భారతీయ రాజకీయవేత్త From Wikipedia, the free encyclopedia
కరణ్ సింగ్ (జననం 9 మార్చి 1931) ఒక భారతీయ రాజకీయవేత్త , తత్వవేత్త.[1] ఈయన జమ్మూ కాశ్మీర్ సంస్థానానికి నామమాత్రపు మహారాజు. 1952 నుండి 1965 వరకు ఈయన జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్ర సదర్-ఇ-రియాసత్ (అధ్యక్షుడు) గా ఉన్నాడు.[2] ఉత్తర భారతదేశంలో 175 దేవాలయాల నిర్వహణ, సంరక్షణ వంటి రంగాలలో పనిచేసే జమ్మూ కాశ్మీర్ ధర్మర్త్ ట్రస్ట్ కు ఈయన చైర్పర్సన్ ట్రస్టీ.[3][4]సింగ్ భారత పార్లమెంటు ఎగువ సభ అయిన రాజ్యసభ సభ్యుడిగా దేశ రాజధాని ఢిల్లీకి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. ఇతడు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీ సీనియర్ సభ్యుడు. ఇతడు వరుసగా అధ్యక్షుడిగా (సదర్-ఇ-రియాసత్) , భారత పాలిత జమ్మూ కాశ్మీర్ గవర్నర్ గాపనిచేశాడు.[2][5] ఇండియా ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ జీవితకాల ధర్మకర్తగా, అధ్యక్షుడుగా కూడా పనిచేశాడు. 2018 వరకు మూడు పర్యాయాలు బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం కులపతిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఇతని తరువాత గిరిధర్ మాలవీయ ఆ పదవిని చేపట్టాడు.[6][7] ఇతడు చాలా సార్లు భారత అధ్యక్షపదవికి అభ్యర్థిగా ఉన్నాడు. [8][9][10][11]
కరణ్ సింగ్ | |
---|---|
1st జమ్మూ కాశ్మీర్ గవర్నర్ | |
In office 30 మార్చి 1965 – 15 మే 1967 | |
అంతకు ముందు వారు | పదవి సృష్టించబడింది సదర్-ఇ-రియాసత్ |
తరువాత వారు | భగవాన్ సహాయ్ |
సదర్-ఇ-రియాసత్ ఆఫ్ జమ్మూ & కాశ్మీర్ | |
In office 17 నవంబర్ 1952 – 30 మార్చి 1965 | |
ప్రధాన మంత్రి | షేక్ అబ్దుల్లా బక్షీ గులామ్ మొహమ్మద్ ఖ్వాజా షంషుద్దీన్ గులామ్ మొహమ్మద్ సాదిక్ |
అంతకు ముందు వారు | పదవి సృష్టించబడింది |
తరువాత వారు | పదవి రద్దు చేయబడింది గవర్నర్ |
ప్రిన్స్ రీజెంట్ ఆఫ్ జమ్మూ& కాశ్మీర్ | |
In office 20 జూన్ 1949 – 17 నవంబర్ 1952 | |
చక్రవర్తి | హరి సింగ్ |
వ్యక్తిగత వివరాలు | |
జననం | కేన్స్, ఫ్రాన్స్ | 1931 మార్చి 9
రాజకీయ పార్టీ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (1947–1979, 2000–present) |
ఇతర రాజకీయ పదవులు | జమ్మూ కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ (1996–1999) స్వతంత్ర అభ్యర్థి(1984) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (యు) (1979–1984) |
జీవిత భాగస్వామి | యశో రాజ్యలక్ష్మి |
బంధువులు | డోగ్రా వంశం చిత్రాంగద సింగ్ (కోడలు) భీమ్ సింగ్ (జ్ఞాతి) ధియాన్ సింగ్ (దూరపు బంధువు) |
సంతానం | అజాతశత్రు సింగ్, విక్రమాదిత్య సింగ్, జ్యోత్స్నా సింగ్ |
తల్లిదండ్రులు | మహారాజా సర్ హరి సింగ్ మహారాణి తారాదేవి |
నివాసం | మానససరోవర్,3, న్యాయమార్గ్, చాణక్యపురి, న్యూ ఢిల్లీ |
కళాశాల | కాశ్మీర్ విశ్వవిద్యాలయం (B.A.) ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం (M.A., PhD) |
పురస్కారాలు | పద్మ విభూషణ్ |
సంతకం | |
వెబ్సైట్ | karansingh.com |
డోగ్రా రాజవంశానికి చెందిన యువరాజు కరణ్ సింగ్ ఫ్రాన్స్ కేన్స్ లోని మార్టినెజ్ హోటల్ లో జన్మించాడు.[12] ఇతడు జమ్మూ కాశ్మీర్ మహారాజా సర్ హరి సింగ్ ఏకైక కుమారుడు.[13] ఇతని తల్లి, ఇతని తండ్రికి నాల్గవ భార్య అయిన మహారాణి తారా దేవి, హిమాచల్ ప్రదేశ్ కాంగ్రా జిల్లా బిలాస్పూర్ సమీపంలోని విజయ్పూర్కు చెందిన కటోచ్ రాజ్పుత్ కుటుంబం నుండి వచ్చింది. సింగ్ డెహ్రాడూన్లోని డూన్ స్కూల్ లో చదువుకున్నాడు, ఇది ఉన్నత స్థాయి బోర్డింగ్ పాఠశాల. కరణ్ సింగ్ తరగతిలో సాధారణ విద్యార్థులతో కలిసి ప్రామాణిక విద్యను పొందాడు. ఒక భారతీయ రాజకుటుంబ వారసుడైనా అసాధారణంగా, ఇతను గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీ కోసం ఒక కళాశాలలో చేరాడు, మొదట జమ్మూ కాశ్మీర్ విశ్వవిద్యాలయం, శ్రీనగర్ నుండి బి. ఎ. డిగ్రీని చదివాడు. తరువాత ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి పొలిటికల్ సైన్స్లో ఎం. ఎ. డిగ్రీ, పిహెచ్డి లను పొందాడు.[14]
1949లో జమ్మూ కాశ్మీర్ భారతదేశంతో విలీనం అయ్యాక, ఇతని తండ్రి పాలకుడిగా వైదొలిగిన తరువాత ఇతడు ఆ రాష్ట్ర యువరాజు రీజెంట్గా నియమించబడ్డాడు. అప్పటి నుండి, అతను వరుసగా రీజెంట్, సదర్-ఇ-రియాసత్ గా, తరువాత 1965 నుండి 1967 వరకు జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రానికి మొదటి గవర్నర్గా పనిచేశాడు.
1953 ఆగస్టు 8న జమ్మూ కాశ్మీర్ అధ్యక్షుడిగా (సదర్-ఇ-రియాసత్), కరణ్ సింగ్ కాశ్మీర్ కోసం స్వతంత్ర ఆశయాలను కలిగి ఉన్నందుకు ఎన్నికైన ప్రధాన మంత్రి షేక్ అబ్దుల్లాకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన తిరుగుబాటుకు మద్దతు ఇచ్చాడు. ఇది కాశ్మీర్ కుట్ర కేసు తరువాత అబ్దుల్లాను పదకొండు సంవత్సరాల జైలు శిక్షకు దారితీసింది.
1967లో, ఇతడు జమ్మూ కాశ్మీర్ గవర్నర్ పదవికి రాజీనామా చేసి, 1967 - 1973 మధ్యకాలంలో కేంద్ర మంత్రివర్గంలో అతి పిన్న వయస్కుడిగా పర్యాటక, పౌర విమానయాన శాఖలను నిర్వహించాడు.[16][17] రెండు సంవత్సరాల తరువాత, 1961లో తన తండ్రి మరణించినప్పుడు తనకు లభించిన తన ప్రైవీ పర్సును స్వచ్ఛందంగా అప్పగించాడు. ఇతడు ఆ మొత్తాన్ని తన తల్లిదండ్రుల పేరు మీద ఉన్న ఒక స్వచ్ఛంద సంస్థలో ఉంచాడు.
1971లో ప్రకటించిన భారత రాజ్యాంగం 26వ సవరణలో, కరణ్ సింగ్ కేంద్ర క్యాబినెట్ మంత్రిగా ఉన్న భారత ప్రభుత్వం, బిరుదులు, అధికారాలు, వేతనాలతో సహా రాచరిక భారతదేశపు అన్ని అధికారిక చిహ్నాలను రద్దు చేసింది.[18][19] ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం ముగిసిన సమయంలో ఇతడు అమెరికా భారత రాయబారిగా ఉన్నాడు. సింగ్ 2005లో పద్మవిభూషణ్ పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు.
1971లో, తూర్పు పాకిస్తానుకు సంబంధించి భారతదేశపు వైఖరిని వివరించడానికి తూర్పు బ్లాక్ దేశాలకు రాయబారిగా పంపబడ్డాడు. తరువాత పశ్చిమ పాకిస్తాన్తో అంతర్యుద్ధంలో పాల్గొన్నాడు.[20] 1973లో విమాన ప్రమాదం తరువాత ఇతడు రాజీనామా చేయడానికి ప్రయత్నించారు, కానీ ఆ రాజీనామాను కేంద్రం ఆమోదించలేదు. అదే సంవత్సరం, ఇతడు ఆరోగ్య, కుటుంబ నియంత్రణ మంత్రిగా మారి, 1977 వరకు ఈ పదవిలో పనిచేశాడు.
ఎమర్జెన్సీ తరువాత, కరణ్ సింగ్ 1977లో కాంగ్రెస్ టిక్కెట్పై ఉధంపూర్ నుండి లోక్సభకు ఎన్నికయ్యాడు [అప్పటికి ఇంకా కాంగ్రెస్ (I), కాంగ్రెస్ (U) వర్గాలుగా విడిపోలేదు]. 1979లో చరణ్ సింగ్ మంత్రివర్గంలో విద్యా సాంస్కృతిక మంత్రి అయ్యాడు. ఇందిరా కాంగ్రెస్ నుండి విడిపోయిన కాంగ్రెస్ (ఇందిరా కాంగ్రెస్) కు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. మొరార్జీ దేశాయ్ నేతృత్వంలోని జనతా పార్టీ ప్రభుత్వం పతనమైన తరువాత చరణ్ సింగ్ ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. తనకు అనుకూలంగా విశ్వాస తీర్మానం ఆమోదించబడుతుందనే నమ్మకం లేనందున చరణ్ సింగ్ స్వయంగా ఒక రోజు కూడా పార్లమెంటుకు హాజరుకాకుండా రాజీనామా చేశాడు. కరణ్ సింగ్ 1980 లోక్సభ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ (U) టిక్కెట్పై పోటీ చేసి గెలిచాడు. 1989-1990 లో, ఇతడు యు.ఎస్. లో భారత రాయబారిగా పనిచేశాడు, ఈ అనుభవం ఇతడు రాసిన "బ్రీఫ్ సోజర్న్" అనే పుస్తకానికి అంశంగా మారింది.
1967 నుండి 1984 వరకు కరణ్ సింగ్ లోకసభ సభ్యుడిగా ఉన్నాడు. 1984లో జమ్మూ నుంచి స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా లోక్సభ ఎన్నికల్లో పోటీ చేసి ఓడిపోయాడు. జమ్మూ కాశ్మీర్ లో చురుకుగా ఉన్న ముస్లిం ఆధిపత్య పార్టీ అయిన నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తూ 1996 నవంబర్ 30 నుండి 1999 ఆగస్టు 12 వరకు రాజ్యసభ సభ్యుడిగా ఉన్నాడు. తరువాత, ఇతడు 28 జనవరి 2000 నుండి 27 జనవరి 2018 వరకు ఐ. ఎన్. సి. కి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తూ రాజ్యసభ సభ్యుడిగా ఉన్నాడు. ఇతడు తన విధేయతను ఒక రాజకీయ పార్టీ నుండి మరొక రాజకీయ పార్టీకి తరచుగా మార్చుకోడానికి ప్రసిద్ధి చెందాడు. ఇతడు బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం, జమ్మూ కాశ్మీర్ విశ్వవిద్యాలయం, జవహర్లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం, ఎన్ఐఐటి విశ్వవిద్యాలయాలకు ఛాన్సలర్గా పనిచేశాడు.[21]
కొన్ని ప్రధాన కార్యక్రమాలను ప్రదర్శించడానికి వివిధ రంగాలకు చెందిన బిబేక్ దేబ్రాయ్, అమితాబ్ కాంత్, శశి థరూర్, హేమంత్ బాత్రా, మరూఫ్ రజా, సంజీవ్ సన్యాల్ వంటి ఇతర సీనియర్ ప్రముఖ నిపుణులతో పాటు అతిథి వ్యాఖ్యాతగా సంసద్ టీవీ (లోక్ సభ టీవీ , రాజ్యసభ టీవీ లను విలీనం చేసిన గ్లోబల్ టీవీ ఛానల్) లో పనిచేశాడు.[22][23][24]ప్
కరణ్ సింగ్ 2018 వరకు మూడు పర్యాయాలు బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం ఛాన్సలర్గా పనిచేశాడు. 2008లో అప్పటి ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్కు గౌరవ డాక్టరేట్ను ప్రదానం చేశారు, 2016లో ప్రధాని నరేంద్ర మోడీకి గౌరవ డాక్టరేట్ ప్రదానం చేయమని విశ్వవిద్యాలయ పాలనామండలి ఇతడిని కోరింది, దానిని ప్రధాని తిరస్కరించారు.[25][26]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.