Perandoria Italiane

Perandoria koloniale italiane (italisht: Impero coloniale italiano), e njohur gjithashtu si Perandoria Italiane (Impero italiano) midis viteve 1936 dhe 1941, u themelua në Afrikë në shekullin e 19-të. Ai përfshinte kolonitë, protektoratet, koncesionet dhe vartësitë e Mbretërisë së Italisë. Në Afrikë, perandoria koloniale përfshinte territoret e sotme të Libisë, Eritresë, Somalisë dhe Etiopisë (tre të fundit u emëruan zyrtarisht "Africa Orientale Italiana", AOI); jashtë Afrikës, Italia zotëronte Ishujt Dodekanezë (pas Luftës Italo-Turke), Shqipërinë (1917–1920 dhe 1939–1943)^[3] dhe gjithashtu kishte disa koncesione në Kinë.

Perandoria Italiane Impero italiano
1882–1960
Flamuri Stema
Mbretëria e Italisë   Kolonitë e Italisë   Protektoratet dhe zonat e pushtuara gjatë Luftës së Dytë Botërore
Gjendja	Perandoria koloniale
Qeveria
Mbreti
• 1869–1878	Viktor Emanueli II
• 1878–1900	Umberto I
• 1900–1946	Viktor Emanueli III
• 1946	Umberto II
Historia
• Purchase of Assab	1869
• Eritrea Italiane	1882
• Lufta Eritreane	1887–1889
• Somalia Italiane	1889
• Boxer Rebellion	1899–1901
• Lufta Italo-Turke	1911–1912
• Protektorati Shqiptar	1917–1920
• Pacifikimi i Libisë	1923–1932
• Lufta e Dytë Italo-Etiopiane	1935–1937
• Protektorati Shqiptar	1939–1943
• Fushata e Afrikës Lindore	1940–1941
• Fushata e Afrikës Veriore	1940–1943
• Perandoria u dorëzua zyrtarisht	1947
• Territori i Besimit i Somalilandit	1950–1960
Sipërfaqja
• Gjithsej	3,775,294 km2 (1,457,649 sq mi)
1938[1]	3,798,000 km2 (1,466,000 sq mi)
1941[2]	3,824,879 km2 (1,476,794 sq mi)
Të dhëna të tjera

Qeveria fashiste që erdhi në pushtet nën udhëheqjen e diktatorit Benito Musolini pas vitit 1922 u përpoq të rriste përmasat e perandorisë italiane dhe gjithashtu kërkoi të kënaqte pretendimet e irredentistëve italianë. "Kolonizimi demografik" sistematik u inkurajua nga qeveria,^[4] dhe deri në vitin 1939, kolonët italianë numëronin 120,000^[5]–150,000^[6] në Libinë italiane dhe 165,000^[5] në Afrikën Lindore Italiane.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Italia u bashkua me Gjermaninë Naziste në vitin 1940 dhe gjithashtu pushtoi Somalilandën Britanike, Egjiptin perëndimor, pjesën më të madhe të Jugosllavisë, Tunizinë, pjesë të Francës jugperëndimore dhe pjesën më të madhe të Greqisë; megjithatë, ajo më pas i humbi ato pushtime dhe kolonitë e saj afrikane ndaj forcave aleate pushtuese deri në vitin 1943. Në vitin 1947, Italia hoqi dorë zyrtarisht nga pretendimet mbi ish-kolonitë e saj. Në vitin 1950, ish-Somalilandi italian, atëherë nën administrimin britanik, u shndërrua në Territorin e Besimit të Somalilandit derisa u bë i pavarur në vitin 1960.

Shih edhe

• Shqipëria italiane 1917–1920,
• Shqipëria nën pushtimin italian (1939–43)
• Shteti i Pavarur i Kroacisë (1941–1945)
• Pushtimi italian i Malit të Zi (1941–1943)
• Kosova në Luftën e Dytë Botërore

Referime

1. Harrison, Mark (2000). The Economics of World War II: Six Great Powers in International Comparison (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 3. ISBN 9780521785037. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2016. Marrë më 2 tetor 2016.
2. Soldaten-Atlas (Tornisterschrift des Oberkommandos der Wehrmacht, Heft 39) (në gjermanisht). Leipzig: Bibliographisches Institut. 1941. fq. 32.
3. Nigel Thomas. Armies in the Balkans 1914–18. Osprey Publishing, 2001, p. 17.
4. Chapin Metz, Helen, ed., Libya: A Country Study. Chapter XIX.
5. Istat (dhjetor 2010). "I censimenti nell'Italia unita I censimenti nell'Italia unita Le fonti di stato della popolazione tra il XIX e il XXI secolo ISTITUTO NAZIONALE DI STATISTICA SOCIETÀ ITALIANA DI DEMOGRAFIA STORICA Le fonti di stato della popolazione tra il XIX e il XXI secolo" (PDF). Annali di Statistica. XII (në italisht). 2: 263. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 gusht 2014. Marrë më 24 dhjetor 2013.
6. "Libya - History, People, & Government". Britannica.com (në anglisht). Marrë më 11 janar 2018.

Lidhjet e jashtme

• (në italisht) Atlas of Italian colonies, written by Baratta Mario and Visintin Luigi in 1928
• Simona Berhe: Colonies (Italy), in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War.