Tako-s

Një taco ( /ˈtækoʊ/ ose /ˈtɑːkoʊ/) është ushqim nga kushina Meksikane. Një 'taco' përbëhet nga mbushje të ndryshme me, biftek, mish derri, mish pule, ushqime deti, perime dhe djathe meksikan.

Etimologjia

Sipas Real Academia Española, publikuesi i Diccionario de la Lengua Española, fjala taco përshkruan një pjatë tipike Meksikane, tortila me miser, e mbsëhtjellur perreth ushqimit.^[1] Fjalori etimologjik e definon 'tako'-on si nje 'tortila' te mbushur me mish pikant taco^[2]

Historia

Tako-ja daton që kur Evropianet arritën ne Meksikë.Eksiston një evidence entropologjike që njerëzit që jetojnë neper regjione ku ka liqene, tradicionalisht kane bërë 'tako' të mbushur me peshk. Duke shkruar në kohën e 'Spanish conquistadors', Bernal Díaz del Castillo dokumentoi festën e 'tako'-s së parë të shijuar nga Evropianët, një vakt që Hernán Cortés e përgatiti për kapitenin e tij në Coyoacán.^[3][4]

Tako-t tradicional

Ka disa varietete te tako-ve: [[File:01 Tacos al Pastor.jpg|thumb|right|Tacos al pastor me mish derri

• Tacos Al pastor/De Adobada ("stili shepherd") janë të përbëra nga mishi i derrit.
• Tacos de Asador :ramstek tako, e pjekur. Çdo tip i tako-ve është i servirur ne dy tortila më të vogla dhe ndonjëherë e përzier me, salcë dhe qepë. Gjithashtu një sanduiç i cili pergatitet në hell quhet mulita ("mula e vogël") e bërë me mish e servirur mes dy tortilave në garniturë me djathë. "Mulita" përdoret për të përshkruar këto lloje të takove të bëra sanduiç në pjesën veriore të Meksikës,ndërkohë ata janë të njohur si Gringa ne Meksiken jugore. Tako-t gjithashtu mund të serviren me salcë.^[5][6]
• Tacos de Cabeza ose tako-t kokë, të cilat ndodhen në një pjatë e shpuar e metalit e cila lejon avullin të dalë jashtë. Kjo përfshin: Cabeza, një muskul te kokës së lopës; Sesos ("truri"); Lengua ("gjuha"); Cachete ("faqet"); Trompa ("buzët"); dhe, Ojo ("sytë"). Tortilat për këto tako janë te ngrohura në avullin e pjates. Këto tako janë tipikisht të serviruara në pjesë dhe gjithashtu përfshijne salcë dhe qepë.^[5][6]
• Tacos de camarones ("tako me karkaleca") me origjinë Baja California në Meksiko. Të pjekura ose të skuqur karkalecat perdoren zakonisht me shoqëruesit e zakonshëm si:lakër ose marule, avogado dhe krem i hidhur ose majonezë, të gjitha këto të vëna mbi një misër ose tortila me miell.^[5][6][7]
• Tacos de Cazo ku një tas metali i mbushur me dhjamë derri është pjata tipike karakterizon këto . Mishi për këto lloje të tako-ve zakonisht përfshin: Tripe ("tripe", nga derri ); Suadero ( pjesë bifteku), Carnitas and Buche; këtu është derri i skuqur.^[8])^[5][6]
• Tacos de lengua, tako nga bifteku i gjuhes se ndonje kafshe.^[9] Gatuar ne uje me qepë, hudhra dhe gjethe dafine, per disa orë me rradhë derisa të bëhet masë e butë, pastaj prehet në pjesë te vogla e skuqet me vaj. Thuhet që nëse 'Takeria'(restorant i specializuar për tako) nuk ka 'Tacos de Lengua' atëherë nuk është një Tekeria e vërtete.^[10]
• Tacos de pescado ("tako peshku") me origjinë në Baja California, Meksiko, ku këto tako janë me peshk të pjekur ose të skuqura me laker dhe krem të hiddhur ose majonezë. Në Kaliforni, këto shpesh gjinden edhe në shitësit në rrugë.^[5][6]
• Tacos dorados ("tako-t e arta") te quajtura edhe si flauta (per shkakt te formes), ose takitos, ku tortilat jane te mbushura me pula gjysme te bërë , biftek ose barbacoa, e mbeshtjellur me nje cilinder dhe te skuqura shumë. Ndonjehere keto tako behen edhe me furre me mikrovale ose skuqen.^[5][6]

Si shoqerues te takove mund te jene: speca te djegest, tranguj ose qepe.

• 
  Tacos e bërë me mbushje carnitas
• 
  taco me karkalec
• 
  Tacos de suadero
• 
  Barbacoa taco

• 
  taco e fryrë
• 
  taco e shtrirë

References

1. "Definition: Taco". Real Academia Española. Marrë më 2008-06-13. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
2. "Online Etymological Dictionary - Taco". Douglas Harper. Marrë më 2008-07-11. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
3. "History of Mexican Cuisine". Margaret Parker. Arkivuar nga origjinali më 2 maj 2008. Marrë më 12 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
4. "A Thumbnail History of Mexican Food". Jim Conrad. Arkivuar nga origjinali më 11 gusht 2007. Marrë më 12 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
5. Graber, Karen Hursh. "Wrap It Up: A Guide to Mexican Street Tacos (Part One of Two)". Mexico Connect. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2009. Marrë më 2008-07-07. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
6. Graber, Karen Hursh. "Wrap It Up: A Guide to Mexican Street Tacos Part II: Nighttime Tacos". Mexico Connect. Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2009. Marrë më 2008-07-07. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
7. Graber, Karen Hursh. "Tacos de camaron y nopalitos". Mexico Connect. Marrë më 2009-08-14. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
8. Feld, Jonah (2006). "The Burrito Blog — Buche". Marrë më 2008-07-26. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
9. Bourdain, Anthony (7 qershor 2010). Medium Raw: A Bloody Valentine to the World of Food and the People Who Cook. A&C Black. fq. 85. ISBN 978-1-4088-0914-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
10. Maria Herrera-Sobek (16 korrik 2012). Celebrating Latino Folklore: An Encyclopedia of Cultural Traditions [3 volumes]. ABC-CLIO. fq. 697. ISBN 978-0-313-34340-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Bibliography

• Arellano, Gustavo (2012). Taco USA: How Mexican Food Conquered America. New York: Scribner. ISBN 978-1-4391-4861-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Holtz, Déborah; Mena, Juan Carlos (2012). La Tacopedia: Enciclopedia del Taco. Trilce Ediciones. ISBN 978-607-7663-35-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Pilcher, Jeffrey M. (2012). Planet Taco: A Global History of Mexican Food. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-974006-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

External links