![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Map_of_territorial_growth_1775.svg/langsq-640px-Map_of_territorial_growth_1775.svg.png&w=640&q=50)
Trembëdhjetë Kolonitë
From Wikipedia, the free encyclopedia
Trembëdhjetë Kolonitë ishin një grup kolonish të Britanisë së Madhe në bregdetin Atlantik të Amerikës së Veriut themeluar në shekujt 17 dhe 18 të cilët shpallën pavarësinë në vitin 1776 dhe formuan Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Trembëdhjetë kolonitë kishin sisteme shumë të ngjashme politike, kushtetuese dhe juridike dhe ishin të dominuara nga anglishtfolës protestantë. Kolonitë e New England (Massachusetts, Connecticut, Rhode Island dhe New Hampshire), si dhe kolonitë e Maryland dhe Pennsilvanisë, u themeluan kryesisht për besime fetare, ndërsa kolonitë e tjera u themeluan për biznes dhe zgjerim ekonomik. Të trembëdhjetë ishin pjesë e zotërimeve të Britanisë në Botën e Re, e cila përfshinte gjithashtu koloni në Kanada, The Floridas dhe Karaibe.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Map_of_territorial_growth_1775.svg/320px-Map_of_territorial_growth_1775.svg.png)
Popullsia koloniale u rrit nga rreth 2,000 në 2,4 milion midis viteve 1625 dhe 1775, duke zhvendosur amerikanët vendas. Kjo popullatë përfshinte njerëz që i nënshtroheshin një sistemi skllavërie i cili ishte i ligjshëm në të gjitha kolonitë para Luftës Revolucionare Amerikane.[1] Në shekullin e 18-të, qeveria britanike operoi kolonitë e saj nën një politikë të merkantilizmit, në të cilën qeveria qendrore administronte zotërimet e saj për përfitimet ekonomike të vendit amë.
Trembëdhjetë kolonitë kishin një shkallë të lartë të vetëqeverisjes dhe zgjedhjeve lokale aktive, dhe ata i rezistuan kërkesave të Londrës për më shumë kontroll. Lufta Franceze dhe Indiane (1754–1763) kundër Francës dhe aleatëve të saj Indianë çoi në tensione në rritje midis Britanisë dhe Trembëdhjetë Kolonive. Gjatë viteve 1750, kolonitë filluan të bashkëpunonin me njëra-tjetrën në vend që të merreshin drejtpërdrejt me Britaninë. Këto aktivitete ndër-koloniale kultivuan një ndjenjë të identitetit të përbashkët amerikan dhe çuan në thirrje për mbrojtjen e "të drejtave të kolonistëve si anglezë", veçanërisht parimin "ska taksim pa përfaqësim". Konfliktet me qeverinë britanike për taksat dhe të drejtat çuan në Revolucionin Amerikan, në të cilin kolonitë punuan së bashku për të formuar Kongresin Kontinental. Kolonistët luftuan Luftën Revolucionare Amerikane (1775–1783) me ndihmën e Mbretërisë së Francës dhe, në një shkallë shumë më të vogël, të Republikës Holandeze dhe Mbretërisë së Spanjës.[2] Pak përpara shpalljes së pavarësisë, Trembëdhjetë Kolonitë përbëheshin nga New Hampshire, Massachusetts, Connecticut, Rhode Island, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Maryland, Virginia, Carolina North, Carolina South dhe Georgia.[3]