![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/langte-640px-Flag_of_Laos.svg.png&w=640&q=50)
లావోస్
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lao People's Democratic Republic
| |
---|---|
నినాదం: "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນະຖາວອນ" "Santiphab ekalad pasaþipatai ekaphāb vadþa na þauaōn" (Lao romanisation) "Paix, indépendance, démocratie, unité et prospérité" (English: "Peace, independence, democracy, unity and prosperity") | |
![]() | |
రాజధాని | Vientiane 17°58′N 102°36′E |
అధికార భాషలు | Lao |
Recognised languages | French[1] |
Spoken languages |
|
జాతులు (2005[2]) |
|
మతం | Buddhism 64.7% Tai folk religion 31.4% Christianity 1.7% Islam 0.8% Other 1.3% |
పిలుచువిధం | Lao Laotian |
ప్రభుత్వం | Unitary Marxist–Leninist one-party socialist republic |
• Party General Secretary and President | Bounnhang Vorachith |
• Vice President | Phankham Viphavanh |
• Prime Minister | Thongloun Sisoulith |
• President of the National Assembly | Pany Yathotou |
శాసనవ్యవస్థ | National Assembly |
Formation | |
• Kingdom of Lan Xang | 1353–1707 |
• Kingdoms of Luang Phrabang, Vientiane & Champasak | 1707-1778 |
• Vassals of Siam | 1778–1893 |
• French protectorate | 1893–1953 |
• Unified Kingdom | 11 May 1947 |
• Independence | 22 October 1953 |
• Monarchy abolished | 2 December 1975 |
• Current constitution | 14 August 1991 |
• Joined ASEAN | 23 July 1997 |
విస్తీర్ణం | |
• మొత్తం | 237,955 కి.మీ2 (91,875 చ. మై.) (82nd) |
• నీరు (%) | 2 |
జనాభా | |
• Estimate | 6,758,353[3] (103rd) |
• 2015 census | 7,096,376 6,492,228[4] |
• జనసాంద్రత | 26.7/చ.కి. (69.2/చ.మై.) (151st) |
GDP (PPP) | 2019 estimate |
• Total | $58.329 billion[5] |
• Per capita | $8,458[5] |
GDP (nominal) | 2019 estimate |
• Total | $20.153 billion[5] |
• Per capita | $2,670[5] (131st) |
జినీ (2012) | 36.4[6] medium |
హెచ్డిఐ (2018) | ![]() medium · 140th |
ద్రవ్యం | Kip (₭) (LAK) |
కాల విభాగం | UTC+7 (ICT) |
తేదీ తీరు | dd/mm/yyyy |
వాహనాలు నడుపు వైపు | right |
ఫోన్ కోడ్ | +856 |
ISO 3166 code | LA |
Internet TLD | .la |
|
లావోస్[8] /laʊs, ˈlɑːɒs, ˈleɪɒs/;[9][10] అధికారికంగా " లావో పీపుల్సు రిపబ్లిక్కు " అని పిలువబడుతుంది. ఆగ్నేయ ఆసియాలో ఇది ఏకైక భూపరివేష్టిత దేశంగా గుర్తించబడుతుంది. ఇండోచైనా ద్వీపకల్పం నడిబొడ్డున ఉన్న లావోస్ వాయవ్య సరిహద్దులో మయన్మార్ (బర్మా), చైనా, తూర్పు సరిహద్దులో వియత్నాం, ఆగ్నేయ సరిహద్దులో కంబోడియా, పశ్చిమ, నైరుతి సరిహద్దులో థాయిలాండ్ ఉన్నాయి.[11] ప్రస్తుత లావోస్ " లాన్ క్జాంగ్ హోం ఖావో (వైట్ పారాసోల్ ఆధ్వర్యంలో ఒక మిలియను ఏనుగుల రాజ్యం)గా చారిత్రక, సాంస్కృతికంగా గుర్తించబడుతుంది. ఇది 14 వ శతాబ్దం మధ్య నుండి 18 వ శతాబ్దం వరకు అతిపెద్ద ఆగ్నేయాసియా రాజ్యాలలో ఒకటిగా ఉంది.[12] భౌగోళికంగా ఆగ్నేయాసియాలో లాన్ క్సాంగు కేంద్ర స్థానంగా ఉన్న కారణంగా ఈ రాజ్యం ఒక ప్రసిద్ధ వాణిజ్యకేంద్రంగా మారి ఆర్థికంగా సాంస్కృతికంగా సంపన్నదేశంగా మారింది.[12] కొంతకాలం అంతర్గత వివాదం తరువాత లాన్ క్సాంగు మూడు వేర్వేరు రాజ్యాలుగా విడిపోయాయి; లుయాంగు ఫ్రాబాంగు, వియంటియాను, చంపసాకు. 1893 లో మూడు భూభాగాలు సమైఖ్యం అయిన తరువాత ఇది ఒక ఫ్రెంచి రక్షిత ప్రాంతంగా మారి ఇప్పుడు లావోస్ దేశం అని పిలువబడుతుంది. జపాను ఆక్రమణ తరువాత 1945 లో కొంతకాలం స్వాతంత్ర్యం పొందినప్పటికీ 1949 లో స్వయంప్రతిపత్తిని గెలుచుకునే వరకు తిరిగి ఫ్రెంచి ఆధిపత్యంలో కొనసాగింది. 1953 లో లావోస్ స్వతంత్రదేశమై సిసావాంగు వాంగు ఆధ్వర్యంలో రాజ్యాంగబద్ధమైన రాచరికం దేశంగా ఉంది. స్వాతంత్య్రం వచ్చిన కొద్దికాలానికే సుదీర్ఘ అంతర్యుద్ధం ప్రారంభమైంది. ఇది సోవియటు యూనియను మద్దతుతో సాగిన కమ్యూనిస్టు ప్రతిఘటనను ఎదుర్కొన్నది. మొదట రాచరికపాలన తరువాత లావోసు అనేక సైనిక నియంతృత్వాలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడింది. దీనికి యునైటెడు స్టేట్సు మద్దతు ఉంది. 1975 లో వియత్నాం యుద్ధం ముగిసిన తరువాత కమ్యూనిస్టు పాథెటు లావో ఉద్యమం అధికారంలోకి రావడంతో అంతర్యుద్ధం ముగిసింది. 1991 లో సోవియటు యూనియను రద్దు అయ్యే వరకు కమ్యూనిస్టు పాలన మొదటి సంవత్సరాలలో లావోస్కు సోవియటు యూనియను మద్దతుతో సైనిక, ఆర్థిక సహాయం లభించింది.
2018 లో ఆగ్నేయాసియాలో తలసరి జిడిపి (పిపిపి)లోలావోస్ (సింగపూర్, మలేషియా, థాయిలాండ్ తరువాత) 4 వ స్థానంలో ఉంది.[13] అదే సంవత్సరంలో మానవ అభివృద్ధి సూచిక (హెచ్డిఐ) లో ప్రపంచదేశాలలో లావోసు 139 వ స్థానంలో ఉంది.[14] లావోస్ ఆసియా-పసిఫికు వాణిజ్య ఒప్పందం, ఆగ్నేయాసియా దేశాల సంఘం, తూర్పు ఆసియా సమ్మిటు, లా ఫ్రాంకోఫోనీలలో సభ్యదేశంగా ఉంది. 1997 లో లావోస్ ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ సభ్యత్వం కోసం దరఖాస్తు చేసుకున్నది; 2013 ఫిబ్రవరి 2 న దీనికి పూర్తి సభ్యత్వం లభించింది.[15] ఇది " ఏక పార్టీ సోషలిస్టు రిపబ్లికు "గా ఉన్న లావోస్ " లావో పీపుల్సు రివల్యూషనరీ పార్టీ " చే పాలించబడుతూ మార్క్సిజం-లెనినిజాన్ని సమర్థిస్తుంది.
లావోస్ రాజధాని, అతిపెద్ద నగరంగా వియంటియాను నగరం ఉంది. ఇతర ప్రధాన నగరాలుగా లుయాంగు ప్రాబాంగు, సవన్నాఖెటు పాక్సే ఉన్నాయి. లావోస్ అధికారిక భాష లావో. లావోస్ బహుళ జాతి ప్రజలున్న దేశం. లావో స్థానిక జాతికి చెందిన ప్రజలు రాజకీయంగా, సాంస్కృతికంగా ఆధిపత్యం వహిస్తూ జనాభాలో 55% ఉన్నారు. వారు అధికంగా లోతట్టు ప్రాంతాలలో ఉన్నారు. పర్వత ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్న మోన్-ఖైమర్ సమూహాలు, మోంగు, ఇతర దేశీయ కొండ తెగలకు చెందిన ప్రజలు జనాభాలో 45% ఉన్నారు. నదుల ఉత్పత్తి చేయబడుతున్న విద్యుత్తును దాని పొరుగు దేశాలైన థాయిలాండ్, చైనా, వియత్నాంలకు విక్రయించడం లావోస్ అభివృద్ధి వ్యూహాలలో భాగంగా ఉంది. అలాగే నాలుగు కొత్త నిర్మాణాల ద్వారా "భూమార్గంలో-అనుసంధాన" దేశంగా మారడం లావోస్ చొరవ మీద ఆధారపడి ఉంది. రైలుమార్గాలు లావోస్ను పొరుగుదేశాలతో అనుసంధానిస్తుంది.[16][17] ప్రపంచ బ్యాంకు లావోస్ను ఆగ్నేయాసియా - పసిఫికు ప్రాంతంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ఒకటిగా పేర్కొంది. వార్షిక జిడిపి వృద్ధి 2009 నుండి సగటున 7.7%.[18][19]