![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Phosgene_poster_ww2.jpg/640px-Phosgene_poster_ww2.jpg&w=640&q=50)
కార్బొనైల్ క్లోరైడ్
From Wikipedia, the free encyclopedia
కార్బొనైల్ క్లోరైడ్ ఒక రసాయన సమ్మేళనం.ఈ సమ్మేళన వాయువు యొక్క సుప్రసిద్ధ మైన పేరు ఫాస్జీన్. ఈ సంయోగ పదార్థం యొక్క రసాయన సంకేత పదం COCl2. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధకాలంలో ఈ వాయువు ప్రాణాలు హరించే విషరసాయన వాయువుగా పేరుగాంచింది. యుద్ధకాలంలో రసాయనఆయుధాల కారణంగా సంభవించిన 100,000 మరణాలలో 85% చావులు ఫాస్జెన్/ కార్బొనైల్ క్లోరైడ్ను ఉపయోగించిన రసాయన మారణాయుధాల వలననే జరిగినవి.
| |||
పేర్లు | |||
---|---|---|---|
IUPAC నామము
Carbonyl dichloride | |||
ఇతర పేర్లు
CG; carbon dichloride oxide; carbon oxychloride; Chloroformyl chloride; dichloroformaldehyde; dichloromethanone; dichloromethanal | |||
గుర్తింపు విషయాలు | |||
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య | [75-44-5] | ||
పబ్ కెమ్ | 6371 | ||
యూరోపియన్ కమిషన్ సంఖ్య | 200-870-3 | ||
సి.హెచ్.ఇ.బి.ఐ | CHEBI:29365 | ||
ఆర్.టి.ఇ.సి.యస్. సంఖ్య | SY5600000 | ||
SMILES | ClC(Cl)=O | ||
| |||
ధర్మములు | |||
COCl2 | |||
మోలార్ ద్రవ్యరాశి | 98.92 g mol−1 | ||
స్వరూపం | colorless gas | ||
వాసన | suffocating, like musty hay[2] | ||
సాంద్రత | 4.248 g/L (15 °C, gas) 1.432 g/cm3 (0 °C, liquid) | ||
ద్రవీభవన స్థానం | −118 °C (−180 °F; 155 K) | ||
బాష్పీభవన స్థానం | 8.3 °C (46.9 °F; 281.4 K) | ||
నీటిలో ద్రావణీయత |
decomposes in water[3] | ||
ద్రావణీయత | soluble in benzene, toluene, acetic acid decomposes in alcohol and acid | ||
బాష్ప పీడనం | 1.6 atm (20°C)[2] | ||
నిర్మాణం | |||
Planar, trigonal | |||
ద్విధృవ చలనం |
1.17 D | ||
ప్రమాదాలు | |||
ఇ.యు.వర్గీకరణ | {{{value}}} | ||
R-పదబంధాలు | R26 R34 | ||
S-పదబంధాలు | (S1/2) S9 S26 S36/37/39 S45 | ||
జ్వలన స్థానం | {{{value}}} | ||
Threshold Limit Value | 0.1 ppm | ||
Lethal dose or concentration (LD, LC): | |||
LC50 (median concentration) |
500 ppm (human, 1 min) 340 ppm (rat, 30 min) 438 ppm (mouse, 30 min) 243 ppm (rabbit, 30 min) 316 ppm (guinea pig, 30 min) 1022 ppm (dog, 20 min) 145 ppm (monkey, 1 min)[4] | ||
LCLo (lowest published) |
3 ppm (human, 2.83 hr) 30 ppm (human, 17 min) 50 ppm (mammal, 5 min) 88 ppm (human, 30 min) 46 ppm (cat, 15 min) 50 ppm (human, 5 min) 2.7 ppm (mammal, 30 min)[4] | ||
US health exposure limits (NIOSH): | |||
PEL (Permissible) |
TWA 0.1 ppm (0.4 mg/m3)[2] | ||
REL (Recommended) |
TWA 0.1 ppm (0.4 mg/m3) C 0.2 ppm (0.8 mg/m3) [15-minute][2] | ||
IDLH (Immediate danger) |
2 ppm[2] | ||
సంబంధిత సమ్మేళనాలు | |||
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
![]() ![]() ![]() | |||
Infobox references | |||
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Phosgene_poster_ww2.jpg/320px-Phosgene_poster_ww2.jpg)
కార్బొనైల్ క్లోరైడ్ ఒక విషవాయువుగా మాత్రమే కాకుండగా అనేక ఔషధ సంబంధ ఉత్పత్తులను,, సేంద్రియ సంయోగపదార్థాలను ఉత్పత్తి చేయుటకు నిర్మాణమూలాధారం (building block).ఈ వాయువు యొక్క వాసన తాజాగా కోసిన పచ్చిక/గడ్డి లేదా (ఎండు) గడ్డి వాసనను పోలి ఉండును.ఈ కార్బొనైల్ క్లోరైడ్/ఫాస్జెన్ వాయువు కేవలం పరిశ్రమలలో మాత్రమే ఉత్పత్తి చెయ్యబడటం కాకుండా, స్వల్ప ప్రమాణంలో ప్రకృతిలో స్వాభావికంగా శీతలీకరణం విధములో వాడు ఆర్గానోక్లోరిన్ సమ్మేళనాలు దహనం చెందటం వలన కుడా ఉత్పన్నమగును.