From Wikipedia, the free encyclopedia
Vladimir Iliç Uljanov – Lenini (rusisht: Влади́мир Ильи́ч Ле́нин; 10 prill 1870 Simbiski – 21 janar 1924 Gorki, Moskë) ishte një revolucionar rus, politikan komunist, pjesëmarrës dhe lider në Revolucionin e tetorit, udhëheqësi i parë i Republikës Sovjetike Socialiste Ruse dhe që nga viti 1922 lideri i parë i Bashkimit Sovjetik. Më 1999 ai u emërua nga revista TIME Magazine si një prej 100 njerëzve më me ndikim të Shekulli.
Vladimir Lenin | |
|---|---|
Владимир Ильич Ленин | |
 Lenin më 1920 | |
| Kryetar i Këshillit të Komisarëve Popullorë të Bashkimit Sovjetik | |
| Në detyrë 6 korrik 1923 – 21 janar 1924 | |
| Paraprirë nga | U themelua |
| Pasuar nga | Alexei Rykov |
| Kryetar Këshillit të Komisarëve Popullorë të RFSR Ruse | |
| Në detyrë 8 nëntor 1917 – 21 janar 1924 | |
| Paraprirë nga | U themelua |
| Pasuar nga | Alexei Rykov |
| Anëtar i Asamblesë Kushtetuese Ruse | |
| Në detyrë 25 nëntor 1917 – 20 janar 1918 Duke shërbyer me Pavel Dybenko | |
| Paraprirë nga | Elektorati u themelua |
| Pasuar nga | Elektorati u shpërbë |
| Njësia zgjedhore | Flota baltike |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Vladimir Iliç Uljanov 22 prill 1870 Simbirsk, Perandoria Ruse |
| Vdiq më | 21 janar 1924 (53 vjet) Gorki, Guvernorati i Moskës, RSFS e Rusisë, Bashkimi Sovjetik |
| Nënshtetësia | Rus Sovjetikê |
| Partia politike |
|
| Lidhjet e tjera politike | Lidhja e Luftës për Emancipimin e Klasës Punëtore (1895–1898) |
| Bashkëshortja/et | Nadezhda Krupska (m.1898) |
| Marrëdhëniet |
|
| Prindër(it) |
|
| Shkollimi | Universiteti Perandorak i Shën Petersburgut |
| Nënshkrimi |  |
Lindur në Simbirsk (nga 1924, Uljanovsk), pranë Vollgës në Mbretërinë Ruse. Lenini ishte i biri i Ilja Nikolaevic Uljanov dhe Maria Aleksandrovna Uljanova. Babai i tij ishte një aristokrat i ri që kishte depërtuar në shtresat e larta si inspektor shkolle. Familja e tij ishte një përzierje etnike, paraardhësit e tyre ishin: rus, mordovian, kalmyk, hebre, gjermanë të Vollgës dhe suedezë, dhe sipas biografit Dimitri Volkogonov prejardhja e familjes së tij mund të jetë e përzier edhe me etni tjera. Lenini që i pagëzuar në Kishën Ortodokse Ruse.
Në vitin 1886, babai i Leninit, vdiq nga një sëmundje (hemorragji cerebrale), dhe në maj të vitit 1887, kur Lenini ishte 17 vjeçar, vëllai i tij i madh Aleksandëri, u arrestua dhe u ekzekutua me varje për pjesëmarrje në një atentat me bombë që kërcënoi jetën e Car Aleksandri III. Motra e tij Ana e cila ishte me Aleksandrin gjate arrestimit, u dëbua drejt pronës së familjes së saj në fshatin Kokushkino, rreth 40 km larg Kazanit.
Kjo ngjarje radikalizoi Leninin, dhe biografët e tij zyrtar sovjetik e përshkruan këtë si shkak për vazhdimin e veprimtarisë revolucionare. Nuk është për tu përjashtuar mundësia që ndoshta nga kjo trazirë emocionale ndodhi që në të njëjtin vit ai të shihte vetën të regjistruar në Universitetin Shtetëror në Kazan. Një pikturë e famshme e Pjeter Beluzovit, Ne do të ndjekim një rruge tjetër e riprodhuar në miliona libra sovjetik, e përshkruan Leninin e ri dhe të ëmën e tij të hidhëruar. Shprehja Ne do të ndjekim një rruge tjetër i referohet zgjedhjes që Lenini i bëri Marksizmit për të përkrahur revolucionin popullor, në vend të metodave anarkiste ose atyre individualiste.
Pas ngrijës së kureshtjes për Marksizëm, ai u përfshi në protesta studentore dhe më pas edhe u arrestua. Ai u përjashtua dhe nga Universiteti i Kazanit, për shkak të ideve të tija politike. Ai vazhdoi të studionte si autodidakt të cilat shkaktuan mishërimin e tij me pikëpamjet e paraqituar në veprën Kapitali të Karl Marksit.
Leninit më vonë, iu dha e drejta për të studiuar, kësaj herë në Universitetin e Shën Pjetërsburgut. Në janar të vitit 1892, ai u vlerësua nga universiteti me diplomën e klasës së parë për drejtësi. Ai gjithashtu u dallua për gjuhët që njihte si latinisht dhe greqisht dhe ato që i mësoi, gjermanisht, frëngjish dhe anglisht. Por njohuria e këtyre dy gjuhëve të fundit me kalimin e kohës iu kufizua: ai kërkoi ndihmën e Anesa Armand për ti përkthyer një artikull në frëngjisht dhe në anglisht në 1917. Në të njëjtin vit ai i shkroi S. N. Ravicit në Gjeneve: ’’Ndihem i pa aftë për të mbajtur një fjalim në frëngjisht’’.
Përpara se të shpërngulej në Shën Pjetersburg më 1893, Lenini ushtroi profesionin e avokatit për disa vite në Samara – një qytet me port në lumin Vollga.
Në vend të që të vazhdonte karrierën e tij në lëmin e drejtësisë, ai filloi të rriste intesitetin e përfshirjes së tij në përpjekjet për propagandat revolucionare duke u anëtarësuar dhe në grupin loka Marksist. Më 7 dhjetor 1895, Lenini u arrestua dhe nga autoritetet u mbajtë për 14 muaj e më pas u lirua dhe u internua në fshatin Shushenskoje në Siberi, ku u përzije më shumë marksistë të njohur, si Xhorxhi Plekhanov – ai që përhapi socializmin në Rusi.
Në qershor të 1898-ës, Lenini u martua me aktivisten socialiste Nadezhda Krupskaja dhe në prill të po këtij viti botoi librin ‘’Zhvillimi i Kapitalizmit në Rusi’’. Pas skadimit të kohës së internimit më 1900 ai filloi udhëtimet përgjatë Rusisë dhe Evropës. Lenini jetoi në Cyrih, Gjeneve (ku dhe studioi e më vonë ligjëroi në Universitetin e Gjenevës), Munih, Prag, Vjen, Mançester dhe Londër, dhe gjate kësaj kohë në bashkëpunim Julius Martovin nxorën gazetën Iskra / Искра ("shkëndija"). Martovi më vonë do të bëhej një oponent udhëheqës. Gjatë kësaj kohë, Leni shkroi gjithashtu një sërë artikujsh dhe libra të ndryshëm mbi lëvizjen revolucionare, duke u përpjekur dhe të rekrutonte social-demokrate te ardhshëm. Ai filloi të përdorte pseudonime të ndryshëm duke u shpallur me në fund në “Lenin” – “N. Lenin” plotësisht., Shtypi perëndimor shpesh atë e quante “Nikolai Lenin”-ndoshta duke marrë gabimisht faktin që germa ‘N’ korrespondonte në Nikolai – gjithsesi ai nuk iu paraqit asnjëherë i nënshkruar me këtë emër Rusisë ose Bashkimit Sovjetik, dhe Lenini vete kurrë nuk e përdori këtë si një pseudonim.
Lenini ishte aktivist në ‘’Partine Social Demokrate Punëtore (PSDP – РСДРП në rusisht)’’ dhe më 1903, udhëhoqi fraksionin Bolshevik pas ndarjes me Menshevikët. Emrat “Bolshevik” ose Shumica dhe “Menshevik” ose Pakica, referuar mundjes së ngushte me vota të Menshevikëve pas vendimit për të kufizuar anëtarësinë e partisë në revolucionar profesionistë, më tepër se sa të përfshinin simpatizantë. Divizioni që inspiruar pjesërisht nga broshura e Leninit “Çfarë duhet bërë?” (1901–02) e cila që fokusuar mbi strategjitë e tija revolucionare. Thuhet që kjo ka qenë një prej broshurave më me ndikim në Rusinë e para revolucionit, ku Lenini vete pretendonte se ‘’tre nga pesë punëtorë, e kanë lexuar atë dhe për më tepër ju kanë lexuar të tjerëve’’.
Në nëntor 1905, Lenini u kthye nga përndjekja në Rusi për te përkrahur Revolucionin Rus të 1905-ës. Më 1906, u zgjodh për te qenë në presidiumin e PSDS. Në atë kohë, ai lëvizte shpesh midis Finlandës dhe Rusisë dhe në dhjetor të 1907-ës, me shkatërrimin e revolucionit prej autoriteteve cariste, ai u detyrua të mërgonte sërisht në Evropë. Deri sa te vinin revolucionet e 1917-ës, ai e kaloi shumicën e kohës i mërguar në Evropë, ku pavarësisht kushteve të varfërisë, ai nuk reshti së vazhduari shkrimet e tija politike. Në kuadër të bazës filozofike të vetë rrjedhës së revolucionit socialist, Lenini kompletoi Materializmi dhe Kritika empirike më 1909 – një punim i cili u bë fundament i filozofisë Marksiste-Leniniste.
Lenini vazhdoi të udhëtonte nëpër Evropë dhe të merrte pjesë në shumë takime dhe aktivitete të socialistëve, duke përfshirë këtu dhe Konferencën e Partisë së Pragë më 1912. Kur Inesa Armand la Rusinë për të shkuar në Paris, ajo u takua me Leninin dhe bolshevikët tjerë që jetonin në mërgim dhe besohet që ajo të këtë qenë e dashura e Leninit gjate kësaj kohë. Si shkrimtar Neil Harding thekson se, megjithëse është bërë shumë sa i përket kësaj lidhje, prapëseprapë janë për tu përbuzur “materialet e dobëta te dëshmive... në akoma nuk kemi asnjë dëshmi që vërteton se ata të kenë qenë seksualisht te lidhur“.
Kur nisi lufta e parë botërore më 1914 dhe kur shumë parti social-demokrate evropiane (në atë kohë të vetëshpallura si marksiste) përkrahën shtetet e tyre me ndihma lufte, e tronditen Leninin i cili nguronte të besonte së social-demokratët gjermanë kishin votuar për ndihma lufte. Kjo bëri që ai të shkëputej nga Internacionalja e Dytë, e cila ishte formuar nga këto parti. Lenini (përkundrejt luftës në bindjen e tij që qytetarët dhe punëtorët po bënin një beteje të borgjezisë për ta) miratoi pozicionin të cilin ai e përshkroi si një “Lufte Imperialiste” një detyrë që duhej të kthehej në një lufte civile nëpërmjet klasave. Sapo mbaroi lufta, Lenini u mbajt nën arrest për një kohë të shkurtër nga autoritetet austriake në qytetin Poronin, ku ai qëndronte gjate asaj kohë.
Më 5 shtator 1914, Lenini levizi për në Zvicër ku qëndroi fillimisht në Bernë dhe më pas në Cyrih. Më 1915, ai morri pjesë në Konferencën kundër luftës të Cimervaldit e mbajtur në Zvicër në qytetin me po të njëjtin emër. Lenini ishte lideri kryesor i minorancës Cimervaldi i majtë e cila nuk pati sukses përkundrejt maxhorances pacifiste që konferenca duhej të pranonte pozicionin e Leninit për të konvertuar luftën imperialiste në një luftë klasash.
Lenini dhe Cimervaldi i majtë u ballafaquan me po të nijëtin vendim në konferencën kundër luftës të radhës e cila u mbajtur po ashtu në Zvicër në qytetin Keintal (24-30 prill 1916), por që në fund e vendosur për një manifest kompromisi.
Lenini ishte në Cyrih në pranvere të 1916, ku shkroi punimin teorikë më të rëndësishëm Imperializmi, faza më e lartë e Kapitalizmit. Në këtë punim, Lenini argumenton se shkrirja e bankave dhe e kartelave industrial sjell rritje të kapitalit financiar. Sipas Leninit, në fazën e fundit të kapitalizmit, në vazhdimësi të përfitimeve që tregu vendas mund të ofrojë, kapitali është i eksportuar. Kjo çon në ndarjen e botës ndërmjet firmave internacionale monopoliste dhe kolonizimit të pjesëve t mëdha prej shteteve evropiane në përkrahje të bizneseve të tyre. Imperializmi është një fazë e avancuar e kapitalizmit, një mbështetje në përmirësim të monopoleve dhe në eksportin e kapitaleve, ku kolonializmi është një veçori e saj.
Pas Revolucionit të shkurtit 1917 në Rusi dhe abdikimit të Car Nikolla II, Lenini u bind se duhej të kthehej në Rusi sa më shpejt të ishte e mundur, por kjo ishte problematike pasi ai ishte i izoluar në një zonë neutrale të Zvicrës si pasoje e shkatërrimit që Lufta e Parë Botërore beri midis shteteve fqinje. Fritz Platen, një komunist zviceran beri të mundur negociatat me qeverinë gjermane që Lenini me njerëzit e tij të udhëtonin nëpërmjet Gjermanisë më të ashtuquajturin “treni i mbyllur”. Qeveria gjermane shpresoi qartësisht se rikthimi i Leninit nuk do të krijonte shqetësime në Rusinë që do të ndihmonte për të sjelle fundin e luftës në kampin lindor e për të lejuar më tej Gjermaninë që të përqendrohej për tu prishur planet aleateve perëndimor. Në 16 prill 1917, Lenini mbërriti me tren në një pritje të trazuar e të zhurmshme në Stacionin Finlandez në Petrograd. Ai menjëherë morri një rol udhëheqës përbrenda lëvizjes bolshevike duke publikuar Tezat e prillit ku thirrej për një opozite pa kompromise kundrejt qeverise provizore. Fillimisht, Lenini izoloi partinë e tij nëpërmjet një animi nga e majta.
Gjithsesi, kjo qëndrese mos-kompromisese beri të qartë se Bolsheviket do të bëheshin shtëpia e dukshme për të gjithë ata që ishin zhgënjyer me qeverinë e mëparshme dhe se me “luksin e opozitës” Bolsheviket skanë pse të marrin përgjegjësinë për ndonjë police të implementuar nga qeveria.
Nderkohë, Aleksander Kerenski, Grigori Aleksinski dhe oponente të tjere të Bolshevikeve akuzuan ata dhe Leninin në veçanti si agjente të paguar të Gjermanisë. Si përgjigje Leon Trotski, një lideri ri i spikatur i Bolshevikeve, beri një fjalim mbrojtës në 17 qershor duke thënë:
“Një atmosfere e patolerueshme është krijuar, në të cilën po mbytemi si ju si edhe ne. Ata po i lëshojnë akuza të pista Leninit dhe Zinovevit. Lenini ka luftuar 34 vjet për revolucionin. Unë kam luftuar 20 vjet kundra shtypjes së popullit. Dhe nuk mundemi të ushqejmë një urrejtje për militarizmin gjerman... Unë kam qenë i dënuar për tetë muaj nga një gjykate gjermanë, i burgosur prej luftës që kam shfaqur kundra militarizmit gjerman. Këtë e dinë të gjithë. Asnjeri në këtë salle sduhet të thotë që ne lemi mercenare të Gjermanisë”.
Pas trazirave të ditëve të qershorit, kur punëtoret dhe ushtaret në kryeqytet u përplasen me trupat qeveritare, Leninit iu desh të arratisej në Finlandë për siguri, të shmangte arrestimin. Bolsheviket nuk ia dolën dot me kryengritjen.
Koha nuk ishte ende e përshtatshëm për revolucionin, tha Lenini : punëtoret e qytetit qenë të gatshëm, por Bolsheviket akoma kanë nevoje për përkrahjen e qytetareve. Gjatë kohës së tij të shkurtër në Finlandë, Lenini përfundoi librin e tij “Shteti dhe Revolucioni”, i cili bënte thirrje për një formë të re qeverisjeje të bazuar tek këshilli i punëtoreve, ose sovjetiket, të zgjedhur dhe të revokueshëm në çdo moment prej punëtoreve. Pas një tentative të dështuar për vrasje nga Gjeneral Kornilov në fund të gushtit masat përkrahen Bolsheviket dhe programin e tyre “Paqe, buke dhe toke”. Te impresionuar, drejtuesit Bolshevik u çliruan dhe Lenini u kthye në Petrograd në tetor duke inspiruar Revolucionin e tetorit me sloganin “E gjithë fuqia tek Sovjetiket!”.
Lenini drejtoi përmbysjen e qeverisë provizore nga Instituti Smolni përgjatë 6 dhe 8 nëntorit 1917. Rrëzimi dhe kapitullimi i Pallatit të Dimrit në natën e 7 dhe 8 nëntorit shënoi fillimin e rendit Sovjetik.
Në 8 nëntor 1917 Lenini u emërua Kryetar i Këshillit të Komitetit Popullor nga Kongresi Sovjetik Rus.
“Komunizmi është forca sovjetike plus elektrifikimi i të gjithë shtetit” tha Lenini duke vene theksin tek rëndësia e ndriçimit elektrik anembanë Rusisë dhe modernizimin e industrisë dhe agrikulturës:
“Ne duhet tu tregojmë qytetareve që organizimi i industrisë në bazat e modernes, teknologjisë së avancuar, në elektrifikimin i cili do të sjelle një ure ndermjet qytetit dhe fshatit, do ti japë fund ndarjes ndermjet qytetit dhe fshatit, do të beje të mundur ngritjen e nivelit kulturor në të gjithë vijën shtetërore dhe me tej, edhe në cepat më të largët të vendit, prapambetje, injorancë, sëmundje dhe barbarizëm.”
Ai filloi të kujdesej për ndërtimin dhe realizimin e Planit GOLERO, plani i parë sovjetik për rimekembjen ekonomisë kombëtare dhe zhvillimin e vendit. Ai ishte shumë i shqetësuar për çështje si: krijimin e sistemi universal shëndetësor falas, të drejtat dhe liritë e grave dhe arsimimin e të gjithë analfabeteve rus për shkrim dhe lexim. Por mbi të gjitha, qeverisë së re Bolshevike i duhej të nxirrte vendin jashtë Luftës së Parë Botërore.
I përballur me impostimin e vazhdueshëm kërcënues të Gjermanisë drejt lindjes, Lenini argumentoi së Rusia duhej menjëherë të nënshkruante një traktat paqeje. Drejtues të tjerë bolshevike si Bukharin përkrahen idenë e vazhdimit të luftës sin je mënyre për të formuar revolucionin në Gjermani. Trotski, i cili udhëhoqi negociatat, mbrojti menjëherë pozicionin “Jo Luftë, Jo Paqe” duke thirrur për një traktat paqeje që duhej të bazohej mbi kushtet që të mos cenohej. asnjë e ardhur dhe asnjë pjesë territoriale.
Pas mbylljes të negociatave, gjermanet rishikuan avancimin e tyre duke lenë të lire një pjesë të madhe të territorit perëndimor rus. Si rezultat i këtyre ngjarjeve, pozicioni i Leninit rriti gradualisht përkrahjen e lidershipit Bolshevik.
Në 3 Mars 1918, Lenini e nxorri Rusinë nga Lufta e Parë Botërore duke përkrahur Traktatin e Brest-Litovskit, nga i cili Rusia humbi territore të rëndësishëm në Evropë.
Gjatë muajit janar, pasi mbyllen Asamblenë Kushtetuese, Bolsheviket formuan një koalicion qeverisës me krahun e majte të Revolucionareve Socialist. Por ky koalicion dështoi pas opozicionit që Revolucionaret Socialiste mbajtën kundrejt traktatit paqësor të Brest-Litovskit dhe gjithashtu ata mbështetën parti të tjera që kishin si qellim rrëzimin e qeverisë bolshevike. Lenini iu përgjigj këtyre veprimeve me një politike të persekutimit në masë e cila përfshiu dhe burgosjen e disa prej anëtareve të partive opozitare.
Në fillimet e 1918, Lenini beri fushate për një përgjegjësi të vetme individuale shtetërore të cilën punëtoret duhet ta vlerësonin, që do vihej në ngarkim të çdo sipërmarrje (punëtoreve iu desh ti bindeshin atij derisa kjo u ndryshua nga shteti), në kundërshtim me konceptimin punëtor të vete-menaxhimit, por absolutisht parësore për eficensën dhe ekspertizën sipas Leninit (kjo u përfol nga shumica e përkrahësve të vete-menaxhimit si një formë që fshihte si qellim kontrollin e shtetit mbi punën dhe që dështimet e vete-menaxhimit vinin si pasoje e pamjaftueshmërisë së resurseve- një problem që vete qeveria nuk mund ta zgjidhi edhe sikur brenga muajit të autorizoje gjithë punëtoret e shumicës së fabrikave të provuara).
Sikuse shkroi dhe S. A. Smith: “Në fund të luftës civile, nuk kishin mbetur shumë forma demokratike që promovuan administratën industriale, kjo prej komitetit industrial i 1917-es, por qeveria argumentoi se kjo s’përbente problem përderisa industria kishte kohë që kishte kaluar nën pronësinë e shëtit të punëtoreve”.
Lenini kishte një admirim të padyshimte për revolucionarin socialist irlandez Xhejms Konolli, dhe ishte Bashkimi Sovjetik shteti i parë që njohu Republikën Irlandeze e cila kreu një luftë pavarësie prej Britanisë së Madhe. Ai takohej shpesh me të birin e revolucionarit të famshëm, Rodi Konolli dhe zhvilloi një marrëdhënie të ngushtë miqësie me të.
Për të mbrojtur qeverinë e riformuar bolshevike prej kundrarevolucionareve dhe prej oponencave të tjera politike, Bolsheviket në dhjetor 1917, krijuan një polici sekretë të emërtuar “Cheka”.
Bolsheviket kishin planifikuar të nginin një gjyq kundrejt Carit të mëparshëm, por në prill të 1918 kur Ushtria e Bardhe po avanconte në Ekaterinburg ku familja mbretërore po mbahej, Sverdlov (Një prej drejtuesve të Bolshevikeve dhe oficer sovjetik) mori kërkesën e lokaliteteve sovjetike që të ekzekutonte direkt Carin, përpara se sa ky i undit mund të shpëtohej nga Ushtria e Bardhe. Cari dhe pjesa tjetër e familjes menjëherë u ekzekutuan. Fakti në ky ishte një vendim i qeverisë qendrore apo i lokaliteteve sovjetike mbeten akoma një çështje e diskutueshme historike. Lenini u informua për ekzekutimin e tyre vetëm pasi u nderrmor ky veprim, por ai nuk e kritikoi veprimin.
Censura filloi të impostohej shpejtësisht, dhe ishte në kompetence të Cheka-s që të konfiskonte literaturën e punëtoreve disidente: “Me 17 nëntor, Komiteti Qendror Ekzekutiv kaloi një dekret me anë të së cilit u jep Bolshevikeve kontrollin mbi shtypin dhe gjithashtu fuqinë e pakufizuar për të mbyllur gazetat kritikuese ndaj regjimit …”(Leonard Shapiro, Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik).
Punëtoret u reformuan në sovjetike të pavarur ; Cheka i ndaloi ata. Gazetat e pavarura kritikuan qeverinë e Leninit ; Cheka i mbylli ato derisa Bolsheviket kontrolluan Pravda-n dhe Izvestia-n ku nga patën një monopol furnizimi lajmesh.
Shapiro shpalli se: “Refuzimi për të qenë tek termat e socialisteve dhe shpërndarja e Asamblesë kushtetuese çoi tek rezultati logjik se terrori revolucionar tani nuk do binte direkt vetëm tek armiqtë tradicional, siç qenë borgjezet apo përkrahësit e krahut të majte, por tek kushdo, qofte ai socialist, punëtor apo qytetar, të gjitha ata që kundërshtojnë rendin Bolshevik”.
Në 14 janar 1918, Leninit iu be një atentat për vrasje gjatë kohës që ai ndodhej në makinën e tij në Petrograd, prej një personi të paidentifikuar. Lenini dhe Fritz Platten në atë kohë ndodheshin bashke në pjesën e pasme të makinës, pasi kishin dhenë një fjalim. “Kur të shtënat e armës filluan, Platteni kish mbërthyer Leninin prej koke dhe e kish shtyre poshtë... Dora e Plattenit ishte e mbuluar me gjak pasi u gërvisht prej një plumbi teksa ai mbrojti Leninin”.
Në 30 gusht 1918, Fanja Kaplan, një anëtare e Partisë Revolucionare Socialiste, u afrua me Leninin pasi ai foli në një miting dhe ishte duke ecur me të për tek makina e tij. Ai hodhi njërën këmbë brenda makinës. Ajo e thirri Leninin i cili u kthye për tu përgjigjur. Ajo hapi menjëherë zjarr duke shtëne tre plumba, dy prej të cilëve e zunë Lenin në trup, plumbi i parë kapi krahun, i dyti më seriozisht kapi tek vendbashkimi midis nofullës dhe grykës, ndërsa plumbi i trete vrau një grua që po fliste me Leninin pak para së të fillonin të shtënat. Lenini ra në toke pa ndjenja. Ai u shpu në apartamentin e tij në Kremlin dhe refuzoi që të çohej në spital pasi sipas tij, të tjerë vrasës do të mund të ishin duke e pritur edhe atje. Doktorët që u thirren vendosen së ishte tepër e rrezikshme që të nxirrnin plumbat jashtë trupit.
Teksa Lenini po merrte veten ngadalshëm, gazeta Pravda një ditë më vonë mbajti një qëndrim tallës kundrejt Fanja Kaplanit:
“Lenini u godit dy here, me mushkëri të shpuara, me gjakderdhje, ai refuzoi ndihmen dhe vazhdoi të ecte vete. Mëngjesin tjetër, edhe pse i kërcënuar nga vdekja, ai lexon letra, dëgjon, mëson dhe vazhdon të vëzhgoje që motori i lokomotivës që po na tërheq rreth e përqark revolucionit global ska pushuar së punuari...”. Edhe pse Lenini nuk kishte asnjë shpim në mushkëri, plaga fatale midis qafës dhe nofulles solli si pasoje hyrjen e gjakut në mushkëri, gjë që përfaqësonte serish diçka tepër serioze.
Reagimi popullor që ndodhi pas atentatit të Leninit u përshkrua në atë kohë nga Leonid Krasin (politikan dhe diplomat sovjetik), i cili i shkroi gruas së tij në shtator të 1918 :
“Sikurse ndodhi, atentati për të vrare Leninin e ka bere atë shumë më popullor se c’ishte. Me ra rasti të dëgjoja një numër të madh njerëzisht që skanë simpati për bolsheviket e që thoshnin se do ishte një katastrofe nëse Lenini do tu ishte dorëzuar plagëve të tija, ashtu siç mendohej se do ndodhte. Dhe ata kanë të drejte, pasi në mes të kësaj rrëmuje e këtij kaosi, ai është shtylla e trupit të ri politik, përkrahja më e madhe ku mbështetet gjithshka”.
Një kult personal i Leninit, kult të cilin ai vete kërkoi ta shkëpuste prej tij, filloi me këtë incident.
Gjendja shëndetësore e Leninit filloi të përkeqësohej. Disa besojnë se incidenti ndikoi në goditjet e mëvonshme që do vinin prej tij.
Lenini që i intriguar prej teknologjisë dhe në 1919-en incizoi tetë prej fjalimeve të tija në pllaka gramafoni. Shate prej të cilave u riprodhuan më vonë dhe u vunë në shitje, në periudhën e Khrushovit. Mjaft domethënëse që ajo tek e cila u panë të ndrydhura ndjenjat e vijuara të Leninit mbi Anti-Semitizmin:
“Policia cariste, në bashkëpunim me pronaret e tokave dhe kapitalistet kanë organizuar programin kundra hebrenjve. Pronaret e tokave dhe kapitalistet janë përpjekur të përçojnë urrejtjen e punëtoreve dhe qytetareve që kanë qenë të torturuar me dëshirën kundrejt hebrenjve... Vetëm ata më injorantet dhe më të shtypurit mund tu besojnë gënjeshtrave dhe shpifjeve që janë përhapur për hebrenjtë... Nuk janë hebrenjtë armiqtë e klasës punëtore. Armiqtë e klasës punëtore janë kapitalistet e të gjitha shteteve. Përsa u përket hebrenjve, ata janë njerëz punëtor dhe ata përbejnë shumicën. Ata janë vëllezërit tanë, që sikurse dhe në, janë të shtypur nga kapitali; ata janë shokët tanë në luftën për socializëm. Midis hebrenjve ka kulak, shfrytëzues dhe kapitaliste, ashtu siç ka edhe midis ruseve, dhe midis njerëzve të të gjitha kombeve... Hebrenjtë e pasur, si ruset e pasur, dhe pasanikeve në të gjithë botën, janë në aleance me shtypjen, shkatërrimin, robërimin dhe ndarjen e punëtoreve… Turp mbi carizmin e neveritshëm që torturoi dhe persekutoi hebrenjtë. Turp mbi ata që nxisin urrejtjen mbi hebrenjtë, që nxisin urrejtjen mbi shtetet e tjera".
Revolucionaret femra Aleksandra Kollontai dhe Inesa Armand në 1919 së bashku themeluan “Zhenotdel-in” (Женотдел), departamentin e pare qeveritar në botë për gratë. Bashkimi Sovjetik nën drejtimin e Leninit ishte gjithashtu i pari shtet në botë që dekriminalizoi homoseksualitetin në vitin 1922. Partia Komuniste Rusë shfuqizoi të gjitha ligjet e vjetra Cariste dhe me nisjen e kodit kriminal sovjetik vuri politika liberale mbi seksualitetin duke legalizuar efektivisht divorcet pa faje, abortin dhe homoseksualitetin. Gjithsesi emancipimi i homoseksualeve u kthye një dekade më vonë mbrapsht prej Stalinit dhe homoseksualiteti mbeti i jashtëligjshëm deri në periudhën e B. Jeltcin.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
