Grzeszny żywot Franciszka Buły (przekłŏd z pol: Grzyszny żywot Franciszka Buły) – polski film we reżyseryji Janusza Kidawy, zryalizowany we 1980 roku, we kerym twōrca prōbuje utrwalić we fabularnej fikcyje kulturã Ślōnska[1].

Akcyjŏ filmu

Film ôsprawiŏ ô losach miyszkańcōw Gōrnego Ślōnska w ôkresie dwudzistoleciŏ miyndzywojynnego. Przedstawia realia tamtych lŏt – tajlōng Gōrnego Ślōnska polsko-miymieckõ granicōm, niyprzileżytości gōrnoślōnskich grubiŏrzy, sztrejki i ekōnōmicznŏ kryza. Tytułowy bohatyr, Franciszek Buła, skirz panujōncyj we familiji biydy, po śmierci fatra majōnc 15 lŏt powzimŏ robotã we grubie. Tam styka sie z kōmunistycznym agitatorem, a zaproszōny bez niego na tref z delegatem z Warszawy, je heresztowany za ferajny z kōmunistami i ôbskarżynie ô raub. Trefiŏ do wiynziyniŏ, we miyndzyczasie umiyrŏ jego matka. Po wyjściu z wiynziyniŏ zajmuje sie przemytem, niylegalnym wydobyciym wōnglŏ z biedaszybōw, we kōńcu uzdŏwŏ ôstać elwrem – czōnkym grup wandrownych artystōw (połōnczyniŏ cyrkusu, kabaretu i miastowyj kapeli), utrzimujōncych sie z dŏwkōw za wystympy we gōrnoślōnskich miastach. We ôbliczności zbliżajōncyj sie wojaczki grupa Franciszka Buły uzdŏwŏ przeznaczyć zarobiōne pijōndze na sprŏwōnek maszinowyj gywery dlŏ polskij armije. We ôstatnim geście protestu Franciszek i jego kamraci pulajōm na witajōnce Miymcōw graniczne hasło.

Ryalizacyjŏ

We filmie wystōmpiyło mocka naturszczykōw, a dialogi we cołkości kludzōne sōm po ślōnsku. Nagrŏwany bōł we Chorzowie a Świyntochłowicach (Chropaczowie). We Czechosłowacyje bōł wydany pod mianym Hříšný život Františka Buly, we SSSR pod mianym Грешное житие Франтишека Булы, a we Madziarach pod mianym Bünös életem[2].

Szauszpilerzy

Thumb
Andrzej Grabarczyk, szauszpiler Franciszka Buły
  • Andrzej Grabarczyk – Franciszek Buła
  • Jarosław Antonik – Franciszek Buła we dzieciństwie
  • Jerzy Cnota – Wilek Lizoń, konferansjer "elwrów"
  • Mirosław Krawczyk – Stanik
  • Adam Baumann – "Zagłębiak"
  • Henryk Stanek – Gajda
  • Henryk Skolik – brat Gajdy
  • Tadeusz Chrostek – żongler
  • Ginter Benkartek – fakir
  • Urszula Benkartek – Hejdla, córka fakira
  • Irena Moczygęba – Pina
  • Dorota Wdowik – Marika
  • Halina Wyrodek – matka Buły
  • Marian Dziędziel – fater Buły
  • Jerzy Kuczera – Edik Grossbaum
  • Grażyna Szapołowska – (dwojistŏ rola) matka Kariny, majoryntnŏ Karina
  • Andrzej Mrożewski – pōn de Berg
  • Janina Pustówka – Starka
  • Magdalena Scholl – Karina we dzieciństwie
  • Andrzej Skupiński – grubiŏrz Brzuska
  • Bolesław Abart – miymiecki ôficyr
  • Michał Leśniak – szynkarz Onderka
  • Marian Łącz – Ficek
  • Tadeusz Madeja – rechtōr
  • Wiesław Wójcik – chop na pogrzebie fatra Buły
  • Jan Bógdoł – clŏrz
  • Czesław Magnowski – ôglōndŏcz
  • Jacek Bryniarski
  • Lucjan Czerny
  • Bożena Gazewska
  • Władysław Gluch
  • Antoni Gryzik
  • Jan Klemens
  • Ambroży Klimczak
  • Elżbieta Laskiewicz
  • Marta Ławińska
  • Beata Maj
  • Jan Mayzel
  • Henryk Maruszczyk
  • Jerzy Siwy
  • Bogdan Zieliński

Przipisy

  1. Tytuły - Grzeszny żywot Franciszka Buły (1980), Filmweb [dostymp 2021-03-03] (polski).

Linki zewnyntrzne

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.