Boshnjakët

Boshnjakët janë një grup etnik me origjine nga rajoni i Bosnjes qe eshte sot pjese e Bosnjes dhe Hercegovines dhe nga rajoni i Sanxhakut qe eshte sot pjese e Serbise dhe e Malit te Zi. Ata jetojne gjithashtu në Kroaci, Shqiperi, Kosovë e Maqedoni e Veriut.

Veshje boshnjake nga Zenicë

Vështrim

Sot, termi "boshnjak" (bošnjak) në gjuhë të ndryshme të botës u drejtohet kryesisht popullsisë myslimane që banon apo ka banuar më parë në territorin e sotëm të Bosnjës dhe Hercegovinës. Tërësia e banorëve te B dhe H së sotme në gjuhën Serbo-Kroate është bosanci, që në shqip do të përkthehej "bosnianë", term i cili faktikisht nuk përdoret, dhe zëvendësohet gabimisht me "boshnjak".

Ardhja e boshnjakëve në Shqipëri nuk ka një datë te saktë, por daton aty rreth viteve 1878-1883 vit kur filloi dhe emigrimi i boshnjakëve. Emigrimi i boshnjakëve u be ne tre faza: 1878-1883, 1883-1890 dhe 1891-1897. Shkaqet e këtij emigracioni ishte kryesisht lufta Austro-Hungareze me Turqine.

Sipas tregimeve të të moshuarve ardhja e boshnjakëve në Durrës u bë për arsye të një avarie të anijes së tyre që ishte drejtuar për në Turqi dhe u bë i pa mundur udhetimi për në Turqi. Një gjë është e qarte qe boshnjakët gjetën një mikpritje të veçantë nga vendasit dhe zhvilluan marëdhënie të mira gjatë gjith kohës,ata u integruan në kulturat e njëri-tjetrit. Ne Shqipëri erdhën një popullsi boshnjake që banonte në një vend midis qyteteve kryesore të zonës Mostar, Çaplin, Stolac si dhe disa qytete dhe fshatra Çetinje, Pocitel, Trebinje etj.

Ndër familjet e para që erdhën ishin familjet e Sabliqëve, Guzinëve, Kadragiqëve, Sfinjarëve, Tikvinëve, Tabakoviqëve, Kllariqëve, Miceviqëve, Ramiqëve, Zuriqëve etj. Pjesa më e madhe e tyre u vendosën në periferi të qytetit të Shijakut në vendin e quajtur kodrat e Koxhasit dhe të Borakes. Pjesa më e madhe e këtyre familjeve ishin familje qytetare dhe intelektuale, më vonë erdhën edhe të tjerë boshnjakë të fshatrave përreth Mostarit, Çaplinit etj. dhe u vendosën në fshatin, që u quajt Borake, që ishin kryesisht bujk, blektorë dhe fermer te zotë.

Boshnjakët morën pjesë në luftën e Shkodrës ku ranë në fushën e betejës Sali Molla dhe Sali Zyriqi, Ali Ramiqi mori pjesë në luftën e rrushbullit, Omer Shehoviqi mori pjesë në luftën e Vlorës. Në 1939, Sulejman Hafizi ose Sulejman Kadra që drejtoi bashkë me patriotët e tjerë qëndresën kundër Italis fashiste në Shëngjin të Lezhës. Pas lufte boshnjakët u kthyen në jetën e tyre duke i shërbyer vendit me ndihmën e tyre në çdo fushë. Sot është një komunitet që ka mundur të ruaj gjuhën zakonet e tij.

Shih edhe

• Sarajeva
• Bosnja dhe Hercegovina

Literatura

• Allworth, Edward (1994). Muslim Communities Reemerge: Historical Perspectives on Nationality, Politics, and Opposition in the Former Soviet Union and Yugoslavia. Duke University Press. ISBN 978-0-8223-1490-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Basic, Denis (2009). The Roots of the Religious, Ethnic, and National Identity of the Bosnian-Herzegovinian Muslims. University of Washington. ISBN 9781109124637. Arkivuar nga origjinali më 28 qershor 2014. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bougarel, Xavier (2017). Islam and Nationhood in Bosnia-Herzegovina: Surviving Empires. New York: Bloomsbury Publishing. ISBN 9781350003590. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bougarel, Xavier (2009). "Od "Muslimana" do "Bošnjaka": pitanje nacionalnog imena bosanskih muslimana" [From "Muslims" to "Bosniaks": the question of the national name of the Bosnian Muslims]. Rasprave o nacionalnom identitetu Bošnjaka – Zbornik radova [The discussions on the national identity of Bosniaks - a collection of papers]. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri |journal= është injoruar (Ndihmë!)
• Bulić, Dejan (2013). "The Fortifications of the Late Antiquity and the Early Byzantine Period on the Later Territory of the South-Slavic Principalities, and their re-occupation". The World of the Slavs: Studies of the East, West and South Slavs: Civitas, Oppidas, Villas and Archeological Evidence (7th to 11th Centuries AD). Belgrade: The Institute for History. fq. 137–234. ISBN 9788677431044. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Donia, Robert J.; Fine, John Van Antwerp Jr. (1994). Bosnia and Hercegovina: A Tradition Betrayed. C. Hurst & Co. Publishers. ISBN 978-1-85065-212-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Fine, John Van Antwerp Jr. (1991). The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08149-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Friedman, Francine "The Bosnian Muslims: The Making of a Yugoslav Nation," in Melissa Bokovoy, Jill Irvine, and Carol Lilly, eds., State-Society Relations in Yugoslavia, 1945–1992, 1997
• Hoare, Marko Attila (1 shkurt 2014). The Bosnian Muslims in the Second World War (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-936531-9.
• Kaimakamova, Miliana; Salamon, Maciej (2007). Byzantium, new peoples, new powers: the Byzantino-Slav contact zone, from the ninth to the fifteenth century. Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica". ISBN 978-83-88737-83-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Karčić, Fikret (1995). The Bosniaks and the Challenges of Modernity: Late Ottoman and Hapsburg Times. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Malcolm, Noel (1996) [1994]. Bosnia: A Short History (bot. 2nd). New York University Press. ISBN 978-0-8147-5561-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Pinson, Mark (1994). The Muslims of Bosnia-Herzegovina: Their Historic Development from the Middle Ages to the Dissolution of Yugoslavia. Harvard University Press. ISBN 978-0-932885-09-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Ramet, Sabrina P. (2006). The Three Yugoslavias: State-Building and Legitimation, 1918–2004. Indiana University Press. ISBN 0-253-34656-8. Marrë më 28 shtator 2019. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Redžić, Enver (2005). Bosnia and Herzegovina in the Second World War. Frank Cass. ISBN 0-7146-5625-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: Occupation and Collaboration. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0857-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Velikonja, Mitja (2003). Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina. Texas A&M University Press. ISBN 978-1-58544-226-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)