเอาเปรียบชาวกัมพูชา"^[19] ชาวจีนถูกเหมารวมว่าเป็นพ่อค้าและผู้ให้กู้เงิน จึงถูกโยงเข้ากับระบบทุนนิยม ในบรรดาชาวเขมร ชาวจีนก็ถูกเคียดแค้นจากการมีสีผิวอ่อนกว่าและความแตกต่างทางวัฒนธรรม^[20] ครอบครัวชาวจีนหลายร้อยกลุ่มถูกรวมตัวใน พ.ศ. 2521 และได้รับการบอกกล่าวว่าพวกเขาจะย้ายที่ไป แต่ที่จริงกลับถูกสังหาร^[19] ชาวกัมพูชาเชื้อสายจีนเมื่อสิ้นสุดสมัยสาธารณรัฐเขมร พ.ศ. 2518 มีประมาณ 425,000 คน แต่เมื่อสิ้นปี พ.ศ. 2522 เหลืออยู่เพียงประมาณ 200,000 คน

สำหรับนโยบายของเขมรแดงต่อชนเผ่าต่าง ๆ ทางตะวันออกเฉียงเหนือของกัมพูชาที่เรียกว่า ชาวเขมรบน หรือ ขะแมร์เลอ นั้นมีน้อยมาก เพราะ พล พต เคยอาศัยพื้นที่ของชนเผ่าต่าง ๆ ในจังหวัดรัตนคีรีเป็นที่ตั้งมาก่อน และมีสมาชิกพรรคหลายคน แต่งงานกับหญิงชาวเขมรบนเหล่านี้

ความหวาดกลัว

เศรษฐกิจ

ประชาชนถูกบังคับใช้แรงงาน ทำนารวม ในยุคเขมรแดง

นโยบายเศรษฐกิจของกัมพูชาประชาธิปไตยคล้ายหรือได้แรงบันดาลใจจาก นโยบายการก้าวกระโดดไกลไปข้างหน้าของจีนเมื่อ พ.ศ. 2501^[21] ในช่วงแรก เขมรแดงได้จัดระบบเศรษฐกิจแบบนารวมในพื้นที่ยึดครองของตน หลัง พ.ศ. 2516 ได้มีการจัดตั้งความร่วมมือในระดับต่ำ คือ เอกชนยังมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินได้ และความร่วมมือระดับสูงที่เอกชนเป็นเจ้าของที่ดินไม่ได้ที่เริ่มใช้เมื่อ พ.ศ. 2517 และได้แพร่หลายไปทั่วประเทศเมื่อ พ.ศ. 2519

เขมรแดงพยายามสร้างเศรษฐกิจแบบพึ่งตนเอง ยกเลิกระบบเงินตราและการค้าขาย ข้าวกลายเป็นสื่อกลางสำหรับการแลกเปลี่ยนที่สำคัญ การค้าขายกับต่างประเทศถูกระงับไปโดยสมบูรณ์ แต่ก็รื้อฟื้นขึ้นใหม่ในช่วงปลายปี พ.ศ. 2519 ถึงต้นปี พ.ศ. 2520โดยเป็นการค้าขายกับจีนแผ่นดินใหญ่ แต่ก็มีการค้าขายกับฝรั่งเศส อังกฤษ และสหรัฐบ้างโดยผ่านทางฮ่องกง ภายในประเทศไม่ได้รับอิทธิพลทางเศรษฐกิจจากประเทศอื่น ระบบเศรษฐกิจแบบคอมมิวนิสต์ของเขมรแดงล้มเหลว เหมือนกับที่เกิดขึ้นในประเทศจีน

ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ

กัมพูชาประชาธิปไตยมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับประเทศจีนและเกาหลีเหนือ นอกจากสองประเทศนี้แล้ว ประเทศอื่นที่มีความสัมพันธ์ทางการทูตกับกัมพูชาประชาธิปไตยคือ สหภาพโซเวียต พม่า แอลเบเนีย คิวบา ลาว เวียดนาม (จนถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2520)^[22] โรมาเนีย และยูโกสลาเวีย

หมายเหตุ

1. รัฐบาลกัมพูชาประชาธิปไตยลี้ภัยไปยังประเทศไทยใน พ.ศ. 2522 รัฐบาลเขมรแดงยังคงได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติจนกระทั่งถูกแทนที่ด้วยรัฏฐาภิบาลผสมกัมพูชาประชาธิปไตยใน พ.ศ. 2525