Verhojanski venac
From Wikipedia, the free encyclopedia
Verhojanski venac (rus. , Verkhojanskiy Khrebet; jakutski , ) planinski je lanac u Jakutiji, Rusija. On je deo Istočnosibirskih planina.[1][2]
| Verhojanski venac | |
|---|---|
| Верхоянский хребет Үөһээ Дьааҥы сис хайата | |
 Pogled iz vazduha na Verhojanske planine | |
| Najviša tačka | |
| Najviša tačka | 2409 |
| Vrh masiva | Orulgan vrh |
| Koordinate | 67° SGŠ; 129° IGD |
| Dimenzije | |
| Dužina | 1100 km |
| Geografija | |
  Verhojanski venac | |
| Države | Rusija |
| Republike | Jakutija |
| Oblast | Istočno sibirski sistem |
| Geologija | |
| Orogeneza | Alpska orogenija |
| Starost stena | Kreda |
| Vrsta stena | Metamorfne stene |
Venac leži zapadno od granice Evroazijske i Severnoameričke tektonske ploče.[3] Planine su nastale preklapanjem[4][5] i predstavljaju antiklinalu.[6]
Verhojanski venac je bio prekriven glečerima tokom poslednjeg glacijalnog perioda,[7][8] a planine u severnom delu, poput venca Orulgan,[9][10][11][12] pokazuju tipičan alpski reljef.
U planinama ima naslaga uglja, srebra, olova, kalaja i cinka.
Izdižući se sa obala zaliva Buor-Haja na severu, on ide prema jugu, prostirući se približno 1000 km (600 milja) preko Jakutije, istočno od Srednje Jakutske nizije i zapadno od lanca Čerski, dostižući visoravan Lena na jugu i gorje Judoma-Maja na jugoistoku. On formira ogroman luk između reka Lene i Aldana na zapadu i reke Jane na istoku. Njegova najviša tačka je neimenovani 2.409 m (7.904 ft) visoki vrh u srednjem delu lanca.
Verhojanski venac ima veću jugoistočnu prolongaciju, venac Suntar-Hajata, koji se povremeno smatra zasebnim sistemom venca.[13][14][13][15][16] Stoga je najviša tačka raspona u ograničenom geografskom smislu neimenovani vrh u lancu Orulgan.[10] Venac Skalisti (Stenoviti lanac),[17][18][19] najviša tačka 2.017 m (6.617 ft) i Sete-Daban,[20] najviša tačka 2.012 m (6.601 ft), nalaze se na kraju JI i takođe su smatrani odvojenim rasponima u klasičnim geografskim radovima. Ta dva lanca istraživao je 1934. geolog Jurij Bilibin (1901—1952) zajedno sa rudarskim inženjerom Evgenijem Bobinom (1897—1941) tokom ekspedicije koju je poslala vlada Sovjetskog Saveza. Nakon sprovođenja prvog topografskog istraživanja područja Bilibin je utvrdio da planinski lanci Skalisti i Sete-Daban pripadaju planinskom sistemu Verhojanski. Bilibin i Bobin su takođe prvi put istražili gorje Judoma-Maja, neposredno uz Sete-Daban.[21][22]
Podvenci
Pored Orulgana, sistem venaca obuhvata i niz podvenaca, uključujući sledeće:[23]
- Severna sekcija — sever Arktičkog kruga
- Haraulahski venac, najviša tačka 1.429 m (4.688 ft)[24]
- Tuora Sis, najviša tačka 990 m (3.250 ft)
- Džardžahanski venac[25][26][27][28]
- Sietindenski venac[29]
- Kularski venac, najviša tačka 1.289 m (4.229 ft)[30][31]
- Birandijski venac
- Kjuellahrijski venac ()
- Južna sekcija — jug Arktičkog kruga (severoistok)
- Tagindžinski veanac, najviša tačka 2.084 m (6.837 ft)
- Kučurginski venac, najviša tačka 1.056 m (3.465 ft)
- Biginski venac, najviša tačka 1.152 m (3.780 ft)
- Miosučanski venac, najviša tačka 1.243 m (4.078 ft)
- Južna sekcija (jugoistork)
- Sorkinski venac, najviša tačka 1.250 m (4.100 ft)
- Muni venac, najviša tačka 1.862 m (6.109 ft)[32]
- Kelterski venac, najviša tačka 2.002 m (6.568 ft)
- Sordoški venac, najviša tačka 1.352 m (4.436 ft), prolongacija Muni lanca
- Južna sekcija (blizo Lene)
- Daleka južna sekcija
- Hunkandinski venac, najviša tačka 1.802 m (5.912 ft)
- Ulanhan Bom, najviša tačka 1.600 m (5.200 ft),[35] parallel to the Sette-Daban
 |
 |
U ovom regionu zabeležene su najniže svetske temperature za naseljena mesta, a veći deo godine ima prilično dubok snežni pokrivač.
U planinskom lancu obitava alpska tundra[36][37] koja podržava razne vrste mahovine i lišajeva.[6] Nekoliko retko pošumljenih oblasti, uglavnom ariša i patuljastog sibirskog bora postoje na blagim padinama.[10]
- Čerskijev venac
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
