Zejnullah Rrahmani

Zejnullah Rrahmani (lindur më 1 dhjetor 1952) është shkrimtar shqiptar, profesor dhe akademik i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës.

Zejnullah Rrahmani
Born	1 dhjetor 1952 (72 vjeç) Ballovc, Podujevë, Kosovë
Occupation	Shkrimtar akademik
Nationality	shqiptar
Genre	Prozë, Kritikë letrare
Years active	1974–aktualisht
Notable works	Zanoret e humbura Sheshi i unazës Udhëzimi arbdhetar Romani për Kosovën

Biografia

U lind në Ballovc në 1952. Shkollën fillore dhe atë të mesme i kreu në Podujevë. Ka studiuar dhe është diplomuar në Fakultetin Filozofik të Prishtinës. Studimet pasuniversitare i mbaroi në Degën e Letërsisë Shqipe dhe magjistroi më 1984. Më 1985 mbrojti tezën e doktoratës në Fakultetin e Filologjisë të Prishtinës. Një kohë të shkurtër 1972-s punoi si punetor në punishten e Podujevës. Rreth katër vite ka punuar në Ndërmarrjen Rilindja, në revistën Fjala. Më 1977 është zgjedhur asistent në Fakultetin e Filologjisë, ku prej atëherë është avancuar në titullin ligjërues, docent (1985), profesor inordinar (1990) dhe profesor ordinar (1995). Edhe tash ligjëron lëndën Teori e letërsisë, në Fakultetin e Filologjisë. Prej vitit 1992 është profesor i studimeve pasuniversitare, ku ligjëron lëndën Teoritë letrare. Këto studime i ka reformuar e udhëhequr nga viti 1992–1998 në cilësinë e Kryetarit të Kolegjumit të studimeve. Nga viti 1992 deri më 1996 ka qenë dekan i Fakultetit të Filologjisë. Anëtar i Kolegjumit të dekanëve të Universitetit të Prishtinës ishte në periudhën 1992–1996. Më 1995 është zgjedhur drejtor i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare. Nga viti 1970 është anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës. Është anëtar i PEN Qendrës Shqiptare. Nga viti 1992 ka qenë anëtar i Këshillit Nacional të Shqipërisë për programet e letërsisë. Nga viti 1996 deri më 1999 e ka udhëhequr arsimin e Kosovës në cilësinë e Këshilltarit për arsim i kryetarit të Kosovës Ibrahim Rugova. Nga viti 1999 ka qëndruar disa herë në Kanada, përvojën arsimore-universitare të së cilës e njeh. Në dhjetor të vitit 2012 zgjidhet anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës. Në dhjetor të vitit 2016 zgjidhet anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës.^[1]

Jeton në Prishtinë.

Vepra

Zejnullah Rrahmani është ndër autorët kryesorë të romanit shqiptar të viteve '70 në Kosovë, bashkë me Pashkun dhe Sabri Hamitin, etj.^[2] Është stilist i madh i prozës shqipe, i cili shkroi vetëm prozë. Rrahmani ndërton romanin sintezë si Pashku e Hamiti, veçse përzgjedh forma e zhanre të tjera letrare e joletrare për ta arritur këtë. Në romanet e tij të para ka gërshetuar romanin e tij me forma e zhanre të tjera: me vargje nga poezia dhe dialogë nga drama; gërsheton romanin me forma të ndryshme të rrymave prozaike, si me atë të rrjedhës së nëndijes; gërsheton romanin me karakteristika joletrare, si me reportazhin gazetaresk, etj.^[3] Ky lloj romani simbolist i lëvruar gjatë viteve '70 në Kosovë përfaqëson vetëm fazën e parë të krijimtarisë së Zejnullah Rrahmanit. Shkrimi i romaneve të mëvonshme do të pësojë ndryshime, ato do të pasurohen me teknika të ndryshme, deri tek ato postmoderne.^[4]

Veprat

I. Tekste mësimore

• Njohuri nga teoria e letërsisë, Tiranë, Libri Shkollor, 1996, 1997, 1998, 2000...
• Teoria e letërsisë për shkollat e mesme, Prishtinë, 1997, 1999...
• Teoria e letërsisë, Fakulteti Filologjik, Prishtinë 1996
• Si të shkruhet disertacioni, Prishtinë, 2001
• Arti i poezisë, Prishtinë, 2001
• Shkrimi dhe leximi, Prishtinë, 2003

II. Vepra letrare

• Zanoret e humbura, roman, “Rilindja”, Prishtinë, 1974.^[5]
• Udhëtimi i një pikë uji, novelë, “Rilindja”, Prishtinë, 1976.
• Sheshi i unazës, roman, “Rilindja”, Prishtinë, 1978,
• E bukura e dheut, roman, “Rilindja”, Prishtinë, 1987.
• Udhëtimi arbdhetar, roman, 1992.
• Mjeshtri i vetmisë, tregime, 1995.
• Jusufi, roman, “Dukagjini”, Pejë, 1999.
• Romani për Kosovën, roman, “Sh.B.Faik Konica”, Prishtinë, 2000.
• 99 Rruzaret prej smaragdi, roman, “Faik Konica”, Prishtinë, 2006.
• Tregimet e Ballofcit, tregime dhe novela, “Faik Konica”, Prishtinë, 2008.
• Lypësi dhe Sofia, roman, “Faik Konica”, Prishtinë, 2011.
• Pesë vakte, roman, “Faik Konica”, Prishtinë, 2013.

III. Vepra - studime

• Romani ‘Lumi i vdekur’ i Jakov Xoxës, punim i magjistraturës, 1984,
• Nga teoria e letërsisë shqipe, Prishtinë, 1986.
• Teoritë letrare klasike, Prishtinë, 2001.
• Malësorja e Nazmi Rrahmanit ose Arti i interpretimit, Prishtinë, 2001.
• Arti i poezisë, Prishtinë, 2001.
• Letërsia e Mesjetës, Prishtinë, 2002.
• Ligjërata mbi artin e Renesansës, Prishtinë. 2004
• Teoritë letrare moderne, Prishtinë, 2005
• Letërsia e Lindjes, Prishtinë,2005
• Gnosis, Prishtinë, 2005
• 10 kryevepra poezie, 2007

IV. Përkthime

• Teoria e letërsisë, R. Welek - O. Woren, 1982
• Historia e letërsisë botërore 4, 1986