![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Utah.svg/langsq-640px-Flag_of_Utah.svg.png&w=640&q=50)
Utah
From Wikipedia, the free encyclopedia
Utah (shqiptohet Jutah), është një shtet në nënrajonin malor perëndimor të Shteteve të Bashkuara Perëndimore. Utah është një shtet amerikan pa dalje në det, i kufizuar në lindje me Koloradon, në verilindje me Wyoming, në veri me Idahon, në jug me Arizonën dhe në perëndim me Nevadën. Utah prek gjithashtu një cep të Nju Meksiko në juglindje. Nga 50 shtetet, Utah është e 13-ta sipas sipërfaqes; me një popullsi mbi tre milionë, është vendi i 30-të më i populluar dhe i 11-ti më pak i populluar. Zhvillimi urban është i përqendruar kryesisht në dy zona: Wasatch Front në pjesën veri-qendrore të shtetit, i cili është shtëpia e afërsisht dy të tretave të popullsisë dhe përfshin kryeqytetin, Salt Lake City; dhe Washington County në jugperëndim, me më shumë se 180,000 banorë. Pjesa më e madhe e gjysmës perëndimore të Uah shtrihet në Bazenin e Madh.
Utah | |
---|---|
Shteti i Utah | |
Nofka(t): "Beehive State" (zyrtare), "The Mormon State", "Deseret" | |
Parimet: Industry | |
Himni: "Utah...This Is the Place" | |
![]() Harta e Shteteve të Bashkuara me Utah të theksuar | |
Vendi | Shtetet e Bashkuara |
Para shtetësisë | Territori i Utah |
U pranua në Bashkim | 4 janar 1896 (45-të) |
Kryeqyteti (dhe qyteti mě i madh) | Salt Lake City |
Metroja më e madhe dhe zonat urbane | Salt Lake City |
Qeveria | |
• Guvernatori | Spencer Cox (R) |
• Guvernatori toger | Deidre Henderson (R) |
Legjislatura | Legjislativi i Shtetit |
• Dhoma e sipërme | Senati i Shtetit |
• Dhoma e ulët | Dhoma e Përfaqësuesve |
Gjyqësori | Gjykata e Lartë e Utah |
Senatorët amerikan | Mike Lee (R) Mitt Romney (R) |
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA | 1: Blake Moore (R) 2: Chris Stewart (R) 3: John Curtis (R) 4: Burgess Owens (R) (lista) |
Sipërfaqja | |
• Gjithsej | 84.899 sq mi (219.887 km2) |
• Sipërfaqe tokësore | 82.144 sq mi (212.761 km2) |
• Sipërfaqe ujore | 2.755 sq mi (7.136 km2) 3.25% |
Sipërfaqja vendi | 13th |
Dimensionet | |
• Gjatësia | 350 mi (560 km) |
• Gjerësia | 270 mi (435 km) |
Lartësia mbidetare | 6.100 ft (1.860 m) |
Lartësia më e lartë | 13.534 ft (4.120,3 m) |
Lartësia më e ulët | 2.180 ft (664,4 m) |
Popullsia (2020) | |
• Gjithsej | 3.271.616[3] |
• Vendi | 30th |
• Dendësia | 36,53/sq mi (14,12/km2) |
• Dendësia vendi | 41-të |
• Të ardhurat mesatare shtëpiake | $60.365[4] |
• Të ardhurat vendi | 11-të |
Emri i banorëve | Utahn or Utahan[5] |
Gjuha | |
• Gjuha zyrtare | Anglisht |
Zona kohore | UTC−07:00 (Mali) |
• Verës (DST) | UTC−06:00 (MDT) |
Shkurtesa USPS | UT |
Kodi ISO 3166 | US-UT |
Shkurtesa tradicionale | Ut. |
Gjerësia gjeografike | 37° N to 42° N |
Gjatësia gjeografike | 109°3′ W to 114°3′ W |
Faqja zyrtare | utah |
Utah ka qenë i banuar për mijëra vjet nga grupe të ndryshme indigjene si Puebloans, Navajo dhe Ute të lashtë. Spanjollët ishin evropianët e parë që erdhën në mesin e shekullit të 16-të, megjithëse gjeografia e vështirë dhe klima e ashpër e rajonit e bënë atë një pjesë periferike të [Spanja e Re|Spanjës së Re]] dhe më vonë Meksikës. Edhe pse ishte territor meksikan, shumë nga kolonët më të hershëm të Utah ishin amerikanë, veçanërisht mormonët që ikën nga margjinalizimi dhe persekutimi nga Shtetet e Bashkuara. Pas Luftës Meksiko-Amerikane më 1848, rajoni u aneksua nga SHBA, duke u bërë pjesë e Territorit të Utah, i cili përfshinte atë që tani është Kolorado dhe Nevada. Mosmarrëveshjet midis komunitetit dominues mormon dhe qeverisë federale e vonuan pranimin e Utah si shtet; vetëm pas nxjerrjes jashtë ligjit të poligamisë ajo u pranua në vitin 1896 si shteti i 45-të.