நேபால் பாசா

நேபால் பாசா (नेपालभाषा), என்னும் நேவா பாயே அல்லது நேவாரி நேபாளத்தில் ஏறத்தாழ 1 மில்லியன் மக்களால் பேசப்படும் சீன-திபெத்திய மொழியாகும். காட்மாண்டு பள்ளத்தாக்கில் வசிக்கும் நேவார் மக்கள் பெரும்பான்மையாக இம்மொழியை பேசுகின்றனர். பல சீன-திபெத்திய மொழிகளில் இம்மொழி மட்டும் தேவநாகரி எழுத்துமுறையில் எழுதப்படுகிறது. "நேபாள பாசா" என்பது "நேபாள மொழி" என்று பொருள்படும் என்றாலும், அந்த மொழி நாட்டின் தற்போதைய உத்தியோகபூர்வ மொழியான நேபாளி (தேவநாகரி: नेपाली) போலவே இல்லை.  இரண்டு மொழிகளும் வெவ்வேறு மொழிக் குடும்பங்களைச் சேர்ந்தவை (முறையே சீன-திபெத்தியன் மற்றும் இந்தோ-ஐரோப்பிய)  காத்மாண்டு பெருநகர நகரத்தில் இரண்டு மொழிகளுக்கும் அதிகாரப்பூர்வ அந்தஸ்து உள்ளது.

நேபால் பாசா
नेपालभाषा
"நேபாள பாசா" ரஞ்சனா எழுத்து மற்றும் நேபாள எழுத்து
நாடு(கள்)	நேபாளம், இந்தியா, பூட்டான்
பிராந்தியம்	தெற்காசியா
தாய் மொழியாகப் பேசுபவர்கள்	ஏறத்தாழ 1 மில்லியன்  (date missing)
மொழிக் குடும்பம்	சீன-திபெத்திய திபெத்திய-பர்மிய இமயமலை மகாகிரந்தி நேபால் பாசா
எழுத்துமுறை	தேவநாகரி, ரஞ்சனா, பிரச்சாலித், பிராமி, குப்தர், புஜிமோல், கொல்மோல்
அலுவலக நிலை
அரச அலுவல் மொழி	நேபாளம்
மொழி கட்டுப்பாடு	நேபால் பாசா அகாடெமி, நேபால் பாசா பரிஷத்
மொழிக் குறியீடுகள்
ISO 639-2	new
ISO 639-3	new

நேவார் நேபாளத்தின் நிர்வாக மொழியாக 14 முதல் 18 ஆம் நூற்றாண்டின் இறுதி வரை இருந்தது. 20 ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியிலிருந்து ஜனநாயகமயமாக்கல் வரை, நெவார் அதிகாரப்பூர்வ ஒடுக்குமுறையால் அவதிப்பட்டார். 1952 முதல் 1991 வரை, காத்மாண்டு பள்ளத்தாக்கில் நெவார் பேச்சாளர்களின் சதவீதம் 75% இலிருந்து 44% ஆகக் குறைந்தது இன்று நெவார் கலாச்சாரமும் மொழியும் அச்சுறுத்தலுக்கு உள்ளாகியுள்ளன. யுனெஸ்கோவால் இந்த மொழி "நிச்சயம் அழிந்துபோகும்" என்று பட்டியலிடப்பட்டுள்ளது.