![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Ashwamedha_yagna_of_yudhisthira.jpg/640px-Ashwamedha_yagna_of_yudhisthira.jpg&w=640&q=50)
อัศวเมธ
พิธีบูชายัญม้าที่ปรากฏในพระเวทของศาสนาพราหมณ์ / From Wikipedia, the free encyclopedia
อัศวเมธ (สันสกฤต: अश्वमेध, อักษรโรมัน: aśvamedha)[1] เป็นพิธีบูชายัญม้าที่ปรากฏในพระเวทของศาสนาพราหมณ์ เป็นพิธีที่ราชาอินเดียโบราณประกอบขึ้นเพื่อแสดงพระราชอำนาจและความยิ่งใหญ่ของพระองค์ โดยการปล่อยม้าให้วิ่งไปตามเมืองต่าง ๆ และมีกองทัพติดตามเป็นเวลาหนึ่งปี หากม้าไปยังเมืองใดแล้วราชาเมืองนั้นต้อนรับจะถือว่าราชาองค์นั้นยอมสวามิภักดิ์ แต่หากราชาเมืองใดจับม้าตัวนั้นจะถือเป็นศัตรูและต้องสู้รบกับกองทัพที่ติดตามม้า หากผ่านไปหนึ่งปีแล้วไม่มีผู้ใดทำอันตรายม้าจะมีการนำทางม้ากลับไปยังเมืองของราชาผู้ประกอบพิธีก่อนจะบูชายัญม้า จากนั้นราชาผู้ประกอบพิธีจะได้รับการประกาศเป็นราชาเหนือราชาทั้งปวง[2]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Ashwamedha_yagna_of_yudhisthira.jpg/320px-Ashwamedha_yagna_of_yudhisthira.jpg)
ข้อเขียนเกี่ยวกับพิธีอัศวเมธที่เป็นที่รู้จักดีที่สุดคือ อัศวเมธิกบรรพ (สันสกฤต: अश्वमेध पर्व) หรือบรรพแห่งม้าอัศวเมธ ซึ่งเป็นบรรพที่ 14 ของมหากาพย์ มหาภารตะ ประกอบด้วย 2 บรรพย่อยและ 96 ตอน[3][4] ในบรรพนี้กล่าวถึงพระกฤษณะและฤๅษีวยาสแนะนำราชายุธิษฐิระให้ประกอบพิธีอัศวเมธเพื่อประกาศอำนาจของกรุงหัสตินาปุระหลังเสร็จสิ้นสงครามทุ่งกุรุเกษตร มีบันทึกว่าราชาอินเดียโบราณหลายพระองค์ประกอบพิธีนี้ โดยราชาองค์แรกที่ประกอบพิธีอัศวเมธคือปุรุกุตสะในสมัยพระเวทช่วงต้น[5][6] ในสหัสวรรษที่ผ่านมามีพิธีอัศวเมธเพียงแค่ 2 ครั้ง ครั้งล่าสุดเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1741 โดยมหาราชาชัยสิงห์ที่ 2 แห่งชัยปุระ[7][8]