Забони инглисӣ

Забони инглисӣ (англ. English, the English language) — забони зергурӯҳи инглису фризии гурӯҳии ғарбии олмонии (германии) оилаи забонҳои ҳиндуаврупоӣ. Забони англисӣ — яке аз забонҳои дар тамоми ҷаҳон хеле паҳншуда мебошад. Дар Амрико, Урупо, Устролиё, Африқою Осиё бо ин забон гуфтугӯ мекунанд ва онро мефаҳманд.

Инглисӣ
Номи қавмӣ	англ. English[1]
Кишварҳо	Самоаи Америкоӣ[2]  Ангиля[3]  Антигуаю Барбуда[4]  Aruba[d][5]  Австралия[6]  Баҳамас[7]  Баҳрайн[8]  Барбадос[9]  Белиз[10]  Бермуда[11]  Бутон[12]  Ботсвана[13]  British Indian Ocean Territory[d][14]  British Virgin Islands[d][15]  Бруней[16]  Камбоҷа[17]  Камерун[18]  Конодо[19]  Cayman Islands[d][20]  Ҷазираҳои Кук[21]  Доминика[22]  Эритрея[23]  Эфиопия[24]  Ҷазираҳои Фолкланд[25]  Фиҷи[26]  Гамбия[27]  Ғано[28]  Гибралтар[29]  Гренада[30]  Иёлоти Муттаҳидаи Амрико[31]  Гернси[32]  Гайана[33]  Ҳиндустон[34]  Ҷумҳурии Ирландия[35]  Isle of Man[d][36]  Исроил[37]  Ямайка[38]  Jersey[d][39]  Кения[40]  Ҷумҳурии Кирибатӣ[41]  Лубнон[42]  Лесото[43]  Либерия[44]  Мадагаскар[45]  Малави[46]  Малайзия[47]  Малдив[48]  Малта[49]  Ҷазираҳои Маршал[50]  Маврикия[51]  Микронезия[52]  Montserrat[d][53]  Намибия[54]  Науру[55]  Зеландияи Нав[56]  Нигерия[57]  Niue[d][58]  Умон[59]  Покистон[60]  Палау[61]  Попуо Гинеяи Нав[62]  Филиппин[63]  Ҷазираҳои Питкэрн[64]  Руанда[65]  Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha[d]  Сент-Китс ва Невис[66]  Сент-Люсия[67]  Saint-Martin[d][68]  Сент-Винсент ва Гренадинҳо[69]  Самоа[70]  Ҷазираҳои Сейшел[71]  Сиерра Леоне[72]  Сингапур[73]  Sint Maarten[d][74]  Ҷазираҳои Соломон[75]  Африқои Ҷанубӣ[76]  Судони Ҷанубӣ[77]  Шри-Ланка[78]  Судон[79]  Свазиленд[80]  Танзания[81]  Tokelau[d][82]  Тонга[83]  Тринидад ва Тобаго[84]  Turks and Caicos Islands[d][85]  Тувалу[86]  Ҷазираҳои Вирҷиния[87]  Уганда[88]  Имороти Муттаҳидаи Арабӣ[89]  Бритониёи Кабир[90]  Вануату[91]  Замбия[92]  Зимбабве[93]  Индонезия[94]
Шумораи умумии гӯишварон	379 007 140 тан (2019)[95] 753 359 540 тан (2019)[95]
Вазъ	дар ҳоли амн[d][96]
Таснифот
забонҳои авруосиёӣ[d] забонҳои ҳиндуаврупоӣ Забонҳои германӣ забонҳои германии ғарбӣ[d] Anglo-Frisian[d] Anglic[d] ингилисӣ
Хат	Алифбои лотинӣ ва English orthography[d]
Коди забонӣ
ГОСТ 7.75–97	анг 045
ISO 639-1	en
ISO 639-2	eng
ISO 639-3	eng
WALS	eng
Ethnologue	eng
Linguasphere	52-ABA
ABS ASCL	1201 ва 12
IETF	en
Glottolog	stan1293
Ниг. низ: Лоиҳа:Забоншиносӣ

Таснифот

Забони инглисӣ яке аз забонҳои бузургтари ҷаҳон ба шумор рафта шумораи одамоне, ки дар ҷаҳон бо он гуфтугу менамоянд зиёда 1,5 млрд мебошад. Забони инглисӣ дар 58 давлати дунё мақоми давлатӣ дошта, ватанаш Бритониёи кабир мебошад. Забони инглисӣ ба яке аз шохаҳои забонҳои олмонӣ шомил буда дар маҷмӯъ ба оилаи забонҳои ҳинду аврупоӣ дохил мешавад. Забони англисиро зиёда аз 90 % мардуми ИМА, Британияи Кабир, Австралия, ва Канада истифода мебаранд, ки ин ҳам бошад аз сабаби халқи мезистаи ин давлатҳои англичанҳо мебошанд. Забони англисӣ забонӣ ҷаҳонӣ эътироф шуда зиёда аз нисфи кишварҳои дунё бо ин забон дар донишгоҳҳову марказҳои таълимӣ ба мардум дарс меомузанд. Маҷлисҳову корҳои тиҷоратӣ асосан байни давлатҳои дунё бо забонӣ англисӣ суръат мегирад.^[97]

Тақсимоти ҷуғрофӣ

Шеваҳо

Фонология

Садонокҳо

Ҳамсадоҳо

	bilabial	labio- dental	dental	alveolar	post- alveolar	palatal	velar	glottal
plosive	p  b			t  d			k  g
nasal	m			n			ŋ 1
flap				ɾ 2
fricative		f  v	θ  ð 3	s  z	ʃ  ʒ 4		x 5	h
affricate					tʃ  dʒ 4
approximant				ɹ 4		j
lateral approximant				l

Грамматика

Мор­фология

Синтаксис

Системаи навиштан

Мақолаи асосӣ: Алифбои англисӣ

Мисолҳо!
Дар забони англисӣ артикли номуайяни a, an пеш аз исмҳои ҷондор ва беҷон меояд. Масалан;
A
a boy
a pen
a dog
a girl
a table
An
an apple
an ant
an ice cream
an orange
an umbrella

Артикли а пеш аз исмҳои ки бо ҳамсадо сар мешаванд меояд. Артикли an пеш аз исмҳои ки бо садонок сар мешаванд меояд. Аммо артикли a, an дар шумораи ҷамъи исмҳо омада наметавонанд. Масалан;
Boys
Pens
Dogs
Girls
Tables
Apples
Ants
Пеш аз ин исмҳо артикли муайяни the меояд.
The boys
The girls
The apples
The pens
The tables
Артикли a, an метавонанд пеш аз касбу кори одмон оянд. I am a doctor.
You are a teacher.
She is a student.
He is an idiot.

Инҷоро ҳам бингаред

Артикли муайяни the чунин шакл дар исм дорад.
1. Пеш аз исмҳои шуморида шаванда ва шуморида нашаванда дар шакли танҳо ва ҷамъ меояд.
2. Пеш аз шумораҳои тартиби. Today is the first of October.
3. Пеш аз номҳои рӯзномаву, маҷала, театр, номи киштиҳо омада метавонад.

Сарчашмаҳо

Эзоҳ

1. https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/en.xml
2. ScriptSource - American Samoa
3. ScriptSource - Anguilla
4. ScriptSource - Antigua and Barbuda
5. ScriptSource - Aruba
6. ScriptSource - Australia
7. ScriptSource - Bahamas
8. ScriptSource - Bahrain
9. ScriptSource - Barbados
10. ScriptSource - Belize
11. ScriptSource - Bermuda
12. ScriptSource - Bhutan
13. ScriptSource - Botswana
14. ScriptSource - British Indian Ocean Territory
15. ScriptSource - British Virgin Islands
16. ScriptSource - Brunei
17. ScriptSource - Cambodia
18. ScriptSource - Cameroon
19. ScriptSource - Canada
20. ScriptSource - Cayman Islands
21. ScriptSource - Cook Islands
22. ScriptSource - Dominica
23. ScriptSource - Eritrea
24. ScriptSource - Ethiopia
25. ScriptSource - Falkland Islands
26. ScriptSource - Fiji
27. ScriptSource - Gambia
28. ScriptSource - Ghana
29. ScriptSource - Gibraltar
30. ScriptSource - Grenada
31. ScriptSource - United States
32. ScriptSource - Guernsey
33. ScriptSource - Guyana
34. ScriptSource - India
35. ScriptSource - Ireland
36. ScriptSource - Isle of Man
37. ScriptSource - Israel
38. ScriptSource - Jamaica
39. ScriptSource - Jersey
40. ScriptSource - Kenya
41. ScriptSource - Kiribati
42. ScriptSource - Lebanon
43. ScriptSource - Lesotho
44. ScriptSource - Liberia
45. ScriptSource - Madagascar
46. ScriptSource - Malawi
47. ScriptSource - Malaysia
48. ScriptSource - Maldives
49. ScriptSource - Malta
50. ScriptSource - Marshall Islands
51. ScriptSource - Mauritius
52. ScriptSource - Micronesia
53. ScriptSource - Montserrat
54. ScriptSource - Namibia
55. ScriptSource - Nauru
56. ScriptSource - New Zealand
57. ScriptSource - Nigeria
58. ScriptSource - Niue
59. ScriptSource - Oman
60. ScriptSource - Pakistan
61. ScriptSource - Palau
62. ScriptSource - Papua New Guinea
63. ScriptSource - Philippines
64. ScriptSource - Pitcairn
65. ScriptSource - Rwanda
66. ScriptSource - Saint Kitts and Nevis
67. ScriptSource - Saint Lucia
68. ScriptSource - Saint Martin
69. ScriptSource - Saint Vincent and the Grenadines
70. ScriptSource - Samoa
71. ScriptSource - Seychelles
72. ScriptSource - Sierra Leone
73. ScriptSource - Singapore
74. ScriptSource - Sint Maarten
75. ScriptSource - Solomon Islands
76. ScriptSource - South Africa
77. ScriptSource - South Sudan
78. ScriptSource - Sri Lanka
79. ScriptSource - Sudan
80. ScriptSource - Eswatini
81. ScriptSource - Tanzania
82. ScriptSource - Tokelau
83. ScriptSource - Tonga
84. ScriptSource - Trinidad and Tobago
85. ScriptSource - Turks and Caicos Islands
86. ScriptSource - Tuvalu
87. ScriptSource - U.S. Virgin Islands
88. ScriptSource - Uganda
89. ScriptSource - United Arab Emirates
90. ScriptSource - United Kingdom
91. ScriptSource - Vanuatu
92. ScriptSource - Zambia
93. ScriptSource - Zimbabwe
94. ScriptSource - Indonesia
95. Ethnologue (ингл.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
96. Красная книга языков ЮНЕСКО
97. нусхаи бойгонӣ. 9 Январ 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 Январ 2019.

Пайвандҳо

• Маҳфилҳои Забони Англиси дар Тоҷикистон Бойгонӣ шудааст 8 июли 2006  сол.