పి. బి. శ్రీనివాస్

పి. బి. శ్రీనివాస్ (సెప్టెంబరు 22, 1930 - ఏప్రిల్ 14, 2013) (పూర్తి పేరు ప్రతివాది భయంకర శ్రీనివాస్)^[1] చలనచిత్ర నేపథ్యగాయకుడు. ఆయన తన మాతృభాష అయిన తెలుగులో కంటే కన్నడ, తమిళ చిత్రాలలో ఎక్కువ పాటలు పాడారు. ఆయన హిందీ, మలయాళం చిత్రాలలో కూడా పాటలు పాడారు. కన్నడ నటదిగ్గజం రాజ్‌కుమార్‌కు శ్రీనివాస్ ఎన్నో గీతాలు ఆలపించారు. శ్రీనివాస్ తెలుగు, కన్నడ, తమిళ, మలయాళం, హిందీ, ఉర్దూ, ఆంగ్ల, సంస్కృత భాషలలో దిట్ట. శ్రీనివాస్ ఎన్నో గజళ్లు వ్రాసారు. శ్రీనివాస్ గళం సువర్ణ గళంగా గుర్తింపు పొందింది. శ్రీనివాస్ మొట్టమొదటిసారిగా జాతక ఫలం (1954) చిత్రంలో పాడారు. ఆయన సుమారు 3000 లకు పైగా పాటలు పాడారు.^[2]

పి. బి. శ్రీనివాస్
పి. బి. శ్రీనివాస్
జననం	సెప్టెంబరు 22, 1930 గొల్లప్రోలు, కాకినాడ, మద్రాసు రాష్ట్రం
మరణం	ఏప్రిల్ 14, 2013 చెన్నై . తమిళనాడు
నివాస ప్రాంతం	చెన్నై, తమిళనాడు
ఇతర పేర్లు	పి.బి.ఎస్.
వృత్తి	నేపథ్యగాయకుడు
మతం	హిందూ మతం
తండ్రి	ఫణీంద్రస్వామి
తల్లి	శేషగిరమ్మ

జీవితం

ఆయన ఆంధ్రపదేశ్ లో తూర్పు గోదావరి జిల్లా లోని కాకినాడ పట్టణమునందు ఫణీంద్ర స్వామి, శేషగిరమ్మ దంపతులకు సెప్టెంబర్ 22, 1930న జన్మించాడు.^[1] ఆయన కళాశాల చదివి బి.కాం. డిగ్రీని సంపాదించాడు. ఆయన పూర్వీకులు పసలపూడి గ్రామానికి చెందినవారు.

ఆయన ఎనిమిది భాషలలో అనర్గళంగా మాట్లాడగలడు. అవి తెలుగు, కన్నడం, తమిళం, మళయాళం, హిందీ, ఉర్దూ, ఆంగ్లం.^[3] ఆయన దేశంలోని ప్రధానమైన భాషలలో ఎన్నో పాటలు పాడినప్పటికీ ఎక్కువ పాటలను కన్నడ భాషలోనే పాడాడు. తెలుగు చిత్రాల్లో ఎన్నో ప్రజాదరణ పొందిన పాటలను తన మధుర గాత్రంతో ఆలపించాడు. శాంతినివాసం (1960) చిత్రంలో మహానటుడు నాగయ్య గారికి "శ్రీ రఘురాం జయ రఘురాం " అనే పాటను పాడటం విశేషం.

తండ్రి సంస్కృత పండితులు కావటం వల్ల సంస్కృతం శ్రీనివాస్‌కి చిన్ననాడే అబ్బింది. ఫణీంద్రస్వామి కంటే తల్లి శేషగిరమ్మ దగ్గర చనువెక్కువ. తండ్రి క్రమశిక్షణకు పెట్టింది పేరు. తల్లి సంస్కృత విదుషీతల్లజ. కిడాంబి వారింటి ఆడపడుచు. ఆమెది కోయిల గొంతు. సంగీతకోవిద. గురువుల నుంచి శ్రీనివాస్ నేర్చుకొన్నదేమన్నా ఉంటే అది తల్లి నుంచే. ఆమే అతనుకు ఆదిగురువు, తుది గురువు.

కళారంగం

తమిళనాడు ప్రభుత్వం నుంచి ముఖ్యమంత్రి కరుణానిధి గారి నుంచి కలైమామణి పురస్కారాన్ని అందుకొన్నారు. ఇంకా కర్ణాటక ప్రభుత్వ పురస్కారాన్ని, శ్రీ రాఘవేంద్ర మఠం వారి ప్రతిష్ఠాత్మకమైన సంగీత కళానిధి పురస్కారాన్ని అందుకొని ఆస్థాన విద్వాంసులుగా నియమితులయ్యారు. కంచి జగద్గురుపీఠం నుంచి శ్రీ జయేంద్రసరస్వతుల నుంచి సంగీతరత్న, సంగీత నాథమణి బిరుదాలను స్వీకరించారు. ఆరిజోనా విశ్వవిద్యాలయం నుంచి సంగీత సాహిత్యాలకు అందించిన సేవలకు గాను డాక్టరేట్ గౌరవాన్ని కూడా అందుకొన్నారు.^[4]

శ్రీనివాస్ 1952లో జెమిని వారి హిందీ చిత్రం "మిస్టర్ సంపత్"తో తన చలనచిత్ర జీవితం ప్రారంభించారు. అందులో ఆయన పాడిన పాట "ఆజి హం భారత్ కీ నారి" ఒక యుగళ గీతం. దీనిని "గీతా దత్త్ "తో కలిసి పాడి ప్రాముఖ్యత పొందారు. 1955 లో మళయాళ చిత్రం "హరిశ్చంద్ర"^[5] లో పాడారు. ఆయన మొదటి సోలో సాంగ్ "ప్రేమ పాశం" చిత్రంలో పి.సుశీలతో పాడారు. ఇది ఎంతో విశేషతను సంతరించుకుంది. తర్వాత కన్నడ కంఠీరవ రాజ్ కుమార్కు చాలా కాలంపాటు పాటలు పాడారు. ఇవి విమర్శకులచే, అభిమానులచే, పరిశ్రమలచే కొనియాడబడ్డాయి. తమిళ పరిశ్రమలో జెమిని గణేశన్కు అనేక పాటలు పాడారు. ఆయనపాటలలో పేరొందిన పాట "నిలవే ఎన్నిదం నెరుంగతె". ఆయన ఇతర నటులకు కూడా అనేక సందర్భాలలో పాటలు పాడారు. ముఖ్యంగా కొన్ని పాటలను ఎం.జి.రామచంద్రన్, శివాజీ గణేశన్ లకు పాడారు. 1964 లో మై భీ లడకీ హూ అనే హిందీ చిత్రంలో లతా మంగేష్కర్తో కలిసి పాడిన పాట "చందా సె హోగా వో ప్యారా" ఎంతో విశేషతను పొందింది. ఆయన కంఠం తమిళంలో అనేక మంది నటులకు ఉపయోగపడింది. వారు జెమినీ గణేశన్, ముత్తురామన్, రవిచంద్రన్, జైశంకర్.

"పావా మనిప్పు" అనే చిత్రంలో కన్నదాసన్ వ్రాసిన "కలగాలి ఆవల్ వసంతమ్" అనే పాటను ఎం.ఎస్.విశ్వనాథన్, టి.కె.రామమూర్తి గారి సంగీత సారథ్యంలో పాడారు. అంజలీ పిక్చర్స్ వారి ఆడుతా వీట్టుప్పెన్ అనే చిత్రంలో కొన్ని పాటలు పాడారు. శ్రీనివాస్ గాయనీమణులైన పి.సుశీల, ఎస్.జానకి, పి.భానుమతి, కె.జమునా రాణి, ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి, లతా మంగేష్కర్ ల సరసన పాడారు.

ఆయన ఆధ్యాత్మిక పాటలను కూడా పాడారు. అవి "శారదా భుజంగ స్తోత్రం", "శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతమ్", "ముకుంద మాల", "శ్రీ మల్లికార్జునస్తోత్రం", పురందరదాసు సంకీర్తనలు.

చైన్నై లోని ఆయన ఉంటున్న వుడ్‌లాండ్స్ డ్రైవ్ ఇన్ రెస్టారెంట్ లో ఏ సమయములో అతనును సందర్శించినా ప్రశాంతంగా కవితలు వ్రాసుకుంటుండేవారు.^[6]

మరణం

పి. బి. శ్రీనివాస్ ఏప్రిల్ 14, 2013లో తన 82వయేట చెన్నై లోని ఆసుపత్రిలో గుండెపోటుతో మరణించారు.

వివిధ చిత్రాలలో పాడిన పాటలు

సంవత్సరం	చిత్రం	భాష	పాట
1952	మిష్టర్ సంపత్	హింది	Aji hum Bharat ki naari (with Geeta Dutt)
1955	హరిశ్చంద్ర	మళయాళం
1955	రాణీ రత్నప్రభ	తెలుగు
1956	భలే రాముడు	తెలుగు
1958	శ్రీ రామభక్త హనుమాన్	తెలుగు	లేవయ్యా లేవయ్యా లేరయ్య నీసాటి వీరాంజనేయా
1959	జయభేరి	తెలుగు
1960	భక్త కనకదాస	కన్నడం	Baagilanu Theredu Eethaneega Vasudevano Badukideno Kula Kula Singara Sheela
1960	భక్త శబరి	తెలుగు
1960	ఋణానుబంధం	తెలుగు
1960	సహస్ర శిరచ్ఛేద అపూర్వ చింతామణి	తెలుగు
1960	శాంతినివాసం	తెలుగు
1961	విజయనగరద వీరపుత్ర	కన్నడం	Apaara Keerthi
1961	ఇద్దరు మిత్రులు	తెలుగు
1961	ఇంటికి దీపం ఇల్లాలే	తెలుగు
1961	పాశమలర్	తమిళం	Yaar Yaar Avar Yaaro
1961	పావ మన్నిప్పు	తమిళం	Kalangalil Aval
1961	తిరుడతే
1961	శ్రీ సీతారామ కల్యాణం	తెలుగు
1962	ఆత్మ బంధువు	తమిళం
1962	స్వర్ణ గౌరి	కన్నడం	Baara Chandrama Nudi Mana Baare Nee Cheluve Beeso Gaali
1962	భీష్మ	తెలుగు	మనసులోని కోరిక తెలుసు నీకు ప్రేమికా
1962	దక్ష యజ్ఞం	తెలుగు
1962	కులగోత్రాలు	తెలుగు	Rave Rave Bala Hello My Dear Leela
1962	రక్త సంబంధం	తెలుగు
1962	వీర తిరుమగన్	తమిళం	Paadatha Paatellam Roja Malarae
1963	చదువుకున్న అమ్మాయిలు	తెలుగు
1963	లవ కుశ	తలుగు
1963	పార్ మగలె పార్	తమిళం	Aval Paranthu Ponale Madhurai Nagaril Madura Nagaril
1964	మై భీ లడకీ హూన్	హిందీ	Chanda Se Hoga Wo Pyaara (with Lata Mangeshkar)
1964	పతివ్రత	తెలుగు	చిన్నారి వన్నెలాడీ నీతో స్నేహం కోరి వుంటినమ్మా సా సా సా సా పాడమ్మా .. మోహన మూర్తివి నీవో
1964	బొబ్బిలి యుద్ధం	తెలుగు
1964	డా. చక్రవర్తి	తెలుగు
1964	సర్వర్ సుందరం	తమిళం	Poga Poga Theriyum
1964	కాదలిక్క నేరమిల్లై	తమిళం	Anubavam Puthumai Viswanathan Velai Vendum Unga Ponnana Kaigal
1965	గుడి గంటలు	తెలుగు	నీలి కన్నుల నీడల లోన
1965	ప్రేమించి చూడు	తెలుగు	Meda Meeda Meda Katti Kotlu Koodabettinatti Kamandu Mee Andala Chetulu Kandenu Papam
1965	శ్రీ సింహాచల క్షేత్ర మహిమ	తెలుగు	Jayahe Mohana Roopa Gaana Kalaapa
1965	తేనె మనసులు	తెలుగు
1966	మంత్రాలయ మహాత్మె	కన్నడం	Indu Enage Govinda Kaliyirondu Paatavannu Tunge Theera Rasika Saalade Neenu Baralilla
1966	కప్పు బిలుపు	కన్నడం	Ide Roopa Indina Hindu Deshada
1966	ఎమ్మె తమ్మన్న	కన్నడం	Belli Hakki Aguva Kanneradu Kareyuthide Kolalanoodi Kuniva Neenaarigaadeyo Ele Maanava [7]
1966	శ్రీకృష్ణ పాండవీయం	తెలుగు	ఏమిటయా నీ లీలా కృష్ణా
1966	లేత మనసులు	తెలుగు
1967	బంగారద హూవు	కన్నడం	Aaha Mogavu Do Do Do Basavanna Oduva Nadi
1967	లగ్న పత్రికె	కన్నడం	Bramhachaari Gandu Muthina Chandu Illi Yaaru Illa Kanneradu Nijavo Sullo
1967	బెల్లి మొద [8]	కన్నడం	Belli Modada Ideega Nee Ide Nanna Uthara Odeyithu
1967	సాక్షి	తెలుగు
1967	ఊటీ వరై ఉరవు	తమిళం
1968	బేడి బండవలు	కన్నడం	Neera Mele Aleya Ungura
1969	మేయర్ ముత్తన్న	కన్నడం	Ayyayyayyo Halli Mukha Haavige Halliyadarenu Shiva Onde Naadu
1969	సప్తస్వరాలు	తెలుగు
1970	అరిశిన కుంకుమ	కన్నడం	Honnaase Ullavage Thaavare Hoo Kere Ilidu Baa Thaaye
1971	శర పంజర	కన్నడం	Kodagina Kaveri Uthara Drivadhim
1971	జై జవాన్ జై కిసాన్	హిందీ	Nakhrewali Chaal
1971	కస్తూరి నివాస	కన్నడం	Aadisi Nodu Beelisi Nodu
1971	సీత	కన్నడం	Ee Cheluvanu Barede Neenu Ninna Hesara
1971	సంపూర్ణ రామాయణం	తెలుగు	వెడలెను కోదండపాణి
1971	పరోపకారి	కన్నడం	Hodare Hogu Guttonda Heluve Kaviya Madhura
1971	సాక్షాత్కార	కన్నడం	Janma Janmada Anubandha Olave Jeevana
1971	చెల్లెలి కాపురం	తెలుగు
1972	సిపాయి రాము	కన్నడం	Kathe Mugiyithe Nidireyu Sadaa
1972	నాగర హావు	కన్నడం	Kannada Naadina Veera Baare Baare Sangama Sangama Kathe Heluve
1972	బంగారద మనుష్య	కన్నడం	Nagu Nagutha Aagadu Endu Aaha Mysooru Mallige Baala Bangara Hani Hani Goodidare
1973	దూరద బెత్త	కన్నడం	Preethine Aa Dyaavru Thanda Kaamanna Kathige
1973	సంగమ	కన్నడ	Sirivanthanaadaru
1973	గంధద గుడి	కన్నడం	Ellu hogalla Naavaaduva nudiye kannada
1974	భూతయ్యన మగ అయ్యు	కన్నడం	Malenaada Henna Maariya Gathiyendu
1974	భక్త కుంబర	కన్నడం	Naanu Neenu Hari Naamave Manava Lakshmi Sthothram Vitala Panduranga Kande Hariya Kande
1974	ఎరదు కనసు	కన్నడం	Baadi Hoda Endendu Ninnanu Marethu Endu Ninna Noduve
1974	జై జై రాం	హిందీ	లవ్ కుశ్
1975	శుభ మంగళ	కన్నడం	Shubha Mangala Hema... Naakondla Naaku
1975	భక్తి మే భగవాన్	హిందీ	Dekha Hari Dekha
1976	ప్రేమద కణికె	కన్నడం	Chinna Endu Naguthiru Putta Putta Hejje
1976	జీవనజ్యోతి	తెలుగు
1976	సీతాకల్యాణం	తెలుగు
1977	సొసెతండ సౌభాగ్యా	కన్నడం	Ravi Varmana Saaku Ennuvane Eke Avasaravu
1977	బభృవాహన	కన్నడం	Ninna Kanna Notadalli Yaaru Thiliyaru
1977	తబ్బలి నీనదె మగనె	కన్నడం	Dharani Mandala Madhyadolage
1977	దేవర దుడ్డు	కన్నడం	Godhuli Krishna..Gaaliya Patadanthe
1978	స్వర్ణ భూమి	కన్నడం	Kaanada Devaru Siri Kannada Naadu
1978	పద్వారల్లి పందవరు	కన్నడం	Haadomme Haadabeku Thookadisi Thookadisi Beeladiru Thamma
1978	గోరంత దీపం	తెలుగు
1979	లక్ష్మీ పూజ	తెలుగు
2004	7జి రెయిన్ బౌ కాలనీ	తమిళం	Idhu Enna Maatram
2010	ఆయిరథిల్ ఒరువన్	తమిళం	Pemmane

1. Laxmi Pooja (1979)
2. Gorantha Deepam (1978)
3. Jeevana Jyothi (1976)
4. Seeta Kalyanam (1976)
5. Chelleli Kapuram (1971)
6. Saptaswarulu (1969)
7. Ooty Varai Uravu (1967)
8. Sakshi (1967)
9. Letha Manasulu (1966)
10. Tene Manasulu (1965)

ఇవి కూడా చూడండి

లింకులు

• ప్లేబ్యాక్ సింగర్ పి.బి.ఎస్- విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న , ఇతరులు. ఈమాట మే 2013
• ఐ.ఎం.డి.బి. లో పి.బి.శ్రీనివాస్ పేజి
• ఆయనగూర్చి వివిధ ఇంటర్వ్యూలు^{[permanent dead link]}

సూచికలు

3. "The Hindu : Music cannot thrive without rasikas". Archived from the original on 2012-11-03. Retrieved 2013-04-15.
4. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2017-11-04. Retrieved 2016-05-25.
5. "The Hindu: Harishchandra (1955)". Archived from the original on 2011-10-08. Retrieved 2013-04-15.
6. "The Hindu : Bit of drive-in nostalgia". Archived from the original on 2009-05-08. Retrieved 2013-04-15.
7. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2014-02-23. Retrieved 2013-04-15.
8. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2013-04-14. Retrieved 2013-04-15.