బసర్ (అరుణాచల్ ప్రదేశ్)

బసర్ భారతదేశం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని లేపా రాడా జిల్లా లోని ఒక జనగణన పట్టణం. బసర్ పట్టణంలో ఎక్కువుగా గాలో తెగకు చెందిన ప్రజలు నివసిస్తారు.బసర్ రెండు జిల్లా విభాగాలుగా విభజించబడింది. బసర్ లెపారాడ జిల్లాకు ప్రధాన కార్యాలయం.ఇది జిఆర్కె- బస్కాన్, ఐసిఎఆర్ ప్రసిద్ధి చెందింది. బసర్ పట్టణానికి సమీపంలో కిడి, హాయ్, హిలే అనే మూడు నదులను కలిగి ఉన్నాయి.^[1]

బసర్
పట్టణం
బసర్ భారతదేశంలోని అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో స్థానం Show map of Arunachal Pradesh బసర్ బసర్ (India) Show map of India
Coordinates: 27°59′0″N 94°40′0″E
దేశం	India
రాష్ట్రం	అరుణాచల్ ప్రదేశ్
జిల్లా	Lepa-Rada
Elevation	578 మీ (1,896 అ.)
భాషలు
• అధికార	ఆంగ్లం
Time zone	UTC+5:30 (IST)
పిన్‌కోడ్	791101
టెలిఫోన్ కోడ్	03795
ISO 3166 code	IN-AR
Vehicle registration	AR
Coastline	0 కిలోమీటర్లు (0 మై.)

భౌగోళికం

బసర్ 27°59′N 94°40′E వద్ద ఉంది.ఇది సముద్ర మట్టానికి సగటున 578 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. పట్టణం ఆహ్లాదకరమైన చల్లని వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంటుంది.^[2]

2001 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం, బసర్ పట్టణంలో మొత్తం 3834 మంది గాలో తెగకు చెందిన జనాభాను కలిగి ఉంది.అందులో పురుషులు 56%, మంది ఉండగా, ఆడవారు 44%మంది ఉన్నారు.బసర్ పట్టణ జనాభా సగటు అక్షరాస్యత రేటు 72%, భారతదేశ సగటు అక్షరాస్యత రేటు 59.5% కంటే ఎక్కువ. మగవారిలో 61%మంది, ఆడవారిలో 39% మంది అక్షరాస్యులు.పట్టణ జనాభాలో 6 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లల 16% మంది ఉన్నారు.జన సాంద్రత చ.కి.మీ. ఒకటికి 11 మంది వ్యక్తులు నివసిస్తున్నారు.

బసర్ పట్టణ గాలో తెగల ప్రజల ప్రధాన పంట వరి, మొక్కజొన్న. వ్యవసాయం నరికి తగలపెట్టేే పద్ధతిలో ఉంటుంది. బసర్ లోయ మైదానాలలో తడి వరి సాగు ఉంది. నారింజ, పైనాపిల్ పుష్కలంగా పండిస్తారు.పర్వత శ్రేణుల ఎత్తైన గట్లలో కివీ పండ్లు, ఆపిల్ పంటకు అనువైన ప్రాంతం.గాలో తెగకు చెందిన రిబా, బసర్, రిరామ్ వంశాల అసలు ప్రదేశం బసర్. వారు 65 సంవత్సరాలకుపైగా కొండపప్రాంతాలలోని గ్రామాలలో నివసిస్తున్నారు.సాంప్రదాయకంగా ప్రతి ఒక్కరూ గ్రామీణ మండలిని ఆధునీకరణ చేసే ఎంచుకున్న చీఫ్ స్టైల్ గావ్ బుర్రా (బ్రిటిష్-యుగం అభివృద్ధి) కింద ఉంచుతారు. సాంప్రదాయ న్యాయస్థానంగా కూడా ఇది పనిచేస్తుంది. సమాఖ్యలు అన్ని గ్రామ పెద్దలు చేసే నిర్ణయాలకు లోబడి ఉంటాయి.

చదువు

బసర్ ప్రాంత పరిధిలో ఉన్న కొన్ని ముఖ్య విద్యా సంస్థలు 1) రుగు విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా ఉన్న ప్రభుత్వ మోడల్ కళాశాల 2) ఎ.పి.ఎస్.సి.టి.ఇ.కి అనుబంధంగా ఉన్న టోమి సాంకేతిక కళాశాల 3) ప్రభుత్వ ఉన్నత మాధ్యమిక పాఠశాల 4) ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల బామ్ 5) ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల (పాత మార్కెట్ బాసర్) 6) వివేకానంద కేంద్ర విద్యాలయం (పాత మార్కెట్ బసర్)

భాష

బసర్ పట్టణంలోని గాలో తెగ ప్రజలు మాట్లాడే మాండలికం గాలో (లారే), ఇది గాలో తెగల ప్రజలు మాట్లాడే ఉప మాండలికం.

బసర్  లోని గాలో ప్రజల ఆడ, మగ ఇద్దరూ ధరించే దుస్తులు వారు స్వంతంగా నేసినవి. గాలో తెగ స్త్రీలు ధరించే దుస్తులు శరీర భాగాన్ని పూర్తిగా కప్పి ఉంచి, చుట్టూ చుట్టబడే పద్ధతిలో ధరిస్తారు.పురుషులు స్వంతంగా తయారుచేసుకున్న గాలక్ అని పిలువబడే స్లీవ్ లెస్ చొక్కా ధరిస్తారు. ఇది భుజంపై చుట్టిన ముడి పట్టు వస్త్రం జీరాతో కప్పబడి ఉంటుందిదిగువ భాగాన్ని హేబ్ అని పిలిచే ఒక నడుముతో కప్పబడి ఉంటుంది, ఇది పిరుదుల మధ్యకు వెళుతుంది, పుబిస్ వైపుకు ముడుచుకుంటుంది.ఇది బెల్ట్ లాంటి డీర్స్కిన్ తోలుపై వేలాడుతోంది.చెరకు నుండి బోలప్ చేతితో రూపొందించిన టోపీ లాంటి కవరింగ్‌తో తల కప్పబడి ఉంటుంది. ఇది పాత యుద్ధ పోరాటంలో హెల్మెట్‌గా పనిచేస్తుంది.

పండుగలు, నృత్యాలు

" మోపిన్ " (పండుగ తల్లి) అనే పండగను పంటలకు విత్తనాలు విత్తడానికి ముందు వ్యవసాయ పండుగ.బసర్‌లో దీనిని విస్తృత మార్గాల్లో జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ సందర్భంగా "మోపిన్" పోపిర్ పాట, నృత్యం చేస్తారు.

స్థానిక గాలో తెగ గిరిజన కళ, సంస్కృతిని జరుపుకునే బాస్కాన్ పండుగ ప్రతి సంవత్సరం నవంబరులో జరుగుతుంది.^[3]

మతం

గాలో ప్రజల "డోని-పోలో" అభ్యాసానికి మెజారిటీ ఫాలోయింగ్ ఉంది, ఇందులో సూర్యుడు, చంద్రుల ఆశీర్వాదాలను కోరడానికి పూర్వీకులను ప్రసన్నం చేసుకోవటానికి ప్రాసలు జరిపించడం జరుగుతుంది, ఇక్కడ "నైబు" అని పిలువబడే పూజారి కీలక పాత్ర పోషిస్తాడు. డోని-పోలో, ప్రజల మధ్య అతను పూజారిగా (మధ్యవర్తి) వ్యవహరిస్తాడు

మూలాలు

1. "Basar MLA". Archived from the original on 19 August 2016. Retrieved 14 August 2016.
2. Map and weather of Basar
3. "BASCON - A Festival Beyond The Ordinary At Basar". Voyager - Sandy N Vyjay. 2018-12-17. Retrieved 2019-07-21.

వెలుపలి లంకెలు