పూరీ మఠం

పూరీ మఠము జగద్గురువులు ఆది శంకరులచే స్థాపించబడిన నాలుగు మఠములలో ఒకటి. దీనినే పూర్వామ్నాయ మఠము అని, గోవర్ధన మఠమని కూడా అంటారు. ఇది దేశానికి తూర్పు తీరాన గల పూరీ పట్టణంలో ఉంది.

పూరీ మఠం ప్రవేశ ద్వారం

చరిత్ర

వైదిక సనాతన ధర్మాన్ని పునరుద్ధరించిన ఆదిశంకరుడు సనాతన ధర్మాన్ని పరిరక్షించడానికి, ప్రచారం చేయడానికి 8 వ శతాబ్దపు తత్వవేత్త-సాధువు ఆదిశంకరులు స్థాపించిన నాలుగు ప్రధాన పీఠాలలో పూర్వామ్నాయ శ్రీ గోవర్ధన పీఠం లేదా గోవర్ధన్ మఠం. భారతదేశంలోని ఒడిషాలోని పూరీలో ఉన్న ఈ ఆలయం ఆది శంకరులచే స్థాపించబడిన నాలుగు మఠములలో (నాలుగు  పీఠాలలో) తూర్పు ఆమ్నాయ పీఠం, మిగిలినవి దక్షిణాన శృంగేరి శారదా పీఠం (కర్ణాటక), పశ్చిమాన ద్వారక శారదా పీఠం (గుజరాత్), ఉత్తరాన బదరీ జ్యోతిర్మా పీఠం. ఆది శంకరాచార్యలు వారి వేదాంత మంత్రం లేదా మహావాక్యం ప్రజ్ఞానం బ్రహ్మ (చైతన్యం పరమాత్మ) ప్రకారం ఋగ్వేదంపై ఈ పీఠం  అధికారం కలిగి ఉంది. పూరీ మఠమునకు మొదటి పీఠాధి పతిగా పద్మపాదాచార్యులు నియమించినారు^[1]. ఈ మఠానికి జగన్నాథ ఆలయంతో చారిత్రక సంబంధాలు ఉన్నాయి, దీనిని గోవర్ధననాథం అని కూడా పిలుస్తారు,శంకరానంద మఠం అని కూడా అంటారు^[2].

మఠ విశేషాలు

ఈ మఠం భోగవార సంప్రదాయానికి చెందినది. ఇక్కడి సన్యాసులు 'వన', 'అరణ్య'అను యోగపట్టములు ధరిస్తారు.

• మఠక్షేత్రం పురుషోత్తమం (పూరీ).
• పీఠ దేవత పురుషోత్తముడు (జగన్నాథుడు).
• పీఠశక్తి వృషలాదేవి (సుభద్ర).
• మహోదధి ఈ మఠ తీర్థము.

ఈ మఠానికి చెందిన సన్యాసులను 'ప్రకాశకులు' అని వ్యవహరిస్తారు. భోగమంటే విషయములు. ఎవరు జీవులను విషయ లంపటముల నుండి దూరంగా ఉంచేందుకు వారిస్తారో వారిది భోగవాళ సాంప్రదాయం. ప్రజల భోగలాలసత్వాన్ని నివారించి ఉన్నత లక్ష్యాలవైపు మళ్ళించడానికి ఈ మఠం ప్రత్యేక బాధ్యత వహిస్తుంది. ప్రజ్ఞానం బ్రహ్మ అనేది ఈ మఠం యొక్క మహావాక్యము. ఇక్కడ ఋగ్వేదం ప్రత్యేకంగా అధ్యయనం చేయబడుతుంది. ఇక్కడి బ్రహ్మచారులు కాశ్యపగోత్రీకులుగా పరిగణింపబడతారు. అంగ, వంగ, కళింగములు ఈ మఠ పరిధిలోని ప్రాంతాలు. ఈ ప్రాంత హిందూధర్మ పరిరక్షణ ఈ పీఠం బాధ్యత.

ప్రస్తుత పీఠాధిపతి

స్వామి నిశ్చలానంద సరస్వతి ప్రస్తుతం పూరీ గోవర్ధన్ పీఠానికి చెందిన 145వ శంకరాచార్యులు గా ఉన్నారు. స్వామి నిశ్చలానంద సరస్వతి 1943లో బీహార్ లో జన్మించారు. అద్వైత వేదాంత విద్వాంసుడైన ఆయన ఈ అంశంపై ఎన్నో వ్యాసాలు విస్తృతంగా రాశారు. సంఘ సంస్కర్త గా స్వామి నిశ్చలానంద సరస్వతి మతాంతర చర్చలు, సామరస్యాన్ని పెంపొందించడానికి కృషి చేశారు^[3].

ఇవికూడా చూడండి

• ఆది శంకరాచార్యుడు
• ద్వారక మఠం
• శృంగేరి
• బదరీనాథ్ మఠం

మూలాలు

1. "Adi Shankara in Puri and Govardhan Pitha". Mahaprasada (in ఇంగ్లీష్). 2023-01-20. Retrieved 2024-08-14.
2. "Govardhan Peetham Sankaracharya Mutt, Puri". purimarkets.com. Retrieved 2024-08-14.
3. "Four Shankaracharya in India: Know their Importance in Hindu Dharm". Jagranjosh.com (in ఇంగ్లీష్). 2024-01-18. Retrieved 2024-08-14.