From Wikipedia, the free encyclopedia
ఆంటోనీ-లారెంట్ఆం డి లావోయిజర్ (ఆంటోనీ లావోయిజర్) (1743 ఆగస్టు 26 - 1794 మే 8) [1] ఫ్రెంచ్ రసాయన శాస్త్రవేత్త. రసాయన శాస్త్రంలో అతను చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా ఆయనను కొందరు "ఆధునిక రసాయన శాస్త్ర పితామహుడు" అని పిలుస్తారు.[2][3] అతను "హిస్టరీ ఆఫ్ కెమిస్ట్రీ", "హిస్టరీ ఆఫ్ బయాలజీ" గ్రంథాల రచనతో ఎంతో గుర్తింపు పొందాడు.[4]
| ఆంటోనీ లారెంట్ డి లావోయిజర్ | |
|---|---|
 Line engraving by Louis Jean Desire Delaistre, after a design by Julien Leopold Boilly | |
| జననం | 1743 ఆగస్టు 26 ప్యారిస్, ఫ్రాన్స్ |
| మరణం | 1794 మే 8 (వయసు 50) ప్యారిస్, ఫ్రాన్స్ Execution by guillotine |
| రంగములు | biologist, chemist |
| చదువుకున్న సంస్థలు | Collège des Quatre-Nations, University of Paris |
| ముఖ్యమైన విద్యార్థులు | Éleuthère Irénée du Pont |
| ప్రసిద్ధి | |
| ప్రభావితం చేసినవారు | Guillaume-François Rouelle, Étienne Condillac |
సంతకం | |
అతను దహన చర్యల గురించి అధ్యయనం చేసాడు. అతను పదార్థాల భౌతిక స్థితులకు సంబంధం లేకుండా క్రియాజనకాల, క్రియాజన్యాల ద్రవ్యరాశులను కచ్చితంగా లెక్కించగలిగాడు. తన పరిశీలనల ఆధారంగా ద్రవ్యనిత్యత్వ నియమాన్ని ప్రతిపాదించాడు.
దహన క్రియలో ఆక్సిజన్ పాత్రను ఆవిష్కరించడం ద్వారా ప్రసిద్ధుడైనాడు. అతను ఆక్సిజన్కు 1778లో, హైడ్రోజన్కు 1783 లలో నామకరణం చేసాడు. అతను మెట్రిక్ వ్యవస్థ నిర్మాణంలో సహాయపడ్డాడు. అతను మొదటిసారి విస్తృతమైన మూలకాల జాబితాలను రాసాడు. ఇది రసాయన పదార్థాల నామీకరణ విధానానికి దోహదపడింది. అతను సిలికాన్ మూలక ఉనికిని 1787లో అంచనా వేసాడు.[5] అతను సల్ఫర్ (గంధకం) ఒక మూలకమని మొదటిసారి తెలియజేసాడు.[6] అతను పదార్థం దాని స్థితిలోనూ, ఆకారంలో మార్పు వచ్చినప్పటికీ దాని ద్రవ్యరాశిలో మార్పు ఉండదని నిరూపించాడు.
అతను పారిస్ నగరంలో ఉన్నత వర్గానికి చెందిన సంపన్న కుటుంబంలో 1743 ఆగస్టు 26 న జన్మించాడు. అతని తండ్రి పారిస్ పార్లమెంటులో న్యాయవాదిగా ఉండేవాడు. అతనికి ఐదు సంవత్సరాల వయసులో తన తల్లిని మరణించింది.[7] పారిస్ విశ్వవిద్యాలయం లోని కాలేజ్ డెస్ క్వారెలో పాఠశాల తన 11వయేట 1754లో విద్యను ప్రారంభించాడు. చివరి రెండు సంవత్సరాల విద్యాభ్యాసంలో (1750-61) అతను రసాయన శాస్త్రం, వృక్ష శాస్త్రము, ఖగోళ శాస్త్రం, గణిత శాస్త్రాలను అభ్యసించాడు. తత్వ శాస్త్రంలో అతను ప్రముఖ గణిత శాస్త్రవేత్త, పరిశీలనా ఖగోళ శాస్త్రవేత్త అయిన ఆబ్బే నికోలస్ డి లాకాలైట్ వద్ద శిక్షణ పొందాడు. అతను వాతావరణ పరిశీలనలో ఆసక్తిని కలిగించి శాస్త్రజ్ఞానంపై ఉత్సుకతను కలిగించాడు. లావోయిజర్ న్యాయ పాఠశాలలో చేరి 1763 లో బ్యాచిలర్స్ డిగ్రీని పొందాడు. 1764 లో లైసెన్స్ పొందాడు. న్యాయ శాస్త్ర పట్టాను అందుకుని బార్ కౌన్సిల్ లో సభ్యుడయ్యాడు కానీ ఎప్పుడూ న్యాయవాద వృత్తిని ఆచరించలేదు. కానీ శాస్త్ర విద్యపై పరిశోధనలకు తన సమయాన్ని కొనసాగించాడు.
లావోసియర్ విద్య ఆనాటి ఫ్రెంచ్ జ్ఞానోదయం ఆదర్శాలతో నిండి ఉంది. పియరీ మాక్వేర్ రాసిన రసాయన శాస్త్ర నిఘంటువుతో అతను ఆకర్షితుడయ్యాడు. అతను విజ్ఞాన శాస్త్రాలలో ఉపన్యాసాలకు హాజరయ్యేవాడు. లావోసియర్‌కు రసాయన శాస్త్రం పట్ల అభిరుచి, ఆసక్తి 18 వ శతాబ్దానికి చెందిన ఫ్రెంచ్ పండితుడు ఎటియెన్ కొండిలాక్ చే ప్రభావితం చేయబడింది. అతని మొదటి రసాయన ప్రచురణ 1764 లో కనిపించింది. 1763 నుండి 1767 వరకు అతను జీన్-ఎటియెన్ గుట్టార్డ్ వద్ద భూగర్భ శాస్త్రాన్ని అభ్యసించాడు. గుటార్డ్ సహకారంతో లావోసియర్ జూన్ 1767 లో అల్సాస్-లోరైన్ భౌగోళిక సర్వేలో పనిచేశాడు. 1764 లో, జిప్సం (హైడ్రేటెడ్ కాల్షియం సల్ఫేట్) రసాయన, భౌతిక ధర్మాలపై ఫ్రాన్స్‌లో అత్యంత ఉన్నత శాస్త్రీయ సమాజం అయిన ఫ్రెంచ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌కు అతను తన మొదటి పరిశోధనా పత్రాన్ని సమర్పించాడు. 1766 లో పారిస్ వీధుల్లో దీపాలను అమర్చాలని సూచించారు. దానికి అతనికి బంగారు పతకం లభించింది. 1768 లో లావోసియర్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌లో తాత్కాలిక నియామకాన్ని పొందాడు.[8] 1769 లో అతను ఫ్రాన్స్ మొదటి భౌగోళిక పటం తయారీలో పనిచేశాడు.
లావోసియర్ విజ్ఞనశాస్త్రాలకు తన సేవలనందించాడు. అతను తన జీవితకాలంలో అధిక భాగాన్ని ప్రజలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే పనులకు అంకితం చేశాడు.[9] [10] [11] [12]
లావోసియర్ ఒక మానవతావాది - అతను తన దేశంలోని ప్రజల గురించి ఎక్కువగా శ్రద్ధ వహించాడు. వ్యవసాయం, పరిశ్రమలు, విజ్ఞాన శాస్త్రాల ద్వారా జనాభా జీవనోపాధిని మెరుగుపర్చడంలో తన ఆసక్తిని కనబరచేవాడు.[10] దీనికి మొదటి ఉదాహరణ 1765 లో, పట్టణ వీధి దీపాలను మెరుగుపరచడం గురించి ఒక వ్యాసాన్ని ఫ్రెంచ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌కు సమర్పించినప్పుడు జరిగింది.[10] [11] [12] మూడు సంవత్సరాల తరువాత 1768లో అతను కృత్రిమ జలమార్గం కోసం ఒక కొత్త ప్రాజెక్ట్ చేసాడు. ఈ ప్రాజెక్టు లక్ష్యం, పౌరులకు స్వచ్ఛమైన తాగునీరు ఉండేలా వ్వెట్టే నది నుండి పారిస్‌లోకి నీటిని తీసుకురావడం. కానీ, నిర్మాణం ఎప్పుడూ ప్రారంభించనందున, అతను దీనికి బదులుగా పెద్ద వల నుండి. నీటిని శుద్ధి చేయటానికి తన దృష్టిని మరల్చాడు. ఇది లావోయిజర్ కు నీటి రసాయనశాస్త్రాన్ని, ప్రజా పారిశుద్ధ్య విధుల్లో గల ఆసక్తి ఉన్న ప్రాజెక్ట్.[12]
అతను అదనంగా గాలి నాణ్యతపై ఆసక్తితో గన్‌పౌడర్ ప్రభావంతో కలిగే ఆరోగ్య ప్రమాదాలను అధ్యయనం చేయడానికి కొంత సమయం గడిపాడు.[11] 1772 లో, హొటెల్-డైయు ఆసుపత్రి అగ్నిప్రమాదానికి గురైన తరువాత అతను దానిని సరైన వాయుప్రసారం, స్వచ్ఛమైన గాలి వచ్చే విధంగా ఎలా పునర్నిర్మించాలో అధ్యయనం చేశాడు.[12]
ఆ కాలంలో పారిస్‌లోని జైళ్లు ఎక్కువగా నివసించడానికి వీలువేనివిగా ఉండి ఖైదీల పట్ల ఆదరణ అమానుషంగా ఉండేది.[9] లావోసియర్ జైళ్లలో పరిశుభ్రతపై 1780 లో (మళ్ళీ 1791 లో) పరిశోధనలలో పాల్గొన్నాడు. ఎక్కువగా విస్మరించిన జీవన పరిస్థితులను మెరుగుపరిచేందుకు సూచనలు చేసాడు.[9] [12]
ఒకప్పుడు అకాడమీలో భాగమైన లావోసియర్ ప్రజలను మెరుగుపర్చడానికి, తన సొంత పరిశోధనలను కొరకు తాను స్వంతంగా కూడా పోటీలను నిర్వహించి పరిశోధనలను ప్రోత్సహించాడు.[11] 1793 లో అతను ప్రతిపాదించిన అటువంటి ప్రాజెక్ట్ "అవాంఛనీయ కళలపై ప్రజారోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడం".
లావోసియర్ తన పొలంలో చెట్లను అమ్మడం ద్వారా తన ఆదాయంలో ఎక్కువ భాగాన్ని సంపాదించాడు. ఇది అతనికి పూర్తి సమయం సైన్స్‌లో పనిచేయడానికి, హాయిగా జీవించడానికి, సమాజాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఆర్థికంగా తోడ్పడటానికి అనుమతించింది.[12]
ఆ కాలంలో శాస్త్రాల కోసం ప్రభుత్వ నిధులను పొందడం చాలా కష్టంగా ఉండేది. సగటు శాస్త్రవేత్తకు చాలా ఆర్థికంగా ఇబ్బంది ఉండేది. కాబట్టి లావోసియర్ తన సంపదను ఫ్రాన్స్‌లో చాలా ఖరీదైన, అధునాతన ప్రయోగశాలను తెరవడానికి ఉపయోగించాడు. తద్వారా శాస్త్రవేత్తలు అడ్డంకులు లేకుండా అధ్యయనం చేసేందుకు, వారి పరిశోధన కోసం నిధులను అందజేసేవాడు.[9][12] అతను విజ్ఞాన శాస్త్రంలో ప్రభుత్వ విద్య అందించేందుకు కూడా ముందుకు వచ్చాడు. అతను లైసీ, మ్యూసీ డెస్ ఆర్ట్స్ ఎట్ మాటియర్స్ అనే రెండు సంస్థలను స్థాపించాడు. ఇవి ప్రజలకు విద్యా సాధనంగా ఉపయోగపడేవి. ధనవంతులు, గొప్పవారు అందజేసే నిధులతో "లైసీ" క్రమం తప్పకుండా ప్రజలకు 1793 లో కోర్సులు నేర్పింది.[11]
26 సంవత్సరాల వయస్సులో, అతను అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌కు ఎన్నికైన సమయంలో, వ్యవసాయ ఆర్థిక సంస్థ అయిన ఫెర్మ్ జెనెరెల్‌లో వాటాను కొనుగోలు చేశాడు. ఈ సంస్థ పన్నులు వసూలు చేసే హక్కుకు బదులుగా అంచనా వేసిన పన్ను ఆదాయాన్ని రాజ ప్రభుత్వానికి అందించేది. ఫెర్మ్ జెనారెల్ తరపున లావోసియర్ పారిస్ చుట్టూ గోడను నిర్మించాడు. తద్వారా నగరానికి వెలుపల నుండి వస్తువులను రవాణా చేసే వారి నుండి కస్టమ్స్ సుంకాలు సేకరించవచ్చు.[13] ఫ్రాన్స్‌లో "టెర్రర్ పాలన" ప్రారంభమైనప్పుడు, పన్నుల వసూలులో అతను పాల్గొనడంతో అతను ఖ్యాతిని పొందలేదు. ఫ్రెంచ్ విప్లవం సమయంలో ప్రభుత్వ సంస్కరణ పేలవంగా ఉండేది. 1771 లో 28 సంవత్సరాల వయస్సులో, అతను ఫెర్మ్ జెనెరెల్ సంస్థ సీనియర్ సభ్యుడి కుమార్తె 13 ఏళ్ల మేరీ-అన్నే పియరెట్ పాల్జ్‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. దీని ద్వారా అతను తన సామాజిక, ఆర్థిక స్థితిని పదిలం చేసుకున్నాడు.[1] లావోసియర్ శాస్త్రీయ పరిశోధనా వృత్తిలో ఆమె ఒక ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. ఆమె అతని కోసం ఆంగ్లంలో ఉన్న రిచర్డ్ కిర్వాన్ రాసిన "ఎస్సే ఆన్ ఫ్లోజిస్టన్", జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ పరిశోధనలను అనువదించింది. అదనంగా, ఆమె అతనికి ప్రయోగశాలలో సహాయం చేసేది. లావోసియర్, అతని సహచరులు వారి శాస్త్రీయ పరిశోధనల కోసం ఉపయోగించే ప్రయోగశాల పరికరాల అమరికల చిత్రాలను, నగిషీ చెక్కడం వంటి వాటిని సృష్టించేది. మేడమ్ లావోసియర్ అతని జ్ఞాపకాలను సవరించి ప్రచురించింది. ప్రముఖ శాస్త్రవేత్తలు రసాయన శాస్త్రానికి సంబంధించిన ఆలోచనలు, సమస్యలను చర్చించేందుకు పార్టీలను నిర్వహించింది.[14]
ఆంటోనీ లావోయిజర్, మేరీ-అన్నే లావోసియర్ చిత్రపటాన్ని కళాకారుడు జాక్వెస్-లూయిస్ డేవిడ్ చిత్రించాడు. సంపన్న వ్యతిరేక కోరికలను రేకెత్తిస్తుందనే భయంతో, 1788 లో విప్లవం పూర్తయిన సందర్భంగా ఈ పెయింటింగ్‌ను ఆచారంగా పారిస్ సలోన్ వద్ద బహిరంగ ప్రదర్శనలో ఉంచడానికి ప్రభుత్వం నిరాకరించింది.[15] "ఫెర్మ్ జెనెరెల్"లోకి ప్రవేశించిన తరువాత మూడు సంవత్సరాలు లావోసియర్ ఎక్కువ సమయం అధికారిక ఫెర్మ్ జెనెరెల్ వ్యాపారంతో కొనసాగడం వల్ల శాస్త్రీయ కార్యకలాపాలు కొంతవరకు తగ్గాయి. ఏదేమైనా, ఈ కాలంలో అతను అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ కు ఒక ముఖ్యమైన జ్ఞాపకాన్ని అందించాడు, అది "బాష్పీభవనం ద్వారా నీటిని భూమిలోకి మార్చడం". ఒక గాజు పాత్రలో నీటిని దీర్ఘకాలం వేడిచేసిన తరువాత ఏర్పడిన "మట్టి" అవక్షేపం ఉత్పత్తి నీటిని, భూమిలోకి మార్చడం వల్ల ఏర్పడినది కాదు, వేడినీటి వల్ల గాజు పాత్ర లోపలి భాగం క్రమంగా విచ్ఛిన్నం కావడం వల్ల ఉత్పత్తి చేయబడినదని చాలా కచ్చితమైన పరిమాణాత్మక ప్రయోగం ద్వారా లావోసియర్ దానిని చూపించాడు. రైతులకు సహాయం చేయడానికి ఫ్రెంచ్ ద్రవ్య, పన్ను విధానంలో సంస్కరణలను ప్రవేశపెట్టడానికి కూడా అతను ప్రయత్నించాడు.
"ఫార్మర్స్ జనరల్" ఫ్రాన్స్‌లో పొగాకు ఉత్పత్తి, దిగుమతి, అమ్మకాలపై గుత్తాధిపత్యాన్ని కలిగి ఉండేది. పొగాకుపై వారు విధించే పన్నులు సంవత్సరానికి 30 మిలియన్ లివర్ల ఆదాయాన్ని తెచ్చిపెట్టేవి. పొగాకులో పెరుగుతున్న నల్ల మార్కెట్ కారణంగా అక్రమ రవాణా, బూడిద, నీటితో కల్తీ వలన ఈ ఆదాయం తగ్గడం ప్రారంభమైంది. లావోసియర్ పొగాకుతో బూడిద కలపబడిందా అని తనిఖీ చేసే పద్ధతిని రూపొందించాడు:"విట్రియాల్ స్పిరిట్, ఆక్వా ఫార్టిస్ లేదా ఇతర ఆమ్ల ద్రావణాలను ఆ బూడిదపై పోసినపుడు సులభంగా గుర్తించదగిన శబ్దంతో పాటు వెంటనే చాలా తీవ్రమైన ప్రభావవంతమైన ప్రతిచర్య ఉంటుంది. " తక్కువ మోతాదులో బూడిదను చేర్చడం వల్ల పొగాకు రుచి మెరుగుపడుతుందని లావోసియర్ గమనించాడు. లావోసియర్ పొగాకును అధికంగా చాలా నీరు కలుపుతున్నప్పుడు కిణ్వప్రక్తియ జరిగి చెడు వాసనకు కారణమవుతుందని కనుగొన్నాడు. ఆ తరువాత ఫార్మర్స్ జనరల్ యొక్క కర్మాగారాలు, అతను సిఫారసు చేసినట్లుగా, వారు ప్రాసెస్ చేసిన పొగాకుకు ఘనపరిమాణం ప్రకారం స్థిరమైన 6.3% నీరు జోడించారు.[16] దీనిని అదనంగా అనుమతించడానికి, ఫార్మర్స్ జనరల్ సంస్థ పదిహేడు ఔన్సులు పొగాకును రిటైలర్లకు పంపిణీ చేసి, పదహారింటికి మాత్రమే డబ్బు వసూలు చేసేవారు.[17] ఈ అధీకృత పరిమాణంలో నీరు మాత్రమే జోడించబడిందని నిర్ధారించడానికి, బ్లాక్ మార్కెట్‌ను నియంత్రించడానికి, నీటితో కలసిన నమూనాల వ్యవస్థ, అకౌంట్లు, పర్యవేక్షణ చిల్లర వ్యాపారులకు చాలా కష్టమని లావోసియర్ తెలుసుకున్నాడు. దీనిని అమలు చేయడంలో అతను శక్తివంతంగా, కఠినంగా ఉండేవాడు. అతను ప్రవేశపెట్టిన వ్యవస్థలు దేశవ్యాప్తంగా పొగాకు రిటైలర్లతో బాగా ప్రాచుర్యం పొందలేదు.[18]
వ్యవసాయంపై రాయల్ కమిషన్ ఏర్పాటు చేయాలని లావోసియర్ కోరాడు. ఆ తరువాత అతను దాని కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు. "సోలోన్"లో వ్యవసాయ దిగుబడిని మెరుగుపర్చడానికి తన సొంత డబ్బును గణనీయమైన మొత్తంలో ఖర్చు చేశాడు. ఈ ప్రాంతం వ్యవసాయ భూమి నాణ్యత లేనిది. ఈ ప్రాంతం తేమ తరచుగా "రై" పంటకు అగ్గితెగులుకు దారితీసిం ఫలితంగా జనాభాలో వ్యాధులు వ్యాప్తి చెందుతాయి. 1788 లో, లావోసియర్ కొత్త పంటలు, పశువుల రకాలను ప్రవేశపెట్టడానికి తన ప్రయోగాత్మక పొలంలో పదేళ్ల ప్రయత్నాలను వివరిస్తూ ఒక నివేదికను కమిషన్‌కు సమర్పించాడు.[19]
జూన్ 1791 లో, లావోసియర్ "పియరీ శామ్యూల్ డు పాంట్ డి నెమోర్స్‌"కు ఒక ప్రింటింగ్ ప్రెస్ కొనడానికి 71,000 లివర్ల రుణం ఇచ్చాడు. తద్వారా డు పాంట్ " లా కరస్పాండెన్స్ పేట్రియాటిక్" అనే వార్తాపత్రికను ప్రచురించాడు. దీనిలో జాతీయ రాజ్యాంగ సభలో చర్చల నివేదికలు, అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ నుండి వచ్చిన పరిశోధనా పత్రాలను చేర్చడానికి ఈ ప్రణాళిక చేసారు.[20] విప్లవం డు పాంట్ యొక్క మొదటి వార్తాపత్రికను త్వరగా దెబ్బతీసింది. కానీ అతని కుమారుడు ఇ.ఐ.డు పాంట్ త్వరలో " లే రిపబ్లికన్‌ను" పత్రికను ప్రారంభించి లావోసియర్ యొక్క తాజా రసయనశాస్త్ర గ్రంథాలను ప్రచురించాడు.[21] లావోసియర్ తూనికలు, కొలతల[22][23] యొక్క ఏకరీతి వ్యవస్థను స్థాపించడానికి ఏర్పాటు చేసిన కమిషన్‌కు అధ్యక్షత వహించారు, ఇది మార్చి 1791 లో మెట్రిక్ విధానాన్ని అనుసరించాలని సిఫారసు చేసింది.[24] బరువులు, కొలతల యొక్క కొత్త వ్యవస్థను 1793 ఆగస్టు 1 న సభ ఆమోదించింది.[25] లావోసియర్ స్వయంగా బరువులు, కొలతలపై కమిషన్ నుండి 1793 డిసెంబరు 23 న లాప్లేస్, అనేక ఇతర సభ్యులతో కలిసి రాజకీయ కారణాల వల్ల తొలగించబడ్డారు.[23] అతని చివరి ప్రధాన రచనలలో ఒకటి ఫ్రెంచ్ విద్యా సంస్కరణ కోసం జాతీయ సభ ప్రతిపాదించింది.
గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు జోసెఫ్ లూయిస్ లాగ్రేంజ్‌తో సహా అనేకమంది విదేశాలలో జన్మించిన శాస్త్రవేత్తల తరపున అతను జోక్యం చేసుకుని, విదేశీయులందరికీ ఆస్తులు, స్వేచ్ఛను తొలగించే ఆదేశం నుండి మినహాయింపు ఇవ్వడానికి సహాయం చేశాడు.[26]
ఫ్రెంచ్ విప్లవం ఊపందుకున్న కొద్దీ, జనాదరణ లేని ఫెర్మ్ జెనెరెల్‌పై దాడులు జరిగాయి. చివరికి అది మార్చి 1791 లో రద్దు చేయబడింది.[27] 1792 లో లావోసియర్ గన్‌పౌడర్ కమిషన్‌లోని తన పదవికి రాజీనామా చేయవలసి వచ్చింది. రాయల్ ఆర్సెనల్ వద్ద ఉన్న అతని ఇల్లు, ప్రయోగశాలను వదిలి వెళ్ళవలసి వచ్చింది. 1793 ఆగస్టు 8 న, అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ సహా అన్ని పాండిత్యం గల సమాజాలు అబ్బే గ్రెగోయిర్ కోరిక మేరకు అణచివేయబడ్డాయి.[25] 1793 నవంబరు 24 న, మాజీ పన్ను కట్టే రైతులందరినీ అరెస్టు చేయాలని ఆదేశించారు. లావోసియర్, ఇతర రైతుల జనరల్ చెల్లించాల్సిన డబ్బును మోసం చేశారని, పొగాకును విక్రయించే ముందు నీటిని చేర్చారని తొమ్మిది ఆరోపణలను ఎదుర్కొన్నారు. లావోసియర్ వాటికి సమాధానంగా ఆర్థిక ఆరోపణలను తిరస్కరించడం, వారు పొగాకు యొక్క స్థిరమైన నాణ్యతను ఎలా కొనసాగించారో కోర్టుకు గుర్తు చేసాడు. కోర్టు ఆ వాదనలను ఖండిస్తూ, వారి వస్తువులను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి మొగ్గు చూపింది [17] లావోసియర్ 1794 మే 17 న పారిస్‌లో తన 50 సంవత్సరాల వయస్సులో, 27 సహ-ప్రతివాదులతో పాటు దోషిగా నిర్ధారించబడ్డాడు.[28] ఒక కథనం ప్రకారం, తన ప్రయోగాలను కొనసాగించడానికి తనను విడిచిపెట్టాలని చేసిన విజ్ఞప్తిని న్యాయమూర్తి కాఫిన్హాల్ తగ్గించారు: " రిపబ్లిక్‌కు శాస్త్రవేత్తలు, రసాయన శాస్త్రవేత్తల అవసరం లేదు; న్యాయం క్రమం ఆలస్యం కారాదు." అని తెలియజేసాడు.[29][30] లావోసియర్ ప్రజలను, ఫ్రాన్స్ ఖజానాను దోచుకున్నందుకు, దేశం యొక్క పొగాకును నీటితో కల్తీ చేసినందుకు, ఫ్రాన్స్ యొక్క శత్రువులకు జాతీయ ఖజానా నుండి భారీ మొత్తంలో డబ్బును సరఫరా చేసినందుకు న్యాయస్థానం దోషిగా నిర్ధారించింది. లావోసియర్ విజ్ఞాన శాస్త్రానికి చేసిన ప్రాముఖ్యతను లాగ్రేంజ్ వ్యక్తీకరించాడు, అతను శిరచ్ఛేదం గురించి విలపించాడు: "ఈ తలను నరికివేయడానికి వారికి ఒక్క క్షణం మాత్రమే పట్టింది, దానిలాంటి తలను పునరుత్పత్తికి వంద సంవత్సరాలు సరిపోకపోవచ్చు." [31][32]
మరణించిన ఏడాదిన్నర తరువాత, లావోసియర్‌ను ఫ్రెంచ్ ప్రభుత్వం నివృత్తి చేసింది. వైట్ టెర్రర్ సమయంలో, అతని వస్తువులను అతని వితంతువుకు అందజేశారు. "తప్పుగా శిక్షించబడిన లావోసియర్ యొక్క వితంతువుకు" అనే ఒక సంక్షిప్త గమనిక చేర్చబడింది.[33] ఆయన మరణించిన సుమారు ఒక శతాబ్దం తరువాత, పారిస్‌లో లావోసియర్ విగ్రహాన్ని నిర్మించారు. విగ్రహం కోసం శిల్పి లావోసియర్ తలను వాస్తవానికి నకలు చేయలేదని తరువాత కనుగొనబడింది. ఈ విగ్రహానికి లావోసియర్ యొక్క చివరి సంవత్సరాల్లో అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ కార్యదర్శిగా పనిచేసిన మార్క్విస్ డి కొండోర్సెట్ యొక్క విడి తలని ఉపయోగించారు. [ఆధారం చూపాలి] డబ్బు లేకపోవడం వల్ల మార్పులు చేయకుండా నిరోధించారు. ఈ విగ్రహం రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో కరిగిపోయింది. దాని స్థానం మార్చబడలేదు. పారిస్‌లోని ప్రధాన "లైసీలు" (ఉన్నత పాఠశాలలు), 8 వ అరోండిస్మెంట్‌లోని ఒక వీధికి లావోసియర్ పేరు పెట్టారు. అతని విగ్రహాలు హొటెల్ డి విల్లేపై, లౌవ్రే యొక్క కోర్ నెపోలియన్ ముఖభాగంలో ఉన్నాయి. ప్రముఖ ఫ్రెంచ్ శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లు, గణిత శాస్త్రజ్ఞుల 72 పేర్లలో అతని పేరు ఈఫిల్ టవర్‌తో పాటు కేంబ్రిడ్జ్, MA లోని MIT వద్ద కిల్లియన్ కోర్ట్ చుట్టూ ఉన్న భవనాలపై చెక్కబడింది.
1772 చివరలో, లావోసియర్ దహన దృగ్విషయం వైపు తన దృష్టిని మరల్చాడు. ఈ అంశంపై అతను శాస్త్రానికి తన అత్యంత ముఖ్యమైన సహకారం అందించాడు. అతను అక్టోబరు 20 న అకాడమీకి ఇచ్చిన నోట్‌లో దహనపై తన మొదటి ప్రయోగాల ఫలితాలను నివేదించాడు. దీనిలో భాస్వరం మండినప్పుడు, అది పెద్ద మొత్తంలో గాలితో కలిసి భాస్వరం యొక్క ఆమ్లాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుందని, మండిన తరువాత భాస్వరం బరువు పెరిగిందని కనుగొన్నాడు. కొన్ని వారాల తరువాత (నవంబరు 1) అకాడమీలో జమ చేసిన రెండవ సీలు చేసిన నోట్‌లో, లావోసియర్ తన పరిశీలనలను, తీర్మానాలను సల్ఫర్ దహనం గురించి విస్తరించాడు. "సల్ఫర్, భాస్వరం యొక్క దహనంలో గమనించిన అంశాలన్నీ దహన చర్యలో బరువు పెరిగే అన్ని పదార్థాల విషయంలో కూడా జరగవచ్చు: లోహాల భస్మీకరణలో బరువు పెరగడం అదే కారణమని నేను నమ్ముతున్నాను." అని తెలియజేసాడు.
1773 సమయంలో లావోసియర్ గాలి గురించి రాసిన సాహిత్యాన్ని, ముఖ్యంగా "స్థిర గాలి"ని పూర్తిగా సమీక్షించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఈ రంగంలో ఇతర శాస్త్రవేత్తలు చేసిన అనేక ప్రయోగాలను పునరావృతం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతను ఈ సమీక్ష యొక్క వృత్తాంతాన్ని 1774 లో ఓపస్కుల్స్ ఫిజిక్స్ ఎట్ చిమిక్స్ (ఫిజికల్ అండ్ కెమికల్ ఎస్సేస్) అనే పుస్తకంలో ప్రచురించాడు. ఈ సమీక్ష సమయంలో, అతను తేలికపాటి, దాహక క్షారాలపై ప్రాచీనంగా పరిమాణాత్మక ప్రయోగాలను నిర్వహించిన స్కాటిష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త జోసెఫ్ బ్లాక్ యొక్క పరిశోధనల గురించి అతను మొదటిసారి పూర్తి అధ్యయనం చేశాడు. సజల క్షారానికి (కాల్షియం కార్బొనేట్), దాహక రూపం (కాల్షియం ఆక్సైడ్) ల మధ్య వ్యత్యాసాన్ని "బ్లాక్" చూపించాడు. సున్నపురాయిలో ఉన్నది స్థిరపడిన సాధారణ గాలి కాదు, "స్థిర గాలి"ని కలిగి ఉంటుంది. కానీ ఒక ప్రత్యేకమైన రసాయన జాతి వాతావరణంలో ఒక భాగంగా ఉండే కార్బన్ డయాక్సైడ్ (CO2) అని అర్ధం. బ్లాక్ తెలియజేసిన "స్థిరగాలి", లోహాలు భస్మాలు చార్‌కోల్ తో క్షయకరణం చెందినపుడు వెలువడు వాయువు ఒకే విధమైనవని లావోయిజర్ గుర్తించాడు. లోహాల భస్మీకరణం జరిగినపుడు సంయోగం చెండే వాయువు, ఏర్పడిన పదార్థం బరువు పెరగడానికి కారణమైన వాయువు "బ్లాక్" తెలియజేసిన "స్థిర వాయువు" CO2.
1774 వసంతఋతువులో, లావోసియర్ మూసివేసిన పాత్రలలో తగరము, సీసం లోహాలల భస్మీకరణంపై ప్రయోగాలు చేసాడు. దీని ఫలితాలు దహనంలో లోహాల బరువు పెరగడం గాలితో కలిపి ఉండటమేనని నిర్ధారణ చేసాడు. కానీ ఇది సాధారణ వాతావరణ గాలితో లేదా వాతావరణ గాలిలో కొంత భాగాన్ని మాత్రమే కలిగి ఉందా అనే ప్రశ్న మిగిలి ఉండేది. అక్టోబరులో, ఇంగ్లీష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ పారిస్‌ను సందర్శించాడు. అక్కడ అతను లావోసియర్‌ను కలుసుకున్నాడు. పాదరసం ఎర్రటి భస్మాన్ని భూతద్దం (కుంభాకార కటకం)తో వేడి చేసినపుడు, తీవ్రమైన శక్తితో దహనానికి దోహదపడే వాయువు గురించి తెలిపాడు. కానీ ఇది సాధారణ గాలి యొక్క స్వచ్ఛమైన రూపం అని అతను భావించాడు. లావోసియర్ ఈ విచిత్రమైన పదార్ధంపై తన సొంత పరిశోధనలు చేశాడు. ఈ ఫలితం అతని రాసిన ఆన్ ది నేచర్ ఆఫ్ ది ప్రిన్సిపల్ పుస్తకంలో ఈ వాయువు లోహాలతో కలిపి వారి భస్మీకరణ సమయంలో, వాటి బరువును పెంచుతుంది అని రాసాడు. ఈ ఫలితం 1775 ఏప్రిల్ 26 న అకాడమీలో చదవబడింది. (సాధారణంగా దీనిని ఈస్టర్ మెమోయిర్ అని పిలుస్తారు). లావోయిజర్ రాసిన అసలు చరిత్రలో పాదరస భస్మం అనేది నిజమైన లోహ భస్మం. ఇది ఛార్‌కోల్ తో క్షయకరణం చెందడం వల్ల ఏర్పడుతుంది. దీని వల్ల బ్లాక్ తెలియజేసిన "స్థిర గాలి" వస్తుంది.[34] చార్‌కోల్ లేకుండా క్షయకరణం చేసినపుడు, ఇది శ్వాసక్రియ, దహనానికి అవసరమైన మార్గంలో దోహదపడే గాలిని ఇచ్చింది. ఇది సాధారణ గాలి యొక్క స్వచ్ఛమైన రూపం అని, ఇది "అవిభక్త, మార్పు లేకుండా, వియోగం చెందకుండా" ఉండే గాలి అని, ఇది భస్మీకరణలో లోహాలతో కలిసి ఉంటుందని ఆయన తేల్చాడు. పారిస్ నుండి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, ప్రిస్టీలీ మరోసారి పాదరసం భస్మం నుండి వెలువడే గాలిపై తన పరిశోధనను చేపట్టాడు.
ఈ గాలి కేవలం సాధారణ గాలి యొక్క స్వచ్ఛమైన రూపం కాదని అతని ఫలితాలు ఇప్పుడు చూపించాయి. కానీ "సాధారణ గాలి కంటే ఐదు లేదా ఆరు రెట్లు మంచిది, శ్వాసక్రియ, మంట , ... సాధారణ గాలి యొక్క ప్రతి ఇతర ఉపయోగం". అని అతని ఫలితాలు చూపించాయి. అతను ఈ గాలిని "డీఫ్లోజిస్టికేటెడ్ ఎయిర్" అని పిలిచాడు. అతను దాని ఫ్లోజిస్టన్ నుండి కోల్పోయిన సాధారణ గాలి అని భావించాడు.
అందువల్ల మృతదేహాలను కాల్చడం, జంతువులను శ్వాసించడం కోసం ఇవ్వబడిన చాలా ఎక్కువ పరిమాణంలో ఉన్న ఫ్లోజిస్టన్‌ను గ్రహించే స్థితిలో ఉన్నందున, పదార్థాల యొక్క దహన, ఈ గాలిలో ఎక్కువ శ్వాస తీసుకోవడం గూర్చి వివరించబడింది.
లావోసియర్ పరిశోధనలలో మొట్టమొదటి నిజమైన పరిమాణాత్మక రసాయన ప్రయోగాలు ఉన్నాయి. అతను మూసివేసిన గాజు పాత్రలో రసాయన చర్య యొక్క క్రియాజనకాలు, క్రియాజన్యాలను జాగ్రత్తగా తూకం వేశాడు. తద్వారా ఎటువంటి వాయువులు తప్పించుకోలేవు, ఇది రసాయన శాస్త్ర పురోగతిలో కీలకమైన దశ.[35] రసాయన ప్రతిచర్యలో పదార్థం దాని స్థితిని మార్చుకున్నప్పటికీ, దానిలో క్రియా జనకాల ద్రవ్యరాశి, క్రియాజన్యాల ద్రవ్యరాశికి సమానంగా ఉండటాన్ని లావోయిజర్ 1774లో నిరూపించాడు. ఉదాహరణకు ఒక చెక్క ముక్కను కాల్చి బూడిద చేసినట్లయితే అందులోని క్రియా జనాకాల, క్రియా జన్యాల లోని వాయువుల ద్రవ్యరాశులను కూడా పరిగణనలోకి తీసుకుంటే మొత్తం ద్రవ్యరాశి మారదు. లావోసియర్ ప్రయోగాలు ద్రవ్యనిత్యత్వ నియమానికి ఆధారాన్ని ఇచ్చాయి. ఫ్రాన్సులో ఈ నియమాన్ని "లావోయిజర్ నియమం"గా బోధిస్తారు. "ట్రైటె ఎలెమెంటరీ డె కిమె" పుస్తకంలో ఈ నియమాన్ని ఇలా వివరిస్తారు: "ఏమీ కోల్పీదు, ఏమీ సృష్టించబడదు, ఒక రూపంలో నుండి వేరొక రూపంలోకి మారుతుంది". మిఖాయిల్ లోమోనోసోవ్ (1711–1765) గతంలో 1748 లో ఇలాంటి ఆలోచనలను వ్యక్తం చేసి, వాటిని ప్రయోగాలలో నిరూపించాడు; లావోయిజర్ ఆలోచనలను అంతకు ముందు జీన్ రే (1583–1645), జోసెఫ్ బ్లాక్ (1728–1799), హెన్రీ కేవిండిష్ లు కూడా వ్యక్తం చేసారు.[36]
లావోసియర్, లూయిస్-బెర్నార్డ్ గైటన్ డి మోర్వే, క్లాడ్-లూయిస్ బెర్తోలెట్, ఆంటోయిన్ ఫ్రాంకోయిస్ డి ఫోర్‌క్రోయ్ లు కలసి రసాయన నామీకరణాల సంస్కరణల కోసం 1787 లో అకాడమీకి కొత్త కార్యక్రమాన్ని సమర్పించారు,
ఆ సమయంలో రసాయన నామకరణానికి హేతుబద్ధమైన వ్యవస్థ వాస్తవంగా లేదు. "మెథొడ్ డె నామిన్‌క్లేచర్ కిమిక్ (రసాయనాల నామీకరణ పద్ధతి, 1787) పుస్తకంలో రసాయన పదార్థాల నామీకరణ విధానానికి కొత్త వ్యవస్థ రాయబడింది. అందులో లావోయిజర్ మొత్త ఆక్సిజన్ సిద్ధాంతం కూడా ఉంది.[37] సాంప్రదాయక అంశాలైన భూమి, గాలి, అగ్ని, నీరు వంటివి విస్మరించబడ్డాయి. వాటికి బదులుగా ఏ రసాయన పద్ధతుల ద్వారా కూడా చిన్న పదార్థాలుగా విభజింప వీలులేని 55 పదార్థాలను మూలకాలుగా జాబితా తయారుచేయబడింది. కాంతిని కలిగే మూలకాలు; కలోరిక్ (వేడి పదార్థం); ఆక్సిజన్, హైడ్రోజన్, అజోట్ (నత్రజని) సూత్రాలు; కార్బన్; సల్ఫర్; భాస్వరం; మురియాటిక్ ఆమ్లం (హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం), బోరిక్ ఆమ్లం , "ఫ్లోరిక్" ఆమ్లం యొక్క ఇంకా తెలియని "రాడికల్స్"; 17 లోహాలు; 5 మృత్తికలు (ప్రధానంగా మెగ్నీషియా, బారియా, స్ట్రోంటియా వంటి ఇంకా తెలియని లోహాల ఆక్సైడ్లు); మూడు క్షారాలు (పొటాష్, సోడా, అమ్మోనియా);, 19 సేంద్రీయ ఆమ్లాల "రాడికల్స్".
403/5000
కొత్త వ్యవస్థలో ఆక్సిజన్‌తో కూడిన వివిధ మూలకాల సమ్మేళనంగా పరిగణించబడే ఆమ్లాలకు పేర్లు ఇవ్వబడ్డాయి. ఇవి ఆ మూలకం యొక్క ఆక్సిజనేషన్ డిగ్రీతో కలిసి ఉన్న మూలకాన్ని సూచిస్తాయి. ఉదాహరణకు సల్ఫ్యూరిక్, సల్ఫ్యూరస్ ఆమ్లాలు, ఫాస్ఫారిక్, ఫాస్పరస్ ఆమ్లాలు, నైట్రిక్, నైట్రస్ ఆమ్లాలు. "ous" ముగింపు ఉన్న వాటి కంటే ఎక్కువ ఆక్సిజన్ కలిగిన ఆమ్లాలను సూచించేది "ic" ముగింపు. అదేవిధంగా, "ic ఆమ్లాల లవణాలకు కాపర్ సల్ఫేట్ మాదిరిగా "ate" ఆనే టెర్మినల్ అక్షరాలు ఇవ్వబడ్డాయి, అయితే "ous" ఆమ్లాల లవణాలు కాపర్ సల్ఫేట్ మాదిరిగా "it" అనే ప్రత్యయంతో ముగిశాయి. "కాపర్ సల్ఫేట్" అనే కొత్త పేరును "వీట్రస్ ఆఫ్ వీనస్" అనే పాత పదంతో పోల్చడం ద్వారా కొత్త నామకరణం యొక్క మొత్తం ప్రభావాన్ని అంచనా వేయవచ్చు. లావోసియర్ యొక్క కొత్త నామకరణం ఐరోపా, యునైటెడ్ స్టేట్స్ అంతటా వ్యాపించింది. రసాయన శాస్త్ర రంగంలో సాధారణంగా ఉపయోగం అయ్యింది.
ఆంటోయిన్ లావోసియర్ సాధారణంగా రసాయన విప్లవానికి ప్రధాన సహకారిగా పేర్కొనబడింది. అతని ప్రయోగం పూర్తయినంతవరకు కచ్చితమైన కొలతలు, బ్యాలెన్సు షీట్లు కచ్చితంగా ఉంచడం మూలంగా ద్రవ్య నిత్యత్వ నియమం విస్తృతంగా ఆమోదించడానికి ఉపయోగ పడింది.రసాయన శాస్త్రంలో కొత్త పరిభాషను పరిచయం చేయడం, లిన్నెయస్ తరహాలో రూపొందించిన ద్వినామీకరణ వ్యవస్థ, రసాయన విప్లవం అని సాధారణంగా సూచించబడే ఈ రంగంలో అనూహ్య మార్పులను గుర్తించడానికి కూడా సహాయపడుతుంది. ఈ రంగాన్ని మార్చడానికి లావోసియర్ ముఖ్యంగా బ్రిటిష్ ఫిలాజిస్టిక్ శాస్త్రవేత్తల నుండి చాలా వ్యతిరేకతను ఎదుర్కొన్నాడు, జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ, రిచర్డ్ కిర్వాన్, జేమ్స్ కైర్, విలియం నికల్సన్ తదితరులు పదార్ధాల పరిమాణం ద్రవ్యనిత్యత్వ నియమాన్ని సూచించదని వాదించారు.[38] వాస్తవిక సాక్ష్యాలను నివేదించడం కంటే, లావోసియర్ తన పరిశోధన యొక్క భావాలను తప్పుగా అర్థం చేసుకుంటున్నారని ప్రతిపక్షం పేర్కొంది. లావోసియర్ యొక్క మిత్రులలో ఒకరైన జీన్ బాప్టిస్ట్ బయోట్, లావోసియర్ యొక్క పద్ధతి గురించి ఇలా వ్రాశాడు, "ప్రయోగాలలో ఖచ్చితత్వాన్ని తార్కికతతో అనుసంధానించాల్సిన అవసరాన్ని ఒకరు భావించారు."[38] ప్రయోగంలో కచ్చితత్వం అనుమానాలు, తార్కికంలో కచ్చితత్వాన్ని సూచించలేదని అతని వ్యతిరేక వర్గం వాదించింది. వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ, లావోసియర్ తన ప్రయోగ ఫలితాల కచ్చితత్వాన్ని ఇతర రసాయన శాస్త్రవేత్తలకు ఒప్పించడానికి కచ్చితమైన పరికరాలను ఉపయోగించడం కొనసాగించాడు. తరచూ ఐదు నుండి ఎనిమిది దశాంశ స్థానాలకు గణనలను చేసేవాడు.
లావోసియర్ యొక్క ఈస్టర్ చరిత్ర "అధికారిక" వివరణ 1778 లో కనిపించింది. ఈ మధ్య కాలంలో, లావోసియర్‌కు ప్రీస్ట్లీ యొక్క కొన్ని తాజా ప్రయోగాలను పునరావృతం చేయడానికి, తన స్వంత కొన్ని కొత్త వాటిని చేయడానికి తగినంత సమయం ఉంది. ఈ మధ్య కాలంలో అతనికి జోసెఫ్ ప్రిస్టిలీ చేసిన ప్రయోగాలను పునరావృతం చేయడానికి, స్వంతంగా కొన్ని ప్రయోగాలు చేయడానికి సమయం దొరికింది. ప్రీస్ట్లీ చేసిన డీఫ్లోజిస్టికేటెడ్ గాలిని అధ్యయనం చేయడంతో పాటు, లోహాలను భస్మీకరించిన తరువాత వెలువడిన అవశేష గాలిని అతను మరింత బాగా అధ్యయనం చేశాడు. ఈ అవశేష గాలి దహనానికి లేదా శ్వాసక్రియకు సహాయపడదని, ఈ గాలి యొక్క సుమారు ఐదు ఘనపరిమాణాలు డీఫ్లోజిస్టికేటెడ్ గాలి యొక్క ఒక ఘనపరిమాణానికి జోడించబడి సాధారణ వాతావరణ గాలిని ఇచ్చాయని అతను చూపించాడు. సాధారణ గాలి అప్పుడు రెండు విభిన్న రసాయన ధర్మాలు గల మిశ్రమం. 1778 లో ఈస్టర్ చరిత్ర సవరించిన కథనం ప్రచురించబడినప్పుడు, లోహాల భస్మీకరణ సూత్రంలో కలిసేది సాధారణ గాలి అని చెప్పలేదు కానీ "గాలి యొక్క ఆరోగ్యకరమైన, స్వచ్ఛమైన భాగం తప్ప మరేమీ లేదు" లేదా "గొప్పగా శ్వాసించదగిన గాలి యొక్క భాగం " భస్మీకరణానికి కారణం అని తెలియజేసాడు. అదే సంవత్సరం అతను గాలి యొక్క ఈ భాగానికి "ఆక్సిజన్" అనే పేరు పెట్టాడు, గ్రీకు భాషలో ఆక్సిజన్ అనగా "ఆమ్లాన్ని తయారుచేసేది" అని అర్ధం.[34][39] సల్ఫర్, భాస్వరం, బొగ్గు, నత్రజని వంటి అలోహాల యొక్క దహన ఉత్పత్తులు ఆమ్లంగా ఉండటం వలన అతను చలించిపోయాడు. అన్ని ఆమ్లాలలో ఆక్సిజన్ ఉందని, అందువల్ల ఆక్సిజన్ ఆమ్లీకరణ సూత్రం అని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.
1772 నుండి 1778 వరకు గల మధ్య లావోసియర్ రసాయన పరిశోధనలలో ఎక్కువగా తన స్వంత దహన సిద్ధాంతాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో జరిగింది. 1783 లో అతను అకాడమీలో ప్లాజిస్టాన్ సిద్ధాంతంపై తన ఆక్షేపణలతో కూడిన పత్రాన్ని చదివాడు. ఇది ప్రస్తుత దహన సిద్ధాంతంపై పూర్తి స్థాయి ఆక్షేపణ. ఆ సంవత్సరం లావోసియర్ నీటి సంఘటనంపై అనేక ప్రయోగాలను ప్రారంభించాడు. ఇది అతని దహన సిద్ధాంతానికి ఒక ముఖ్యమైన తుది ఋజువును అందించింది. అనేక మందిని పరివర్తనలోకి తీసుకొని వచ్చింది. చాలా మంది పరిశోధకులు హెన్రీ కావెండిష్ తెలియజేసిన మంట గాలి కలయికతో ప్రయోగాలు చేశారు. దీనిని లావోసియర్ హైడ్రోజన్ ( గ్రీకు భాషలో నీటిని ఉత్పత్తి చేసేది అని అర్థం) అని పిలిచాడు. ఇది "డీఫ్లోజిస్టికేటెడ్ ఎయిర్" (దహన ప్రక్రియలో గాలి, ఇప్పుడు ఆక్సిజన్ అని పిలుస్తారు) తో కలసి విద్యుత్ స్ఫులింగం జరిగి ఏర్పడే వాయువుల మిశ్రమం వలన నీరు ఏర్పడుతుంది. ఆక్సిజన్‌లో హైడ్రోజన్‌ను మండించడం ద్వారా కావెండిష్ స్వచ్ఛమైన నీటిని ఉత్పత్తి చేయడాన్ని పరిశోధకులందరూ గుర్తించారు. కాని వారు ఫ్లోజిస్టన్ సిద్ధాంత చట్రంలో ప్రతిచర్యను వివిధ మార్గాల్లో వివరించారు.
లావోసియర్ జూన్ 1783 లో చార్లెస్ బ్లాగ్డెన్ ద్వారా కావెండిష్ ప్రయోగం గురించి తెలుసుకున్నాడు (ఫలితాలు 1784 లో ప్రచురించబడటానికి ముందు), వెంటనే నీటిని జలవిద్యుత్ వాయువు యొక్క ఆక్సైడ్ గా గుర్తించాడు.[40]
గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు పియరీ సైమన్ డి లాప్లేస్ సహకారంతో, పాదరసంపై గంటజాడీలో హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ జెట్లను కాల్చడం ద్వారా లావోసియర్ నీటిని సంశ్లేషించాడు. 2,000 సంవత్సరాలకు పైగా భావించినట్లుగా నీరు ఒక మూలకం కాదని, హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ అనే రెండు వాయువుల సమ్మేళనం అనే వాదనకు మద్దతు ఇవ్వడానికి పరిమాణాత్మక ఫలితాలు సరిపోతాయి. ఆమ్లాలలో లోహాలను కలపడం వలన ఏర్పడిన చర్య ద్వారా (నీరు వియోగం చెంది హైడ్రోజన్ ఏర్పడుతుంది), లోహ భస్మాలను మండించడం ద్వారా క్షయకరణం చెందించడం (లోహభస్మం నుండి వెలువడే వాయువు, ఆక్సిజన్ తో కలవడం) వల్ల వెలువడే వాయువుల మిశ్రమం నీరు అని వివరించబడింది.[38] ఈ ప్రయోగాలు ఉన్నప్పటికీ, లావోసియర్ చేసిన ఫ్లాజిస్టిక్ సిధ్దాంత వ్యతిరేక విధానాన్ని అనేక మంది ఇతర రసాయన శాస్త్రవేత్తలు అంగీకరించలేదు. లావోసియర్ నీటి సంఘటనానికి కచ్చితమైన ఋజువును అందించడానికి శ్రమించాడు. దీనిని తన సిద్ధాంతానికి ఆధారంగా ఉపయోగించటానికి ప్రయత్నించాడు.జీన్-బాప్టిస్ట్ మీస్నియర్‌తో కలిసి పనిచేస్తూ, లావోసియర్ ఎర్రగా కాల్చబడిన ఇనుప తుపాకీ గొట్టం ద్వరా నీటిని పంపాడు. నీరు వియోగం చెంది అందులోని ఆక్సిజన్ ఇనుముతో కలసి ఆక్సైడ్ ఏర్పడింది. పైపు చివర నుండి హైడ్రోజన్ వెలువడింది. అతను నీటి సంఘటనం గురించి తన పరిశోధనలను ఏప్రిల్ 1784 లో అకాడెమీ డెస్ సైన్సెస్‌కు సమర్పించాడు. తాను ప్రయోగాల ద్వారా చేసిన గణాంకాలను ఎనిమిది దశాంశ స్థానాల వరకు నివేదించాడు.[38] ఈ తదుపరి ప్రయోగానికి అతని వ్యతిరేకులు స్పందిస్తూ లావోసియర్ తప్పు సిద్ధాంతాలను ప్రవేశపెడుతున్నట్లు స్పందిచారు. అతని ప్రయోగం లోహంతో నీటి కలయిక ద్వారా ఇనుము నుండి ఫ్లోజిస్టన్ ను స్థానభ్రంశం చేయుటను ప్రదర్శించింది. జాగ్రత్తగా క్రమాంకనం చేయబడిన వాయు ద్రోణి, త్రాసు, థర్మామీటర్, బేరోమీటర్‌ను ఉపయోగించుకొనే కొత్త పరికరాన్ని అభివృద్ధి చేసాడు. లావోసియర్ ఈ ఉపకరణాన్ని ఉపయోగించి నీరు వియోగం చెందడం, సంశ్లేషణ చెందడం లను ఋజువు చేయడానికి ముప్పై మంది జ్ఞానులను ఆహ్వానించాడు. తన సిద్ధాంతాల కచ్చితత్వానికి హాజరైన చాలా మందిని ఒప్పించాడు. ఈ ప్రదర్శన నీటిని ఆక్సిజన్, హైడ్రోజన్ సమ్మేళనంగా వివరించింది.[41]
లావోసియర్ 1789 లో ప్రచురించబడిన తన "ట్రెయిట్ ఎల్మెంటైర్ డి కిమీ" (రసాయనశాస్త్ర ప్రాథమిక శాస్త్ర గ్రంథం) లో కొత్త నామీకరణాన్ని ఉపయోగించాడు. ఈ పని రసాయన శాస్త్రానికి లావోసియర్ చేసిన సహకారాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ అంశంపై మొదటి ఆధునిక పాఠ్యపుస్తకంగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ పుస్తకంలో ప్రధాన భాగం ఆక్సిజన్ సిద్ధాంతం. కొత్త సిద్ధాంతాల ప్రసారానికి ఈ పని అత్యంత ప్రభావవంతమైన సాధనంగా మారింది. ఇది రసాయన శాస్త్రం కొత్త సిద్ధాంతాల యొక్క ఏకీకృత దృక్పథాన్ని ప్రదర్శించింది. ద్రవ్యరాశి నిశ్చత్వం యొక్క స్పష్టమైన నియమాన్ని కలిగి ఉంది. ఫ్లోజిస్టన్ ఉనికిని ఖండించింది. ఈ పాఠ్యం ఒక మూలకం యొక్క భావనను రసాయన విశ్లేషణ యొక్క ఏదైనా తెలిసిన పద్ధతి ద్వారా విభజించలేని పదార్ధంగా స్పష్టం చేసింది. మూలకాల నుండి రసాయన సమ్మేళనాలు ఏర్పడటం గురించి లావోసియర్ యొక్క సిద్ధాంతాన్ని తెలియజేసింది. ఇది విజ్ఞాన శాస్త్ర చరిత్రలో ఒక ప్రామాణిక గ్రంథంగా నిలిచింది. అప్పటి రసాయన శాస్త్రవేత్తలు లావోసియర్ కొత్త ఆలోచనలను అంగీకరించడానికి నిరాకరించారు.[42]
రెండు ప్రక్రియలలో గాలి పోషించిన ముఖ్యమైన పాత్ర నుండి దహనం, శ్వాసక్రియ మధ్య సంబంధం చాలాకాలంగా గుర్తించబడింది. లావోసియర్ శరీర ధర్మశాస్త్రంలో శ్వాసక్రియ రంగంలో తన కొత్త దహన సిద్ధాంతాన్ని చేర్చి, విస్తరించడానికి దాదాపుగా బాధ్యత వహించాడు. ఈ అంశంపై అతని మొట్టమొదటి జ్ఞాపకాలు 1777 లో అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌లో చదవబడ్డాయి. కాని ఈ రంగానికి ఆయన చేసిన అత్యంత ముఖ్యమైన సహకారం 1782/1783 శీతాకాలంలో లాప్లేస్తో కలిసి చేసిన పరిశోధనలో జరిగింది. ఈ వృత్తాంతం యొక్క ఫలితం "ఆన్ హీట్" అనే జ్ఞాపకంలో ప్రచురించబడింది. లావోసియర్, లాప్లేస్ దహన లేదా శ్వాసక్రియ సమయంలో వెలువడిన వేడిని కొలవడానికి ఒక ఐస్కెలోరీమీటర్ అనే ఉపకరణాన్ని రూపొందించారు. కెలోరీమీటరు బయటి కవచం మంచుతో నిండి మంచుతో నిండిన లోపలి కవచం చుట్టూ 0 °C స్థిరమైన ఉష్ణోగ్రతని నిర్వహించడానికి కరిగిపోతుంది.
ఈ ఉపకరణంలో బ్రతికిఉన్న గినియా పందిని పరిమితం చేయడం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన కార్బన్ డయాక్సైడ్, వేడి పరిమాణాన్ని కొలిచాడు. గినియా పంది విడిచిన కార్బన్‌డైఆక్సైడ్, అదే మొత్తంలో కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఉత్పత్తి చేయడానికి ఐస్ కేలరీమీటర్‌లో తగినంత కార్బన్ మండినప్పుడు ఉత్పత్తి చేయబడిన వేడిని పోల్చడం ద్వారా శ్వాసక్రియ నెమ్మదిగా జరిగే దహన ప్రక్రియ అని వారు తేల్చారు. లావోసియర్ ఇలా పేర్కొన్నాడు, "లా రెస్పిరేషన్ ఈస్ట్ డాన్క్ యు కంబషన్," అంటే, శ్వాసకోశ వాయు మార్పిడి ఒక కొవ్వొత్తి దహనం వంటి దహన చర్య.[43]
ఈ నిరంతర, నెమ్మదిగా జరిగే దహన చర్య ఊపిరితిత్తులలో జరగడం వల్ల సజీవ జంతువు దాని శరీర ఉష్ణోగ్రతను దాని పరిసరాల కంటే ఎక్కువగా నిర్వహించడానికి వీలు కల్పించింది. తద్వారా జంతువుల వేడి యొక్క అస్పష్టమైన దృగ్విషయానికి ఇది కారణమైంది. లావోసియర్ 1789–1790లో అర్మాండ్ సెగుయిన్ సహకారంతో ఈ శ్వాస ప్రయోగాలను కొనసాగించాడు. శరీర జీవక్రియ యొక్క మొత్తం ప్రక్రియను అధ్యయనం చేయడానికి, ప్రయోగాలలో సెగుయిన్‌ను మానవ గినియా పందిగా ఉపయోగించడం ద్వారా వారు ప్రతిష్ఠాత్మక ప్రయోగాల సమితిని రూపొందించారు. విప్లవం యొక్క అంతరాయం కారణంగా వారి పని పాక్షికంగా మాత్రమే పూర్తయింది, ప్రచురించబడింది; కానీ ఈ రంగంలో లావోసియర్ యొక్క మార్గదర్శక పరిశోధనలు రాబోయే తరాలకు శారీరక ప్రక్రియలపై ఇలాంటి పరిశోధనలను ప్రేరేపించడానికి ఉపయోగపడింది.
రసాయన శాస్త్రానికి లావోసియర్ చేసిన ప్రాథమిక రచనలు అన్ని ప్రయోగాలను ఒకే సిద్ధాంతం యొక్క చట్రంలో అమర్చడానికి చేసిన చేతన ప్రయత్న ఫలితం. అతను రసాయన సమతుల్యత స్థిరమైన వాడకాన్ని స్థాపించాడు. ఫ్లోజిస్టన్ సిద్ధాంతాన్ని పడగొట్టడానికి ఆక్సిజన్‌ను ఉపయోగించారు, ఇది రసాయన నామకరణం యొక్క కొత్త వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేసింది. ఇది ఆక్సిజన్ అన్ని ఆమ్లాలకు అవసరమైన భాగం అని పేర్కొంది (తరువాత ఇది తప్పుగా మారింది). లావోసియర్ లాప్లేస్తో కలసి చేసిన ఉమ్మడి ప్రయోగాలలో భౌతిక రసాయన శాస్త్రం, ఉష్ణ గతికశాస్త్రంలో ప్రారంభ పరిశోధనలు చేశాడు. ఉత్పత్తి చేయబడిన కార్బన్ డయాక్సైడ్ యొక్క వేడిని అంచనా వేయడానికి వారు కేలరీమీటర్‌ను ఉపయోగించారు, చివరికి మంట, జంతువులకు ఒకే కార్బన్‌డై ఆక్సైడ్ నిష్పత్తిని కనుగొన్నారు. ఇది జంతువులు ఒక రకమైన దహన ప్రతిచర్య ద్వారా శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తాయని సూచిస్తుంది. లావోసియర్ రాడికల్ సిద్ధాంతాన్ని పేర్కొనడం ద్వారా సంఘటనము, రసాయన మార్పులపై ప్రారంభ ఆలోచనలకు దోహదపడింది. రసాయన ప్రక్రియలో ఒకే సమూహంగా పనిచేసే రాడికల్స్, ప్రతిచర్యలలో ఆక్సిజన్‌తో కలిసిపోతాయని నమ్ముతారు. వజ్రం కార్బన్ యొక్క స్ఫటికాకార రూపమని కనుగొన్నప్పుడు రసాయన మూలకాలలో రూపాంతరత (ఆల్లోట్రోఫీ) అవకాశాన్ని కూడా అతను పరిచయం చేశాడు. అతను తన ప్రదర్శనలలో ఉపయోగించిన ఖరీదైన పరికరం గ్యాసోమీటర్ నిర్మాణంలో పూర్తి బాధ్యత వహించాడు. అతను తన గ్యాసోమీటర్‌ను ప్రయోగాల కోసం ప్రత్యేకంగా ఉపయోగించినప్పుడు, ఎక్కువ మంది రసాయన శాస్త్రవేత్తలు పునర్నిర్మించగలిగేంత కచ్చితత్వంతో పనిచేసే చిన్న, చౌకైన, మరింత ఆచరణాత్మక గ్యాసోమీటర్లను కూడా సృష్టించాడు.[44] అతను తప్పనిసరిగా సిద్ధాంతకర్త, ఇతరులు చేసిన ప్రయోగాత్మక పనిని తిరిగి చేపట్టే సామర్థ్యం అతనిలోని గొప్ప యోగ్యత - వారి వాదనలను ఎల్లప్పుడూ తగినంతగా గుర్తించకుండా - కఠినమైన తార్కిక విధానం ద్వారా, తన సొంత పరిమాణాత్మక ప్రయోగాల ద్వారా బలోపేతం చేయబడి, ఫలితాల యొక్క నిజమైన వివరణను వివరిస్తాడు. అతను బ్లాక్, ప్రిస్టిలీ, కావెండిష్ యొక్క పరిశోధనలకు, వారి ప్రయోగాలకు సరైన వివరణ ఇచ్చాడు. మొత్తంమీద, 18 వ శతాబ్దంలో భౌతిక శాస్త్రం, గణితంలో చేరిన స్థాయికి రసాయన శాస్త్రాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో అతని రచనలు చాలా ముఖ్యమైనవిగా భావిస్తారు.[45]
తన జీవితకాలంలో, లావోసియర్‌కు పట్టణ వీధి దీపాలపై (1766) చేసిన కృషికి ఫ్రాన్స్ రాజు బంగారు పతకాన్ని ప్రదానం చేశాడు. ఫ్రెంచ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ (1768) కు నియమించబడ్డాడు.[8]
1999లో అమెరికన్ కెమికల్ సొసైటీ, అకాడెమీ డెస్ సైన్సెస్ డి ఎల్ ఇనిస్టిట్యూట్ డి ఫ్రాన్స్, సొసైటీ చిమిక్ డి ఫ్రాన్స్ లు అంతర్జాతీయ చారిత్రక రసాయన మైలురాయిగా లావోసియర్ పరిశోధనలు గుర్తించాయి.[46]
ఆంటోనీ లావోయిజర్ లూయీస్ 1788 రచన "మెథోడ్ డి నామిన్‌క్లేచర్ కిమెక్" అతని సహచరులైన లూయీస్-బెర్నార్డ్ గూటెన్ డి మోర్వెయు, క్లాడి లోయీస్ బెత్రొల్లైట్, ఆంటోనీ ప్రాంల్ఫ్సొస్ కోంటే డి ఫోర్ క్రాయ్ లు ప్రచురించారు.[47] 2015 లో అకాడెమీ డెస్ సైన్సెస్ (పారిస్) లో సమర్పించిన అమెరికన్ కెమికల్ సొసైటీ హిస్టరీ ఆఫ్ కెమిస్ట్రీ విభాగం నుండి సైటేషన్ ఫర్ కెమికల్ బ్రేక్త్రూ అవార్డు ద్వారా సత్కరించింది.[48][49]
సొసైటీ కిమిక్ డి ఫ్రాన్స్, ఇంటర్నేషనల్ సొసైటీ ఫర్ బయోలాజికల్ క్యాలరీమెట్రీ,డుపోంట్ సంస్థతో సహా లావోసియర్ గౌరవార్థం అనేక లావోసియర్ పతకాలు పేరు పెట్టబడ్డాయి, ఇవ్వబడ్డాయి.[50][51][52]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
