ఉత్తర మేసిడోనియా

ఉత్తర మేసిడోనియా లేదా ఉత్తర మెసిడోనియా (ఆంగ్లం : North Macedonia), అధికారికనామం ఉత్తర మెసిడోనియా గణతంత్రం (ఆంగ్లం : Republic of North Macedonia). (1992-2019 మెసిడోనియ (ఆంగ్లం : Macedonia), అధికారికనామం మెసిడోనియా గణతంత్రం (ఆంగ్లం : Republic of Macedonia)) ఐరోపా లోని మధ్య బాల్కన్ సింధూశాఖ లో గల దేశం. ఇది యుగోస్లేవియా నుండి వేరుచేయబడి ఏర్పరచిన దేశం.^[3][4] ఇదొక భూపరివేష్టిత దేశం. 1991లో యుగొస్లేవియా నుండి స్వతంత్రం పొంది ఇది స్వతంతేదేశంగా అవతరించింది. 1993 లో ఇది ఐక్యరాజ్యసమితి సభ్యదేశం అయింది.అయినప్పటికీ మెసిడోనియా అన్న విషయంలో వివాదం కొనసాగుతుంది.దేశం పూర్వనామం " యుగొస్లేవియా రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మెసిడోనియా ". ^[5][6] దీని ఉత్తరసరిహద్దులో సెర్బియా, కొసావో, తూర్పుసరిహద్దులో బల్గేరియా, దక్షిణసరిహద్దులో గ్రీస్, పశ్చిమసరిహద్దులో అల్బేనియా దేశాలు ఉన్నాయి.^[7] దీని రాజధాని స్కోప్‌జే. 2004 జనగణన ప్రకారం జనసంఖ్య 5,06,926.

Република Северна Македонија Republika Severna Makedonija రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఉత్తర మేసిడోనియా
జాతీయగీతం
ఉత్తర మేసిడోనియా యొక్క స్థానం Location of the  ఉత్తర మేసిడోనియా  (orange) on the European continent  (white)  —  [Legend]
రాజధాని		Skopje 42°0′N 21°26′E
అతి పెద్ద నగరం		రాజధాని
అధికార భాషలు		Macedonian1[1]
ప్రజానామము		Macedonian
ప్రభుత్వం		Parliamentary republic
-	President	Branko Crvenkovski
-	Prime Minister	Nikola Gruevski
-	President-elect	Gjorge Ivanov
Independence from		యుగోస్లేవియా
-	Independence declared Officially recognized	8 September 1991 8 April 1993
-	జలాలు (%)	1.9%
జనాభా
-	2009 అంచనా	2,114,550 (142nd)
-	2002 జన గణన	2,022,547
జీడీపీ (PPP)		2007 అంచనా
-	మొత్తం	$17.396 billion[2]
-	తలసరి	$8,490[2] (IMF)
జీడీపీ (nominal)		2007 అంచనా
-	మొత్తం	$7.685 billion[2]
-	తలసరి	$3,750[2] (IMF)
జినీ? (2004)		29.3 (low)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2005)		0.801 (high) (69th)
కరెన్సీ		Macedonian denar (MKD)
కాలాంశం		CET (UTC+1)
-	వేసవి (DST)	CEST (UTC+2)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్		.mk
కాలింగ్ కోడ్		+389
1	Albanian is widely spoken in the west of the country. In some areas Turkish, Serbian, Romany and Aromanian are also spoken.

జార్ సామ్యూల్ కోట.

(కొన్నిసార్లు ఎఫ్.వై.ఆర్.ఒ.ఎం., పి.వై.ఆర్. మాసిడోనియాగా సంక్షిప్తీకరించబడింది), యూరోపియన్ యూనియన్,^[8] " కౌంసిల్ ఆఫ్ యూరప్ ",^[9] నాటో వంటి అంతర్జాతీయ సంస్థలు కూడా ఈ పదం ఉపయోగిస్తున్నాయి.^[10]

భూభాగం ఉన్న దేశం రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మాసిడోనియాకు వాయవ్యసరిహద్దులో కొసావో, ఉత్తరసరిహద్దులో సెర్బియా, తూర్పుసరిహద్దులో బల్గేరియా, దక్షిణసరిహద్దులో గ్రీస్, పశ్చిమసరిహద్దులో అల్బేనియా వరకు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి.^[11] ఇది బృహత్తరమైన మాసిడోనియా భౌగోళిక ప్రాంతంలో వాయవ్యభూభాగంలో మూడవ భాగాన్ని కలిగి ఉంది. ఇందులో ఉత్తర గ్రీస్ యొక్క పొరుగు భాగాలు, నైరుతి బల్గేరియా, ఆగ్నేయ అల్బేనియా యొక్క చిన్న భాగాలను కలిగి ఉంది. దేశం యొక్క భూగోళశాస్త్రం ప్రధానంగా పర్వతాలు, లోయలు, నదులు ఉన్నాయి. రాజధాని, అతిపెద్ద నగరం స్కోప్జే. ఈనగరంలో దేశం 2.06 మిలియన్ల నివాసితులలో దాదాపుగా పావుభాగం నివసిస్తూ ఉన్నారు. నివాసితులు ఎక్కువమంది మేసిడోనియన్ జాతిప్రజలు, దక్షిణ స్లావిక్ ప్రజలు ఉన్నారు. అల్పసంఖ్యాకులలో ఆధిక్యత కలిగిన అల్బేనియాలు గణనీయంగా 25% ఉన్నారు. తరువాతి స్థానాల్లో టర్కులు, రోమానీ, సెర్బులు, ఇతరులు ఉన్నారు.

మాసిడోనియా చరిత్ర పురాతన కాలం నాటిది. ఇది పేయోనియా రాజ్యంతో మొదలైంది. ఇది బహుశా మిశ్రమ త్రాకో-ఇలీయ్రియన్ రాజ్యం.^[12] క్రీ.పూ.6 శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతం పర్షియన్ అకేమెనిడ్ సామ్రాజ్యంలో చేర్చబడింది. తరువాత నాల్గవ శతాబ్దంలో మేసిడోనియా సామ్రాజ్యంతో విలీనం చేయబడింది. రోమన్లు క్రీ.పూ. 2 వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు, మాసిడోనియా ప్రధాన భూభాగంలో భాగంగా ఉంది. మేసిడోనియా బైజాంటైన్ (తూర్పు రోమన్) సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉండి క్రైస్తవ యుగంలో 6 వ శతాబ్దంలో స్లావిక్ ప్రజలచే తరచుగా దాడి చేయబడి తరువాత స్లావిక్ ప్రలలకు స్థిరనివాసం అయింది. బల్గేరియన్, బైజాంటైన్, సెర్బియన్ సామ్రాజ్యాల మధ్య శతాబ్దాల మధ్య జరిగిన వివాదాల తరువాత ఇది క్రమంగా 14 వ శతాబ్దం నుండి ఒట్టోమన్ రాజ్యపాలనలోకి వచ్చింది. 1912 చివరలో, 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఒక ప్రత్యేకమైన మాసిడోనియన్ గుర్తింపు ఉద్భవించింది. 1912, 1913 ల బాల్కన్ వార్స్ తరువాత, మాసిడోనియా యొక్క ఆధునిక భూభాగం సెర్బియన్ పాలనలో వచ్చింది. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత (1914-1918) ఇది యుగోస్లేవియా " సెర్బ్-ఆధిపత్య రాజ్యంలోకి విలీనం చేయబడింది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం రిపబ్లిక్ (1945) గా తిరిగి స్థాపించబడిన తరువాత , " సోషలిస్ట్ ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ యుగోస్లేవియా 1991 లో యుగొస్లావియాలో శాంతియుత విభజన వరకు మాసిడోనియా ఒక రాజ్యాంగ సామ్యవాద గణతంత్రంగా మిగిలిపోయింది.

మేసిడోనియా ఐక్యరాజ్య సమితి, ఐరోపా కౌన్సిల్ సభ్యదేశం. 2005 నుంచి ఇది యూరోపియన్ యూనియన్‌లో చేరడానికి అభ్యర్థిగా ఉంది, నాటో సభ్యత్వం కోసం దరఖాస్తు చేసింది. ఐరోపాలో అత్యంత పేద దేశాలలో ఒకటి అయినప్పటికీ మేసిడోనియా బహిరంగ మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థ అభివృద్ధితో గణనీయమైన పురోగతిని సాధించింది.

పేరువెనుక చరిత్ర

దేశం యొక్క పేరు గ్రీక్ భాషాపదం " మకెడోనియా " మూలంగా ఉంది.^[13][14] నుండి పురాతన మాసిడోనియన్ల రాజ్యం పేరిట (తరువాత మకెడోనియా ప్రాంతం) నుండి తీసుకోబడింది. వారి పేరు పురాతన గ్రీకు విశేషణము (మకెడోనస్) నుండి వచ్చింది. దీని అర్ధం "టాల్ టేపర్" ^[15] దీనికి " మాక్రోస్ " (అంటే పొడవైన అని అర్ధం) మూలం.^[16] పురాతన గ్రీకులో "పొడవైన, పొడవైన". ఈ పేరు వాస్తవానికి ప్రజల వివరణాత్మకమైన "పర్వతారోహకులు" కాని "పొడవైన వారిని" ఉద్దేశించినట్లు భావిస్తున్నారు.^{[14][17] [18]} ఏదేమైనా రాబర్ట్ ఎస్. పి. బీకేస్ రెండు పదాల పూర్వ గ్రీకు మూలంగా ఉందని ఇండో-యూరోపియన్ పదనిర్మాణ మూలంగా వివరించలేమని అభిప్రాయపడ్డాడు. ^[19]

చరిత్ర

పురాతన , రోమన్ కాలం

Heraclea Lyncestis, a city founded by Philip II of Macedon in the 4th century BC: ruins of the Byzantine "Small Basilica"

" రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మాసిడోనియా " సుమారు పురాతన రాజ్యమైన పేయోనియా ^{[20][21][22][23]}కు అనుగుణంగా ఉంది. ఇది పురాతన రాజ్యంలో మాసిడోనియాకు ఉత్తరాన ఉంది.^[24] పాయోనియాలో పయోనియా ప్రజలు (థ్రేసియన్ ప్రజలు) నివసించారు.^[25] వాయవ్య ప్రాంతాంలో దిర్దాని ప్రజలు, నైరుతీ ప్రాంతంలో ఎంచలె, పెలాగోన్స్, లిన్సెస్తే వంటి చారిత్రాత్మకంగా తెగలకు చెందిన ప్రజలు నివసించారు.తరువాత వాయవ్య గ్రీకు సమూహంలోని ప్రజలు మోలోసియన్ తెగలగా గుర్తించబడ్డారు. ఇద్దరు మునుపుగా ఇల్ల్రియన్లను పరిగణించారు.^{[26][27][28][29][30][31]} క్రీస్తుపూర్వం 6 వ శతాబ్దం చివరలో డారియస్ దగ్గర ఉన్న అకేమెనిడ్ పెర్షియన్లు పెయోనియన్లను స్వాధీనం చేసుకుని ప్రస్తుత విస్తారమైన మెసిడోనియా రిపబ్లిక్ భూభాగాలలో వారి భూభాగాలలో విలీనం చేసింది.^[32] క్రీ.పూ 479 లో రెండవ పర్షియన్ దండయాత్రలో సంభవించిన నష్టం కారణంగా పెర్షియన్లు చివరికి వారి ఐరోపా భూభాగాల నుండి ఉపసంహరించుకున్నారు.అదే ప్రస్తుత మాసిడోనియా గణతంత్రం అయింది.

క్రీ.పూ 356 లో " మాసిడోన్ రెండవ ఫిలిప్ " మేసిటోనియా ^[33] ఎగువ మాసిడోనియా (లిన్కెస్టీస్, పెలోగోనియా), పేయోనియా (డ్యూరియోపస్) దక్షిణ భాగం మాసిడోనా రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది.^[34] ఫిలిప్ కొడుకు అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్ ఆ ప్రాంతంలోని మిగిలిన ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని తన సామ్రాజ్యంలో విలీనం చేశాడు. సామ్రాజ్యం ఉత్తరంగా " స్కుపి " వరకు విస్తరించింది. అయితే నగరం, చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతం దర్దానియాలో భాగంగా ఉంది.^[35]

రోమన్లు క్రీ.పూ. 146 లో మాసిడోనియా ప్రావిన్సును స్థాపించారు. డయోక్లెటియన్ కాలము నాటికి ఈ ప్రాంతం దక్షిణాన మాసిడోనియా ప్రిమా ("మొదటి మేసిడోనియా") మధ్య ఉపవిభజన చేయబడింది. ఉత్తరాన మాసిడోనియా సామ్రాజ్యం, మాసిడోనియా సలుతరిస్ (మాసిడోనియా సెక్యుండా, "రెండవ మాసిడోనియా" అని కూడా పిలువబడేది) అని పిలుస్తారు. పాక్షికంగా డార్డినియా, పేయోనియా మొత్తం భూభాగాన్ని కలిగి ఉంది;^[36] రోమన్ల విస్తరణ డోమిటియన్ (సా.శ.81-96) సమయంలో రోమన్ పాలన స్కుపీ ప్రాంతం రోమన్ పాలనా పరిధిలోకి మారింది. తరువాత మొసెసియా ప్రావిన్స్ పరిధిలోకి వచ్చింది.^[37] రోమన్ సామ్రాజ్యం తూర్పు భాగంలో గ్రీకు ప్రధాన భాషగా మిగిలిపోయింది. మాసిడోనియాలో కొంత మేరకు లాటిన్ విస్తరించింది.^[38]

మద్య యుగం , ఓట్టమన్ కాలం

స్లావిక్ ప్రజలు 6 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి మాసిడోనియాతో సహా బాల్కన్ ప్రాంతంలో స్థిరపడ్డారు. 580 నాటికి మాస్కోనియా ప్రాంతంలోని బైజాంటైన్ భూభాగాలపై స్లావ్స్ దాడి చేయడానికి దోహదపడింది. తర్వాత వీరికి బల్గార్స్ సహాయం అందచేసారు. హిస్టారికల్ రికార్డ్స్ పత్రం 680 బల్గార్స్, స్లావ్స్, బైజాంటైన్ల బృందం గుజెర్ అనే బుల్గార్ నేతృత్వంలోని కెరమిసియన్ మైదానంలో స్థిరపడ్డారు. వీరు బిటోలా నగరంలో కేంద్రీకృతమైయ్యారు.^[39] పర్షియన్లు విస్తరణలో బల్గేరియన్ నియంత్రణలోని మేసిడోనియా పరిసరప్రాంతంలోని స్లావిక్ గిరిజనులను చేరుకున్నారు.తరువాత 9 వ శతాబ్దం నాటికి త్సర్ పాలనా కాలంలో (మొదటి బోరిస్;బల్గేరియా) మేసిడోనియా పరిసరప్రాంతంలో స్థిరపడిన స్లావిక్ గిరిజనులు క్రైస్తవులుగా మారారు.

1014 లో బైజాంటైన్ చక్రవర్తి రెండవ బేసిల్ బల్గేరియా జార్ సాయుయిల్ సైన్యాన్ని ఓడించాడు. నాలుగు సంవత్సరాలలో బైజాంటైన్లు 7 వ శతాబ్దం నుంచి మొదటిసారిగా బాల్కన్లపై (మేసిడోనియాతో సహా) నియంత్రణను పునరుద్ధరించారు. అయితే 12 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి బైజాంటైన్ క్షీణత తరువాత ఈ ప్రాంతం అనేక రాజకీయ సంస్థలచే పోటీ చెయ్యబడింది. ఇందులో 1080 లలో క్లుప్తంగా నార్మన్ ఆక్రమణ కూడా ఉంది.

13 వ శతాబ్ద ప్రారంభంలో పునరుద్ధరించబడిన బల్గేరియన్ సామ్రాజ్యం ప్రాంతం నియంత్రణను పొందింది. రాజకీయ ఇబ్బందులు ఎదురైనప్పటికీ సామ్రాజ్యం అలాగే ఉంది. 14 వ శతాబ్దం ఆరంభంలో ఈ ప్రాంతం బైజాంటైన్ నియంత్రణలో మరోసారి వచ్చింది. 14 వ శతాబ్దంలో ఇది సెర్బియన్ సామ్రాజ్యంలో భాగమైంది. వీరు బైజాంటైన్ నిరంకుశత్వం నుండి విడుదలై స్వేచ్ఛగా తమ స్లావిక్ బంధువులను చేరుకున్నారు. " స్కోప్జే జార్ స్టీర్ఫాన్ డ్యూసన్ సామ్రాజ్య రాజధానిగా మారింది.

డుసాన్ మరణం తరువాత వారసుడు బలహీనంగా కనిపించాడు , బానిసల మధ్య అధికార పోరాటాలు బాల్కన్లను మరోసారి విభజించాయి. ఈ సంఘటనలను అనుకూలంగా తీసుకుని ఒట్టోమన్ టర్కులు యూరప్లోకి ప్రవేశించారు. 14 వ శతాబ్దంలో సెర్బియా సామ్రాజ్యం కూలిపోవటం నుండి తలెత్తిన స్వల్పకాలిక రాజ్యాలలో ప్రిలేప్ రాజ్యం ఒకటి.^[40] క్రమంగా అన్ని బాల్కానులను ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం స్వాధీనం చేసుకున్న తరువాత ఐదు శతాబ్దాలుగా దాని ఆధిపత్యంలో ఉంది.

మెసిడోనియన్ నేషనలిజం

Nikola Karev, president of the short-lived Kruševo Republic during the Ilinden Uprising

Avtonomna Makedonia periodical, Belgrade, 1905

18 వ శతాబ్దంలో బల్గేరియన్ నేషనల్ రివైవల్ ప్రారంభంలో చాలామంది సంస్కర్తలు ఈ ప్రాంతం నుండి వచ్చారు. ఇందులో మిలాడినోవ్ బ్రదర్స్, ^[41] రాజ్కో జిన్జిఫ్, జోకిమ్ క్రోవ్స్‌కి ^[42] కిరిల్ పెజికోవిక్,^[43] ఇతరులు ఉన్నారు. 1870 లో బల్గేరియన్ ఎక్సార్చటే స్థాపించబడిన తర్వాత అందులో చేరడానికి స్కోప్జే, డిబ్బర్, బిటొలా, ఆహిరిడ్, వెలెస్ , స్ట్రుమికా బిషప్లు ఓటు వేశారు. ^[44]

19 వ శతాబ్దం చివరలో మాసిడోనియా మొత్తం ప్రాంతాన్ని సమైఖ్యం చేస్తూ ఒక స్వయంప్రతిపత్తమైన మేసిడోనియా స్థాపన లక్ష్యంగా పలు ఉద్యమాలు ఆరంభం అయ్యాయి. వీరిలో మొట్టమొదటిది " మాసిడోన్ రివల్యూషన్ ఆర్గనైజేషన్ " తరువాత ఇది రహస్య సీక్రెట్ మాసిడోనియన్-అడ్రియానోపుల్ రివల్యూషన్ ఆర్గనైజేషన్ (ఎస్.ఎం.ఎ.ఆర్.ఒ)గా మారింది. 1905 లో ఇది ఇంటర్నల్ మాసిడోనియన్-అడ్రియానోపల్ రివల్యూషనరీ ఆర్గనైజేషన్ (ఐ.ఎం.ఎ.ఆర్.ఒ) గా మార్చబడింది. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత ఇంటర్నల్ మాసిడోనియన్ రివల్యూషనరీ ఆర్గనైజేషన్ (ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ) , ఇంటర్నల్ థ్రేసియన్ రివల్యూషనరీ ఆర్గనైజేషన్ (ఐ.టి.ఆర్.ఒ ) గా విభజించబడింది.^[45]

సంస్థ ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో బల్గేరియన్లు మాత్రమే సభ్యత్వం పొందడం ప్రారంభమైంది. కానీ తర్వాత అది వారి జాతీయత లేదా మతంతో సంబంధం లేకుండా యూరోపియన్ టర్కీలోని అన్ని నివాసితులకు తెరవబడింది.^[46] అయితే చాలామంది సభ్యులలో మాసిడోనియన్ బల్గేరియన్లు ఉన్నారు.^[47] 1903 లో ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ. ఒట్టోమన్లకు వ్యతిరేకంగా ఇలిండెన్ - ప్రియోబ్రాఝెనీ తిరుగుబాటు నిర్వహించబడింది. ఇది "క్రుసేవొ రిపబ్లిక్" ఏర్పాటు ప్రారంభ విజయాల తరువాత చాలా నష్టంతో కూలిపోయింది.^[48] క్రుసెవొ తిరుగుబాటు చివరకుబ్రిపబ్లిక్ మాసిడోనియన్ రాజ్యం స్థాపించడానికి మూలస్తంభంగా, పూర్వగాములుగా పరిగణించబడుతుంది.^[49][50][51]

సెర్బియా రాజ్యం , యుగొస్లేవియా

The division of the region of Macedonia after the Balkan Wars according to the Treaty of Bucharest

1912, 1913 లలో రెండు బాల్కన్ యుద్ధాలు, ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం రద్దు చేయటంతో ఐరోపాలోని భూభాగాలు అధికంగా గ్రీస్, బల్గేరియా, సెర్బియాల మధ్య విభజించబడ్డాయి.^[52] ఆధునిక మాసిడోనియా రాజ్యం భూభాగం సెర్బియాతో కలపబడింది, జుజాన స్రిబిజా "దక్షిణ సెర్బియా" అనే పేరు పెట్టారు. విభజన తరువాత సెర్బియా, గ్రీస్ నియంత్రణలో ఉన్న ప్రాంతాల్లో బల్గేరియన్ వ్యతిరేక ప్రచారం జరిగింది.^[53] అధిక సంఖ్యలో 641 బల్గేరియన్ పాఠశాలలు, 761 చర్చిలు సెర్బుల చేత మూసివేయబడ్డాయి. అయితే ఎక్సార్చిస్ట్ మతాధికారులు, ఉపాధ్యాయులు బహిష్కరించబడ్డారు.^[53] బల్గేరియన్ (అన్ని మాసిడోనియన్ మాండలికాలుతో సహా) ఉపయోగించడం నిషేధించబడింది.1915 చివరలో బల్గేరియా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో సెంట్రల్ పవర్స్లో చేరి నేటి రిపబ్లిక్ అఫ్ మాసిడోనియా భూభాగంలో చాలా వరకు నియంత్రణ పొందింది.^[53] మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తరువాత సెర్బియా, క్రోయాట్స్, స్లోవేనేల నూతన సామ్రాజ్య రాజ్యంలో భాగం సెర్బియా నియంత్రణలోకి తిరిగివచ్చింది.^[54] మొట్టమొదటి ఆక్రమణ (1913-1915) బల్గేరియన్-వ్యతిరేక చర్యలను తిరిగి ప్రవేశపెట్టింది : బల్గేరియన్ ఉపాధ్యాయులు, మతాధికారులను బహిష్కరించారు, బల్గేరియన్ భాష సంకేతాలు, పుస్తకాలు తొలగించబడ్డాయి,, అన్ని బల్గేరియన్ సంస్థలు రద్దు చేయబడ్డాయి.^[53][55][56] బల్గేరియన్ తిరుగుబాటుదారులు అణిచివేయబడ్డారు, ఇంటిపేర్లు మార్చబడ్డాయి, అంతర్గత కాలనైజేషన్, బలవంతంగా కార్మికులుగా మార్చడం వంటి అణిచివేత చర్యలు చేపట్టబడ్డాయి. ^[57] ఈ విధానాన్ని అమలు చేయటానికి సహాయపడటానికి దాదాపు 50,000 మంది సెర్బియన్ సైన్యాలు, జెండెర్మెరీలను మాసిడోనియాలో ఉంచారు.^[53] 1940 నాటికి ప్రభుత్వ అంతర్గత వలసీకరణ కార్యక్రమంలో భాగంగా 280 సెర్బియా కాలనీలు (4,200 కుటుంబాలు కలిగినవి) ఏర్పడ్డాయి (ప్రారంభ ప్రణాళికలలో 50,000 కుటుంబాలు మేసిడోనియాలో స్థిరపడ్డాయి).^[53] 1929 లో కింగ్డమ్ అధికారికంగా యుగోస్లేవియ రాజ్యంగా మార్చబడింది, బానోవినాస్ అని పిలవబడే ప్రావిన్సులుగా విభజించబడింది. ఇప్పుడు మాసెడోనియా గణతంత్రంతో సహా దక్షిణ సెర్బియా యుగోస్లేవియా సామ్రాజ్యం " వర్డర్ బానోవినాగా " పిలువబడింది.^[58]

ఇంటర్నేషనల్ మాసిడోనియా రివల్యూషనరీ ఆర్గనైజేషన్ (ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ.) (ఇంటర్బెల్లం)లో సమైక్య మెసిడోనియా భావన ఉపయోగించబడింది. దాని నాయకులు - తోడార్ అలెగ్జాండ్రోవ్, అలెక్సాండర్ ప్రొజెజెరోవ్, ఇవాన్ మిహియోవ్వ్ - మాసిడోనియన్ స్వతంత్రం ప్రతిపాదించారు. మాసిడోనియన్ భూభాగం మతం, జాతితో సంబంధం లేకుండా మొత్తం జనాభా సెర్బియా, గ్రీస్ మధ్య విభజించబడింది.^[59] 1918 లో అలెగ్జాండర్ మాలినోవ్ బల్గేరియన్ ప్రభుత్వము మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత పిరిన్ మేసిడోనియాకు ఇవ్వాలని ప్రతిపాదించాడు.^[60]

సెర్బియా, గ్రీస్ దీనిని వ్యతిరేకించిన కారణంగా కానీ గ్రేట్ పవర్స్ ఈ ఆలోచనను అనుసరించలేదు ఎందుకంటే . 1924 లో కమ్యూనిస్ట్ ఇంటర్నేషనల్ అన్ని బాల్కన్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీలు "యునైటెడ్ మేసిడోనియా" వేదికను అనుసరించాయని సూచించాయి. కానీ ఈ ప్రతిపాదనను బల్గేరియన్, గ్రీక్ కమ్యూనిస్టులు తిరస్కరించారు.^[61]

ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ. తరువాత మాడ్రిడ్ యూత్ సీక్రెట్ రివల్యూషనరీ ఆర్గనైజేషన్‌తో కలిసి వర్డర్ బానోవినాలో ఒక తిరుగుబాటు యుద్ధాన్ని ప్రారంభించి అక్కడ సెర్బియన్ పాలనాధికారి, సైనిక అధికారులకు వ్యతిరేకంగా గెరిల్లా దాడులను నిర్వహించింది. 1923 లో స్మిప్‌లో బల్గేరియన్ బాండిట్స్‌కు వ్యతిరేకంగా అసోసియేషన్ అని పిలిచే ఒక పారామిలిటరీ సంస్థ, సెర్బియన్ ఛెట్నిక్స్, ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ. రెనెగేడ్లు, మాసిడో ఫెడరేటివ్ ఆర్గనైజేషన్ (ఎం.ఎఫ్.ఒ.) సభ్యులు ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ., ఎం.ఎం.టి.ఆర్.ఒ. లను వ్యతిరేకించాయి.^[62] యుగోస్లేవ్ వర్దర్ మేసిడోనియాలో, బల్గేరియాలోని ప్రవాసులలో మేడిజనిస్ట్ ఆలోచనలు అధికరించాయి. దీనికి కమెంటెర్న్ మద్దతు లభించింది. ^[63] 1934 లో ఇది ఒక ప్రత్యేక తీర్మానాన్ని విడుదల చేసింది ఇందులో ప్రత్యేకమైన మాసిడోనియన్ దేశం, మాసిడోనియన్ లాంగ్వేజీ ఉనికిని గుర్తిస్తూ మొదటిసారిగా ఆదేశాలు జారీచేయబడ్డాయి.^[64]

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం

దస్త్రం:Liberation of Skopje.jpg

Metodija Andonov-Čento greeted in Skopje after the National Liberation War of Macedonia in 1944.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో 1941 నుండి 1945 వరకు యాక్సిస్ పవర్స్ యుగోస్లేవియాను ఆక్రమించుకుంది. వర్డర్ బానోవినా బల్గేరియా, ఇటాలియన్ ఆక్రమిత అల్బేనియా మధ్య విభజించబడింది. నూతన బల్గేరియన్ పాలన, సైన్యం కోసం ఈ ప్రాంతాన్ని సిద్ధం చేయడానికి బల్గేరియన్ యాక్షన్ కమిటీలు స్థాపించబడ్డాయి.^[65] ఈ కమిటీలు ఎక్కువగా ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ. పూర్వ సభ్యులచే ఏర్పడ్డాయి. అయితే పాంకో బ్రష్నారోవ్, స్ట్రాహిల్ గిగోవ్, మెటోడి షటోరోవ్ వంటి కొంతమంది కమ్యూనిస్టులు కూడా పాల్గొన్నారు.^[66][67] వార్డార్ మేసిడోనియా కమ్యూనిస్టుల నాయకుడిగా, షటోరోవ్ యుగోస్లావ్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ నుండి బల్గేరియన్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీకి ^[67][68] మారి బల్గేరియన్ సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా సైనిక చర్యను ప్రారంభించేందుకు నిరాకరించాడు. ^[69] జర్మనీ ఒత్తిడిలో బల్గేరియన్ అధికారులు^[70] స్కోప్జే, బిటోలాలో 7,000 మందికిపైగా యూదుల నిర్భంధం, బహిష్కరణకు కారణమయ్యారు.^[71] 1943 తరువాత జోసిప్ బ్రోజ్ టిటో కమ్యునిస్ట్ పక్షపాత ప్రతిఘటన ఉద్యమానికి మద్దతు ఇవ్వడానికి అనేక మంది మాసిడోనియన్లను ప్రోత్సహించారు.^[72] 1944 చివరినాటికి జర్మనీ దళాలను మాసిడోనియా నుండి తొలగించటంతో జాతీయ విముక్తి యుద్ధం మొదలైంది.^[73][74]

1944 లో వర్దర్ మాసిడోనియాలో బల్గేరియన్ తిరుగుబాటు తరువాత బల్గేరియన్ దళాలను చుట్టుముట్టిన జర్మన్ దళాలు బల్గేరియా పాత సరిహద్దుల వైపు తిరిగి పోరాడాయి.^[75] కొత్త బల్గేరియన్ ప్రో సోవియట్ ప్రభుత్వ నాయకత్వంలో నాలుగు సైన్యాలు మొత్తంగా 4,55,000 బలగాలు సమీకృతంచేసుకుని, పునర్వ్యవస్థీకరించబడ్డాయి. 1944 అక్టోబరులో వారిలో చాలామంది యుగోస్లావియాను ఆక్రమించుకున్నారు. సోఫియా నుండి నిస్, స్కోప్జే, ప్రిస్టినాకు వెళ్లారు. జర్మన్ దళాలు గ్రీస్ నుండి ఉపసంహరించుకోవడంపై వ్యూహాత్మక విధిని నిర్వహించారు. ^[76] సోవియట్ యూనియన్ ఒక పెద్ద సౌత్ స్లావ్ ఫెడరేషన్ ఏర్పడటంపై దృష్టి సారించింది. బల్గేరియన్ ప్రభుత్వం మరోసారి 1945 లో పిసిను మేసిడోనియాను " యునైటెడ్ మేసిడోనియాకు " ఇవ్వాలని ప్రతిపాదించింది.

సోషలిస్ట్ యుగొస్లేవియా కాలం

Macedonia (dark red) was one of the republics within the Socialist Yugoslavia.

1944 లో నేషనల్ లిబరేషన్ ఆఫ్ మాసిడోనియా (ఎ.ఎస్.ఎన్.ఒ.ఎం.) కు వ్యతిరేక ఫాసిస్ట్ అసెంబ్లీ పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మాసిడోనియాను పీపుల్స్ ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ యుగోస్లేవియాలో భాగంగా ప్రకటించింది.^[77] యుద్ధం ముగింపు వరకు ఎ.ఎస్.ఎన్.ఒ.ఎం. ఒక తాత్కాలిక ప్రభుత్వంగా మిగిలిపోయింది. మసడోనియన్ అక్షరమాల అస్నం భాషావేత్తలచే క్రోడీకరించబడింది. వీరు వుక్ స్టెఫానొవిక్, క్రిస్టీ పెట్కోవ్ మిసిర్కోవ్ సూత్రాలపై వర్ణమాలపై ఆధారపడి ఉన్నారు.

కొత్త రిపబ్లిక్ యుగోస్లేవ్ సమాఖ్య ఆరు రిపబ్లిక్లలో ఒకటిగా మారింది. 1963 లో సోషలిస్ట్ ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ యుగోస్లేవియాగా ఫెడరేషన్ పేరు మార్చడంతో పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మాసిడోనియా కూడా మాస్కోనియా సామ్యవాద రిపబ్లిక్గా మారింది.

^[78][79][80] గ్రీసులో పౌర యుద్ధం (1946-1949) సమయంలో మాసిడోనియన్ కమ్యూనిస్టు తిరుగుబాటుదారులు గ్రీకు కమ్యూనిస్ట్లకు మద్దతు ఇచ్చారు. అనేక మంది శరణార్థులు అక్కడ నుండి మాసిడోనియా సామ్యవాద రిపబ్లిక్కి పారిపోయారు. 1991 లో యుగోస్లేవియా నుండి శాంతియుతంగా విడిపోయినప్పుడు "సోషలిస్ట్" అనే పేరును రాజ్య ప్రభుత్వం తొలగించింది.

స్వతంత్ర ప్రకటన

యుగోస్లేవియా మాజీ రిపబ్లిక్కులు భవిష్యత్తు యూనియన్లో పాల్గొనడం చట్టవిరుద్ధం అయినప్పటికీ ఈ దేశం 1991 సెప్టెంబరు 8 న స్వాతంత్ర్య దినోత్సవంగా అధికారికంగా జరుపుకుంది. యుగోస్లేవియా నుండి స్వాతంత్ర్యం ఆమోదించిన ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ చేసిన రోజు స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం (మాసిడోనియా: దెన్ న నెజ్విస్నోస్టా) గా జరుపుకుంటుంది.^[81] ఆగస్టు 2 న ఇలిండెన్ తిరుగుబాటు (సెయింట్ ఎలిజా డే) వార్షికోత్సవం కూడా గణతంత్ర దినోత్సవంగా అధికారిక స్థాయిలో జరుపుకుంది. యుగోస్లేవియాపై శాంతి సమావేశం ఆర్బిట్రేషన్ కమిషన్ అధిపతిగా రాబర్ట్ బాడిన్టర్ సా.శ. 1992 జనవరిలో గుర్తింపును సిఫార్సు చేశాడు.^[82]

1990 ల ప్రారంభంలో యుగోస్లేవ్ యుద్ధాల ద్వారా మేసిడోనియా శాంతియుతంగా ఉంది. యుగోస్లేవియాతో సరిహద్దులో కొన్ని చాలా చిన్న మార్పులు రెండు దేశాల మధ్య సరిహద్దు రేఖతో సమస్యలను పరిష్కరించడానికి అంగీకరించాయి. ఏదేమైనా కొసావోలో 3,60,000 అల్బేనియన్ జాతి ప్రజలు దేశంలో శరణార్ధులయ్యారు. 1999 లో కొసావో యుద్ధం ద్వారా ఇది అస్థిరత్వం పొందింది.^[83] యుద్ధ సమయంలో కొంతకాలం వారు విడిచిపెట్టినప్పటికీ సరిహద్దు రెండు వైపులా అల్బేనియన్ జాతీయవాదులు మేసిడోనియా అల్బేనియా ప్రజల నివాసిత ప్రాంతాలకు స్వయంప్రతిపత్తి లేదా స్వాతంత్ర్యం కోసం ప్రయత్నించారు.^[83][84]

అల్బేనియన్ చొరబాటు

2001 ఫిబ్రవరి, ఆగస్టు మద్య దేశంలోని ఉత్తర, పడమర ప్రాంతాలలో ప్రభుత్వ, అల్బేనియన్ జాతి తిరుగుబాటుదారుల మధ్య వివాదం జరిగింది.^[84][85][86] ఈ యుద్ధం ఒక నాటో కాల్పుల విరమణ పర్యవేక్షణ దళం జోక్యంతో ముగిసింది. ఒహ్రిడ్ ఒప్పందం ప్రకారం అల్బేనియన్ మైనారిటీకి అధిక రాజకీయ అధికారం, సాంస్కృతిక గుర్తింపును పరిమితం చేయడానికి ప్రభుత్వం అంగీకరించింది.^[87] అల్బేనియన్ పక్షం వేర్పాటువాద డిమాండ్లను వదలి అన్ని మాసిడోనియన్ సంస్థలను పూర్తిగా గుర్తించేందుకు అంగీకరించింది. అంతేకాకుండా ఈ ఒప్పందం ప్రకారం ఎన్.ఎల్.ఎ.లను నిరాయుధులను చేది వారి ఆయుధాలను నాటో దళానికి అప్పగించాలని నిర్ణయించింది.^[88]

భౌగోళికం

Mount Korab, the highest mountain in Macedonia

Galičica, view from Korita

మేసిడోనియాలో మొత్తం 25,713 చ.కి.మీ (9,928 చ.మై) ఉంది. ఇది 40 ° నుండి 43 ° ఉత్తర అక్షాంశం, 20 ° నుండి 23 ° తూర్పు రేఖాంశం (చిన్న ప్రాంతం 23 ° తూర్పు) మధ్య ఉంటుంది. ఉత్తరసరిహద్దున ఉన్న కొజ్వో (159 కిమీ లేదా 99 మై), బల్గేరియా (148 కి.మీ. లేదా 92 మైళ్ళు), తూర్పసరిహద్దున సెర్బియా (62 కి.మీ లేదా 39 మై) కు ఉన్నాయి. మేసిడోనియాలో 748 కి.మీ (465 మై) దక్షిణసరిహద్దున గ్రీస్ (228 కిలోమీటర్లు లేదా 142 మైళ్ళు), పశ్చిమసరిహద్దున అల్బేనియా (151 కిమీ లేదా 94 మైళ్ళు). ఇది గ్రీస్ నుండి బంకన్ల ద్వారా తూర్పు, పశ్చిమ, మధ్య ఐరోపా వైపు, తూర్పున బల్గేరియా వరకు రవాణా మార్గంగా ఉంది. ఇది మాసిడోనియా అని కూడా పిలువబడే ఒక పెద్ద ప్రాంతంలో భాగంగా ఉంది. ఇది మాసిడోనియా (గ్రీస్), నైరుతి బల్గేరియాలోని బ్లోగోవోగ్రాడ్ ప్రావింసులను కూడా కలిగి ఉంది.

నైసర్ఘికం

మాసిడోనియా భూభంధిత దేశంగా ఉంది. ఇది వర్దర్ నదిచే ఏర్పడిన కేంద్ర లోయ ద్వారా భౌగోళికంగా స్పష్టమైన పర్వత శ్రేణులచే దాని సరిహద్దులుగా నిర్మించబడింది. భూభాగం ఎక్కువగా కఠినమైనది. సార్ పర్వతాలు, ఓసోగోవాపర్వతాల మధ్య వరదర్ నదీ లోయను ఏర్పడింది.దక్షిణ సరిహద్దులలో మూడు పెద్ద సరస్సులు - లేక్ ఓహ్రిడ్, లేక్ ప్రెస్పా, డోజ్రాన్ సరస్సు - ఉన్నాయి. అల్బేనియా, గ్రీస్‌తో సరిహద్దులచే వ్యాపారకేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందింది. ప్రపంచంలోని పురాతన సరస్సులు, బయోటాప్లలోని ఒహ్రిడ్ ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది.^[89] ఈ ప్రాంతం భూకంప తీవ్రత కలిగిన చురుకైన కేంద్రంగా ఉంది. గతంలో భూకంపాల విధ్వంసక ప్రదేశంగా ఉంది. ఇటీవల కాలంలో 1963 లో స్కోప్జే ఒక భారీ భూకంపం వల్ల దెబ్బతినడంతో 1,000 మందికిపైగా చంపబడ్డాడు.

మాసిడోనియాలో సుందరమైన పర్వతాలు ఉన్నాయి. ఇవి రెండు వేర్వేరు పర్వత శ్రేణులకి చెందినవి: మొదటిది శార్ పర్వతాలు^[90][91] ఇది వెస్ట్ వర్దర్ తీరంలో పెలగానియ పర్వతాల సమూహం (బాబా మౌంటైన్, నిజ్జూ, కోజ్ఫ్, జాకుపికా) కూడా కొనసాగుతుంది. ఇది కూడా దినారిక్ పరిధిగా కూడా పిలువబడుతుంది. రెండవ శ్రేణి ఓడోగోవో-బెలాసియా పర్వత శ్రేణి రోడోప్ శ్రేణి అని కూడా పిలువబడుతుంది. సర్ పర్వతాలకు చెందిన పర్వతాలు, వెస్ట్ వార్దార్ తీరంలోని పెలగోనియా శ్రేణులు ఒసోగావో-బెలాసికా పర్వత సమూహంలోని పాత పర్వతాల కంటే చిన్నవిగా ఉంటాయి. అల్బేనియన్ సరిహద్దులో సర్ పర్వతాల కొండకు 2,764 మీ (9,068 అడుగులు), మాసిడోనియాలో ఎత్తైన పర్వతశిఖరంగా గుర్తించబడుతుంది.

జలం

Matka Canyon

మాసిడోనియా రిపబ్లిక్లో 1,100 పెద్ద నీటి వనరులు ఉన్నాయి. నదులు మూడు వేర్వేరు హరివాణాలలోకి ప్రవహిస్తాయి: ఏజియన్, అడ్రియాటిక్, నల్ల సముద్రం.^[92]

ఏజియన్ బేసిన్ అతిపెద్దది. ఇది 22.875 చదరపు కిలోమీటర్ల (8,523 చ.మై) రిపబ్లిక్ భూభాగంలో 87% వర్తిస్తుంది. ఈ బేసిన్లో అతిపెద్ద నది వార్దార్ ప్రవాహిత ప్రాంతంలో 80% భూభాగం లేదా 20,459 చదరపు కిలోమీటర్ల (7,899 చదరపు మైళ్ళు) కాలువలు ఉన్నాయి. దేశం ఆర్థికవ్యవస్థ, కమ్యూనికేషన్ వ్యవస్థలో వార్దర్ నదీ లోయ ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. దేశం వ్యూహాత్మక అభివృద్ధికి 'ది వర్డర్ వ్యాలీ' అనే పేరు కీలకమైనదిగా భావిస్తారు.

నది బ్లాక్ డ్రిన్ అద్రియాటిక్ బేసిన్ను ఏర్పరుస్తుంది. ఇది సుమారు 3,320 చ.కి.మీ (1,282 చ.మై) ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంటుంది. అంటే భూభాగంలో 13%. ఇది లేక్స్ ప్రెస్పా, ఓహ్రిద్ నుండి నీటిని అందుకుంటుంది.

నల్ల సముద్రం సముద్రం 37 చ.కిమీ (14 చదరపు మైళ్ళు) మాత్రమే. ఇది మౌంట్ స్కపోస్కా క్రానా గోర ఉత్తర భాగంలో ఉంది. ఇది మొరావా నదీ జన్మస్థానంగా ఉంది. తరువాత డానుబే ఇది నల్ల సముద్రంలో సంగమిస్తుంది.

మేసిడోనియాలో యాభై కొండలు, మూడు సహజ సరస్సులు, లేక్ ఒహ్రిడ్, లేక్ ప్రెస్పా, లేక్ డోజ్రాన్ ఉన్నాయి.

మాసిడోనియాలో తొమ్మిది స్పా పట్టణాలు, రిసార్ట్లు ఉన్నాయి: బానిస్టే, బాన్జా బాన్స్కో, ఇష్టిబ్యాన్జా, కట్టానోవో, కీజోవికా, కోసోవ్రస్తి, బాజా కోచాని, కుమనోవ్స్కీ బంజి, నెగోరి.

వాతావరణం

Macedonia map of Köppen climate classification.

మేసిడోనియా మధ్యధరా నుండి ఖండాంతర వరకు పరివర్తన వాతావరణం ఉంది. వేసవికాలాలు వేడిగా, పొడిగా ఉంటాయి, శీతాకాలాలు చలిగా ఉంటాయి. తూర్పు ప్రాంతంలో పశ్చిమ పర్వత ప్రాంతాల్లో 500 మి.మీ (19.7 అం) సగటు వార్షిక అవపాతం 1,700 మి.మీ (66.9 అం) వరకు ఉంటుంది. దేశంలో మూడు ప్రధాన శీతోష్ణస్థితి మండలాలు ఉన్నాయి: మధ్యధరా, పర్వత, స్వల్ప ఖండం. వర్డర్, స్ట్రుమికా నదుల లోయలు గెజెలిజ, వల్డోవో, డోజరాన్, స్ట్రుమికా, రాడోవిస్ ప్రాంతాలలో సమశీతోష్ణ మధ్యధరా వాతావరణం ఉంటుంది. వెచ్చని ప్రాంతాలు డెమిర్ కపిజా, గెజెలిజ ప్రాంతాలలో జూలై, ఆగస్టులో ఉష్ణోగ్రత 40 ° సెంటీగ్రేడ్ (104 ° ఫా) కంటే అధికంగా ఉంటుంది. దేశంలోని పర్వత ప్రాంతాలలో పర్వత వాతావరణం ఉంది.ఇది దీర్ఘ, మంచు శీతాకాలాలు, చిన్న, చల్లగా వేసవికాలాలు కలిగి ఉంటుంది. వసంతకాలం ఆకురాలు కాలం కంటే చల్లగా ఉంటుంది. మెసిడోనియాలో అధిక భాగం వెచ్చని, పొడి వేసవికాలం, సాపేక్షంగా చలి, తడి శీతాకాలాలతో మధ్యస్థమైన ఖండాంతర వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంది. దేశంలో ముప్పై ప్రధాన, సాధారణ వాతావరణ స్టేషన్లు ఉన్నాయి.

నేషనల్ పార్క్

దేశంలో మూడు " జాతీయ ఉద్యానవనాలు " ఉన్నాయి.

పేరు	స్థాపన	పరిమాణం	మ్యాప్	దృశ్యం
మావ్రొవొ	1948	731చ.కి.మీ
గలిసియా	1958	227చ.కి.మీ
పెలిస్టర్	1948	125చ.కి.మీ

వృక్షజాలం

Sunflower

Pinus peuce, the Macedonian Pine or Molika, one of Macedonia's most recognisable trees

మాసిడోనియా రిపబ్లిక్ వృక్షజాలంలో సుమారు 210 కుటుంబాలు, 920 జాతులు, 3,700 వృక్ష జాతులు ఉన్నాయి. అత్యంత విస్తృతమైన సుమారు 3,200 జాతుల పుష్పించే మొక్కలు తరువాత మోసెస్ (350 జాతులు), ఫెర్న్లు ఉన్నాయి.

భౌగోళికంగా మేసిడోనియో వృక్షజాల సామ్రాజ్యంలోని సర్కోంబోరేల్ రీజియన్లోని ఇల్ల్రియన్ ప్రావిన్స్కు చెందినది. యూరోపియన్ ఎన్విరాన్మెంట్ ఏజెన్సీచే యూరోపియన్ ఎకలాజికల్ రీజియన్స్ వరల్డ్ వైడ్ ఫండ్ ఫర్ నేచర్, యూరోప్ పర్యావరణ ప్రాంతాల డిజిటల్ మ్యాప్ అనుసరించి రిపబ్లిక్ భూభాగం నాలుగు పర్యావరణ ప్రాంతాలుగా ఉపవిభజన చేయబడుతుంది: పిండస్ పర్వతాలు మిశ్రమ అడవులు, బాల్కన్ మిశ్రమ అడవులు, రోడోపెస్ మిశ్రమ అడవులు, ఏజియన్ స్క్లోరోఫిలస్, మిశ్రమ అడవులు.

బిటోలాలోని నేషనల్ పార్క్ ఆఫ్ పెటిస్టర్ మాసిడోనియన్ పైన్ ఉనికిని కలిగి ఉంది. అలాగే దాదాపు 88% జాతులు మాసిడోనియన్ మొక్కలజాతులలో డెన్డ్రోఫ్లోరాలో దాదాపు 30% ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి. పెలిక్స్టర్లోని మాసిడోన్ పైన్ అడవులు రెండు వర్గాలుగా విభజించబడ్డాయి: పైన్ అడవులు ఫెర్న్లు, పైన్ అడవులను జూనిపర్లు. మాసిడోనియన్ పైన్ ఒక నిర్దిష్ట శంఖాకార జాతిగా వృక్షజాలం ఆధారాలు, ఐదు-సూది పైన్ మోలికా 1893 లో పెలిస్టర్లో మొదటిసారి గుర్తించబడింది.

మేసిడోనియా పరిమిత అటవీ అభివృద్ధిలో మాసిడోక్స్ ఓక్స్, సిమీకోర్, విలప విల్లోలు, తెల్లటి విల్లోలు, మచ్చలు, పాప్లార్లు, ఎల్మ్స్, కామన్ యాష్ ఉన్నాయి. సార్ పర్వత, బిస్ట్ర, మావ్వోవో సమీపంలో ఉన్న గొప్ప పచ్చికప్రాంతాల సమీపంలో మాసిడోనియాలోని మొక్కల జీవజాతుల మరొక వృక్ష జాతి కనిపిస్తుంది. మందపాటి గసగసాల రసం నాణ్యత ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రాబల్యత సంతరించుకుంది. చైనీయుల నల్లమందులో ఎనిమిది యూనిట్లు ఉన్నాయి. అధిక నాణ్యత కలిగినవిగా పరిగణించబడుతున్నాయి. భారతీయ నల్లమందు ఏడు యూనిట్లు కలిగివుంది. టర్కిష్ నల్లమందు ఆరు యూనిట్లు మాత్రమే కలిగి ఉంది. మాసిడోనియన్ నల్లమందు మొత్తం 14 మోర్ఫిన్ యూనిట్లు కలిగి ఉంది, ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమ నాణ్యత కలిగిన ఒపియమ్స్లో ఇది ఒకటి.^[93]

జంతుజాలం

The Eurasian lynx and the Šarplaninec.

మసడోనియన్ అడవుల జంతుజాలం సమృద్ధిగా ఉంటుంది. ఇక్కడ ఎలుగుబంట్లు, అడవి పందులు, తోడేళ్ళు, నక్కలు, ఉడుతలు, చామోయిస్, జింకలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ మేసిడోనియా పర్వతాలలో చాలా అరుదుగా అయినప్పటికీ డీరర్ కపిజా ప్రాంతంలోని జింకలు చూడవచ్చు. అటవీ పక్షుల్లో నల్లటి కాప్, పేచీ, నల్ల గ్రోస్, ఇంపీరియల్ డేగ, అడవి గుడ్లగూబ.

దేశం మూడు కృత్రిమ సరస్సులు ప్రత్యేకమైన జంతుజాలం జోన్‌ను సూచిస్తాయి. ఇవి దీర్ఘకాల ప్రాదేశిక, లౌకికంగా ఏకాంతంగా ఉంటాయి. సరస్సు ఒహ్రిడ్ జంతుజాలం అంతకుముందు కాలం నాటి ఒక నమ్మకము, దాని సరస్సు పొటాని ట్రౌట్ సరస్సు తెల్లటి చేప, గడ్జియాన్, రోచ్, పాస్ట్, పియోర్లకు అలాగే 30 మిలియన్ల కన్న ఎక్కువ జాతుల నత్తలు సంవత్సరాల కాలంగా జాతులు బైకాల్ సరస్సులో మాత్రమే కనిపిస్తాయి. సరస్సు ఒహ్రిడ్ యురోపియన్ ఈల్, దాని అడ్డుపడే పునరుత్పాదక చక్రం కోసం జంతుజాలం గ్రంథాలలో కూడా గుర్తించబడింది: ఇది సుర్సాస్సో సముద్రం ^[94][95] వేల కిలోమీటర్ల దూరం నుండి సరస్సు ఒహిరిడ్కు వస్తుంది. ఈ సరస్సు లోతులో 10 సంవత్సరాల. లైంగిక పరిపక్వత ఉన్నప్పుడు ఈల్ జన్మ దిశను తిరిగి ప్రారంభించటానికి శరదృతువులో చెప్పలేని ప్రవృత్తులు నడుపుతుంది. అక్కడ ఆవృత్తం చోటుచేసుకునే దాని సరస్సును వదిలి ఒహ్రిడ్ సరస్సును విడిచిపెట్టి చనిపోతుంది. ^[95]

పెంపుడు జాతులు

సర్ పర్వతం గొర్రెల కాపరి కుక్క ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్కార్ప్నినేక్ (యుగోస్లేవ్ షెపర్డ్) గా ప్రసిద్ధి చెందింది.^[96][97][98] ఇది సుమారు 60 సెంటీమీటర్ల (2.0 అడుగుల) పొడవైనది,^[96] ఒక ధైర్యవంతుడైన, భయంకరమైన కుక్కజాతికి చెందింది. ఇది ఎలుగుబంట్ల నుండి గొర్రెలను రక్షించడానికి, పక్షులను రక్షించే సమయంలో ఎలుగుబంట్లు లేదా తోడేళ్ళతో పోరాడటానికి ఉపయోగించబడుతుంది. స్ప్రాపినినేక్ పురాతన ఎపిరోట్స్, మోలోసస్ గొర్రెల కాపరి కుక్క నుండి ఉద్భవించింది. కానీ 1976 లో "ఇల్లరియన్ షెప్పర్డ్" పేరుతో సర్ప్లానినెక్ దాని స్వంత జాతిగా గుర్తింపు పొందింది, 1956 నుండి సర్ప్లానినేక్ అని పిలువబడుతుంది.^[96][97][98]

ఆర్ధికరంగం

మేసిడోనియాను 2009 లో ప్రపంచ బ్యాంకు ద్వారా 178 దేశాల్లో నాల్గవ "అత్యుత్తమ సంస్కరణ దేశం"గా నమోదు చేసింది. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత మేసిడోనియా గణనీయమైన ఆర్థిక సంస్కరణను రూపొందించింది.^[99] ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో దేశంలో జి.డి.పి.లో 90% పైగా వాణిజ్య అకౌంటింగ్‌తో దేశం ఓపెన్ ఎకానమీని అభివృద్ధి చేసింది. 1996 నుండి మేసిడోనియా నెమ్మదిగా ఆర్థిక వృద్ధి 2005 లో జి.డి.పి.తో 3.1% పెరిగింది. ఈ సంఖ్య 2006-2010 కాలంలో సగటున 5.2% పెరిగింది.^[100] 2006 లో ద్రవ్యోల్బణ రేటు 3% మాత్రమే ఉండగా , 2007 లో 2%,^[99] ద్రవ్యోల్బణాన్ని ఎదుర్కొనేందుకు ప్రభుత్వం ప్రయత్నాలు విజయవంతం చేసింది. విదేశీ పెట్టుబడిని ఆకర్షించడం , చిన్న , మధ్యస్థ పరిమాణాల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించే విధానాలను అమలు చేసింది. సంస్థలు (ఎస్.ఎం.ఇ.ఎస్.). విదేశీ పెట్టుబడులకు దేశం మరింత ఆకర్షణీయంగా ఉండాలనే ఉద్దేశంతో ప్రస్తుత ప్రభుత్వం ఒక ఫ్లాట్ టాక్స్ వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టింది. 2007 లో ఫ్లాట్ పన్ను రేటు 12%గా ఉంది , ఇది 2008 లో 10%కు తగ్గించబడింది.^[101][102] ఈ సంస్కరణలు ఉన్నప్పటికీ 2005 నాటికి మేసిడోనియా నిరుద్యోగ రేటు 37.2%,^[103] పేదరికం 2006 నాటికి 22%గా ఉంది.^[100] ఏదేమైనా అనేక ఉపాధి చర్యలు , బహుళజాతీయ సంస్థలను ఆకర్షించే విజయవంతమైన ప్రక్రియ , మాసిడోనియన్ స్టేట్ స్టాటిస్టికల్ ఆఫీస్ ప్రకారం 2015 మొదటి త్రైమాసికంలో దేశంలో నిరుద్యోగం రేటు 27.3%కి తగ్గింది.^[104] విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులకు సంబంధించి ప్రభుత్వం యొక్క విధానాలు , ప్రయత్నాలు అనేక ప్రపంచ ప్రముఖ ఉత్పాదక సంస్థల స్థానిక అనుబంధ సంస్థలను స్థాపించాయి. ప్రత్యేకంగా ఆటోమోటివ్ పరిశ్రమ నుండి: జాన్సన్ కంట్రోల్స్ ఇంక్. వాన్ హూల్ ఎన్వి, జాన్సన్ మాథేయ్ పిఎల్సి, లియర్ కార్ప్. కోస్టల్ జి.ఎం.బి.హెచ్, జెన్థెర్మ్ ఇంక్., డ్రేక్స్‌మియర్ గ్రూప్, క్రోమ్బెర్గ్ & స్కుబెర్ట్, మార్క్‌డ్వార్డ్ జి.ఎం.బి.హెచ్, అమ్ఫెనోల్ కార్పొరేషన్, టెక్నో హోస్ స్పా, కెమెట్ కార్ప్.,కీ సేఫ్టీ సిస్టమ్స్ ఇంక్., ఒ.డి.డబల్యూ- ఎలెక్ట్రిక్ జి.ఎం.బి.హెచ్, మొదలైనవి ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.

మేసిడోనియా ఆర్థికంగా పోరాడుతున్న వ్యక్తుల అత్యధిక ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా వర్గీకరించింది. వారి పౌరులలో 72% మంది పౌరులు తమ గృహ ఆదాయంపై "కష్టంతో" లేదా "చాలా కష్టాలతో" మాత్రమే నిర్వహించగలమని ప్రకటించారు. అయితే పశ్చిమ బాల్కన్‌లో క్రొయేషియాతో పాటు కేవలం మాసిడోనియా ఈ గణాంకాల పెరుగుదలను నివేదించలేక పోయింది.^[105] అవినీతి, అసమర్థ చట్టవ్యవస్థ కూడా విజయవంతమైన ఆర్థిక అభివృద్ధికి ముఖ్యమైన పరిమితులుగా వ్యవహరిస్తున్నాయి. మేసిడోనియా ఇప్పటికీ ఐరోపాలో తలసరి జిడిపి అత్యల్ప శాతం ఉంది. ఇంకా దేశం " గ్రే మార్కెట్ " జి.డి.పి.లో దాదాపు 20%గా అంచనా వేయబడింది. ^[106]

మాసిడోనియాలో వైన్యార్డ్

మాసిడోనియా ఉత్పత్తి ఎగుమతుల యొక్క గ్రాఫికల్ వర్ణన

జి.డి.పి. నిర్మాణం ప్రకారం 2013 నాటికి ఉత్పాదక రంగం, మైనింగ్, నిర్మాణ రంగం 21.4% 21.4% ఉండగా 2012 లో 21.1% పెరిగింది. వాణిజ్య రవాణా, వసతి రంగం 2013 లో జి.డి.పి.లో 18.2% 2012 లో 16.7% ఉండగా వ్యవసాయం అంతకుముందు సంవత్సరంలో 9.1% నుండి 9.6% అభివృద్ధి చెందింది.^[107]

విదేశీ వాణిజ్యం విషయంలో 2014 లో దేశం ఎగుమతులకు అతిపెద్ద రంగంగా ఉండగా, "రసాయనాలు , సంబంధిత ఉత్పత్తులు" 21.4% ఉంది. తర్వాత "యంత్రాంగాలు , రవాణా పరికరాలు" విభాగం 21.1% వద్ద ఉంది. మేసిడోనియా ప్రధాన దిగుమతి రంగాలలో 2014 లో 34.2%, "యంత్రములు , రవాణా పరికరాలు" 18.7%తో, "ఖనిజ ఇంధనాలు, కందెనలు , సంబంధిత సామగ్రి" మొత్తం దిగుమతుల 14.4%తో "వస్తువుల ద్వారా ప్రధానంగా వర్గీకరించబడిన వస్తువులని తయారు చేయబడ్డాయి. 2014 లో విదేశీ వాణిజ్యం 68.8% కూడా యూనియన్‌తో కలిసి ఉంది. ఇది యూనియన్ను మేసిడోనియా అతిపెద్ద వ్యాపార భాగస్వామి (జర్మనీతో 23.3%, యు.కె.తో 7.9%, గ్రీస్ తో 7.3%, ఇటలీతో 6.2%, మొదలైనవి) ). 2014 లో మొత్తం బాహ్య వాణిజ్యంలో దాదాపు 12% పాశ్చాత్య బాల్కన్ దేశాలతో జరిగింది.^[108]

యు.ఎస్.$ 9,157 తలసరి జి.డి.పి.తో, కొనుగోలు శక్తి సమానత, మానవ అభివృద్ధి సూచికలో 0.701 మాసిడోనియా తక్కువ అభివృద్ధి చెందింది, మాజీ యుగోస్లావ్ దేశాల కంటే చాలా చిన్న ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది.

యూరోస్టాట్ సమాచారం ప్రకారం మాసిడోనియన్ పిపిఎస్ తలసరి జీడీపీ 2014 లో యు.యూ సగటులో 36% ఉంది.^[109]

Infrastructure and e-infrastructure

మేసిడోనియా (మాంటెనెగ్రో, బోస్నియా, హెర్జెగోవినా, కొసావోలతో పాటు) మాజీ యుగోస్లేవియా తక్కువ అభివృద్ధి చెందిన దక్షిణ ప్రాంతాలకు చెందిన దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. మాజీ సోషలిస్ట్ ఈస్ట్ యూరోపియన్ దేశాలు ఎదుర్కొన్న అనేక సమస్యలను ఇది ఎదుర్కొంది. యుగోస్లేవ్ అంతర్గత మార్కెట్ కుప్పకూలడం, బెల్గ్రేడ్ నుండి సబ్సిడీలు ముగిసిన కారణంగా స్వాతంత్ర్యం తరువాత మేసిడోనియాలో తీవ్రమైన ఆర్థిక ఇబ్బందులు సంభవించాయి. సమయంలో మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు పరివర్తన సమయంలో ఇతర తూర్పు యురేపియన్‌లోని మునుపటి సోషలిస్ట్ దేశాల మాదిరిగా పలు ఆర్థికసమస్యలను ఎదుర్కొంది. సెర్బియా మీదుగా పయనిస్తున్న రైలు ఎగుమతుల మార్గం అధిక రవాణా వ్యయంతో నమ్మదగనిదిగా మారింది. తద్వారా పూర్వం మాదిరిగా అత్యంత లాభదాయక మైన కూరగాయలను జర్మనీ ఎగుమతి మార్కెట్ దెబ్బతిన్నది. మేసిడోనియా ఐటి మార్కెట్ 2007 లో సంవత్సరానికి 63.8% పెరిగింది. ఇది అడ్రియాటిక్ ప్రాంతంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతోంది.^[110]

వాణిజ్యం , పెట్టుబడులు

యుగోస్లేవ్ యుద్ధాలు, సెర్బియా, మాంటెనెగ్రో మీద ఆంక్షలు విధించబడటం రిపబ్లిక్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు గొప్ప నష్టాన్ని కలిగించింది. సెర్బియా యుగోస్లేవియా విభజనకు ముందు మార్కెట్లలో 60% కలిగి ఉంది. 1994-95లో రిపబ్లిక్ మీద గ్రీస్ వాణిజ్య నిషేధాన్ని విధించినప్పుడు ఆర్థిక వ్యవస్థ కూడా ప్రభావితమైంది. 1995 నవంబరులో బోస్నియా యుద్ధం ముగిసే సమయానికి గ్రీక్ ఆంక్షల తొలగింపు తరువాత కొంత ఉపశమనం లభించింది. కానీ 1999 లోని కొసావో యుద్ధం, 2001 అల్బియాన్ సంక్షోభం మరింత అస్థిరత్వాన్ని కలిగించాయి.

గ్రీక్ ఆంక్షల ముగింపు నుండి గ్రీస్ దేశం అతి ముఖ్యమైన వ్యాపార భాగస్వామిగా మారింది. (మాసిడోనియా రిపబ్లిక్ గ్రీకు పెట్టుబడులు చూడండి.) అనేక గ్రీకు కంపెనీలు మేసిడోనియా ^[111] వంటి చమురు శుద్ధి కర్మాగారం, జింటో లూక్స్, బెక్టొలో ఒక పాలరాయి గని, బిటోలాలో వస్త్ర సౌకర్యాల వంటి సంస్థలలో, 20,000 మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు. అయినప్పటికీ గ్రీస్, మాసిడోనియా రిపబ్లిక్ మధ్య స్థానిక సరిహద్దు వాణిజ్యం వేలాది మంది గ్రీక్ దుకాణదారులను తక్కువ దేశీయ ఉత్పత్తులను కొనుగోలు చేయడానికి రావడం చూడవచ్చు.^{[ఆధారం చూపాలి]}

చమురు రంగం మాసిడోనియాకు వ్యాపారాన్ని కదిలించడం వలన గ్రీస్ చమురు మార్కెట్లు పెరుగుదల సంభవించింది.^[112]

ఇతర కీలక భాగస్వామ్య దేశాలలో జర్మనీ, ఇటలీ, యునైటెడ్ స్టేట్స్, స్లోవేనియా, ఆస్ట్రియా, టర్కీ ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.

Transport

International Airport Skopje, Map of current and planed higways and European route E75 in Republic of Macedonia.

మాసిడోనియా రిపబ్లిక్ దాని స్థానంలో బాల్కన్ ద్వీపకల్పం మధ్యలో ఉన్న ఒక ఖండాంతర దేశంగా ఉంది. దేశంలో ప్రధాన రవాణా మార్గాలు ద్వీపకల్పంలోని వివిధ ప్రాంతాలను (ట్రాన్స్బ్యాంక్ లింకులు) అనుసంధానిస్తాయి. ప్రత్యేకంగా ఉత్తర-దక్షిణ, వార్డార్ లోయల మధ్య అనుసంధానం ఉంది. ఇది మిగిలిన యూరోప్‌తో గ్రీస్‌ను కలుపుతున్నాయి.

మాసిడోనియా రిపబ్లిక్లో రైల్వే నెట్వర్క్ మొత్తం పొడవు 699 కిలోమీటర్లు. సెర్బియా సరిహద్దులో అత్యంత ముఖ్యమైన రైల్వే లైన్ ఉంది - కుమనోవో - స్కోప్జే - వెలెస్ - జెవ్జెలిజా - గ్రీస్ తో సరిహద్దు. 2001 నుండి రైల్వే లైన్ బెల్జకొవ్సి నిర్మించబడింది. - బల్గేరియా సరిహద్దును స్కోప్జే సోఫియాతో నేరుగా అనుసంధానించబడుతుంది. దేశంలో అతి ముఖ్యమైన రైల్వే కేంద్రం స్కోప్జే, మిగిలిన రెండు వేలే, కుమానోవో.

మాడ్రిడ్ పోస్ట్ తపాలా ట్రాఫిక్ కొరకు ఒక మాసిడోనియన్ ప్రభుత్వ యాజమాన్య సంస్థ. ఇది 1992 లో పి.టి.టి. మేసిడోనియాగా స్థాపించబడింది. 1993 లో ఆమె ప్రపంచ తపాలా యూనియన్‌లో చేరింది 1997 పి.టి.టి. మెసిడోనియాలో " మాసిడోనియన్ టెలికామ్ ", మాసిడోనియన్ పోస్ట్ విభజించబడింది. నీటి రవాణాకి సంబంధించినంతవరకు ఒహ్రిడ్, ప్రేస్పన్ సరస్సు మాత్రమే రద్దీ ఉంది.ఇది ఎక్కువగా పర్యాటక అవసరాల కోసం అభివృద్ధి చేయబడింది.

మాసిడోనియా రిపబ్లిక్లో అధికారికంగా 17 విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి. వాటిలో 11 ఘన పదార్ధాలతో ఉన్నాయి. వాటిలో రెండు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయములు ఉన్నాయి. స్కోప్జే, ఓహ్రిడ్ "సెయింట్ పాల్ ది అపోస్టిల్" విమానాశ్రయాలు ఐ.ఎ.టి.ఎ. విమానాశ్రయం కోడ్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయము జాబితాలో చేర్చబడ్డాయి.

పర్యాటకం

మేసిడోనియాలో పర్యాటకరంగం ఆర్థికరంగంలో ప్రధానపాత్ర వహిస్తుంది.దేశం సహజ, సాంస్కృతిక ఆకర్షణలతో సందర్శకులకు ఆకర్షణీయమైన గమ్యస్థానంగా మారుతుంది. ఇది వార్షికంగా సంవత్సరానికి సుమారు 7,00,000 మంది పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది. ^[113]

Lake Ohrid, Bitola, Mavrovo

గణాంకాలు

Ethnic groups in 2002
Macedonians			64.18%
Albanians			25.17%
Turks			3.85%
Romani			2.66%
Serbs			1.78%
Bosniaks			0.84%
Aromanians			0.48%
other			1.04%
The above table shows ethnic affiliation of the population according to the 2002 census:[114]

2002 నుండి చివరి జనాభా గణన ఆధారంగా జనసంఖ్య 20,22,547.^[114] 2009 అధికారిక అంచనా ప్రకార జనసంఖ్యలో గణనీయమైన మార్పు లేని కారణంగా జనసఖ్య 20,50,671 ఉంది.^[115] గత జనాభా లెక్కల ప్రకారం దేశంలో అతిపెద్ద జాతి సమూహంగా సంప్రదాయ మాసిడోనియన్లు ఉన్నారు. దేశంలో వాయవ్య భాగంలో అధిక భాగం ఆధిపత్యం వహించిన అల్బేనియన్లు రెండవ అతిపెద్ద సమూహంగా ఉన్నారు. వారి సంఖ్య అధికారికంగా 80,000 ఉండగా అనధికారిక అంచనాలు 1,70,000 - 2,00,000 ఉన్నట్లు సూచిస్తున్నాయి. కొన్ని అనధికారిక అంచనాలు మాసిడోనియాలో 2,60,000 రోమానీ ప్రజలు ఉండవచ్చునని సూచిస్తున్నాయి. ^[116]

మతం

Religion in Macedonia (2002)^[117]

  Eastern Orthodoxy (64.8%)

  Islam (33.3%)

  Other Christian (0.4%)

  Others/None (1.5%)

మాసిడోనియా గణతంత్రం ప్రజలు అధిక సంఖ్యలో ఈస్ట్రన్ ఆర్థోడాక్సీ మతవిశ్వాసులుగా ఉన్నారు. జనాభాలో 65% మంది ఈ మతాన్ని అనుసరిస్తూ ఉన్నారు. వీరిలో ఎక్కువమంది మాండరిన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చికి చెందినవారు ఉన్నారుగా ఉన్నారు. వివిధ ఇతర క్రైస్తవ వర్గాలు జనాభాలో 0.4% ఉన్నారు. ముస్లింలు 33.3% జనాభా ఉన్నారు. ముస్లిములు అత్యధిక సంఖ్యలో ఉన్న అరోపాదేశాలలో మాసిడోనియా 5వ స్థానంలో ఉంది. మొదటి 4 స్థానాలలో కొసావో (96%),^[118] టర్కీ (90%),^[119] అల్బేనియా, (59%),^[120] బోస్నియా (51%) ఉన్నాయి.^[121] ముస్లింలలో అల్బేనియన్లు, టర్కులు లేదా రోమానీయులు, కొందరు మాసిడోనియన్ ముస్లింలు ఉన్నారు. మిగిలిన " ప్యూ రీసెర్చ్ " అంచనాల ప్రకారం మిగిలిన 1.4% గుర్తించబడలేదు.^[122] మొత్తంగా 2011 చివరి నాటికి దేశంలో 1,842 చర్చిలు, 580 మసీదులు ఉన్నాయి.^[123] సంప్రదాయ, ఇస్లామిక్ మత సమాజాలకు స్కోప్జేలో మాధ్యమిక మత పాఠశాలలు. రాజధానిలో ఒక ఆర్థోడాక్స్ వేదాంత కళాశాల ఉంది. ఆర్థడాక్స్ చర్చికి 10 దేశాల్లో (దేశంలో ఏడు, మూడు విదేశాల్లో) 10 ప్రాంతాలలో న్యాయనిర్ణయ అధికారం ఉంది. దీనిలో 10 బిషప్లు, 350 మంది పూజారులు ఉన్నారు. మొత్తం ప్రావిన్సులలో ప్రతి ఏటా 30,000 మంది బాప్టిజం పొందుతున్నారు.

1967 లో మాసిడోనియన్, సెర్బియా ఆర్థోడాక్స్ చర్చిల మధ్య సంఘర్షణలు తలెత్తాయి.

ఒక 19 వ శతాబ్దపు మాసిడో వెండి హనుక్కా మెనోరా

మాసిడోనియాలోకి ప్రవేశించకుండా సెర్బియా ఆర్థోడాక్స్ చర్చి బిషప్లను నివారించడానికి నూతన ఆరిడ్ ఆర్చ్బిషోప్రికితో అన్ని సంబంధాలను తగ్గించారు. సెర్బియన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చ్ క్యాలెండర్లు, కరపత్రాలను పంపిణీ చేయడం ద్వారా "మాసిడోనియన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చి " విమర్శించడం, స్థానిక పౌరుల మతపరమైన భావాలకు హాని కలిగించడం" కారణంగా చూపి బిషప్ జోవన్‌కు 18 నెలల పాటు జైలు శిక్ష విధించబడింది.^[124]

మాసిడోనియాలోని బైజాంటైన్ కాథలిక్ చర్చిలో సుమారు 11,000 మంది మతాచార్యులు ఉన్నారు. ఈ చర్చి 1918 లో స్థాపించబడింది. చర్చి నిర్వహణాధికారం కాథలిక్కుల నుండి వారి సంతతికి మారుతుంటుంది. చర్చి రోమన్, ఈస్ట్రన్ కాథలిక్ చర్చిలతో సంబంధం కలిగి ఉంది. మాసిడోనియన్లో చర్చి ప్రార్థనా, ఆరాధనా కార్యక్రమాలు జరుగుతుంటాయి.^[125]

దేశంలో ఒక చిన్న ప్రొటెస్టంట్ సమాజం ఉంది. ప్రొటెస్టంట్ చివరి అధ్యక్షుడు బోరిస్ ట్రాజోవ్స్కీ దేశంలో అత్యత ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉండేవాడు. అతను మెథడిస్ట్ సమాజం నుండి వచ్చాడు. 19 వ శతాబ్దం చివర కాలానికి చెందిన రిపబ్లిక్‌లో అతిపెద్ద, పురాతన ప్రొటెస్టంట్ చర్చి ఉంది. 1980 ల నుండి పాక్షికంగా నూతన విశ్వాసం, కొంతవరకు మిషనరీ సహాయంతో ప్రొటెస్టంట్ సమాజం అభివృద్ధి చెందింది.

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం సందర్భంగా సుమారు 7,200 మంది పౌరులు ఉన్న మాసిడోనియన్ జ్యూయిష్ సమాజం యుద్ధ సమయంలో దాదాపు పూర్తిగా నాశనమైంది: కేవలం 2% మంది మాసిడోనియన్ యూదులు మాత్రమే హోలోకాస్ట్‌ను తప్పించుకున్నారు.^[126] వారి విమోచన, యుద్ధం ముగిసిన తరువాత చాలామంది ఇజ్రాయెలుకు వలసవెళ్లారు. నేడు దేశం యూదు సంఘం సంఖ్య దాదాపు 200 మంది ఉన్నారు. వీరు స్కోప్జేలో నివసిస్తున్నారు. చాలామంది మాసిడోనియన్ యూదులు సెఫార్డిక్ - కాస్టిలే, ఆరగాన్, పోర్చుగల్ నుండి బహిష్కరించబడిన 15 వ శతాబ్దపు శరణార్థుల వారసులు.

2002 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 0-4 సంవత్సరముల వయస్సు ఉన్న పిల్లలలో 46.5% ముస్లింలు ఉన్నారు.^[127]

భాషలు

Linguistic map of Macedonia, 2002 census.

మాసిడోనియాలో అధికారిక భాషగా విస్తృతంగా మాట్లాడే భాషగా మాసిడోనియన్ ఉంది.ఇది దక్షిణ స్లావిక్ భాషా సమూహంలోని తూర్పు శాఖకు చెందినది. పురపాలక సంఘాలలో మొత్తం జనాభాలో 20% పైగా జాతి సమూహాలు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. ఆ జాతి సమూహం భాష కూడా సహ-అధికార హోదా కలిగి ఉంటుంది.^[128]

మాసిడోనియన్ ప్రామాణిక బల్గేరియన్ భాషతో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఇది దక్షిణ సెర్బియా, పశ్చిమ బల్గేరియా ప్రాంతాలలో వాడుకలో ఉన్న ప్రామాణిక సెర్బియన్, టోర్లాక్, షాపీ మాండలికాలను పోలి ఉంటుంది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాతి కాలంలో ప్రామాణిక భాషగా క్రోడీకరించబడింది. అభివృద్ధి చెందుతున్న సాహిత్య సంప్రదాయాన్ని కలిగి ఉంది. రాజ్యాంగంలోని అధికారిక జాతీయ భాషగా స్పష్టంగా అంగీకరించబడినప్పటికీ మున్సిపాలిటీల్లో కనీసం 20% జనాభా జాతి మైనారిటీలో భాగం అయినప్పటికీ అధికారిక అవసరాల కోసం స్థానిక భాషలు ఉపయోగించబడతాయి.ఇది బల్గేరియన్ భాషతో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ^{[ఆధారం చూపాలి]}

మాసిడోనియాలో అనేక భాషలు వాడుకలో ఉంటూ తమ జాతి వైవిధ్యం ప్రతిబింబిస్తుంది. అధికారిక జాతీయ మాసిడోనియన్, అల్బేనియన్, రోమానీ, టర్కిష్ (బాల్కన్ గగాజ్ ^[129]), సెర్బియా / బోస్నియన్, ఆరోమేనియన్ (మెగ్లెనో-రొమేనియన్తో సహా) ఉన్నాయి.^{[130][131][132][133][134][135]} కొన్ని గ్రామాలు, వలస వచ్చిన గ్రీకు సమాజంలో అడిఘే మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు.^[136][137] చెవిటి సమాజంలో మౌఖిక భాషగా మాసిడోనియన్ సంకేత భాష వాడుకలో ఉంది.

చివరి జనాభా లెక్కల ఆధారంగా 13,44,815 మాసిడోనియన్ పౌరులు మాసిడోనియన్ మాట్లాడతుంటారని అంచనా. 5,07,989 మంది ప్రజలు అల్బేనియన్, 71,757 టర్కిష్, 38,528 రోమానీ, 6,884 ఆరోమేనియన్, 24,773 సెర్బియన్, 8,560 బోస్నియన్, 19,241 ఇతర భాషలను మాట్లాడారు.^[138]

Education

The state university Ss. Cyril and Methodius in Skopje

The higher levels of education can be obtained at one of the five state universities: Ss. Cyril and Methodius University of Skopje, St. Clement of Ohrid University of Bitola, Goce Delčev University of Štip, State University of Tetovo and University for Information Science and Technology "St. Paul The Apostle" in Ohrid. There are a number of private university institutions, such as the European University,^[139] Slavic University in Sveti Nikole, the South East European University and others.

The United States Agency for International Development has underwritten a project called "Macedonia Connects" which has made Macedonia the first all-broadband wireless country in the world. The Ministry of Education and Sciences reports that 461 schools (primary and secondary) are now connected to the internet.^[140] In addition, an Internet service provider (On.net), has created a MESH Network to provide WIFI services in the 11 largest cities/towns in the country. The national library of Macedonia, National and University Library "St. Kliment of Ohrid", is in Skopje.

The Macedonian education system consists of:

• pre-school education
• primary
• secondary
• higher

సంస్కృతి

Robevi family house – typical Ottoman architecture widespread in the area.

మాసిడోనియా కళ, వాస్తుశిల్పం, కవిత్వం, సంగీతం వంటి గొప్ప సాంస్కృతిక వారసత్వం కలిగి ఉంది. ఇక్కడ అనేక ప్రాచీన సంరక్షిత మత ప్రదేశాలు. వార్షికంగా కవితలు, చలనచిత్రాలు, సంగీత ఉత్సవాలు ప్రతి నిర్వహిస్తారు. బైజాంటైన్ చర్చి సంగీతం ప్రభావంతో మాసిడోనియన్ సంగీత శైలులు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. మేసిడోనియా 11 వ - 16 వ శతాబ్దాల మధ్యకాలంలో అత్యంతశ్రద్ధగా సంరక్షించబడిన బైజాంటైన్ ఫ్రెస్కో చిత్రాలు ఉన్నాయి. ఫ్రెస్కో పెయింటింగ్ అనేక వేల చదరపు మీటర్ల వైశాల్యం కలిగిన సంరక్షించబడినవి. వీటిలో ప్రధాన భాగం చక్కటి స్థితిలో ఉన్నాయి. ఇవి మాసిడోనియన్ స్కూల్ ఆఫ్ ఎక్లెసియస్టికల్ పెయింటింగులకు ప్రాతినిథ్యం వహిస్తున్నాయి.

దేశంలో అత్యంత ముఖ్యమైన సాంస్కృతిక కార్యక్రమం ఒహ్రిడ్ అనే వేసవి ఉత్సవంలో సాంప్రదాయిక సంగీతం, నాటకం, ప్రపంచంలోని 50 కంటే ఎక్కువ దేశాల నుండి కవులు రచనా సంకలనంగా స్ట్రగు కవితా సాయంత్రం, బోటోలాలోని అంతర్జాతీయ కెమెరా ఫెస్టివల్, ఓపెన్ యూత్ థియేటర్, స్కోప్జేలోని స్కోప్జే జాజ్ ఫెస్టివల్ మొదలైనవి ఉన్నాయి. మాంచెస్టర్ ఒపేరా 1947 లో బ్రాంకో పోమోరిసాక్ దర్శకత్వంలో కావెల్లెరియా రస్టికానా ప్రదర్శనతో ప్రారంభమైంది. స్కోప్జేలో వార్షికంగా మే ఒపేరా ఈవెనింగ్స్ సుమారు 20 రాత్రులు జరుగుతాయి. 1972 మేలో కిరిల్ మేకెడొంస్కి జార్ సాయుయిల్ ప్రదర్శనతో మొదటి ఒపేరా ప్రదర్శన ఆరంభం అయింది.^[141]

Tavče Gravče

ఆహారం

మేసిడోనియా ఆహారసంస్కృతి బాల్కన్- మధ్యధరా (గ్రీకు), మధ్యప్రాచ్య (టర్కిష్) చేత ప్రభావితమై ఉంటుంది. కొంతవరకు ఇటాలియన్, జర్మన్, తూర్పు ఐరోపా (ముఖ్యంగా హంగేరియన్) ఆహారాలు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి.^[142] మాసిడోనియాలో నెలకొని ఉన్న వెచ్చని వాతావరణం వివిధ రకాల కూరగాయలు, మూలికలు పండ్లు పండించడానికి సహకారం అందింస్తుంది. అందువలన, మాసిడోనియన్ వంటకాలు ప్రత్యేకమైన వైవిధ్యంగా ఉంటాయి.

సొప్స్కా సలాడ్ అనే ప్రారంభ ఆహారం (అపిటైజర్) దాదాపు ప్రతి భోజనంతో పాటు భోజనంతో అందించబడే వంటకంగా ప్రసిద్ధి చెందింది, మాసిడోనియన్ వంటకాలలో రాకిజా వంటి పాల ఉత్పత్తులు, వైన్స్, వైవిధ్యమైన స్థానిక మద్య పానీయాలు, నాణ్యతకు ప్రసిద్ధి చెందాయి. టావిసీ గ్రావ్సీ, మాస్టికా వరుసగా జాతీయ ఆహారం, పానీయంగా మాసిడోనియా రిపబ్లిక్‌లో భావిస్తారు.

క్రీడలు

Philip II Arena

Macedonia basketball team at a time out during a match with Latvia

మేసిడోనియాలో అసోసియేషన్ ఫుట్ బాల్, హ్యాండ్బాల్ అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన క్రీడలుగా ఉన్నాయి. జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టును ఫుట్బాల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ మాసిడోనియా నియంత్రిస్తుంది. వారి సొంత స్టేడియం రెండవ ఫిలిప్ అరేనా.

దేశంలోని ఇతర ముఖ్యమైన జట్టు క్రీడ హ్యాండ్బాల్. 2002 లో కోమోల్ స్కోప్జే ఇ.హెచ్.ఎఫ్. మహిళల ఛాంపియన్స్ లీగ్ యూరోపియన్ కప్పును గెలుచుకుంది. 2008 లో మాసిడోనియాలో ఐరోపా మహిళల హ్యాండ్బాల్ ఛాంపియన్షిప్ జరిగింది. స్కోప్జే, ఓహ్రిడ్లో ఉన్న వేదికలలో టోర్నమెంట్ నిర్వహించబడ్డాయి. మేసిడోనియా జాతీయ జట్టు ఏడవ స్థానంలో నిలిచింది. మాసిడోనియన్ క్లబ్బులు యూరోపియన్ పోటీలలో విజయం సాధించాయి. 2016-17లలో ఆర్.కె. వార్దార్ ఇ.హెచ్.ఎఫ్. ఛాంపియన్స్ లీగ్ గెలిచారు. 2002 లో కామోల్ జిజోసీ పెట్రోవ్ స్కోప్జే మహిళల ఈవెంట్ను గెలుచుకుంది.

బాస్కెట్బాల్ జట్టు అంతర్జాతీయ బాస్కెట్బాల్లో మాసిడోనియా గణతంత్రాన్ని సూచిస్తుంది. 1992 లో మాసిడోనియాలో బాస్కెట్ బాల్‌ను బాస్కెట్ బాల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ మాసిడోనియా నిర్వహిస్తుంది. ఇది 1993 లో ఎఫ్.ఐ.బి.ఎ.లో చేరింది. 2011 నుండి మాసిడోనియా మూడు యూరోబాస్కెట్లలో పాల్గొంది. ఇది 2011 లో 4 వ స్థానంలో నిలిచింది. స్కోప్‌జేలోని బోరిస్ ట్రాజకోవ్‌స్కీ అరేనాలో హోమ్ గేమ్స్ నిర్వహించబడుతుంటాయి.

ఒహ్రిడ్ సరస్సులో వేసవి నెలల్లో ఒహ్రిడ్ స్విమ్మింగ్ మారథాన్ నిర్వహించబడుతుంది. శీతాకాలంలో మాసిడోనియా శీతాకాలపు క్రీడా కేంద్రాలలో స్కీయింగ్ ఉంది. మాసిడోనియా కూడా ఒలింపిక్ క్రీడలలో పాల్గొంటుంది. ఒలింపిక్ క్రీడాకార్యక్రమాలను మాసిడోనియన్ ఒలింపిక్ కమిటీ నిర్వహిస్తుంది.^[143]

చలనచిత్రాలు

రిపబ్లిక్లో చలన చిత్ర నిర్మాణాలకు 110 సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది.^{[ఆధారం చూపాలి]} ప్రస్తుతమున్న దేశంలో ఉత్పత్తి చేయబడిన మొట్టమొదటి చిత్రం 1895 లో " జనకి అండ్ మిల్టన్ మానకి " చిత్రం బైటోలాలో తయారు చేయబడింది. గత శతాబ్దం మొత్తంలో చలనచిత్రాలలో మాసిడోనియన్ ప్రజలు చరిత్ర, సంస్కృతి, రోజువారీ జీవితాన్ని చిత్రీకరించింది. అనేక సంవత్సరాలుగా అనేక మాసిడోనియన్ చిత్రాలను ప్రపంచవ్యాప్తంగా చిత్రోత్సవాల్లో ప్రదర్శిస్తున్నారు. ఈ చిత్రాలు చాలా ప్రతిష్ఠాత్మక అవార్డులు గెలుచుకుంటూ ఉన్నాయి. మొట్టమొదటి మేసిడోనియో చలన చిత్రం ఫ్రోసినా 1952 లో విడుదలైంది. ఒట్టోమన్ మేసిడోనియాలో ప్రొటెస్టంట్ మిషనరీ గురించి మిస్ స్టోన్ అనే చలనచిత్రాన్ని మొదటిసారిగా రంగులో చిత్రించారు. ఇది 1958 లో విడుదలైంది. రిపబ్లిక్ ఆఫ్ మాసిడోనియాలో అత్యధిక వసూలు చేసిన బాల్-కెన్-కాన్ అనే చలన చిత్రాన్ని విడుదలైన మొదటి సంవత్సరంలోనే 5,00,000 మందికంటే అధికంగా సందర్శించారు. 1994 లో మిల్కో మన్వేవ్‌స్కి చిత్రం " బిఫోర్ ది రైన్ " ఉత్తమ విదేశీ చిత్రంగా ఎంపికైంది. మానెవ్‌స్కి దేశంలో అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన ఆధునిక చిత్రనిర్మాతగా కొనసాగుతుంది. తదనంతరం డస్ట్, షాడోస్ చిత్రాలను వ్రాసి, దర్శకత్వం వహించాడు.

మాధ్యమం

మేసిడోనియాలో పురాతన వార్తా పత్రిక " నోవా మాకెడోనియా " 1944 నుండి నిర్వహించబడుతుంది. బాగా తెలిసిన ఇతర వార్తాపత్రికలు: ఉత్రీన్స్కి వెస్నిక్, డ్నెవ్నిక్, వెస్ట్, ఫోకస్, వీకర్, టీ మోడెర, మాకేడన్స్కో సోన్స్, కోహ. మాసిడోనియా రిపబ్లిక్ అసెంబ్లీ మాసిడోనియన్ రేడియో-టెలివిజన్ పబ్లిక్ చానెల్ 1993 లో స్థాపించబడింది. దేశంలో మొట్టమొదటి ప్రైవేట్ టెలివిజన్ ఛానల్ టెకో టి.వి. (1989) స్టిప్ నుండి ప్రసారం చేయబడుతుంది. ఇతర ప్రముఖ ప్రైవేట్ చానెల్స్: సిటెల్, కానాల్ 5, టెల్మా, ఆల్ఫా టివి, అల్సాట్- ఎం.

ప్రభుత్వ శలవుదినాలు

మేసిడోనియా ప్రధాన ప్రభుత్వ శలవుదినాలు:

తారీఖు	ఆంగ్లనామం	మేసిడోనియన్ పేరు	రిమార్కులు
1–2 జనవరి	కొత్తసంవత్సరం	నోవా గోడినా
7 జనవరి	క్రిస్మస్ (ఆర్థడాక్స్)	పి.ఆర్.వి. డెన్ బిజిక్
ఏప్రిల్/మే	గుడ్ ఫ్రైడే (ఆర్థడాక్స్)	వెలికి పెటోక్	ఆర్థడాక్స్ ఈస్టర్
ఏప్రిల్/మే	ఫాస్టర్ ఫ్రైడే (ఆర్థడాక్స్)	ఫి.ఆర్.వి. డెన్ వెలిగ్డెన్
ఏప్రిల్/మే	ఈస్టర్ మండే (ఆర్థడాక్స్)	వోటర్ డెన్ వెలిగ్డెన్
1 మే	లేబర్ డే	డెన్ నా ట్రౌడ్
24 మే	సెయింట్స్ సిరిల్ అండ్ మెథోడియస్ డే	ఎస్.వి.కిరిల్ ఐ మెటోడిజ్, డెన్ నా సెలోవెంస్కైట్ ప్రొస్వెటిటెలి
2 ఆగస్టు	డే ఆఫ్ ది రిపబ్లిక్	డెన్ నా రిపబ్లికాటా	1944లో స్థాపించబడిన " డే వెన్ ది రిపబ్లిక్ వాస్ " 1903 ఇలిండెన్ ఉద్యమం
8 సెప్టెంబరు	మేసిడోనియా స్వతంత్రదినం	డెన్ నా నెజవిస్నోస్టా	యొగొస్లేవియా నుండి స్వతంత్రం లభించిన దినం
11 అక్టోబరు	మేసిడేనియా స్వాతంత్ర్యపోరాట దినం	డెన్ నా వొస్టానియేటో	1944 లో ఫాసిస్టు వ్యతిరేక ఉద్యం మొదలైన రోజు
23 అక్టోబరు	మేశిడీనియన్ తిరుగుబాటు దినం	డెన్ నా మెకెడోంస్కటా రివొలుషనర్నా బొర్డా	1893 లో " అంతర్జాతీయ మేసిడోనియన్ తిరుగుబాటు సేవాసంస్థ " ఆరంభం అయిన రోజు
1 షావాల్	ఈద్ ఉల్- ఫిట్ర్	రంజాన్ బజ్రం	మూబబుల్,సీ: ఇస్లాం కేలండర్
8 డిసెంబరు	సెయింట్ క్లెమెంట్ ఆఫ్ ఒహ్రిడ్ దినం	ఎస్.వి.క్లెమెంట్ ఒహ్రిడ్స్కి

వీటితో పలు అల్పసంఖ్యాక ప్రజల మతసంబంధిత శలవుదినాలు ఉన్నాయి.

మూలాలు

చిత్రమాలిక

• 
  National park en:Pelister
• 
  en:Mount Korab – The highest mountain in the country
• 
  Šar mountain
• 
  ]]
• 
  ]]
• 
  Beach near Ljubanista

పాదపీఠికలు , మూలాలు

1. "Languages Law passed in Parliament". macedoniaonline.eu. 2008-07-26. Archived from the original on 2012-09-21. Retrieved 2008-07-27. Using the Badenter principles, the Parliament had passed the use of languages law that will touch all ethnicities in Macedonia. The law doesn't allow for use of Albanian or any other minority language as a second official language on Macedonia's territory.
2. "Report for Selected Countries and Subjects".
3. UN Resolutions #817 of April 7 and #845 of June 18 of 1993, see UN resolutions made on 1993
4. "Note on Yugoslavia". Retrieved 2008-05-10. "By resolution A/RES/47/225 of 8 April 1993, the General Assembly decided to admit as a Member of the United Nations the State being provisionally referred to for all purposes within the United Nations as "The former Yugoslav Republic of Macedonia" pending settlement of the difference that had arisen over its name."
5. United Nations, A/RES/47/225, 8 April 1993
6. United Nations Security Council Resolutions 817 of 7 April and 845 June 18 of 1993, see UN resolutions made on 1993
7. The Republic of Macedonia - BASIC FACTS Archived 2008-11-16 at the Wayback Machine, Republic of Macedonia, Ministry of foreign affairs
8. "The former Yugoslav Republic of Macedonia". Archived from the original on 27 నవంబరు 2016. Retrieved 12 March 2016.
9. "The former Yugoslav Republic of Macedonia – 47 States, one Europe". Retrieved 12 March 2016.
10. "NATO's relations with the former Yugoslav Republic of Macedonia". Retrieved 12 March 2016.
11. The Republic of Macedonia – BASIC FACTS, Republic of Macedonia, Ministry of foreign affairs Archived 16 నవంబరు 2008 at the Wayback Machine
12. "Paeonia - historical region".
13. Μακεδονία, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
14. Macedonia, Online Etymology Dictionary
15. μακεδνός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
16. μακρός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
17. Eugene N. Borza, Makedonika, Regina Books, ISBN 0-941690-65-2, p.114: The "highlanders" or "Makedones" of the mountainous regions of western Macedonia are derived from northwest Greek stock; they were akin both to those who at an earlier time may have migrated south to become the historical "Dorians".
18. Nigel Guy Wilson, Encyclopedia of Ancient Greece, Routledge, 2009, p.439: The latest archaeological findings have confirmed that Macedonia took its name from a tribe of tall, Greek-speaking people, the Makednoi.
19. Beekes, Robert (2010), Etymological Dictionary of Greek, vol. II, Leiden, Boston: Brill, p. 894
20. Ovid (2005). Green, Peter (ed.). The Poems of Exile: Tristia and the Black Sea Letters. University of California Press. p. 319. ISBN 0520242602. Ovid was lax in his geography, not least over Paeonia (in fact roughly coextensive with the present Slav republic of Macedonia).
21. Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2010). A Companion to Ancient Macedonia. John Wiley and Sons. p. 13. ISBN 1-4051-7936-8. Retrieved 2016-02-10.
22. Reames, Jeanne; Howe, Timothy (2008). Macedonian Legacies: Studies in Ancient Macedonian History and Culture in Honor of Eugene N. Borza. Regina Books. p. 239. ISBN 1930053568. Having just conquered Paeonia (roughly where the Former Yugoslav Republic of Macedonia is today).
23. Peshkopia, Ridvan (2015). Conditioning Democratization: Institutional Reforms and EU Membership Conditionality in Albania and Macedonia. Anthem Press. p. 189. ISBN 0857283251. Indeed, the territory of the Republic of Macedonia encompasses little of the ancient kingdom of Macedon, which, in most part, overlaps with the current region of the contemporary Greece, but the name Macedonia "flowed" northward with the creation of Roman region of Macedonia, after the Romans occupied Greece in 168 BC. Besides the former kingdom of Macedon, the Roman region included the territories of Paeonia, where the contemporary FYR Macedonia rests.
24. Strabo, Geography, Book 7, Frg. 4:
25. Bauer, Susan Wise: The History of the Ancient World: From the Earliest Accounts to the Fall of Rome (2007), ISBN 0-393-05974-X, page 518: "...to the north, Thracian tribes known collectively as the Paeonians."
26. Willkes, John (1996). The Illyrians. Wiley-Blackwell. p. 49. ISBN 978-0-631-19807-9. Retrieved 2016-02-10.
27. Sealey, Raphael (1976). A history of the Greek city states, ca. 700-338 B.C. University of California Press. p. 442. ISBN 978-0-520-03177-7.
28. Evans, Thammy (2007). Macedonia. Bradt Travel Guides. p. 13. ISBN 978-1-84162-186-9.
29. Borza, Eugene N. (8 September 1992). In the shadow of Olympus: the emergence of Macedon. Princeton University Press. pp. 74–75. ISBN 978-0-691-00880-6.
30. Lewis, D.M, ed. (1994). The Cambridge ancient history: The fourth century B.C. Cambridge University Press. pp. 723–724. ISBN 978-0-521-23348-4. Retrieved 2016-02-10.
31. The Cambridge Ancient History Volume 3, Part 3: The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries BC by John Boardman and N. G. L. Hammond,1982,ISBN 0-521-23447-6, page 284
32. "Persian influence on Greece (2)". Archived from the original on 16 డిసెంబరు 2016. Retrieved 17 December 2014.
33. Warfare in the ancient world: from the Bronze Age to the fall of Rome. By Stefan G. Chrissanthos, page 75
34. Poulton, Hugh (23 February 2000). Who are the Macedonians?. C. Hurst & Co. Publishers. p. 14. ISBN 978-1-85065-534-3.
35. Macedonia yesterday and today Author Giorgio Nurigiani, Publisher Teleurope, 1967 p. 77.
36. A Companion to Ancient Macedonia, By Joseph Roisman and Ian Worthington, page 549
37. "Encyclopædia Britannica – Scopje". Britannica.com. Retrieved 6 June 2011.
38. A. F. Christidis, A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity, Cambridge University Press, 2007, p.351: "Despite Roman domination, there was no retreat on the part of Greek tradition in the eastern part of the empire, and only in Macedonia did Latin spread in some extent".
39. "Acta Sancti Demetrii", V 195–207, Гръцки извори за българската история, 3, стр. 159–166
40. Nicol, Donald Macgillivray (1993). The last Centuries of Byzantium, (1261–1453). Cambridge University Press. p. 500. ISBN 978-0-521-43991-6. Retrieved 2016-02-10.
41. Phillips, John (2004). Macedonia: Warlords and Rebels in the Balkans. I.B.Tauris. p. 41. ISBN 1-86064-841-X.
42. Becoming Bulgarian: The Articulation of Bulgarian Identity in the Nineteenth Century in its International Context: an Intellectual History, Ost-European studies, Janette Sampimon, Pegasus, 2006, ISBN 90-6143-311-8, p. 234.
43. James Franklin Clarke, Dennis P. Hupchick – "The pen and the sword: studies in Bulgarian history", Columbia University Press, 1988, ISBN 0-88033-149-6, page. 221 (...Peichinovich of Tetovo, Macedonia, author of one of the first Bulgarian books...)
44. Gawrych, George Walter (2006). The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874–1913. I.B.Tauris. p. 28. ISBN 1-84511-287-3.
45. Historical dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, ISBN 0-8108-5565-8, p. 100. Google Books. Retrieved 14 November 2011.
46. Roth, Klaus; Brunnbauer, Ulf (1 January 2008). "Region, Regional Identity and Regionalism in Southeastern Europe". LIT Verlag Münster – via Google Books.
47. Stanford J. Shaw (27 May 1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808–1975. Cambridge University Press. p. 209. ISBN 978-0-521-29166-8.
48. There was even an attempt to form a kind of revolutionary government led by the socialist Nikola Karev. The Krushevo manifesto was declared, assuring the population that the uprising was against the Sultan and not against Muslims in general, and that all peoples would be included. As the population of Krushevo was two thirds hellenised Vlachs and Patriarchist Slavs, this was a wise move. Despite these promises, the insurgent flew Bulgarian flags everywhere and in many places the uprising did entail attacks on Muslim Turks and Albanians who themselves organised for self-defence." Who are the Macedonians? Hugh Poulton, C. Hurst & Co. Publishers, 1995, ISBN 1850652384, p. 57.
49. In fact Macedonian historians as Blaze Ristovski have recognized, that the "government" of the "republic", nowadays a symbol of Macedonian statehood, was actually composed of people who identified themselves as "Greeks", "Vlachs" and "Bulgarians". "We, the People: Politics of National Peculiarity in Southeastern Europe" Diana Mishkova, Central European University Press, 2009, ISBN 9639776289, p. 124.
50. "The IMARO activists saw the future autonomous Macedonia as a multinational polity, and did not pursue the self-determination of Macedonian Slavs as a separate ethnicity. Therefore, Macedonian was an umbrella term covering Bulgarians, Turks, Greeks, Vlachs, Albanians, Serbs, Jews, and so on." Historical Dictionary of Macedonia, Historical Dictionaries of Europe, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, ISBN 0810862956, Introduction.
51. The political and military leaders of the Slavs of Macedonia at the turn of the century seem not to have heard the call for a separate Macedonian national identity; they continued to identify themselves in a national sense as Bulgarians rather than Macedonians.[...] (They) never seem to have doubted "the predominantly Bulgarian character of the population of Macedonia". "The Macedonian conflict: ethnic nationalism in a transnational world", Princeton University Press, Danforth, Loring M. 1997, ISBN 0691043566, p. 64.
52. Nicolle 2008, p. 162 harv error: no target: CITEREFNicolle2008 (help)
53. Banac, Ivo (1984). The National Question in Yugoslavia. Origins, History, Politics. London and Ithaka: Cornell University Press. p. 317. ISBN 0801416752.
54. "Kraljevina Jugoslavija! Novi naziv naše države. No, mi smo itak med seboj vedno dejali Jugoslavija, četudi je bilo na vseh uradnih listih Kraljevina Srbov, Hrvatov in Slovencev. In tudi drugi narodi, kakor Nemci in Francozi, so pisali že prej v svojih listih mnogo o Jugoslaviji. 3. oktobra, ko je kralj Aleksander podpisal "Zakon o nazivu in razdelitvi kraljevine na upravna območja", pa je bil naslov kraljevine Srbov, Hrvatov in Slovencev za vedno izbrisan." (Naš rod ("Our Generation", a monthly Slovenian language periodical), Ljubljana 1929/30, št. 1, str. 22, letnik I.)
55. Dejan Djokić, Yugoslavism: histories of a failed idea, 1918–1992, p. 123, గూగుల్ బుక్స్ వద్ద
56. R. J. Crampton, Eastern Europe in the twentieth century—and after, p. 20, గూగుల్ బుక్స్ వద్ద
57. "An article by Dimiter Vlahov about the persecution of the Bulgarian population in Macedonia". newspaper "Balkanska federatsia", No. 140, 20 August 1930, Vienna, original in Bulgarian. Retrieved 2007-08-03.
58. War of words: Washington tackles the Yugoslav conflict, p. 43, గూగుల్ బుక్స్ వద్ద
59. Fischer, Bernd Jürgen (1 January 2007). "Balkan Strongmen: Dictators and Authoritarian Rulers of South Eastern Europe". Purdue University Press – via Google Books.
60. Gerginov, Kr., Bilyarski, Ts. Unpublished documents for Todor Alexandrov's activities 1910–1919, magazine VIS, book 2, 1987, p.214 – Гергинов, Кр. Билярски, Ц. Непубликувани документи за дейността на Тодор Александров 1910–1919, сп. ВИС, кн. 2 от 1987, с. 214.
61. Victor Roudometof, Collective Memory, National Identity, and Ethnic Conflict: Greece, Bulgaria, and the Macedonian Question, Praeger, 2002 p.100
62. Vassil Karloukovski. "Гиза, Антони, "Балканските държави и Македония", Македонски Научен Институт София, 2001 г". Promacedonia.org. Retrieved 28 April 2010.
63. Bechev, Dimitar (13 April 2009). "Historical Dictionary of the Republic of Macedonia". Scarecrow Press – via Google Books.
64. Duncan Perry, "The Republic of Macedonia: finding its way" in Karen Dawisha and Bruce Parrot (eds.), Politics, power and the struggle for Democracy in South-Eastern Europe, Cambridge University Press, 1997, pp. 228–229.
65. Bulgarian Campaign Committees in Macedonia – 1941 Dimitre Mičev
66. "Forming of the Local Campaign Committees". kroraina.com.
67. Historical dictionary of the Republic of Macedonia, Valentina Georgieva, Sasha Konechni, Scarecrow Press, 1998, ISBN 0-8108-3336-0, p. 223.
68. Hugh Poulton (1995). Who are the Macedonians?. C. Hurst & Co. Publishers. p. 102. ISBN 978-1-85065-238-0. Retrieved 2016-02-10.
69. Miller, Marshall Lee (1975). Bulgaria during the Second World War. Stanford University Press. p. 314. ISBN 978-0-8047-0870-8. Retrieved 2016-02-10.
70. Bulgaria managed to save its entire 48,000-strong Jewish population during World War II from deportation to Nazi concentration camps, but under German pressure those Jews from their newly annexed territories without Bulgarian citizenship were deported, such as those from Vardar Macedonia and Western Thrace. The Holocaust in Macedonia: Deportation of Monastir Jewry United States Holocaust Memorial Museum
71. Mark Cohen, The Holocaust in Macedonia: Deportation of Monastir Jewry, United States Holocaust Memorial Museum
72. This policy changed after 1943 with the arrival of Tito's envoy Montenegrin Serb Svetozar Vukmanović-Tempo. He began in earnest to organise armed resistance to the Bulgarian rule and sharply criticised Sharlo's pro-Bulgarian policy. At a meeting of the partisan brigades, as well as a group of battalions in the Resen region on 21 December 1943, Tempo makes the following comments about Shatorov and the leadership of the MCP: "They thought that the Macedonian people were Bulgarians and that they were oppressed by the hegemony of Great Serbia and had to be transferred to Bulgaria. Their basic slogan is: 'All non-Macedonians out of Macedonia'. The capital J [Serbo-Croatian spelling of Yugoslavia, Yugoslavian, etc.] was deleted from all documents. In fact they did not want Yugoslavia, no matter where it stood politically. When the war started, the initial decision of this leadership was to be separate from Yugoslavia and from Tito. They declared that Macedonia would be free as soon as the Bulgarians came...."
73. "НОБ на Македонија" Јован Поповски. Скопје, 1962
74. "Историја на Македонскиот Народ" Александар Стојановски, Иван Катарџиев, Данчо Зографски. Скопје, 1988
75. History of Bulgaria, Petar Delev et al., 2001, p.364
76. "Axis Forces in Yugoslavia 1941–45". Bloomsbury USA. 13 March 1995 – via Google Books.^{[permanent dead link]}
77. Мичев, Добрин. Партизанското движение във Вардарска Македония, 1941–1944 г. сп. Македонски преглед, кн. 2, стр. 5–40.
78. Constitution of the Socialist Republic of Macedonia, 1974 – Official Gazette of the Republic of Macedonia మూస:Mk icon
79. Устав Федеративне Народне Републике Југославије (1946), sr.wikisource.org, retrieved on 19 October 2007. మూస:Hbs icon
80. Устав Социјалистичке Федеративне Републике Југославије (1963), sr.wikisource.org, retrieved on 19 October 2007. మూస:Hbs icon
81. Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p1278 ISBN 978-3-8329-5609-7
82. "Recognition of States: Annex 3". Web.archive.org. Archived from the original on 15 ఫిబ్రవరి 2005. Retrieved 14 జనవరి 2018.
83. Thomas, Nigel (2006). The Yugoslav Wars (2): Bosnia, Kosovo And Macedonia 1992–2001. Osprey Publishing.
84. "Who are the rebels?". BBC News. 20 March 2001.
85. "Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Macedonia, 2002 – Book XIII, Skopje, 2005" (PDF). State Statistical Office of the Republic of Macedonia.
86. Huggler, Justin (12 March 2001). "KLA veterans linked to latest bout of violence in Macedonia". The Independent. London. Retrieved 4 April 2010.^{[permanent dead link]}
87. Brunnbauer, Ulf (2002). "The implementation of the Ohrid Agreement: Ethnic Macedonian resentments" (PDF). Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe (1/2002). Archived from the original (PDF) on 2015-09-23. Retrieved 2015-05-18.
89. "Macedonian Ministry of Environment". Web.archive.org. Archived from the original on 19 జనవరి 2008. Retrieved 16 ఫిబ్రవరి 2018.
90. Encyclopædia Britannica. "Britannica's article about Sar Mountains". Britannica.com. Retrieved 28 April 2010.
91. "Sar Mountains on the Euratlas map of the Europe's most significant mountain ranges". Euratlas.com. Retrieved 28 April 2010.
92. "Macedonia". Mymacedonia.net. Archived from the original on 23 అక్టోబరు 2010. Retrieved 25 January 2010.
93. "Macedonian Flora". Macedonia.co.uk. Archived from the original on 3 మే 2011. Retrieved 25 January 2010.
94. Schmidt, J. (1912) Danish researches in the Atlantic and Mediterranean on the life-history of the Fresh-water Eel (Anguilla vulgaris, Turt.). Internationale Revue der gesamten Hydrobiologie und Hydrographie 5: 317–342.
95. "Macedonian Fauna". macedonia.co.uk. Archived from the original on 2017-11-17. Retrieved 2018-02-16.
96. Fédération Cynologique Internationale: Official FCI-Standard N° 41, Published 24 November 1970. – Retrieved on 14 February 2015.
97. The breed was initially standardised by the Yugoslavian Federation of Cynology (Jugoslovenski kinološki savez, JKS) and recognised as a Yugoslavian breed with two types by the Fédération Cynologique Internationale (FCI) in 1939 under the designation Ilirski ovčar (Illyrian Shepherd Dog), FCI-Standard N° 41. Kraški ovčar and Šarplaninac were considered Type A and B of the breed. In 1957, the General Assembly of the F.C.I. accepted a motion proposed by the Yugoslavian Federation of Cynology to change the name of the breed to Jugoslovenski ovčarski pas Šarplaninac (Yugoslavian Shepherd Dog Sharplanina), and this is the official name of the breed. After the collapse of Yugoslavia, Macedonia and Serbia were recognised as the countries of origin. In 1968, type B was recognised as a separate breed under the designation Kraški ovčar (Karst Shepherd Dog), FCI-Standard N° 278 Archived 2017-10-25 at the Wayback Machine.
98. United Kennel Club: Official U.K.C. Breed Standard Archived 2 మార్చి 2016 at the Wayback Machine, Revised 1 July 2009. – Retrieved on 30 March 2010.
99. "Macedonia Country Brief" (PDF). The World Bank. 24 April 2009. Archived from the original (PDF) on 19 నవంబరు 2018. Retrieved 5 May 2009.
100. "World Bank development data" (PDF). Archived from the original (PDF) on 8 మార్చి 2010. Retrieved 26 మార్చి 2018.
101. "Government of the Republic of Macedonia". Web.archive.org. Archived from the original on 27 జనవరి 2008. Retrieved 26 మార్చి 2018.
102. "Macedonia's Flat Tax". Nuwireinvestor.com. 15 ఫిబ్రవరి 2007. Archived from the original on 22 మే 2010. Retrieved 26 మార్చి 2018.
103. "Macedonian unemployment rate". Worldbank.org.mk. Archived from the original on 2 మార్చి 2001. Retrieved 28 April 2010.
104. State Statistical Office Active population – Unemployment data
105. Gallup Balkan Monitor, 2010 Archived 27 డిసెంబరు 2012 at the Wayback Machine
106. The 2006 CIA Factbook CIA Factbook Macedonia Archived 2018-01-28 at the Wayback Machine
107. State Statistical Office Gross domestic product 2013
108. State Statistical Office External trade volume 2014
109. "GDP per capita in PPS". Eurostat. Archived from the original on 24 మే 2015. Retrieved 26 మార్చి 2018.
110. "Investment in Government, Finance, and Telecom Sectors Makes Macedonia's IT Market the Fastest Growing in the Adriatic Region, Says IDC" Archived 2012-10-22 at the Wayback Machine, IDC (global provider of market intelligence)
111. "Greek investments in FYROM at 1 bil. Euros". Greekembassy.org. 16 July 2008. Archived from the original on 19 జూలై 2010. Retrieved 26 మార్చి 2018.
112. "DEPA sees natural gas role for Greece exiting from the crisis". New Europe (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2017-04-03. Archived from the original on 2017-04-19. Retrieved 2017-04-18.
113. "101 facts about Macedonia". Faq.macedonia.org. Archived from the original on 6 జూన్ 2010. Retrieved 26 మార్చి 2018.
114. "Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Macedonia, 2002 – Book XIII, Skopje, 2005" (PDF). State Statistical Office of the Republic of Macedonia. Retrieved 2016-02-10.
115. "Macedonia – State Statistical Office". www.stat.gov.mk. Retrieved 2016-02-10.
116. UNDP's Regional Bureau for Europe Archived 25 మార్చి 2009 at the Wayback Machine
117. "FIELD LISTING :: RELIGIONS". CIA. Archived from the original on 2018-12-24. Retrieved 2018-05-09.
118. "CIA The World Factbook: Kosovo". CIA.gov. Archived from the original on 1 జూలై 2016. Retrieved 24 November 2016.
119. "Türkiye'deki Ateist Nüfus Hızla Artıyor". onedio.com. Retrieved 2016-01-31.
120. "Presentation of the main results of the Census of Population and Housing 2011" (PDF). Archived from the original (PDF) on 26 మార్చి 2017. Retrieved 9 మే 2018.
121. "CIA The World Factbook: Bosnia and Herzegovina". CIA.gov. Archived from the original on 15 మార్చి 2018. Retrieved 24 November 2016.
122. "Religious Composition by Country, 2010–2050". 2 April 2015. Archived from the original on 2 ఆగస్టు 2017. Retrieved 9 మే 2018.
123. "Во Македонија има 1.842 цркви и 580 џамии" (in Macedonian). Dnevnik. 28 December 2011. Archived from the original on 11 January 2012. Retrieved 28 December 2011.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
124. "Church Rivalry Threatens to Brim Over". Iwpr.net. Retrieved 5 May 2009.
125. మూస:Catholic-hierarchy
126. "Blog Archives " Macedonia's Jewish Community Commemorates the Holocaust, and Embraces the Future". Balkanalysis.com. Archived from the original on 24 అక్టోబరు 2009. Retrieved 28 April 2010.
127. "naslovna-9PUB" (PDF). Retrieved 3 June 2011.
128. "Basic Facts". president.gov.mk. Archived from the original on 25 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 9 మే 2018.
129. Gordon, Raymond G., Jr. (2005). "Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition". SIL International. Retrieved 3 November 2008.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
130. "Core document forming part of the reports of States Parties : The Former Yugoslav Republic of Macedonia". United Nations High Commissioner for Human Rights. Retrieved 7 November 2008.
131. "Macedonia ethnic and linguistic minorities". Eurominority. Archived from the original on 6 జనవరి 2013. Retrieved 9 మే 2018.
132. "Map of the European languages". Eurominority. Archived from the original on 14 జనవరి 2016. Retrieved 9 మే 2018.
133. "Indo-European languages in contemporary Eurasia". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Archived from the original on 15 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 9 మే 2018.
134. "BBC: Languages across Europe – Macedonia". BBC. Retrieved 7 November 2008.
135. "Europe languages map". Eupedia. Retrieved 7 November 2008.
136. Gordon, Raymond G., Jr. (2005). "Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition". SIL International. Retrieved 4 November 2008.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
137. Gordon, Raymond G., Jr. (2005). "Lewis, M. Paul, 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: ethnologue.com". SIL International. Retrieved 13 July 2010. Immigrant languages: Greek" "Adyghe [ady] A few villages in Macedonia. Alternate names: Adygey, West Circassian{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
138. "Census final data" (PDF). stat.gov.mk. 2002.
139. "Home". www.oic.org.mk.
140. "U.S. Agency for International Development". Macedonia.usaid.gov. Retrieved 5 May 2009.
141. "Macedonian Opera Marks 60th Anniversary. Culture – Republic of Macedonia". Archived from the original on 27 జూలై 2011. Retrieved 28 సెప్టెంబరు 2018.
142. Friedman, Victor; Palmer, Veselka (1995), "La cuisine macédonien", in Aufray, Michel; Perret, Michel (eds.), Cuisines d'Orient et d'ailleurs (PDF), Paris: INALCO/Grenoble: Glénant, pp. 76–79, archived from the original (PDF) on 2017-10-14, retrieved 2016-02-10
143. World InfoZone. "Macedonia Information". worldinfozone.com. Retrieved 27 August 2010.

బయటి లింకులు

Republic of Macedonia గురించిన మరింత సమాచారం కొరకు వికీపీడియా సోదర ప్రాజెక్టులు అన్వేషించండి

నిఘంటువు విక్షనరీ నుండి
పాఠ్యపుస్తకాలు వికీ పుస్తకాల నుండి
ఉదాహరణలు వికికోట్ నుండి
వికీసోర్సు నుండి వికీసోర్సు నుండి
చిత్రాలు, మీడియా చిత్రాలు, మీడియా నుండి
వార్తా కథనాలు వికీ వార్తల నుండి

ప్రభుత్వం

• E-Government
• Chief of State and Cabinet Members Archived 2010-03-24 at the Wayback Machine