From Wikipedia, the free encyclopedia
Radari është një sistem objekt-zbulimi që përdor valët e radios për të përcaktuar rreze, lartësi, drejtimin ose shpejtësinë e objekteve. Ajo mund të përdoret për të zbuluar aeroplanë, anijet,
raketa , mjeteve motorike, formacionet e motit dhe terrenit. Pjatë radar (ose antenës) transmeton pulses e valëve të radios apo mikrovalë që kërcej jashtë çdo objekt në rrugën e tyre. Objekti kthen një pjesë të vogël të energjisë së valës ndaj një pjatë apo antenës që gjendet zakonisht në të njëjtin vend si transmetues.Radar është zhvilluar në mënyrë të fshehtë nga disa vende të para dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore.Termi Radar është shpikur në vitin 1940 nga Flota detare e Shteteve te Bashkuara si një akronim për RAdio Detection And Ranging .[1][2]
-Historia e Radarit fillon në vitin 1886, kur Heinrich Hertz, fizikant gjerman, demonstroi se radio / valët elektromagnetike mund të reflektohet jashtë objekteve. -Në vitin 1895 Alexander Popov, një instruktor fizike në Shkollën Ruse te Marinës në Kronstadt (qytetit rus), zhvilloi një aparat duke përdorur një tubë që mund të zbulojë goditjet e rrufes . -Christian Hulsmeyer, një studiues gjerman, ishte i pari që të përdorin radio valët për të zbuluar "praninë e objekteve të largëta metalike". Në vitin 1904, ai ndërtoi një pajisje eksperimentale që mund të zbulonte anijet në një mjegull të dendur, që ishin krejtësisht e padukshëm për syrin. Ai mori një leje britanike më 23 shtator 1904 për aplikimin e plotë te radarit, të cilën ai e quajti "Telemobiloscope".Radari praktik u zhvillua në fshehtësi, gjatë Luftës së Dytë Botërore nga Britania dhe vende të tjera.[3]
Përdorimet moderne të radarit janë shumë të ndryshme. Ato përfshijnë kontrollin e trafikut ajror, sistemet e mbrojtjes, dhe sistemet antiraketë .
Target Acquisition (TA) Radar systems: Ajo është përdorur për të gjetur tokë-ajër- raket(SAM). Këto lloje të radarit janë përdorur shpesh në ushtri dhe në mbikqyrjen bregdetare, si dhe për zbulimin e shpejtësisë makinave .
Një sistem radari ka një transmetues që lëshon radio valët të quajtura sinjale radari në drejtime të paracaktuara. Kur këto vijnë në kontakt me një objekt ato pasqyrohen ose shpërndahen në shumë drejtime. Sinjalet e radarit janë pasqyruar mirë nga materialet e përçueshmërise se larte elektrike -veçanërisht nga shumica e metaleve, nga deti dhe nga toka me lagështi. Shumica nga këto mundësohen nga lartësimatesi. Sinjalet e radarit që janë reflektuar mbrapa në drejtim të transmetuesit janë ato te përshtatshmet që e bëjnë që radari të punoj. Nëse objekti është duke lëvizur ne drejtim ose larg nga transmetuesit, ka një ndryshim të vogël në frekuencën e radio valëve, të shkaktuara nga efekti Doppler.[4]
Radari bazohet në transmetimet e veta më tepër se ne dritën nga Dielli apo Hëna, ose nga valët elektromagnetike te emetuara nga vetë objektet, të tilla si gjatesi ae valëve infra të kuqe . Procesi i drejtimit te radio valëve artificiale në drejtim të objekteve quhet ndriçim, edhe pse radio valët janë të padukshme për syrin e njeriut apo kamera optike.
Në qoftë se valët elektromagnetike levizin nëpër një material të tjetëri, duke pasur të ndryshme konstanta dielektrik ose diamagnetike nga i pari, valët do të reflektohen ose të shpërndahen nga kufiri në mes të materialeve. Kjo do të thotë se një objekt në ajër ose në vakum, apo një ndryshim i rëndësishëm në dendësinë atomike mes objektit dhe çfarë është përreth tij, zakonisht do të shpërndajë valët radar (radio) nga sipërfaqja e saj .
Fuqia Pr qe kthehet në marresin e antenës jepet me ekuacionin:
Në rastin e përbashkët kur transmetuesi dhe marrësi janë në të njëjtin vend, Rt = Rr dhe termi Rt² Rr² mund të zëvendësohet nga R4, ku R është kufiri. Kjo jep:
Efekti Doppler është vërejtur kur burimi i valëve është duke lëvizur në lidhje me një vëzhgues. Efekti Doppler mund të përshkruhet si efekt i prodhuar nga një lëvizje e burimit te valëve në të cilën ka një ndryshim të dukshëm në rritje në frekuencë për vëzhguesit ndaj të cilit burimi i afrohet dhe një ndryshim të dukshëm në rënie në frekuencë për vëzhguesin nga i cili burim është i larguar . Është e rëndësishme të theksohet se efekti nuk rezulton për shkak të një ndryshimi aktual në frekuencën e burimit. Efekti Doppler mund të vërehet për çdo lloj të valëve - valë të ujit, valë të zërit, vale të dritës, etj Ne jemi më të njohur me efektin Doppler për shkak të përvojave tona me valët e zërit. Ndryshim Doppler varet nese radari është aktiv apo pasiv. Radari aktiv transmeton një sinjal që është reflektuar mbrapa tek marrësi. Radari pasiv varet nga objekti qe dërgon një sinjal të pranuesit. Zhvendosja e frekunces ne Doppler per radarin aktiv eshte :
Radari pasiv është i zbatueshëm për kundërmasat elektronike dhe radio astronominë, si vijon:
Në gjithe rrezatimin elektromagnetike,fusha elektrike eshte pingul ne drejtimin e perhapjes, dhe ky drejtim I fushes elektrike eshte polarizimi I vales . Ne transmetimin e sinjalit radar polarizimi mund te kontrollohet per efekte te ndryshme .Radaret perdorin polarizim horizontal,vertical linear dhe rrethor per detektuar lloje te ndryshme te reflektimit . P.sh polarizimi rrethor eshte perdorur per zvoglimin e pengesave te shkaktuara nga shiu .
Sinjali i zhurmes eshte burim i brendshem i ndryshimeve te rastit te sinjalit , e cila eshte krijuar nga te gjitha komponentet elektronike . Sinjalet e pasqyruara bien shpejte aq sa rritet distanca, keshtu qe zhurma paraqet nje territor te kufizuar . Niveli i zhurmes dhe i sinajlit ne raportin e zhurmes jane dy masa te ndryshme te performances qe ndikojne ne kufirin e performances .
Sistemet radar duhet kapërcyer sinjale të padëshiruar në mënyrë që të përqëndrohet vetëm në objektivat aktuale . Këto sinjale te padëshiruar mund të vijnë nga burime të brendshme dhe të jashtme, si pasive dhe aktive. Aftësia e sistemit radar për të kapërcyer këto sinjale të padëshiruar e përcakton raporti sinjal-zhurme (SNR). SNR është përcaktuar si raporti i fuqise se sinjalit ne fuqinë e zhurmës brenda sinjal të dëshiruar , e cila e krahason nivelin e një sinjal të dëshiruar të synuar më nivelin e zhurmës në mjedis .
Komponentët e një radari janë:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.