Suazilandi

26.30°S 31.30°E / -26.30; 31.30

Umbuso weSwatini
Flamuri Stema
Himni: Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati "O Zot, Dhuruesi i Bekimeve të Suazit"
Kryeqyteti	Mbabane (ekzekutiv) Lobamba (legjislativë)
Gjuhët zyrtare	Suatisht Anglisht
Qeveria
Lloji i qeverisjes	Monarkia absolute unitare
Popullsia
• Përllogaritje	1,160,164[1]
Të dhëna të tjera
Zona kohore	UTC+2 (SAST) = .sz

Esuatini (Suatisht: eSwatini) zyrtarisht Mbretëria e Eswatini ose ndryshe Suazilandi (para se të riemërohet më 2018)^[2][3] është një shtet pa dalje në det në pjesën lindore të Afrikës Jugore që zë një sipërfaqe prej 17 364 km ² e në të cilën jetojnë diçka 1,160,164 banorë. Kufizohet me Mozambikun në verilindje dhe Afrikën e Jugut në veri, perëndim dhe jug.

Popullsia përbëhet kryesisht nga etnikë të suazi (Swasi). Suazët krijuan mbretërinë e tyre në mesin e shekullit të 18-të nën udhëheqjen e Ngwane III. Vendi dhe suazët i marrin emrat e tyre nga Mswati II në shekullin e 19-të. Pas Luftës së Dytë Boer, mbretëria, nën emrin Suaziland, ishte një protektorat britanik nga viti 1903 deri sa fitoi pavarësinë e saj më 6 shtator 1968.^[4] Në prill 2018, emri zyrtar u ndryshua nga Mbretëria e Suazilandit në Mbretëria e Esuatinit, duke pasqyruar emri që përdoret zakonisht në Suazi.^[3][5][6]

Historia

Artikulli kryesor: Historia e Esuatinit

Më 1906 u shpall si territor i mbrojtur britanik (Protektorat) që më parë ishte pjesë e vendit të quajtur Transval (Tranvaal). Që nga 1968 qëndron si mbretëri e pavarur dhe nga 1986 në krye ka mbretin Msuati i III-të (Mswat III).

Politika

Artikulli kryesor: Politika e Esuatinit

Njësitë administrative

Artikulli kryesor: Rajonet e Esuatinit

Harta e ndarjeve administrative të Esuatinit

Gjeografia

Artikulli kryesor: Gjeografia e Suazilandisë

Suazilandi është shtet afrikan, që ndodhet në pjesën jugore të Afrikës dhe është një vend kontinental. Kufiri tokësor i Suazilandës përshkohet nga kufiri me dy shtetet fqinje, në lindje me Mozambikun, dhe pjesa tjetër me Republikën Afrika Jugore.

Sipërfaqja e përgjithshme e Suazilandit 17,363 km² prej së cilës 160 km² janë ujë. Suazilanda shtrihet rreth koordinatave gjeografike 26 30 ‘‘‘J’’’, 31 30 ‘‘‘L’’’.

Suazilanda nuk ka bregdetë ndëra vija kufitare është 535 km e gjatë.

Klima në Suaziland ndryshon nga ajo tropikale në temperatura mesatare.

Relievi i Suazilandit kryesisht malorë dhe shkëmborë me disa rrafshnalta mesatare. Pika më e ultë e relievit 21 m është përgjatë lumit Usuti i madhë (ang.: Great Usutu) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 1,862 metrave në Emlembe (ang.: Emlembe ).

Ekonomia

Artikulli kryesor: Ekonomia e Esuatinit

Demografia

Artikulli kryesor: Demografia e Esuatinit

Kultura

Artikulli kryesor: Kultura e Esuatinit

Referime

1. "Population, total - Eswatini" (në anglisht). The World Bank Group. Marrë më 11 korrik 2021.
2. "Swaziland king changes the country's name". BBC News (në anglisht). 19 prill 2018. Marrë më 19 prill 2018.
3. "Kingdom of Swaziland Change Now Official". Times Of Swaziland (në anglisht). 18 maj 2018. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2019. Marrë më 25 maj 2018.
4. Gillis, Hugh (1999). The Kingdom of Swaziland: Studies in Political History (në anglisht). Greenwood Publishing Group. ISBN 0313306702.
5. "Swaziland facts and guide as the country renamed the Kingdom of eSwatini". How Dare She (në anglishte amerikane). 20 prill 2018. Arkivuar nga origjinali më 11 maj 2021. Marrë më 27 shtator 2019.
6. "UN Member States" (në anglisht). Kombet e Bashkuara. 30 maj 2018. Marrë më 30 qershor 2018.

Lidhje të jashtme

 Commons: Suazilandi – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

 Commons: Suazilandi – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale