Thema e Siçilisë

Thema e Siçilisë (Greqisht: θέμα Σικελίας, Thema Sikelias) ishte një provincë (thema) bizantine që ekzistonte nga fundi i shekullit të 7-të deri në shekullin e 10-të, duke përfshirë ishullin e Siçilisë dhe rajonin e Kalabrisë në kontinentin italian. Pas pushtimit mysliman të Siçilisë, nga viti 902 thema u kufizua në Kalabri, por ruajti emrin e saj origjinal deri në mesin e shekullit të 10-të.

Thema e Siçilisë Σικελία, θέμα Σικελίας
Thema e Perandorisë Bizantine
687/695–902
Perandoria Bizantine dhe themat e saj rr. 717
Qendra	Sirakuza, pastaj Rhegion
Historia
Periudha historike	Mesjeta
• Themeluar më	687/695
• Rënia e Taorminës	902
• Mbetja e riemëruar si Thema e Kalabrisë	Mes shekullit të 10-të
Paraprirë nga Pasuar nga Siçilia (provincë romake) Emirati i Siçilisë Thema e Kalabrisë
Sot pjesë e	Italia Malta

Historia

Që nga ripushtimi i saj nga Ostrogotët nga Belisari në 535-536, Siçilia kishte formuar një provincë të veçantë nën një pretor, ndërsa ushtria ishte vendosur nën një dux.^[1][2] Një strategos (guvernator ushtarak) dëshmohet në ishull në burimet arabe midis viteve 687 dhe 695, dhe pikërisht në atë kohë ishulli ishte bërë ndoshta një themë.^[3]

Thema ishte e bazuar në Sirakuzë, tradicionalisht qyteti kryesor i Siçilisë. Ai përfshinte jo vetëm ishullin, i cili ishte i ndarë në rrethe të quajtura tourmai, por edhe dukatin kontinental të Kalabrisë (greqisht: δουκᾶτον Καλαυρίας, doukaton Kalavrias), i cili shtrihej afërsisht deri në lumin Crati.^[3][4][5] Për më tepër, strategos e Siçilisë ushtronin njëfarë autoriteti – që ndryshonte sipas fraksionit politik lokal mbizotërues – mbi dukat autonome të Napoli, Gaeta dhe Amalfi.^[6]

Pushtimi mysliman i ishullit filloi në vitin 826. Pas rënies së Sirakuzës në vitin 878 dhe pushtimit të Taorminës në vitin 902, strategos u zhvendos në Rhegion, kryeqyteti i Kalabrisë. Gjatë gjysmës së parë të shekullit të 10-të, bizantinët nisën një numër ekspeditash të dështuara për të rifituar ishullin dhe mbajtën disa fortesa të izoluara pranë Mesinës deri në vitin 965, kur Rometta, posti i fundit bizantin, ra. Posti i "strategos së Sicilisë" u ruajt kështu si titulli zyrtar deri në mesin e shekullit të 10-të, kur "strategos e Kalabrisë" fillon të shfaqet në lista.^[1][7][8]

Referime

1. & Kazhdan 1991, f. 1891.
2. Nesbitt & Oikonomides 1994, f. 22.
3. Oikonomides 1972, f. 351.
4. Nesbitt & Oikonomides 1994, ff. 19, 22.
5. Pertusi 1952, f. 179.
6. Brown 2008, ff. 457–459.
7. Oikonomides 1972, ff. 351, 356.
8. Pertusi 1952, ff. 178–180.

Referime

• Brown, Thomas S. (2008). "Byzantine Italy (680–876)". përmbledhur nga Sheppard, Jonathan (red.). The Cambridge History of the Byzantine Empire c. 500–1492 (në anglisht). Cambridge, Reino Unido: Cambridge University Press. fq. 433–464. ISBN 978-0-521-83231-1.
• Kazhdan, Alexander Petrovich, red. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (në anglisht). Nueva York, Nueva York y Oxford, Reino Unido: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
• Nesbitt, John W.; Oikonomides, Nicolas, red. (1994). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 2: South of the Balkans, the Islands, South of Asia Minor (në anglisht). Washington, District of Columbia: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. ISBN 0-88402-226-9.
• Oikonomides, Nicolas (1972). Les Listes de Préséance Byzantines des IXe et Xe Siècles (në frëngjisht). Paris, Francia: Editions du Centre National de la Recherche Scientifique.
• Pertusi, A. (1952). Constantino Porfirogenito: De Thematibus (në italisht). Roma, Italia: Biblioteca Apostolica Vaticana.
• Prigent, Vivien; Nichanian, Mikaël (2003). "Les stratèges de Sicile. De la naissance du thème au règne de Léon V". Revue des études byzantines (në frëngjisht). 61.