Tarehe (kutoka Kiarabu تاریخ tarih kwa maana ya "historia") ni namna ya kutaja historia, lakini kwa kawaida zaidi nafasi ya siku fulani ndani ya mfumo wa kalenda.
Kwa kawaida tarehe inarejelea kalenda ya Gregori. Lakini ilhali kuna kalenda mbalimbali inawezekana kutaja na tarehe tofauti kwa siku ileile kutegemeana na kalenda inayorejelewa.
Tarehe hutaja mara nyingi sifa tatu za siku fulani:
- nafasi ya siku ndani ya mwezi fulani (kama siku ya kwanza, pili, tatu... ),
- halafu mwezi ndani ya mwaka (mwezi wa kwanza, wa pili au kwa kutumia jina kama Januari katika kalenda ya Gregori au Ramadhani katika kalenda ya kiislamu),
- halafu namba ya mwaka (kama 2017 baada ya Kristo, au 1430 baada ya Hijra)
Mfano: Sikukuu ya kwanza ya Jamhuri nchini Kenya ilitokea tarehe 12 Desemba 1963.
Hasa katika biashara kuna pia namna tofauti ya kutaja tarehe kwa namba ya siku katika wiki halafu namba ya wiki katika mwaka. Mfumo huu unategemea mapatano katika nchi kuhusu namna ya kuhesabu siku, ipi ni siku ya kwanza na wiki gani ni wiki ya kwanza.
Katika dini kuna pia namna ya kutaja tarehe kufuatana na sikukuu na hii kawaida katika mwaka wa liturujia katika makanisa mengi. Hapa kuna hesabu za Jumapili katika vipindi kama Kwaresima au Adventi, au baada ya sikukuu muhimu.
Mifano:
- Jumapili ya tatu baada ya Pasaka
- Jumapili ya kwanza ya Adventi
Katika nchi ambako zinatumika kalenda za kitaifa zilizo tofauti na Kalenda ya Gregori ni kawaida kuonyesha kalenda kandoni. Kwa mfano nchini Iran mwaka unaanza kwa tarehe 1 mwezi wa Farwardin ambayo kwa kawaida ni sawa na 21 Aprili. Hivyo tarehe ya Kiirani 23 Farwardin 1396 ni sawa na tarehe 11 Aprili 2017. Ilhali nchini Iran hesabu ya kalenda ya Kiislamu ni muhimu kwa sikukuu za kidini kalenda za huko huonyesha pia tarehe ya tatu yaani 14 Rajabu 1438[1].
Kwa jumla nchi kadhaa za Kiislamu hutumia kalenda ya Kiislamu kando ya kalenda ya kimataifa ya Gregori.
Hii inafanana na nchi ya Israeli ambako tarehe za kalenda ya Kiyahudi zinaonyeshwa mara nyingi pamoja na tarehe za kalenda ya Gregori.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
