Klub futbolli nga Parisi From Wikipedia, the free encyclopedia
Paris Saint-Germain Football Club, që gjithashtu njihet edhe thjesht si Paris Saint-Germain (zakonisht si Paris SG ose PSG) është një klub futbollistik me seli në Paris, Francë. Klubi është krijuar më 12 gusht 1970, falë një bashkimi të Paris FC dhe Stade Saint-Germain. PSG ka luajtur në Ligue 1 që nga viti 1974. Kuqe-Blujt që nga krijimi ka fituar 9 Ligue 1, 1 Ligue 2, 14 Coupe de France, 9 Coupe de la Ligue, 10 Trophée des Champions, 1 UEFA Cup Winners' Cup dhe 1 UEFA Intertoto Cup. Duke fituar 20 tituj gjatë gjithë historisë, PSG është skuadra e katërt franceze me më shumë tituj të fituara dhe skuadra e dytë (sëbashku me Olympique de Marseille) që ka fituar një trofe europian.
 | |||
| Emri i plotë | Paris Saint-Germain Football Club | ||
|---|---|---|---|
| Pseudonimi(et) | Les Parisiens (Parisianët) Les Rouge-et-Bleu (Kuq e Blutë) | ||
| Emri i shkurtër | PSG, Paris, Paris SG | ||
| Themeluar | 12 gusht 1970 | ||
| Stadiumi | Parc des Princes | ||
| Kapaciteti | 48,229 | ||
| Pronari | Qatar Sports Investments (87.5%) Arctos Partners (12.5%) | ||
| President | Nasser Al-Khelaifi | ||
| Trajneri | Luis Enrique | ||
| Liga | Ligue 1 | ||
| 2023-24 | Ligue 1, Vendi 1 | ||
| Faqja zyrtare | Faqja zyrtare e klubit | ||
| |||
Parc des Princes ka qënë stadiumi i PSG që nga viti 1974. Camp des Loges ka funkionuar si një qëndër stërvitje që nga viti 1970. Logoja dhe fanella e skuadrës janë projektuar kryesisht nga Daniel Hechter. Logoja përfaqson Parisin përmes Kullës Eiffel dhe Saint-Germain. Fanella është kyesisht me ngjyrat e kuqe, blu dhe të bardhë, kurse shumica e ngjyrave të fanellës së dytë është e bardhë.
Paris Saint-Germain mban shumë rekorde,[158] më së shumti është klubi më i suksesshëm francez në histori për sa i përket titujve zyrtarë të fituar, me 45.[1][32] Brenda vendit, PSG ka fituar nëntë kampionate në Ligue 1, një rekord katërmbëdhjetë Kupë de France, një rekord nëntë Kupe de la Ligue, një rekord dhjetë Trophée des Champions dhe një titull të Ligue 2. Në futbollin ndërkombëtar të klubeve, ata kanë pretenduar një Kupë UEFA të Fituesve të Kupës dhe një Kupë UEFA Intertoto. Për më tepër, PSG ka fituar 25 tituj jozyrtarë.
Fitorja e tyre në Kupën e Fituesve të Kupës UEFA 1995–96 e bën PSG-në të vetmen skuadër franceze që ka fituar këtë trofe, si dhe një nga vetëm dy klubet franceze që kanë fituar një kompeticion të madh evropian dhe skuadrën më të re evropiane që e ka fituar këtë. Parisienët janë gjithashtu klubi me më shumë sezone të njëpasnjëshme në ligën e parë (47 sezone në Ligue 1 që nga 1974–75). Për më tepër, PSG është e vetmja skuadër që ka fituar Coupe de France pa pësuar asnjë gol (1992–93 dhe 2016–17), pesë Coupe de la Ligue radhazi (2014–2018), katër Coupe de France (2015–2018),[167] dhe tetë Trophée des Champions radhazi (2013–2020).
PSG ka fituar të katër titujt kombëtarë në një sezon të vetëm në katër raste. Kjo arritje njihet si katërshja shtëpiake. Kuqeblutë kanë kompletuar dyfishin vendas, dyfishin e ligës dhe të kupës së ligës, dyfishin e kupës vendase dhe trefishin e vendit gjithashtu disa herë. Prandaj, PSG është klubi me më së shumti dyshe vendase dhe dyshe të ligës dhe kupës së ligës, dhe i vetmi ekip që ka fituar dyfishin e kupës vendase, trefishin vendas dhe katërfishin vendas.
Në verën e vitit 1970, një grup ambicioz biznesmenësh vendosën të krijonin një ekip të madh në kryeqytetin francez.[1][2] Guy Crescent dhe Pierre-Étienne Guyot zgjodhën të bashkojnë Paris FC, krijuar në vitin 1969, me Stade Saint-Germain të Henri Patrelle pas ekipit nga Saint-Germain-en-Laye, 15 km në perëndim të Parisit dhe i themeluar në vitin 1904; ekipi i dalë nga ky bashkim fitoi promovimin në Divizionin 2.[1][2][3] Megjithatë, të tre burrat ishin të mbërthyer me fizibilitetin financiar të projektit derisa u takuan me presidentin e Real Madridit, Santiago Bernabéu.[4][5] Ai u tha atyre se fillimi i një fushate financuese ishte zgjidhja më e mirë për të krijuar një ekip të ri. 20,000 njerëz e mbështetën projektin dhe Paris Saint-Germain u formua më 17 qershor 1970.[4] Guyot u zgjodh presidenti i parë i klubit disa ditë më vonë.[1][6][7] Për herë të parë në historinë e futbollit francez, tifozët kishin kontribuar financiarisht në krijimin e një klubi.[4] Bashkimi u zyrtarizua pas krijimit të shoqatës së klubit më 12 gusht 1970.[1] PSG mban këtë ditë si datën e themelimit të tyre.[1]
Paris FC kontriboi me mbështetjen financiare, ndërsa Stade Saint-Germain ofroi infrastrukturën sportive, nga statusi i Divizionit 2 deri në qendrën stërvitore të Camp des Loges, si dhe trajnerin Pierre Phelipon dhe shumicën e lojtarëve, përfshirë Bernard Guignedoux, Michel Prost dhe Camille Choquier.[8] PSG-ja e forcoi më tej skuadrën e tyre me transferimin e Jean Djorkaeff, i cili ishte kapiten i kombëtares franceze.[9] Ndeshja e tyre e parë zyrtare ishte barazimi 1–1 kundër Poitiers në kampionat më 23 gusht 1970. Guignedoux shënoi golin e parë në historinë e klubit me një goditje dënimi.[10] Klubi u ngjit në Divizionin 1 duke fituar titullin e Divizionit 2 në sezonin e parë.[2][11]
Sezoni i parë i PSG-së në elitë përfundoi me një vend të 16të të sigurt, që do të thoshte se ata do të qëndronin në Divizionin 1 për sezonin e ardhshëm, por në prapaskenë klubi ishte në një situatë delikate financiare.[8][12] Në shtator 1971, Këshilli i Qytetit të Parisit ofroi 850 mijë franga për të paguar borxhin e klubit dhe për të shpëtuar vendin e tij në elitë, duke kërkuar nga PSG-ja në këmbim të vendoste emrin më parizian "Paris Football Club".[8][13] Crescent, i cili kishte zëvendësuar Guyot si president i klubit para fillimit të sezonit, ishte në favor të ndryshimit të emrit, por Patrelle ishte kundër.[3][14] Mosmarrëveshja çoi në dorëheqjen e Crescent në dhjetor 1971, duke ia dorëzuar presidencën Patrelles.[13] Ky i fundit u përpoq të bindi këshillin që të rishikonte qëndrimin e tyre, por ata mbetën të papërkulur dhe klubi u nda më 1 qershor 1972, disa ditë pas ndeshjes së fundit të sezonit 1971–72.[8][13][15] Crescent, i cili kishte mbështetjen e këshillit, ri-krijoi Paris FC e cila qëndroi në Divizionin 1, ndërsa PSG-ja e Patrelles u zbrit administrativisht në Divizionin 3, duke humbur kështu statusin profesional.[3][8][9]
Paris Saint-Germain u rikthye në elitë me vendosjen e stilistit Daniel Hechter si kryetar i komitetit të menaxhimit në qershor 1973.[1][16] Përveç se ofroi mbështetje financiare për klubin, ai gjithashtu dizajnoi veshjen klasike të ekipit në shtëpi.[12][17] Hechter më pas befasoi futbollin francez para nisjes së sezonit 1973–74, duke emëruar legjendën franceze Just Fontaine si drejtor sportiv.[8][9]
Ekipi i drejtuar nga Robert Vicot përfundoi në vendin e dytë në Grupin B, katër pikë mbrapa Yllit të Kuq, duke u kualifikuar në play-off-in e promovimit kundër Valenciennes. PSG humbi 1–2 në transfertë në ndeshjen e parë, por arriti një përmbysje të madhe 4–2 në Parc des Princes, duke arritur kështu promovimin në Divizionin 1 dhe rifituar statusin profesional pas dy vitesh.[8][18] I pushtuar nga emocionet, Fontaine u rrëzua në lëndinë dhe më pas u transportua nga lojtarët në festë.[18][19] Që atëherë, PSG ka luajtur gjithmonë në nivelin e parë të futbollit francez.[18]
PSG luajti ndeshjen e parë në Parc des Princes gjatë këtij sezoni. Kjo ndeshje ishte kundër skuadrës tjetër pariziane Ylli i Kuq më 10 nëntor 1973. PSG fitoi 3–1 dhe Othniel Dossevi shënoi golin e parë të klubit në këtë stadium.[20] Parisienët gjithashtu filluan traditën e tyre të ecurive fantastike në Kupën e Francës, duke arritur në çerek-finale pasi mposhtën Metz në Parc para 25,000 tifozëve (2–1; 4–1 rezultati i përgjithshëm).[21]
Në një kthesë ironike të ngjarjeve, Paris FC u rrëzua në Divizionin 2 në të njëjtën kohë kur Paris Saint-Germain u ngjit në ligën më të lartë në vitin 1974, duke lënë stadiumin e tyre, Parc des Princes, në duart e PSG-së. Që atëherë, Parc ka qenë shtëpia e tyre.[8][15] Me promovimin në Divizionin 1 erdhi edhe një ndryshim në presidencë. Daniel Hechter, atëherë kryetar i komitetit të menaxhimit, mori detyrën si president i klubit në qershor 1974 pas dorëheqjes së Patrelles.[16][22] Ai emëroi Francis Borellin në rolin e zëvëndës-presidentit.[17][21]
Nën drejtimin e Hechter, parisienët nuk arritën të fitonin asnjë trofe në vitet 1970, por filluan traditën e tyre të ecurive të shkëlqyera në Kupën e Francës, u vendosën në Divizionin 1 dhe tërhoqën disa lojtarë prestigjioz, duke përfshirë Jean-Pierre Dogliani, Mustapha Dahleb dhe Carlos Bianchi.[8][9] Pasi Hechter u pezullua përgjithmonë nga futbolli nga Federata Franceze e Futbollit në janar 1978, për një skeme mashtrimi biletash në Parc des Princes, Francis Borelli, i cili deri atëherë kishte qenë zëvëndës-president, u bë presidenti i ri i klubit.[8][17][21]
Klubi fitoi statusin e një prej ekipeve më të mira të kampionatit pas vendosjes së Georges Peyroche si trajner i ekipit në nëntor 1979.[23] Në vitin 1982, ata arritën finalen e parë të Kupës së Francës.[12][24][25][26] Në finale ata u ndeshën me Saint-Étienne të udhëhequr nga legjenda Michel Platini; Nambatingue Toko shënoi golin e parë të kryeqytetasve pas një krosimi nga Ivica Šurjak. Saint-Étienne reagoi me një gol të Platini, duke e dërguar ndeshjen në kohën shtesë. Platini më pas shënoi golin e dytë personal duke i dhënë miqve avantazhin.[19][20][27] Megjithatë, PSG barazoi në sekondat e fundit me Dominique Rocheteau, i cili shënoi pas një tjetër asisti të Šurjak.[19][20] Tifozët e PSG-së pushtuan fushën nga gëzimi, ndërsa presidenti i klubit Francis Borelli u gjunjëzua dhe puthi barin e Parc des Princes.[19][27] Pas një ndërprerjeje prej 30 minutash, gjuajtjet e penalltive vulosi kurorëzimin e PSG-së.[20][27] Dominique Baratelli priti penalltinë e fundit të Saint-Étienne, kurse Jean-Marc Pilorget shënoi penalltinë fituese për kryeqytetasit.[19][27] Ky sukses hapi dyert në kompeticionet evropiane, ku PSG bëri një debutim mbresëlënës duke arritur në çerek-finale të Kupës Evropiane të Fituesve të Kupës 1982–83.[11][28]
Në Francë, rezultatet ishin po aq të kënaqshme. PSG arriti podiumin e parë, duke u renditur në vendin e 3të në kampionat dhe përsëriti suksesin kupë duke arritur një tjetër finale në vitin 1983, këtë herë kundër Nantes.[9][29] Nantes vinte në finale si kampione e Francës, dhe synonte të fitonte dopietën e titujve (kampionati dhe kupa). Ata e mbyllën pjesën e parë në avantazh pas golit të Pascal Zaremba. Megjithatë, PSG arriti një përmbysje në pjesën e dytë, fillimisht duke barazuar me Sušić, i cili gjithashtu asistoi golin e 3–2 të shënuar nga Toko.[24][28][29] Megjithatë, sezoni u mbyll me largimin e Georges Peyroche nga klubi.[30]
Tre vite më pas, PSG-ja fitoi kampionatin e parë në sezonin 1985–86 nën drejtimin e Gérard Houllier.[9][31] Ata e dominuan kamponatin nga fillimi e deri në fund dhe në ekip kishin lojtarë si Joël Bats, Dominique Bathenay, Luis Fernandez, Dominique Rocheteau dhe Safet Sušić, të cilët ishin boshti i ekipit.[8][24] Fitorja në transfertë kundër Toulouse në javën e 3të e vendosi PSG-në në vendin e parë në kampionat për herë të parë në histori. Pasi morën vendin e parë, ata vendosën një rekord me 26 ndeshje pa humbje dhe në fund u shpallën kampion.[8][24][31]
Megjithatë, sezoni pasues ishte zhgënjyes për parizianët. Ata e mbyllën kampionatin në vendin e 7të si dhe pësuan një eliminim të shpejtë në kupë. Ata gjithashtu u eliminuan nga ekipi modest çek Vítkovice në debutimin e tyre në Kupën e Evropës.[24][32][33] Një vit më pas, PSG-ja shmangu rënjen nga kategoria pas një fitore dramatike 1–0 kundër Le Havre në transfertë në ndeshjen e fundit të sezonit 1987–88.[34] Klubi më pas hyri në borxh, por pavarësisht kësaj, ekipi garoi me rivalët Marseille për titullin e sezonit 1988–89, por në fund nuk u shpall fitues; pas kësaj, klubi pësoi një rënje të lirë.[24][35][36]
Pasi u bë një nga klubet më të pasura në Francë pasi u ble nga Canal+ në vitin 1991.[1][17] Ata e nxorrën klubin nga borxhi i madh që kishin dhe vendosën Michel Denisot, i cili punonte si gazetar në kanal, në rolin e presidentit, duke zëvendësuar Francis Borellin.[17][37] Pronarët e rinjë investuan në klub dhe ekipi u kualifikua në kompeticionet evropiane që në sezonin e parë dhe fitoi kampionatin brënda tre viteve të para.[8][37] Kjo gjë bëri që Canal+ të rriste buxhetin e ekipit nga 90 milion në 120 milion franga për të ndërtuar në ekip të fortë për sezonin 1991–92.[8][37] Revolucioni filloi me emërimin e Artur Jorges, fitues i Kupës Evropiane 1986–87 me Porton, në rolin e trajnerit. Klubi më pas investoi në merkato, duke firmosur me yjet brazilian Ricardo dhe Valdo, francezët e dalluar Paul Le Guen, Laurent Fournier, Patrick Colleter, si dhe me bomberin liberian George Weah.[37]
Sezoni 1992–93 solli nisjen e Le Classique, rivaliteti i Paris Saint-Germain dhe Marsejës; të dy ekipet garuan për fitimin e kampionatit,[37] që në fund u fitua nga Marseja pasi mposhti kryeqytetasit në të dyja ndeshjet direkte.[38][39] Ndeshja e dytë e cila do të vendoste fituesin e titullit u luajt tre ditë pasi Marseja kishte fituar UEFA Ligën e Kampioneve.[39] Pasi Marseja fitoi kampionatin e pestë rresht, Bernard Tapie dhe Marseja u shpallën fajtor për trukim ndeshjesh në një skandal që mori emrin ryshfeti i futbollit francez.[40][41] Federata Franceze e Futbollit ia hoqi titullin Marsejës dhe ia ofroi PSG-së së vendit të dytë, por ata e refuzuan sepse pronarët e klubit Canal+ menduan se marrja e trofeut do të zemëronte abonentët e tyre në Marsejë.[39][42] Si rezultat, titulli 1992–93 mbeti i paatribuar, dhe për më tepër Canal+ refuzoi që klubi kryeqytetas të merrte pjesë në UEFA Ligën e Kampionëve për sezonin e ardhshëm pasi UEFA përjashtoi Marsejën nga gara. Atë vend e mori Monaco që e përfundoi kampionatin në vendin e tretë.[42]
PSG-ja fitoi nëntë trofe dhe arriti pesë gjysëm-finale evropiane gjatë epokës së artë të klubit. Pjesë e pesë gjysëm-finaleve ishte gjysëm-finalja e parë në Ligën e Kampioneve dhe dy të parat në Kupën UEFA.[8][11][37] Suksesi i parë madhor evropian i klubit erdhi në Kupën UEFA të Fituesve të Kupës, të cilët ata e fituan në vitin 1996 me Luis Fernandez si trajner.[43] Në finale ata mposhtën minimalisht klubin austriak Rapid Wien falë golit të Bruno Ngotty. Me këtë sukses, PSG-ja u bë klubi i dytë francez që fiton një trofe evropian dhe klubi më i ri që fiton një trofe evropian (26 vite pas themelimit).[44][45] Në sezonin e ardhshëm, klubi humbi finalen e UEFA Super Kupës dhe UEFA Kupës së Fituesve të Kupës.[46][47] Ekipi gjithashtu shijoi sukses edhe në kompeticionet vendore, duke fituar kampionatin e dytë në histori, tre Kupa France, dy Kupa Lige dhe dy Superkupa.[8][11][37]
PSG-ja pësoi rënje të dukshme në vitet e ardhshme për shkak të keqmenaxhimit.[11] Në verën e vitit 2000, klubi investoi fuqishëm për afrimin e lojtarëve Nicolas Anelka, Peter Luccin dhe Stéphane Dalmat si pjesë e projektit "PSG Banlieue" të Canal+ që kishte synim fitimin e kampionatit dhe kupës si dhe një performancë të Ligës së Kampioneve.[11] Në vitin 2003, klubi pësoi një goditje të rëndë financiare, duke pasur një defiçit 65 milion €, duke bërë që Canal+ të shkarkonte trajnerin Luis Fernandez dhe presidentin Laurent Perpère; Fernandez u zëvendësua nga Vahid Halilhodžić kurse Perpère nga Francis Graille.[11] Ekipi pësoi një rënje të madhe në formë dhe renditej në vendet e fundit të kampionatit; kjo gjë solli edhe dorëheqjen e pronarëve Canal+.[8][11]
Në fillim të shekullit të 21të, PSG-ja dështoi të rikthehej në maja edhe pse në ekip kishte superyllin brazilian Ronaldinho dhe bomberin portugez Pauleta.[1] Megjithatë, klubi fitoi tre kupa kombëtare (përfshirë edicionin e vitit 2006 kundër klubit rival Marsejës), një kupë lige dhe UEFA Kupën Intertoto; pavarësisht kësaj, ata krijuan një reputacion negativ për kalimin nga një krizë në një tjetër.[11][48][49]
Kanali televiziv premium francez e shiti klubin te Colony Capital në vitin 2006. Megjithatë, situata vetëm u përkeqësua dhe PSG-ja kaloi sezonet 2006–07 dhe 2007–08 duke luftuar rënjen nga kategoria.[8][11] Në këtë të fundit klubi e shmangu rënjen nga kategoria në ndeshjen e fundit duke fituar 2–1 kundër Sochaux. Sulmuesi ivorian Amara Diané ishte heroi i klubit me dy gola të shënuar. Pavarësisht se nuk kishte statusin e yllit gjatë qëndrimit të tij në klub, Diané konsiderohet një legjendë nga shumica e tifozëve të klubit.[50]
Pas dy vitesh progres dhe qëndrueshmëri nën presidencën e Robin Leproux, klubi pësoi një ndryshim drastik pas blerjes nga Qatar Sports Investments në vitin 2011.[51] Presidenti i ri i klubit Nasser Al-Khelaifi premtoi se do të ndërtonte një ekip të aftë për të fituar UEFA Ligën e Kampioneve dhe se do ta bënte Parisin klubin më të madh të Francës.[11][52]
Legjenda e klubit Leonardo u rikthye në rolin e drejtorit sportiv kurse klubi vendosi rekord në Francë për shpenzimet gjatë një merkatoje verore; gjatë verës ata siguruan shërbimet e lojtarëve si Blaise Matuidi, Salvatore Sirigu, Maxwell, Kevin Gameiro dhe Javier Pastore.[11] Në sezonin 2011–12 ekipi e mbylli kampionatin në vendin e 2të mbrapa Montpellier. Titulli erdhi një sezon më pas me ekipin e udhëhequr nga ylli Zlatan Ibrahimović, kapiteni Thiago Silva dhe trajneri Carlo Ancelotti.[11][53] Gjatë këtij sezoni, klubi bëri bujë me transferimin e David Beckham në një kontratë pesë mujore.[54][55] Tridhjetë golat e shënuar nga suedezi Ibrahimović ishin vendimtar në fitimin e kampionatit për herë të parë pas 19 vitesh. Në atë sezon, ekipi arriti në çerek-finalen e Ligës së Kampioneve por u eliminua nga Barcelona me rregullin e golit jashtë fushe pasi të dyja ndeshjet u mbyllën në barazim.[53]
Parisi vazhdoi me investimet e mëdha në merkaton e verës 2013, duke blerë bomberin uruguajian Edinson Cavani për 64 milion €[56] dhe mbrojtësin David Luiz për 50 milion €, një rekord për një mbrojtës.[57][58] Pavarësisht largimit të Carlo Ancelottit, ekipi vazhdoi të kishte sukses me Laurent Blanc si trajner, duke fituar tripletën e parë të titujve në Francë (kampionat, kupë dhe kupë e ligës).[59] Pas kësaj, ata i fituan të katërt trofetë kombëtarë në sezonet 2014–15 dhe 2015–16, duke vendosur një rekord absolut. Në sezonin 2015–16, ekipi mblodhi 96 pikë në kampionat, një tjetër rekord kombëtar.[60]
Në gusht 2016, klubi nënshkroi me trajnerin Unai Emery, i cili kishte fituar tre UEFA Liga të Evropës me Seviljen.[52] Pavarësisht kësaj, ekipi zhgënjeu me performancat gjatë sezonit 2016–17, kjo edhe falë largimit të yllit suedez Ibrahimović.[61][62] Ata e humbën titullin e Ligue 1 për herë të parë pas pesë vitesh. Në Ligën e Kampioneve, ekipi zhvilloi paraqitje zhgënjyese,[63] përfshirë edhe humbjen plot me polemika kundër Barcelonës me rezultatin 6–1, në atë ashtuquajturën "La Remontada", në raundin e 16-tave të kompeticionit; Parisi kishte fituar ndeshjen e parë 4–0.[64]
Në verën e vitit 2017, Parisi firmosi me brazilianin Neymar për shumën rekord 222 milion €.[65] Ata më pas firmosën me talentin francez Kylian Mbappé fillimisht në huazim; transferimi u bë përfundimtar në vitin 2018 për 180 milion €, duke u bërë transferimi i dytë më i madh në histori.[66] Klubi kryeqytetas rifitoi titullin e Ligue 1, e cila u pasua nga Trophée des Champions, Coupe de la Ligue dhe Coupe de France, duke i fituar të katërt trofetë në Francë për herë të tretë në katër sezonet e fundit.[67] Pavarësisht suksesit në Francë, ekipi zhgënjeu në Evropë duke u eliminuar në raundin e 16-tave nga Real Madridi, duke bërë që trajneri Emery të largohej në fund të sezonit.[68]
Në maj 2018, Thomas Tuchel u prezantua si trajneri i ri i ekipit; gjermani firmosi një kontratë dy-vjeçare.[69] Klubi sërisht dështoi në Ligën e Kampioneve, duke pësuar një eliminim surpirzë nga Manchester United në raundin e 16-tave pas një humbje 3–1 në Parc des Princes.[70] Në Francë ekipi triumfoi në Ligue 1 për herë të tetë në histori, por u mposht në finalen e Kupës së Francës nga Rennes.[71][72] Në Kupën e Ligës ata pësuan një humbje surprizë nga Guingamp në çerek-finale.[73][74] Në sezonin 2019–20, PSG-ja fitoi titullin e Ligue 1 për herë të 9të në histori, pavarësisht se kampionati u mbyll më herët për shkak të Pandemisë së COVID-19; ata gjithashtu rifituan Kupën e Francës kundër Saint-Étienne si dhe triumfuan në edicionin e fundit të Kupës së Ligës, duke mposhtur me penallti Lyonin.[75] Në Ligën e Kampioneve, ekipi arriti gjysëm-finalen e dytë rresht, duke mposhtur në minutat e fundit Atalantën.[76] Në finalen e madhe ndaj Bayern München, kryeqytetasit u mposhtën 1–0 në Lisbonë falë një goli të ish lojtarit të tyre Kingsley Coman.[77]
Qëndrimi i Tuchel në klub u kushtëzua nga marrëdhënja e keqe me presidencën, gjë që solli shkarkimin e tij më 24 dhjetor pavarësisht se e kishte mbyllur fazën e grupeve të Ligës së Kampioneve në vendin e parë.[78] Ai u zëvendësua disa ditë më pas nga Mauricio Pochettino, i cili vite më parë kishte qënë futbollist i klubit.[79][80] PSG-ja vazhdoi me formën e mirë në Ligën e Kampioneve, duke arritur për herë të parë në histori gjysëm-finalen në dy sezone rresht.[81] Në Francë, ekipi fitoi Kupën e Francës por humbi titullin e Ligue 1 për herë të dytë në katër sezone.[82]
Në merkaton verore 2021, PSG-ja zhvilloi një nga merkatot më historike në futboll, fillimisht duke blerë portugezin Danilo Pereira, i cili fillimisht kishte ardhur si huazim. Mbrojtësi i majtë Achraf Hakimi u ble nga Interi për 60 milion €, kurse Georginio Wijnaldum,[83] Sergio Ramos,[84] dhe Gianluigi Donnarumma[85] erdhën me parametra zero. Francezët e mbyllën merkaton me blerjen e ikonës argjentinase Lionel Messi,[86] i cili erdhi nga Barcelona pas skadimit të kontratës, si dhe talentit portugez Nuno Mendes, i cili erdhi në formë huazimi dhe u ble përfundimisht në vitin 2022.[87] Gjatë këtij sezoni, PSG-ja fitoi kampionatin për herë të 10të në histori,[88] por pësoi një eliminim surpirzë nga Real Madridi në raundin e 16-tave, duke shkaktuar paqartësi për të ardhmen e Kylian Mbappé.[89] Megjithatë, ylli francez firmosi një kontratë të re deri në vitin 2025,[90] pavarësisht zërave që e lidhnin me një kalim te Real Madridi.[91]
Që nga themelimi, Paris Saint-Germain ka përfaqësuar qytetin e Parisit dhe kullën mbretërore Saint-Germain-en-Laye.[11] Si rezultat i kësaj, ngjyrat tradicionale të klubit janë bluja, e bardha dhe e kuqja.[92] E kuqja dhe bluja janë ngjyra pariziane, një shenjë për figurat revolucionare Lafayette dhe Jean Sylvain Bailly, dhe e bardha është një simbol i familjes mbretërore franceze dhe Saint-Germain-en-Laye.[92][93]
Në stemën e klubit, Kulla Eiffel në sfondin e kuq dhe blu përfaqëson Parisin, ndërsa "fleur de lys" në të bardhë është një aluzion për stemën e Saint-Germain-en-Laye.[92][93] Fleur de lys është gjithashtu një simbol mbretëror dhe kujton se mbreti francez Luigji XIV lindi në qytet.[92] Gjatë gjithë historisë së tij, PSG-ja ka pasur disa stema, por të gjitha ato kanë pasur tre ngjyrat historike të klubit.[94]
Po kështu, bluzat më ikonike të PSG-së kanë qenë kryesisht të kuqe, blu ose të bardhë, me dy ngjyrat e mbetura të përfshira gjithashtu.[95] Maskota zyrtare e klubit, Germain the Lynx, ka gjithashtu ngjyrat tradicionale të PSG-së.[93] Maskota u zbulua gjatë eventit Tournoi de Paris 2010 në përkujtim të 40-vjetorit të klubit dhe mund të shihet duke argëtuar fëmijë në tribunat e Parc des Princes ose pranë fushës me lojtarët gjatë nxehjes.[96]
Stema e parë e klubit ishte në thelb e njëjtë me logon origjinale të Paris FC (PFC). Pasi j'u desh të bashkohej për të krijuar PSG-në duke përdorur stadiumin e Stade Saint-Germain, stema e PFC-së mbajti dizajnin e saj origjinal, por emri poshtë saj ndryshoi nga "Paris FC" në "Paris Saint-Germain Football Club". Kjo stemë përbëhej nga një top futbolli blu me një enë të kuqe brenda. Ky i fundit është një simbol historik i Parisit dhe është i pranishëm në stemën e qytetit. Më poshtë me të kuqe ishte shkruar emri i klubit.[97]
Megjithatë, PSG-ja u nda nga PFC në vitin 1972 dhe kështu kishte nevojë për një stemë të re. Duke përfaqësuar Parisin dhe Saint-Germain-en-Laye, stema e dytë e klubit u bë baza e asaj që tifozët njohin sot. Logoja e rrumbullakët paraqiste Kullën Eifel në të kuqe kundër një sfondi blu dhe, poshtë saj, dy simbole të Saint-Germain në të bardhë: një fleur de lys dhe djepi i Luigjit XIV.[97] Kjo stemë u krijua nga Christian Lentretien, ish-anëtar i bordit të PSG-së dhe publicist me profesion, dhe u përdor për herë të parë në vitin 1972 dhe zgjati deri në vitin 1982.[97][98] Parc des Princes, stadiumi i klubit, ndodhet poshtë stemës së përdorur midis viteve 1982 dhe 1990.[97]
Stadiumi u hoq nga stema në vitin 1990. Dy vjet më vonë, pronarët e klubit, Canal+, e ndryshuan rrënjësisht stemën në vitin 1992. Modeli i ri kishte akronimin "PSG" në të bardhë kundër një sfondi blu-bardhë-kuq-bardhë-blu (si modeli i ngjyrës së këmishës Hechter) me "Paris Saint-Germain" poshtë në të bardhë në një sfond të zi. Pas presionit të tifozëve, klubi riktheu stemën tradicionale në vitin 1995 me "Paris Saint-Germain" mbi kullë dhe "1970" poshtë djepit. Kjo logo pësoi një ndryshim të lehtë të fytyrës në vitin 2002, më së shumti duke shfaqur një nuancë më të errët të blusë.[97]
Me kërkesë të pronarëve të ri të klubit nga Katari, stema tradicionale pësoi një ndryshim të madh në vitin 2013.[97] "Paris" tani shkruhet me shkronja të mëdha të bardha të zeza mbi një kullë të madhe Eiffel, duke vendosur qartë markën "Paris" në vend të "Paris Saint-Germain". Nën të, "Saint-Germain" është shkruar me shkronja më të vogla poshtë fleur de lys.[99][100] Djepi dhe viti i themelimit të klubit “1970” u hoqën.[100] Zëvendësdrejtori i përgjithshëm i PSG-së Jean-Claude Blanc tha: "Ne quhemi Paris Saint-Germain, por mbi të gjitha ne quhemi Paris".[99]
Gjatë tre sezoneve të tyre të para të ekzistencës, fanella e parë e Paris Saint-Germain ishte e kuqe me detaje blu dhe të bardha në mëngët dhe qafën e saj për të bashkuar tre ngjyrat e klubit: të kuqen dhe blunë e Parisit dhe të bardhën e Saint-Germain-en-Laye.[95][101] Gjatë sezonit 2010–11, PSG veshi një fanellë të kuqe gjatë ndeshjeve në shtëpi për të përkujtuar 40 vjetorin e themelimit.[102]
Lidhja mes Paris Saint-Germain dhe shtëpive të modës të qytetit është një lidhje e kahershme. Dizajneri francez i modës Daniel Hechter u bë president i PSG-së në vitin 1973 dhe projektoi pamjen tradicionale të uniformës së parë të klubit po atë vit: një fanellë blu me një shirit vertikal të kuq të rrethuar nga dy vija të bardha më të holla (blu-bardhë-kuqe-bardhë-blu).[101][103] E përdorur për herë të parë në sezonin 1973–74, e ashtuquajtura "fanella e Hechter" ka mbetur identiteti klasik i PSG-së që atëherë.[95][104][105][106]
Fanella e famshme bëri debutimin e saj gjatë një ndeshjeje në shtëpi në Ligue 2 kundër Yllit të Kuq më 10 nëntor 1973.[107] Kjo ishte gjithashtu ndeshja e parë e klubit në Parc des Princes. PSG fitoi 3–1; Othniel Dossevi shënoi golin e parë të klubit në stadium, si dhe të parin me fanellën e Hechter.[20] Yjet e PSG-së në vitet 1990 dhe 2000 si Raí, Ronaldinho dhe Pauleta janë të lidhur me këtë fanellë. Gjatë kohës që luanin me këtë fanellë, klubi kryeqytetas arriti pesë gjysëm-finale evropiane radhazi midis viteve 1993 dhe 1997, fitoi Kupën UEFA të Fituesve të Kupës 1995–96 dhe arriti tetë fitore radhazi kundër rivalëve të mëdhenj të Le Classique, Olympique de Marseille, midis viteve 2002 dhe 2004.[95][108]
Besimi i përgjithshëm është se Hechter e bazoi krijimin e tij në fanellën bardhekuq të veshur nga Ajaxi, e cila ishte skuadra dominuese në Evropë në atë kohë, por me flamurin francez në mendje.[12][101][103] Megjithatë, vetë Hechter e ka mohuar këtë, duke pretenduar se ishte frymëzuar nga Ford Mustang. Ai transpozoi vijat e kofanos të makinës në bluzë dhe përdori tre ngjyrat e klubit.[101] Fanella Hechter ka dy versione alternative: "Hechter i kundërt" (e kuqe-bardhë-blu-bardhë-e kuqe), e prezantuar në sezonin 1974–75 dhe "Hechter i bardhë" (bardhë-blu-kuq-blu-bardhë), e cila u shfaq për herë të parë në sezonin 1994–95.[101][106][109]
Megjithatë, tifozët përjetuan sukseset e para historike të klubit me fanellën ikonike të dytë; me këtë fanellë, tifozët shijuan sukseset e klubit në Kupën e Francës (1982 dhe 1983), suksesin e parë evropian (1983) si dhe titullin e parë të Ligue 1 në vitin 1986. Fanella ishte e bardhë me vija vertikale blu dhe të kuqe në të majtë.[95][104] Fanella e bardhë u promovua nga presidenti i PSG-së, Francis Borelli, dhe identiteti shtëpiak i klubit nga viti 1981 deri në vitin 1990.[104] Ajo tani njihet si "fanella Borelli" dhe është sinonim me legjendat e PSG-së nga vitet 1980 si Safet Sušić, Luis Fernández dhe Dominique Bathenay.[95][105][110]
"Allez Paris!", i regjistruar nga aktorja dhe këngëtarja belge Annie Cordy në vitin 1971, ishte himni i parë zyrtar i klubit. Ajo ishte një tifoze e PSG-së që në fillim dhe ishte pjesë e një shoqate me qindra të famshëm që kontribuan në themelimin e klubit në vitin 1970.[111][112] Himni i dytë i klubit, "Allez Paris-Saint-Germain!" nga Les Parisiens, u regjistrua në vitin 1977, duke zëvendësuar versionin e Cordy. Himni i dytë ishte iniciativë e liderit historik të PSG-së dhe producentit muzikor Charles Talar, i cili e prodhoi dhe e lëshoi atë nën etiketën e tij diskografike homonime.[113][114][115] Kori i këngës u bë një këngë popullore në mesin e tifozëve të PSG-së gjatë ndeshjeve.[116] Një version i ri, i quajtur gjithashtu "Allez Paris-Saint-Germain!", u regjistrua në vitin 2010 si pjesë e festimeve të 40 vjetorit të klubit. Kënduar në melodinë e "Go West" nga Village People, teksti u rishkrua me sugjerimet e bëra nga fansat. Ky është himni aktual zyrtar i klubit.[93][96][114]
"Ô Ville Lumière" ("Oh qytet i dritës"), në melodinë e "Lulës së Skocisë", është një tjetër himn i klubit për tifozët e PSG-së.[117][118] Kore të tjera të dalluara nga grupet e tifozëve në tribunat e Boulogne dhe Auteuil përfshijnë "Le Parc est à nous" ("Parku është i yni"), "Ici, c'est Paris!" ("Ky është Parisi!"), dhe "Paris est magique!" ("Parisi është magjik!").[93][119] Të dyja tribunat filluan të shkëmbejnë këto kore gjatë ndeshjeve të PSG-së në vitet 1990.[116][120][121] "Who Said I Would" nga Phil Collins është gjithashtu një himn tradicional për tifozët. Kënga ka shoqëruar hyrjen e lojtarëve në fushë që nga viti 1992.[122]
Paris Saint-Germain luajti ndeshjen e parë si pritës në Parc des Princes më 10 nëntor 1973 kundër Yllit të Kuq të vlefshme për sezonin 1973–74 të Ligue 2.[20][123] Në këtë stadium u luajt edhe ndeshja hapëse e Ligue 1 të atij sezoni midis Paris FC dhe Sochaux.[20] PSG-ja u rikthye në stadium në vitin 1974 pas rikthimit në Ligue 1, ndërsa Paris FC u rrëzua në Ligue 2. Që nga ajo kohë, Parc des Princes u bë shtëpia e përherëshme e Paris Saint-Germain.[8][15]
Në vitet e para të ekzistencës, PSG luajti në fusha të ndryshme si Stade Municipal Georges Lefèvre, Stade Jean-Bouin, Stade Bauer, Stade Yves-du-Manoir si dhe Parc des Prices në disa raste, pavarësisht kundërshtimit të Paris FC.[124][125]
Paris Saint-Germain është klubi më i suksesshëm në historinë e futbollit francez, duke fituar 47 trofe zyrtar.[48] Ata mbajnë rekordin për çdo trofe kombëtar, duke fituar dhjetë kampionate, katërmbëdhjetë kupa kombëtare, nëntë kupa lige dhe njëmbëdhjetë superkupa.[48] Në arenën ndërkombëtare, klubi ka fituar një Kupë UEFA të fituesve të Kupës, duke qënë klubi i vetëm francez që e ka arritur këtë sukses,[126] si dhe një Kupë Intertoto.[48]
| Tipi | Kompeticioni | Tituj | Sezone |
|---|---|---|---|
| Vendor | Ligue 1[127] | 10s | 1985–86, 1993–94, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2017–18, 2018–19, 2019–20, 2021–22 |
| Ligue 2[128] | 1 | 1970–71 | |
| Coupe de France[129] | 14 | 1981–82, 1982–83, 1992–93, 1994–95, 1997–98, 2003–04, 2005–06, 2009–10, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2019–20, 2020–21 | |
| Coupe de la Ligue[130] | 9 | 1994–95, 1997–98, 2007–08, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2019–20 | |
| Trophée des Champions[131] | 11 | 1995, 1998, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022 | |
| Kontinental | Kupa UEFA e Fituesve të Kupës[132] | 1 | 1995–96 |
| UEFA Kupa Intertoto[133] | 1 | 2001 |
|
|
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
