Vilajeti i Edrenesë

Vilajeti i Adrianopojës (turqishtja moderne: Edirne vilayeti) ose Vilajeti i Edrenesë (turqishtja osmane: ولايت ادرنه; Vilâyet-i Edirne)^[1] ishte një ndarje administrative (vilajet) e nivelit të parë të Perandorisë Osmane.

Vilajeti i Adrianopojës më 1900

Ky vilajet u nda midis Turqisë dhe Greqisë në vitin 1923, duke kulmuar me formimin e Trakisë Perëndimore dhe Lindore pas Luftës së Parë Botërore, si pjesë e Traktatit të Lozanës. Një pjesë e vogël e vilajetit iu dha Bullgarisë në Traktatin e Bukureshtit (1913) pas Luftërave Ballkanike. Në fund të shekullit të 19-të thuhet se kishte një sipërfaqe prej 67,800 km². Në lindje kufizohej me Vilajetin e Stambollit, Detin e Zi dhe Detin Marmara, në perëndim me Vilajetin e Selanikut, në veri me Rumelinë Lindore (Bullgaria që nga viti 1885) dhe në jug me Detin Egje. Ndonjëherë zona përshkruhet edhe si Trakia Jugore,^[2] ose Trakia Adrianopolitane.^[3]

Ndarjet administrative

Sanxhaqet e vilajetit ishin:^[4]

1. Sanxhaku i Adrianopojës (tani Edreneja; Adrianople, Cisr-i Mustafapaşa, Kırcaali, Dimetoka, Ortaköy, Cisr-i Ergene, Havsa. Kishte edhe kaza të Kırkkilise, Baba-yı Atik, Beykar Hisar, Maa Hatunili-Kızılağaç (qendra e saj ishte Kızılağaç) dhe Ferecik. Kızılağaç shkoi në sanxhakun Yanbolu të Vilajetit Şarki Rumeli, Ferecik shkoi fillimisht në Gelibolu në 1876, më vonë në Dedeağaç dhe u degradua në nahiya në 1878, Kırkkilise, Baba-yı Atik dhe Bejkar Hisar shkoi në rikrijimin e sanxhakut Kırkkilise në 1878. Bejkar Hisar u degradua në nahiya në 1879)
2. Sanxhaku i Kirklareli (deri ne vitin 1878, Kirkkilise; Kırkkilise, Tırnovacık, Lüleburgaz, Vize, Ahtabolu, Midye, Baba-yı Atik. Pjesa më e madhe e Tırnovacık dhe Ahtabolu iu dorëzuan Bullgarisë në 1913. Saray u nda nga Vize dhe u bë kaza në 1916)
3. Sanxhaku i Rodosto (tani Tekirdağ - Tekfurdagi; Tekfurdağı, Çorlu, Malkara, Hayrabolu. Gjithashtu ka pasur kazatë Vize, Lüleburgaz dhe Midye deri në vitin 1879, ajo shkoi në sanxhakun e rikrijuar Kırkkilise)
4. Sanxhaku i Gelibolu (Gelibolu, Maydos, Şarköy, Mürefte, Keşan. Kishte gjithashtu kaza Enez dhe Gümülcine deri në 1878. Gümülcine u gradua në sanxhak në 1878. Enez shkoi në sanxhakun Dedeağaç. Më në fund İpsala - promovuar në kaza - dhe Enez u kthyen në Gelibolu në 1913)
5. Sanxhaku i Dedeağaç (1878-1912; Dedeağaç, Sofulu, Enez)
6. Sanxhaku i Gümülcine (1878-1912; Gümülcine, İskeçe, Koşukavak, Ahiçelebi, Eğridere, Darıdere). I gjithë sanxhaku iu dorëzua Bullgarisë, me një pjesë të vogël Greqisë në vitin 1913.
7. Sanxhaku i Filibe (Filibe, Pazarcık, Hasköy, Zağra-i Atik, Kızanlık, Çırpan, Sultanyeri, Ahiçelebi; deri në vitin 1878, pastaj u bë pjesë e Rumelisë Lindore)
8. Sanxhaku i Slimia (İslimye, Yanbolu, Misivri, Karinabat, Aydos, Zağra-i Cedid, Ahyolu, Burgaz; deri në vitin 1878, pastaj u bë pjesë e Rumelisë Lindore)

Galeria

• 
  Harta osmane turke e vilajetit e vitit 1907
• 
  Harta etnike e vitit 1912 sipas etnografëve bullgarë

Referimet

1. Salname-yi Vilâyet-i Edirne ("Yearbook of the Vilayet of Edirne"), Edirne vilâyet matbaası, Edirne, 1300 [1882]; on the website of Hathi Trust Digital Library.
2. Migration, Memory, Heritage: Socio-cultural Approaches to the Bulgarian-turkish Border, Magdalena Elchinova, Valentina Ganeva-Raycheva, Lina Gergova, Stoyka Penkova, Natalia Rashkova, Nikolai Vukov, Meglena Zlatkova, Lina Gergova, ISBN 954845842X, p. 30.
3. Europe and the Historical Legacies in the Balkans, Raymond Detrez, Barbara Segaert, Peter Lang, 2008, ISBN 9052013748, p. 58.
4. Edirne Vilayeti | Tarih ve Medeniyet