วงศ์ปลาตูหนา (อังกฤษ: True eel, Freshwater eel) เป็นวงศ์ของปลาในชั้นปลากระดูกแข็งวงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Anguillidae (/แอน-กิล-ลิ-ดี้/) โดยมาจากภาษาลาตินว่า "Ae" หมายถึง ปลาไหล ซึ่งปลาวงศ์นี้มักจะถูกเรียกรวมกันว่า ปลาตูหนา มีทั้งหมด 1 สกุล คือ Anguilla และมีทั้งหมด 15 ชนิด[5]
| วงศ์ปลาตูหนา ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: Danian–0 สมัยพาลีโอซีนตอนต้น (Danian) ถึงปัจจุบัน[1] | |
|---|---|
 | |
| ปลาตูหนายุโรป (A. anguilla) | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์  | |
| อาณาจักร: | สัตว์ Animalia |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata |
| ชั้น: | ปลาที่มีก้านครีบ Actinopterygii |
| อันดับ: | Anguilliformes Anguilliformes |
| วงศ์: | วงศ์ปลาตูหนา Anguillidae Rafinesque, 1810 |
| สกุล: | Anguilla Anguilla Garsault, 1764[2][3][4] |
| ชนิดต้นแบบ | |
| Anguilla anguilla Linnaeus, 1758 | |
| ชนิด | |
|
ดูข้อความ | |
กระจายทั่วชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกและแปซิฟิกจนถึงออสเตรเลีย พบในประเทศไทยประมาณ 3–4 ชนิด
ปลาวงศ์นี้มีฟันคม ปากกว้าง เขี้ยวเล็กละเอียดบนขากรรไกรเป็นร้อย ๆ ซี่ จมูกมีรูเล็ก ๆ เหมือนหลอด 2 ข้าง ใช้สำหรับดมกลิ่นเพื่อนำทางและหาอาหาร ซึ่งปลาตูหนามีประสิทธิภาพในการดมกลิ่นได้ดีกว่าปลาฉลามเสียอีก[6] ครีบอกเป็นรูปกลมรี ครีบหลังยาวติดต่อกับครีบหางที่มนและครีบก้นที่ยาว ลำตัวดูภายนอกเหมือนไม่มีเกล็ด มีเมือกลื่นปกคลุมทั้งตัว แต่แท้จริงมีเกล็ดขนาดเล็กมากเรียงซ้อนฝังอยู่ใต้ผิวหนัง โดยไม่มีเส้นข้างลำตัว เลือดและน้ำเหลืองของปลาตูหนามีพิษ ซึ่งอาจฆ่าสุนัขให้ตายได้ [6]
เป็นปลานักล่า สามารถจับกุ้ง, ปู หรือสัตว์เปลือกแข็ง รวมทั้งปลาต่าง ๆ กิน มักอาศัยในแหล่งน้ำใส มีตอไม้, โพรงไม้ หรือซอกหินอยู่มาก อาจขุดรูอยู่ก็ได้ นอกจากบริเวณปากแม่น้ำแล้ว ยังเคยพบไกลถึงลำธารน้ำตกบนภูเขาอีกด้วย[5]
เป็นปลาที่มีวงจรชีวิตแบบ ปลาสองน้ำ คือออกไปวางไข่ในทะเลลึก ปลาวัยอ่อนจึงอพยพกลับมาเลี้ยงตัวที่ชายฝั่งหรือป่าชายเลนก่อนเข้ามาเติบโตในน้ำจืดที่ไกลจากทะเลนับร้อย ๆ กิโลเมตร ลูกปลามีตัวใส เรียวยาวดูคล้ายวุ้นเส้น โดยปกติแล้วเป็นปลาที่มีนิสัยรักสงบ แต่จะดุร้ายมากเมื่อถูกจับได้[7] มีรายงานว่าปลาบางตัวมีอายุมากได้ถึง 105 ปี และอาจยาวได้ถึง 8 ฟุต ในทะเลสาบน้ำจืดที่นิวซีแลนด์พบบางตัวมีน้ำหนักมากกว่า 100 ปอนด์[6]
เป็นปลาที่มีรสชาติดี อร่อย มีราคาแพง บางชนิดจึงถูกนำมาเพาะเลี้ยงเป็นปลาเศรษฐกิจที่มีชื่อ เช่น ปลาตูหนาญี่ปุ่น หรือปลาไหลญี่ปุ่น (A. japonica) ซึ่งได้มีการเลี้ยงกันที่ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ แต่ว่าต้องรวบรวมลูกปลาจากธรรมชาติ ซึ่งเคยมีการนำเข้ามาเลี้ยงในประเทศไทยระยะหนึ่ง ปลาตูหนาชนิดนี้ได้ถูกปรุงเป็นอาหารญี่ปุ่นที่มีชื่อคือ ข้าวหน้าปลาไหล (ญี่ปุ่น: 蒲焼; โรมาจิ: kabayaki; ทับศัพท์: คะบะยะกิ) ซึ่งชาวญี่ปุ่นได้รับประทานกันมาอย่างยาวนานกว่า 5,000 ปีแล้ว[8]
การจำแนก
| แผนผังวิวัฒนาการชาติพันธุ์ของวงศ์ปลาตูหนาโดย Inoue และคณะ 2010[9] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- †Anguillidarum Schwarzhans 2003
- †Anguillidarum semisphaeroides Schwarzhans 2003
- ?Neoanguilla Shrestha 2008
- ?Neoanguilla nepalensis Shrestha 2008
- Anguilla Garsault 1764
- Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) (ปลาตูหนายุโรป)
- †Anguilla annosa Stinton 1975
- Anguilla australis J. Richardson, 1841
- Anguilla australis australis J. Richardson, 1841 (ปลาตูหนาครีบสั้น)
- Anguilla australis schmidti Phillipps, 1925
- Anguilla bengalensis (J. E. Gray, 1831) (ปลาสะแงะ)
- Anguilla bengalensis bengalensis (J. E. Gray, 1831) (ปลาสะแงะอินเดีย)
- Anguilla bengalensis labiata (W. K. H. Peters, 1852) (ปลาสะแงะแอฟริกา)
- Anguilla bicolor McClelland, 1844
- Anguilla bicolor bicolor McClelland, 1844 (ปลาตูหนาครีบสั้นอินโดนีเซีย)
- Anguilla bicolor pacifica E. J. Schmidt, 1928 (ปลาตูหนาครีบสั้นอินเดีย)
- Anguilla borneensis Popta, 1924 (ปลาตูหนาบอร์เนียว)
- Anguilla breviceps Y. T. Chu & Y. T. Jin, 1984
- †Anguilla brevicula Agassiz 1833-1845
- Anguilla celebesensis Kaup, 1856 (ปลาตูหนาครีบยาวเซเลบีส)
- Anguilla dieffenbachii J. E. Gray, 1842 (ปลาตูหนาครีบยาวนิวซีแลนด์)
- Anguilla interioris Whitley, 1938 (ปลาตูหนาครีบยาวที่ราบสูง)
- Anguilla japonica Temminck & Schlegel, 1847 (ปลาไหลญี่ปุ่น)
- Anguilla luzonensis S. Watanabe, Aoyama & Tsukamoto, 2009 (ปลาตูหนาด่างดำฟิลิปปิน)
- Anguilla malgumora Schlegel ex Kaup 1856 (ปลาตูหนาครีบยาวอินโดนีเซีย)
- Anguilla marmorata Quoy & Gaimard, 1824 (ปลาเอี่ยนหู)
- Anguilla megastoma Kaup, 1856 (ปลาตูหนาครีบยาวโพลินิเซีย)
- Anguilla mossambica (W. K. H. Peters, 1852) (ปลาตูหนาครีบยาวแอฟริกา)
- †Anguilla multiradiata Agassiz 1833-1845
- Anguilla nebulosa McClelland, 1844 (ปลาตูหนาด่างดำ)
- Anguilla obscura Günther, 1872 (ปลาตูหนาครีบสั้นแปซิฟิก)
- †Anguilla pachyura Agassiz 1833-1845
- †Anguilla pfeili Schwarzhans 2012
- †Anguilla rectangularis Stinton & Nolf 1970
- Anguilla reinhardtii Steindachner, 1867 (ปลาตูหนาครีบยาวแต้ม)
- Anguilla rostrata (Lesueur, 1817) (ปลาตูหนาอเมริกา)
- †Anguilla rouxi Nolf 1974
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
