From Wikipedia, the free encyclopedia
Murtaja pneumonike është një infeksion i rëndë i mushkërive i shkaktuar nga bakteri Yersinia pestis. Simptomat përfshijnë ethe, dhimbje koke, gulçim, dhimbje gjoksi dhe kollë. Zakonisht fillojnë rreth 3 deri në 7 ditë pas ekspozimit. Është 1/3 format e murtajës, dy të tjerat janë murtaja septikemike dhe murtaja bubonike.[1]
Forma pneumonike mund të ndodhë pas një infeksioni fillestar të murtajës bubonike ose septikemike. Mund të rezultojë gjithashtu nga frymëmarrja e pikave të ajrit nga një person ose kafshë tjetër e infektuar me murtajë pneumonike. Dallimi midis formave të murtajës është vendndodhja e infeksionit; në murtajën pneumonike infeksioni është në mushkëri, në murtajën bubonike nyjet limfatike dhe në murtajën septikemike brenda gjakut. Diagnoza bëhet duke testuar gjakun, sputumin ose lëngun nga një nyje limfatike.[2]
Ndërsa vaksinat janë duke u zhvilluar, në shumicën e vendeve ato nuk janë ende të disponueshme komercialisht. Parandalimi është duke shmangur kontaktin me brejtësit, njerëzit ose macet e infektuara. Rekomandohet që të infektuarit të izolohen nga të tjerët. Trajtimi i murtajës pneumonike bëhet me antibiotikë.[3]
Murtaja është e pranishme në mesin e brejtësve në Afrikë, Amerikë dhe Azi.[4] Murtaja pneumonike është më serioze dhe më pak e zakonshme se murtaja bubonike. Numri total i raportuar i rasteve të të gjitha llojeve të murtajës në vitin 2013 ishte 783. E patrajtuar, murtaja pneumonike është gjithmonë fatale. Disa hipotezojnë se versioni pneumonik i murtajës ishte kryesisht përgjegjës për Vdekjen e Zezë që rezultoi në afërsisht 75 - 200 milionë vdekje në vitet 1300.[5][6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.