From Wikipedia, the free encyclopedia
Lunov magnus strip[н. 1] (skr. LMS) je bila strip edicija koja je izlazila na području bivše Jugoslavije. Prvi broj stripa izašao je u martu 1968. godine.[1] Izdavač je bio Dnevnik iz Novog Sada.[2] Strip je izlazio do 1993. godine, zaključno sa 997. brojem.
 Naslovna strana prvog broja | |
| Tip | Strip |
|---|---|
| Format | A5 (prvih nekoliko brojeva izašlo je u formatu A4) |
| Izdavač | Dnevnik, Novi Sad |
| Osnivanje | 1968. |
| Jezik | Srpski (tada srpskohrvatski) |
| Ukidanje | 1993. |
Prvi broj Lunovog magnus stripa izašao je u martu 1968. godine, dva meseca nakon prvog broja Zlatne serije (januar 1968). U početku je izgledao kao specijalno izdanje svog prethodnika jer su u njemu izlazili isti junaci, samo na većem formatu. Prvi broj je sadržavao i tekstualne priloge, uključujući i kompletan roman o Lunu kralju ponoći, u to vreme veoma popularnom junaku koji je pod pseudonimom Frederik Ešton pisao Mitar Milošević, jedan od urednika stripa. Pretpostavlja se da je tada bilo u planu da se u LMS redovno izdaju epizode ovog junaka i da je jednim delom edicija po njemu dobila ime (Lunov), a da reč magnus (lat. veliki) označava veliki format stripa.[1] Ipak, samo prva četiri broja izašla su u velikom formatu, da bi format nakon toga bio promenjen u format Zlatne serije. LMS je prve dve godine izlazio ređe, otprilike jedan broj na šest brojeva Zlatne serije. Kako su obe edicije počele da izlaze na istom formatu i da objavljuju iste junake, čitaoci su ih često poistovećivali.
Izgleda kao da u prvim godinama izlaženja Dnevnik nije imao definisanu strategiju u izdavanju različitih junaka.[1] Stripovi nisu imali određeni redosled izlaženja, a pojedine epizode često nisu bile celovite (iz stripova bi se izbacivale pojedine originalne stranice). Današnji strip kolekcionari imaju zamerke na ova izdanja, kao što su kvalitet papira i poveza, deljenje priča na više svezaka i nepridržavanje hronologije u odnosu na originalne stripove. Najveća zamerka uglavnom je izbacivanje originalnih stranica. Stripovi su često bili cenzurisani. Sličice sa ideološkim i verskim obeležjima bile su retuširane. Ponekad bi se izbacivali i noževi, pa čak i vampiri.[1] Vremenom, redosled i ritam izlaženja se stabilizovao i broj grešaka se smanjivao.[1]
U početku su sveske izlazile sporadično (1968-1970). Potom jednom, pa dva puta mesečno (1971-1974), da bi se od 1975. godine dinamika izlaženja stabilizovala na jednu svesku nedelju, koja se obično na kioscima pojavljivala petkom.
Osim retuširanja i docrtavanja originalnih naslovnih strana, urednici su u početku pravili kolaže od više originalnih naslovnica ili pak od kadrova iz epizode (LMS-460, LMS-481). Dešavalo se i da uz neku epizodu izađe naslovnica neke druge epizode. Drastičniji primeri su da se dešavalo da čak izađe naslovnica nekog drugog junaka, a nekada bi se ista naslovna strana upotrebila za dve različite epizode (npr. LMS 78 — Okrutni Ramok i LMS 94 — Ranjeni jelen). Kako su originalne epizode često cepklane u odnosu na izvornik, pojavljivao bi se manjak originalnih naslovnih strana. U tom slučaju bi izrada bivala prepuštena lokalnim novosadskim autorima.[1]
U vreme raspada SFRJ, Dnevnikovi stripovi su, kao i ostala srpska izdanja, prestali da se pojavljuju u zapadnim delovima ove bivše republike. Zbog drastično smanjenog tržišta, međunarodnih sankcija i hiperinflacije došlo je i do drastičnog opadanja tiraža, kome je doprinela i nestašica papira.[1] Svi ti stripovi koji nisu izašli u bivšim jugoslovenskim republikama (u Hrvatskoj poznati kao neobjavljeni) danas su teško nabavljivi i među kolekcionarima dostižu relativno visoke cene.
U LMS su se u početku, između ostalih, pojavljivali Zagor i Teks Viler i Komandant Mark — junaci koji se danas vezuju za Zlatnu seriju, da bi nakon 127. broja prestali da se pojavljuju u ovom izdanju. Nakon ovog broja najčešće objavljivani junaci bili su Veliki Blek, Kit Teler, Mister No i Ken Parker. Od ostalih junaka objavljivani su Kočiz, Bil Adams, Tim i Dasti, Zoro i Džudas.[3]
Glavni LMS strip junaci (izlazili praktično do kraja serijala):
Sporedni junaci (kasnije se preselili u Zlatnu seriju ili se više nisu nigde objavljivali):
Sve do 207. broja Zlatne serije i stotog broja Lunovog magnus stripa za ove edicije se navodio samo odgovorni urednik (Mitar Milošević do 78. broja Zlatne serije i 29. broja Lunovog magnus stripa, a nakon njega Dušan Stanojev, uz informaciju da brojeve uređuje kolegijum). Nakon toga kao urednici izdanja navode se Sreten Drašković, Milica Korošec, Dušan Stanojev i Olivera Kovačević.[4]
Sa obnovom LMS-a pokušalo se 1996. godine (isto kao i sa Strip zabavnikom i Zlatne serije). Izašlo je pet brojeva, kao i dva specijalna broja Zlatne serije – klasici u stripu. Urednica je bila Mirjana Zamurović.[4]
Ponovo pokretanje LMS pokušala je izdavačka kuća Golconda sa idejom da se nastavi tamo gde se stalo 1993. godine, kada je izašla epizoda Medeni mesec (#997). Ona je 2. juna 2022. kao br. 999 objavila epizodu Velikog Bleka pod nazivom Kavez.
Starije epizode LMS[5], pogotovo ako su dobro očuvane, na tržištu polovnih stripova mogu da dostignu cene od najmanje 100-200 € po komadu. Najviše do sada zabeležena realizovana cena polovnog Zagorovog stripa Blago crvene planine (LMS-4) iznosi 4.200 € na aukciji.[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
