Феҳристи сарварони Габон шахсонеро дар бар мегиранд, ки дар Ҷумҳурии Габон 17 августа соли 1960 соҳибистиқлол шуданд [1] Дар аввал сарвари давлат ( фр. Chef d’état ) фр. Président du Conseil de Gouvernement раиси Шӯрои ҳукуматӣ (франсавӣ) шуд. ) ва аз 13 феврали соли 1959 Сарвазир ( фр. Premier ministre Ҷумҳурии мухтори Габон ( фр. République autonome gabonaise ) Габриэл Леон Мба. Пас аз пирӯзӣ дар интихоботи аввал, ӯ 21 феврали соли 1961 ба ҳайси президенти Ҷумҳурии Габон савганд ёд кард фр. Président de la République gabonaise ) [2] [3].
Соли 1964 дар кишвар кӯшиши табаддулоти давлатӣ аз ҷониби афсарони хурд ташкил карда шуд [4] [5]. Пас аз марги Леон Мба, савганди президент 28 ноябри соли 1967 аз ҷониби ноиби президент Алберт-Бернард Бонго дода шуд, ки 29 сентябри соли 1973 дини исломро қабул кард ва номи худро ба Умар Бонго иваз кард (15 ноябри соли 2003). насаби дуюми оилаи падараш Ондимба ), ки то 8 июни соли 2009 дар тӯли зиёда аз 40 сол президент буд [6] [7] .
Аз 16 октябри соли 2009 писараш Алӣ Бонго Ондимба Президенти Габон гардид. 30 августи соли 2023 гурӯҳе аз афсарони артиши Габон дар шабакаи телевизионии Габон изҳор доштанд, ки қудрат дар кишвар аз они онҳост; Сабаби табаддулот норозигии низомиён бо натоиҷи интихоботи умумӣ буд, ки натоиҷи он лағв шуд. Низомиён Кумитаи гузариш ва барқарорсозии муассисаҳоро таъсис доданд ( фр. Comité pour la transition et la restauration des institutions ), ки қудрати пурраи давлатиро ба ӯҳда гирифт ва генерали артиш Брис Клотер Олигиро Президенти давраи гузариш интихоб кард [8] [9] [10] .
Дар моҳи апрели соли 2023, тағйироти охирин ба Конститутсияи Габон дохил карда шуд, ки аз 30 августи соли 2023 боздошта шуд. Конститутсия муқаррар кардааст, ки минбаъд президент бо аксарияти овозҳо интихоб мегардад, ва як давр ба мӯҳлати панҷ сол бидуни маҳдудияти ҳуқуқи дубора интихоб мешавад ( аз соли 1997 то 2023 мӯҳлати ваколат ҳафт сол буд);
Рақамгузории дар сутуни якуми ҷадвал истифодашуда шартӣ аст. Инчунин истифодаи сояҳои ранг дар сутунҳои аввал шартӣ аст, ки барои содда кардани дарки мансубияти афрод ба нерӯҳои мухталифи сиёсӣ бидуни истинод ба сутуни мансубияти ҳизб хизмат мекунад. Моҳияти гуногуни ваколатҳои шахсон низ инъикос ёфтааст (масалан, давраи ягонаи ваколати Леон Мба дар сарварии ҷумҳурият дар солҳои 1960—1964 ба давраҳое тақсим мешавад, ки вай дар аввал сарвари давлат ҳамчун сарвазири ҳозира буд. Вазир ва баъд президенти интихобшудаи ҷумҳурият давраҳои пай дар пайи як шахс (масалан, хафт кадензаҳои президенти Умар Бонго Ондимба ) тақсим карда намешаванд. Дар сутуни «Интихобот» расмиёти интихоботе, ки ба амал омада буд ё сабабҳои дигаре, ки шахс ба ҳукумат сарварӣ мекард, инъикос меёбад. Дар рубрикаи «Ҳизб» дар баробари мансубияти ҳизбии онҳо, инчунин мансубияти онҳо ба қувваҳои мусаллаҳ, ки онҳо ҳамчун қувваи мустақили сиёсӣ амал мекарданд, инъикос ёфтаанд.
Феҳрист
Санаи оғоз ва анҷоми иҷрои муваққатии ваколатҳои роҳбари давлат (ҳангоми нигоҳ доштани ваколатҳои доимии шахси асосӣ, конститутсионӣ) бо ҳарфҳои курсив қайд карда шудаанд.
Акс | Ном (солҳои ҳаёт) |
Мӯҳлати ваколат | Ҳизб | Интихобот | Номгӯи ваколатҳо | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аввалдавр | Охирдавр | |||||||
1 (I—II) |
Габриэл Леон Мба (1902—1967) фр. Gabriel Léon M’ba Gabriel Léon M’ba |
17.08.1960 | 21.02.1961 | Блоки демократии Габон | Сарвазири Ҷумҳурии Габон, сарвари давлат фр. Premier Ministre de la République gabonaise, Chef d’état Premier Ministre de la République gabonaise, Chef d’état |
[11][12] | ||
21.02.1961 | 17.02.1964 | 1961 | Президенти Ҷумҳурии Габон фр. Président de la République gabonaise Président de la République gabonaise | |||||
— | Даниэл Мбене (?—1969) фр. Daniel M’bene Daniel M’bene Жан-Валер Эссон (?—?) фр. Jean Valère Essone Jean Valère Essone Жак Момбо (1943—) фр. Jacques Mombo Jacques Mombo Даниэл Мбо Эду (?—1964) фр. Daniel Mbo Edou Daniel Mbo Edou |
17.02.1964 | 18.02.1964 | низомиён | Кумитаи инқилобӣ фр. Comité révolutionnaire Comité révolutionnaire |
[13][14] | ||
— | Жан-Илер Обам (1912—1989) фр. Jean-Hilaire Aubame Jean-Hilaire Aubame |
18.02.1964 | 19.02.1964 | Иттиҳоди демократӣ ва иҷтимоии Габон | Сарвари Ҳукумати муваққатӣ фр. Chef du gouvernement par intérim Chef du gouvernement par intérim |
[15][16] | ||
1 (II—III) |
Габриэл Леон Мба (1902—1967) фр. Gabriel Léon M’ba Gabriel Léon M’ba |
19.02.1964 | 28.11.1967 | Блоки демократии Габон → Ҳизби демократии Габон |
Президенти Ҷумҳурии Габон фр. Président de la République gabonaise Président de la République gabonaise |
|||
1967 | ||||||||
2 |
Ҳоҷӣ Умар Бонго Ондимба (1935—2009) фр. Omar Bongo Ondimba Omar Bongo Ondimba урожд. Алберт-Бернар Бонго фр. Albert-Bernard Bongo в 1973—2003 Омар Бонго фр. Omar Bongo |
28.11.1967 | 8.05.2009 | [17][18] | ||||
1973 | ||||||||
1979 | ||||||||
1986 | ||||||||
1993 | ||||||||
1998 | ||||||||
2005 | ||||||||
и. в. | Диҷоб Дивунги Ди Ндинге (1946—) фр. Didjob Divungi Di Ndinge Didjob Divungi Di Ndinge |
8.05.2009 | 10.06.2009 | Иттиҳоди демократӣ ва ҷумҳурихоҳони Габон | Ноиб Президенти Ҷумҳурии Габон фр. Vice-président de la République gabonaise Vice-président de la République gabonaise |
[19] | ||
3 | Роза Франсина Рогомбе (1942—2015) фр. Rose Francine Rogombé Rose Francine Rogombé урожд. Роза Франсина Этомба фр. Rose Francine Etomba |
10.05.2009 | 16.10.2009 | Ҳизби демократии Габон | Президенти муваққатии Ҷумҳурии Габон фр. Président par intérim de la République gabonaise Président par intérim de la République gabonaise |
[20] | ||
4 (I—II) |
Алӣ Бонго Ондимба (1959—) фр. Ali Ben Bongo Ondimba Ali Ben Bongo Ondimba урожд. Ален-Бернар Бонго фр. Alain Bernard Bongo |
16.10.2009 | 30.08.2023 | 2009 | Президенти Ҷумҳурии Габон фр. Président de la République gabonaise Président de la République gabonaise |
[21][22] | ||
2016 | ||||||||
и. в. | Пйер-Клавер Маганга Муссаву (1952—) фр. Pierre Claver Maganga Moussavou Pierre Claver Maganga Moussavou |
Ҳизби сотсисал-демократии Габон | Ноиб Президенти Ҷумҳурии Габон фр. Vice-président de la République gabonaise Vice-président de la République gabonaise |
[23][24] | ||||
5 (I—II) |
Артишсолор Брис Клотер Олиги (1974/1975—) фр. Brice Clothaire Oligui Nguema Brice Clothaire Oligui Nguema |
30.08.2023 | 4.09.2023 | низомӣ | роҳбари Кумитаи давраи гузариш ва барқарорсозии институтҳо фр. Président du Comité pour la transition et la restauration des institutions Président du Comité pour la transition et la restauration des institutions |
[25][26] | ||
4.09.2023 | Амалкунанда | Президенти давраи гузариши Ҷумҳурии Габон фр. Président de la Transition de la République gabonaise Président de la Transition de la République gabonaise |
Диаграммаи мӯҳлати ваколат
Инчунин нигаред
- Ноиби президенти Габон
- Сарвазири Габон
Эзоҳ
Адабиёт
Пайвандҳо
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.